مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد
سال:1382 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

آموزش بهداشت زمانی موثر است که بر اساس واقعیت ها باشد که با کسب اطلاعات از رفتار جامعه در خصوص شاخص های بهداشتی فراهم می شود. برنامه های آموزش بهداشت در جستجوی فراهم نمودن اطلاعاتی هستند که مردم بتوانند در آنها برای تغییر الگوهای رفتاریشان به نحوی که منجر به گسترش بهداشت آنها گردد استفاده کنند. میوه ها و سبزیجات بخش مهمی از رژیم غذایی انسان می باشند. استفاده از فاضلاب برای آبیاری در کشاورزی به علت خاصیت کودی آن از یکصد سال پیش در کشورهای اروپایی متداول بوده است. در ایران از زمان های بسیار دور لجن به دست آمده از چاه های جاذب فاضلاب به عنوان کود کشاورزی استفاده می شده است. فاضلاب تصفیه نشده ای که برای آبیاری محصولات مورد استفاده قرار می گیرد، دارای مخاطرات بهداشتی از جمله شیوع بیماریهای باکتریایی، انگلی و ویروسی می باشد.

امروزه کامپیلوباکترها از شایع ترین علل اسهال های باکتریایی در سرتاسر جهان محسوب می شوند. در جنس کامپیلوباکتر 18 گونه و تحت گونه وجود دارد که گونه های Campylobacter jejuni و Campylobacter coli مسبب اکثر عفونت های انسانی ناشی از کامپیلوباکترها می باشند و مهم ترین بیماری آنها نیز اسهال می باشد. بیماری در انسان متعاقب مصرف آب و مواد غذایی بویژه گوشت ماکیان رخ دهد. تشخیص باکتریولوژیک این باکتری با دشواری زیادی از قبیل طولانی بودن مدت انکوباسیون ومحدودیت تست های افتراقی همراه است. بنابراین استفاده از روش های دیگر تشخیصی امروزه مورد توجه قرار گرفته است. تعداد 116 نمونه رکتال سواپ از مرغ های موجود در مرغداری های شهر اصفهان گرفته شده و پس از 18-12 ساعت غنی سازی در محیط Campy Thio، در محیط اختصاصی Campylobacter selective agar کشت شدند. برای شناسایی و تعیین گونه ها از رنگ آمیزی گرم و تست ها اکسیداز، کاتالاز، هیدرولیز هیپورات و سنجش حساسیت به نالیدیسیک اسید و سفالوتین استفاده شد. جهت استخراج DNA از کیت های اختصاصی استفاده شد و با استفاده ازپرایمرهای ویژه گونه های ژژونی و کلی اقدام به انجام (Palymeras Chain Reaction) PCR گردید. نتیجه کشت در 11 مورد مثبت بود (9.5%) که از این تعداد 8 مورد مربوط به گونه ژژونی و 3 مورد مربوط به گونه کلی بود. نتیجه PCR نمونه ها در 27 مورد مثبت بود (23.2%) که از این تعداد 18 مورد مربوط به گونه ژژونی و 9 مورد مربوط به گونه کلی بود حساسیت و ویژگی روش PCR در مقایسه با روش کشت به ترتیب 100 و 84.7 درصد بود. روش PCR مورد استفاده در این تحقیق قادر به شناسایی تمام نمونه های کشت مثبت بود و نتایج تعیین گونه با این روش تطابق کاملی با روش بیوشیمیایی داشت. بنابراین با توجه به دقت بالا و سرعت زیاد به نظر می رسد روش PCR جایگزین مناسبی جهت کشت در تشخیص کامپیلوباکترها در نمونه های مرغ ها باشد.

