زمینه و هدف: دیابت قندی از نظر بالینی به عنوان یکی از مهمترین عوامل بروز اختلال هایی نظیر نفروپاتی، رتینوپاتی، نوروپاتی و بیماری های قلبی و عروقی می باشد. گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی کمتر به عنوان جایگزین مناسب داروهای شیمیایی همواره مورد توجه بوده اند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر عصاره آبی کنگر فرنگی بر برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی در رت صحرایی نر دیابتی شده با استرپتوزوسین بود.روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 24 سر رت صحرایی نر به چهار گروه تقسیم شدند. گروه اول به عنوان گروه کنترل، غذای عادی دریافت کردند. سه گروه دیگر با استرپتوزوتوسین دیابتی شدند. سپس گروه دوم غذای عادی پلیت شده، گروه سوم و چهارم غذای عادی به همراه عصاره کنگر فرنگی به ترتیب با دوز 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن برای مدت زمان 21 روز به صورت گاواژ دریافت کردند. پس از اتمام زمان آزمایش، از قلب رات ها خون گیری به عمل آمد و پارامترهای تری گلیسرید، کلسترول، لیپوپروتئین با دانسیته بالا (HDL-C)، لیپو پروتئین با دانسیته خیلی پایین (VLDL-C)، گلوکز، مالون دی آلدئید پلاسما (MDA)، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c)، ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD) گلبول های قرمز اندازه گیری و به کمک آزمون های آماری ANOVA و توکی با هم مقایسه شدند.یافته ها: درمان با عصاره آبی کنگر فرنگی باعث کاهش غلظت گلوکز، کلسترول تام، تری گلیسرید، VLDL-C، مالون دی آلدئید و هموگلوبین گلیکوزیله (P<0.05) و افزایش HDL-C، ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما و فعالیتSOD (P<0.05). در رت های تحت درمان نسبت به گروه کنترل دیابتی شد.نتیجه گیری: عصاره آبی کنگرفرنگی اثرات مثبتی بر روی بهبود اختلال پروفایل لیپیدی، افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی پلاسما و بهبود اختلال متابولیسمی گلوکزدر رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین دارد. بنابراین عصاره آبی کنگر فرنگی در کنترل دیابت و اختلال چربی ها نقش داشته و قادر است استرس اکسیداتیو را از طریق فعال سازی سوپراکسید دیسموتاز کاهش دهد.