برون ده قلبی مهم ترین شاخص عملکرد قلب می باشد که در نحوه اداره بالینی، اتخاذ شیوه درمان و پیش آگهی بیماران مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی قلبی اهمیت بسزائی دارد. هدف کلی این مقاله شامل تعیین و مقایسه برون ده قلبی با دو روش فیک (به عنوان استاندارد طلائی) و اکو - داپلر به منظور معتبرتر نمودن روش اخیر در برآورد برون ده قلبی در کودکان با ناهنجاری های مختلف مادرزادی می باشد. در طول 2 سال،56 کودک بین 15-3 سال با بیماری های مختلف مادرزادی مورد بررسی قرار گرفتند. برون ده قلبی با روش فیک (در موقع کاتتریزاسیون قلب) و با روش اکو - داپلر محاسبه و سپس اندکس قلبی بر اساس سطح بدن به دست آمد. همبستگی بین مقادیر با آزمون رگرسیون و مقایسه میانگین ها با آزمون t-paired test انجام گردید و مقادیر کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. اندکس قلبی با روش فیک 2.18 ± 7.18 لیتر در دقیقه و با روش اکو 1.94 ±7.58 لیتر در دقیقه محاسبه گردید. ضریب همبستگی بین مقادیر فوق r=0.919 با P<0.0001 و r2=0.85  به دست آمد و با این پژوهش به فرمول : (اندکس قلبی با روش اکو) 1.03+0.63- = اندکس قلبی با روش فیک دست یافتیم. اختلاف میانگین برون ده قلبی با دو روش مذکور معنی دار بود(P<0.001) . گرچه در مطالعه فعلی در روش فیک به جای اندازه گیری مستقیم اکسیژن مصرفی (V.02) از مقادیر تخمینی بر اساس فرمول Lafarge استفاده شده است، معذلک ضریب همبستگی قابل قبولی بین مقادیر محاسبه شده، به دست آمد (r=0.919). وجود اختلاف معنی دار بین میانگین مقادیر محاسبه شده (P<0.001) به همراه ضریب همبستگی مذکور بیانگر این واقعیت است که گر چه مقادیر به دست آمده با اکو دقیقا معادل مقادیر برون ده قلبی حاصل از روش فیک نمی باشد ولی می توان مقادیر واقعی برون ده قلبی را از روی مقادیر برون ده قلبی حاصل از اکو با استفاده از فرمول مذکور در فوق به دست آورد.

کنترل درد بعد از اعمال جراحی شکمی که با افزایش عوارض ناخواسته (Morbidity)  در بیماران همراه بوده است همواره مورد توجه جراحان و متخصصان بیهوشی قرار گرفته است.  با توجه به مزیت بکارگیری آنالژزیک های موضعی و نتایج مختلف در مورد اثرات بلوک موضعی با بوپیواکائین (مارکائین) در کاهش درد بعد از عمل ترمیمی هرنی اینگوئینال، محققین را بر آن داشت تا در یک مطالعه اثر بی دردی تزریق مارکائین و بلوک موضعی عصب ایلیواینگوئینال و ایلیوهیپوگاستریک را مورد بررسی قرار دهند.  در یک کارآزمایی بالینی دو سوکور داروهای (الف) و (ب) که مارکائین 0. 5 درصد و سرم فیزیولوژی 9 در 1000 بود در 60 بیمار مرد به صورت تصادفی انتخاب شده در دو گروه مداخله و شاهد بکار برده شد. در حین عمل و قبل از بستن آپونوروز عضله مایل خارجی 10 سی سی از محلول الف و ب جهت بلوک عصب ایلیواینگوئینال و ایلیوهیپوگاستریک به کار رفت. در هر دو گروه مقدار مخدر مصرف شده عوارض جراحی و شدت درد بر اساس (Visual Analogue Scale) VAS  ده نمره ای هر 4 ساعت به مدت 24 ساعت جمع آوری شد و در نرم افزار SPSS 10 با آزمون های t-Student و ANOVA در تکرار مشاهدات تحلیل شد. در گروه مداخله شدت درد در ویزیت اول و دوم به ترتیب 1.2 ±2.7 و 1.1±4.1 بود که نسبت به گروه شاهد که شدت درد 1.6 ±6.7 و 1.56±7.1 در ویزیت اول و دوم بود اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0. 0001). مقدار مخدر در هر گروه و عوارض بعد از عمل اختلاف معنی داری را نشان نداد. از آنجا که استفاده از آنالژزیک های موضعی بی خطر، آسان و در دسترس می باشد و اثرات مفید کاهش درد که منجر به کاهش Morbidity و توقف در بیمارستان می شود. با توجه به نتایج مطالعات مشابه می تواند به عنوان یک روش ارجح در کاهش درد بعد از عمل مفید باشد.

در جهان امروز استرس مساله بزرگی به شمار می رود و به عنوان یک پدیده روانشناختی از عوامل مهم در بروز و استمرار بسیاری از بیماری های جسمی و اختلالات روانی است. دیدگاه های جدید در مورد استرس به جای تمرکز بر ماهیت استرس به نقش منابع روانشناختی فرد در رویاروئی با عوامل فشارزا تاکید دارند. از این رو در سال های اخیر توجه به منابع استرس و راهبردهای مقابله با آن در گروه های مختلف مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. زیرا بکار گرفتن راهبردهای مقابله ای موثر نقش مهمی در کاهش استرس داشته است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر رفتار درمانی شناختی بر مکانیسم های مقابله ای دانشجویان غیر پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد به صورت یک مطالعه تجربی دو مرحله ای صورت گرفته است. نمونه پژوهش 60 نفر از دانشجویان غیر پزشکی (پرستاری، مامایی، هوشبری، اتاق عمل، بهداشت خانواده، بهداشت محیط، رادیولوژی و علوم آزمایشگاهی) دانشگاه علوم پزشکی شهر کرد بودند که روش های مقابله ای غیر موثرداشتند و به دو گروه 30 نفره مورد و شاهد تقسیم شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه مقابله ای بیلینگز و موس، پرسشنامه متغیرها و رفتار درمانی شناختی (Cognitive Behaviour Therapy = CBT) بود که در 8 جلسه دو ساعته بر روی گروه مورد اجرا گردید. روش آماری مورد استفاده تی زوج و تی مستقل بود. نتایج نشان داده است که رفتار درمانی شناختی بر بکارگیری واکنش های مقابل ای کارآمد (روش های مساله مدار) توسط دانشجویان تاثیر به سزایی داشته است (P<0.001). لذا بکارگیری این روش در مراکز مشاوره دانشجویی در جهت ارتقاء روش های مقابله ای دانشجویان پیشنهاد می گردد.

تعویض خون یکی از راه های درمان هیپربیلی روبینمی نوزادان برای کاهش سریع بیلروبین سرم و جلوگیری از کرن ایکتروس می باشد و البته خود بدون عارضه نمی باشد. از عوارض تعویض خون می توان به هیپوکلسمی و هیپوگلیسمی اشاره کرد. با توجه به بروز مواردی از کاهش قند و کلسیم به دنبال تعویض خون بر آن شدیم تا در این مطالعه تغییرات قند و کلسیم و ارتباط این تغییرات را با وزن نوزاد، ناسازگاری های خونی و میزان کاهش بیلی روبین بررسی کنیم. این مطالعه بر روی 36 مورد تعویض خون به مدت 6 ماه (از اول اردیبهشت 1380 تا پایان مهر 1380) انجام گرفته است. در هر نوزاد نمونه خون از طریق کاتترنافی قبل از تعویض و 6 ساعت پس از تعویض خون جهت بررسی بیلی روبین، قند و کلسیم تهیه شد. در کلیه نوزادان فوق بعد از هر 100 ml تعویض خون یک میلی لیتر گلوکونات کلسیم 10درصد تزریق گردید. در این مطالعه کلسیم خون 6 ساعت پس از تعویض کاهش یافت. بین تغییرات کلسیم با وزن نوزاد، میزان کاهش بیلی روبین و ناسازگاری های خونی رابطه معنی داری وجود نداشت. قند خون 6 ساعت پس از تعویض نسبت به قبل از تعویض تغییر معنی داری نداشت. با توجه به نتایج فوق، ما استفاده معمول از گلوکونات کلسیم و اندازه گیری سریال کلسیم خون را بعد از تعویض خون تا وقتی سطح آن ثابت بماند توصیه می کنیم.

روش معمول کنترل دردهای پس از عمل استفاده از داروهای مخدر می باشد. استفاده از این داروها می تواند باعث بروز عوارض خطرناکی مثل ضعف تنفس یا حتی قطع تنفس و عوارض خطرناک دیگر شود. از طرفی کاربرد این داروها خطر سوء مصرف هم دارد. بنابراین همیشه جایگزین کردن این داروها با داروهای کم خطرتر مدنظر بوده است. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه ای اثر ضد درد دیکلوفناک سدیم (داروی مسکن با خواص ضد التهابی) با پتیدین (داروی مخدری که به طور معمول برای کنترل دردهای پس از عمل به کار برده می شود) پس از جراحی آپاندکتومی بوده است. این مطالعه از نوع مداخله ای - مقایسه ای است که بر روی 72 بیمار پس از عمل آپاندکتومی، بالای 15 سال که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند انجام شد. به گروه مورد (p) آمپول پتیدین یک میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن به صورت داخل عضلانی در سه مرحله بلافاصله پس از هوشیاری کامل (مرحله یک)، 6 ساعت بعد (مرحله دو) و 12 ساعت بعد از هوشیاری (مرحله سه) و به گروه شاهد (D) آمپول دیکلوفناک سدیم 75-50 میلی گرم داخل عضلانی در زمان های مشابه تجویز شد. در مراحل مختلف تحقیق شدت درد بر حسب نوع مسکن در هر دو گروه، با استفاده از پرسشنامه مک گیل ارزیابی شد. مقایسه شدت درد مرحله 2 به 1 در گروه P (پتیدین 42.40 و در گروه D (دیکلوفناک سدیم) 30.60 (P<0.05) و در مرحله 3 به 1 در گروه P،42.31  و در گروه(P<0.05) 30.69 ،D  و در مرحله 4 به 1 در گروه P، 43.31 و در گروهD ، (P<0.05) 29.61، به دست آمد که از نظر آماری نشان دهنده تاثیر بیشتر دیکلوفناک سدیم نسبت به پتیدین در کاهش درد پس از عمل جراحی می باشد. بر اساس این مطالعه از دیکلوفناک سدیم به عنوان یک جایگزین مناسب و ارزان تر به جای پتیدین در دردهای پس از عمل جراحی می توان استفاده کرد.

نکروز استخوان لونیت که به نام بیماری کین باخ هم شناخته شده است، اگر در مرحله 1 و 2 بیماری تحت درمان قرار نگیرد بتدریج استخوان کلاپس می نماید و موجب تغییر شکل آن می شود. این تغییر شکل موجب پیشروی بیماری و رسیدن به مرحله 3 و 4 آن شده که دیگر نجات مفصل رادیوکارپال در مچ دست ممکن نبوده و اغلب ضرورت عمل جراحی سخت تر را پیش می آورد. بنابراین هدف این پژوهش تعیین نتیجه درمان این بیماران در مرحله 2 با کوتاه کردن رادیوس و طویل کردن اولنا بوده است.کارآزمایی بالینی با روش نمونه گیری آسان روی 20 بیمار با درد مچ دست انجام شد و بیماران به دو گروه تقسیم شدند. در گروه اول استئوتومی و کوتاه کردن رادیوس و در گروه دوم استئوتومی و طویل کردن اولنا صورت گرفت.میزان بهبودی با بررسی شاخص های عدم وجود درد هنگام استراحت، هنگام فعالیت عادی، هنگام فعالیت شدید و علایم جوش خوردن در رادیولوژی بیمار در نظر گرفته شد و نتایج با استفاده از آزمون دقیق فیشر و نرم افزار SPSS بررسی شد. یافته ها نشان داد که در بیماران تحت درمان کوتاه کردن رادیوس 10 نفر و در بیماران تحت درمان طویل کردن اولنا 4 نفر بهبودی داشتند که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). یافته ها نشان داد که روش کوتاه کردن رادیوس روش ارجح درمانی نسبت به طویل کردن اولنا در درمان مرحله 2 این بیماری می باشد. بنابراین کاربرد این روش درمانی در مورد آن بیماری پیشنهاد می گردد.

یائسگی به عنوان مرحله پایان دوره باروری در زنان همراه با تغییراتی در سلامتی زنان می باشد. به منظور بررسی فاکتورهای مرتبط با سن یائسگی از میان زنان بالای 40 سال شهر بیرجند که به مدت حداقل یک سال قاعدگی نداشتند، 810 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردیدند و از طریق مصاحبه حضوری اطلاعات مورد نظر در یک پرسشنامه ثبت شد. نتایج نشان داد که متوسط سن یائسگی 47.19±5.31 سال و میزان فراوانی یائسگی زود رس 13.8% بود. سن بالاتر در اولین حاملگی، سن بالای 35 سال و آخرین حاملگی، سابقه مصرف قرص های جلوگیری از حاملگی (Oral Contracrptive Pills = OCP)، ابتلا به دیابت نوع II و مولتی پاریتی با یائسگی در سن بالاتر همراه بود. فراوانی بالای یائسگی زودرس در زنان شهر بیرجند نسبت به سایر مطالعات احتیاج به مطالعات بیشتری در این زمینه دارد.

آزمایشات سلول شناسی در تشخیص سرطان دهانه رحم که یکی از بدخیمی های دستگاه تناسلی زنان محسوب می شود، اهمیت به سزایی دارد. این مطالعه به منظور مقایسه کفایت تهیه اسمیر دهانه رحم با اسپاچولا و روش ترکیبی اسپاچولا و سیتوبرس (وسیله ای است که از فیبرهای نایلونی نرم که به یک سیم قابل ارتجاع متصل است تشکیل شده است) انجام شد. در این بررسی تجربی، اطلاعات مورد نیاز از دو گروه مساوی 131 نفره از زنان مراجعه کننده به درمانگاه زنان بیمارستان آیت اله کاشانی کرمان در ماه های دی و بهمن 1380 به دست آمد. از پرسشنامه سه قسمتی استفاده شد که قسمت اول حاوی مشخصات فردی بوده که از طریق مصاحبه تکمیل گردید. قسمت دوم، میزان ناراحتی بیمار را در حین نمونه گیری مشخص کرده که از طریق مشاهده پژوهشگر تکمیل شد و در قسمت سوم، معیارهای یک نمونه سلولی کافی دهانه رحم بوده که توسط مفسر آزمایشگاه سلول شناسی تکمیل گردید. نتایج نشان داد که دو گروه در همه مشخصات فردی و همچنین میزان ناراحتی بیمار در حین نمونه گیری با هم مشابه بودند. از طرفی اسمیرهای دو گروه از لحاظ مشاهده سلول های کانال داخلی دهانه رحم به تعداد مساوی و بیشتر از 25 سلول اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند (P>0.05) ولی از نظر مشاهده خون فراوانی که منجر به ابهام نسبی یا کلی تشخیص آزمایشگاهی گردد، دو گروه اختلاف معنی داری را با یکدیگر نشان دادند (P<0.05). در صد درصد اسمیرهای دو گروه سلول های مخاط سنگفرشی مشاهده گردید و از این نظر دو گروه با هم تفاوتی نداشتند. با توجه به نتایج حاصله، به منظور کاهش صدمه بافتی و در نتیجه خونریزی کمتر که منجر به ابهام مناسبی یا کلی تشخیص می گردد، توصیه می شود که در تهیه اسمیر دهانه رحم از روش ترکیبی سیتوبرس و اسپاچولا استفاده گردد.