مجله طب نظامی
سال:1388 | دوره:11 | شماره:4 (مسلسل 42) |تعداد مقالات:13

اهداف: وجود سیستم HACCP در بخش تغذیه یکی از شاخص های بسیار مهم در ارزیابی مراکز ارایه خدمات بهداشتی - درمانی محسوب می شود. هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه پیش نیازهای اجرای این سیستم در بخش تغذیه دو مرکز بهداشتی- درمانی نظامی و غیرنظامی بود.روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، برای بررسی پنج محور اصلی مورد مطالعه، پرسش نامه محقق ساخته تهیه شد و پس از تایید پایایی و روایی با مصاحبه تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 17 و آزمون آماری من - ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: مراکز بهداشتی - درمانی نظامی و غیرنظامی مورد بررسی به ترتیب 77.8 و %70.8 پیش نیازهای HACCP را دارا بودند. میانگین امتیاز این دو مرکز در پنج محور مورد بررسی به ترتیب برابر 3.89±1.40 و 3.54±1.61 تعیین شد. در بین متغیرهای مورد مطالعه، تنها در مورد بهداشت محیط (از محور سوم) اختلاف معنی دار بین دو مرکز بهداشتی - درمانی مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: اجرای سیستم HACCP در بخش تغذیه بیمارستان ها لازم و ضروری است و در حفظ و ارتقای سلامت کارکنان و بیماران و میزان رضایت مندی و کارآیی آنان تاثیر مثبتی دارد.

اهداف: اختلال خواب و مشکلات تنفسی از شکایات عمده افراد معتاد به مورفین است. داروهای آنتی اکسیدان سبب بهبود کیفیت خواب می شوند. این مطالعه با هدف تعیین اثر ان استیل سیستئین (NAC) بر کیفیت خواب و وضعیت تنفسی معتادان به مورفین در حال ترک انجام شد.روش ها: در این کارآزمایی بالینی دوسوکور، از میان افراد معتاد به مورفین در حال ترک به روش نمونه گیری سیستماتیک دو گروه برای مصرف دارو (17 نفر) و دارونما (15 نفر) انتخاب شدند و به مدت 45 روز به ترتیب 1200 میلی گرم NAC و دارونما به آنها داده شد. قبل و بعد از مطالعه، وضعیت خواب بیماران توسط پرسش نامه وضعیت خواب پیلسبورگ و وضعیت تنفسی آنها با روش پیک فلومتری بررسی و در نهایت نتایج آن، به وسیله آزمون های آماری فیشر، من - ویتنی و ویلکاکسون تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین نمره PSQI قبل از انجام مداخله در گروه دارو 10.76±4.64 و در گروه دارونما 10.07±6.47 و پس از انجام مداخله به ترتیب 5.29±2.62 و 4.40±2.87 بود که در هر دو گروه نسبت به ابتدای مطالعه بهبود معنی داری داشت. در حالی که در ابتدا و در انتها نسبت به یکدیگر اختلاف معنی داری نداشتند. NAC سبب بهبود معنی دار نتایج پیک فلومتری در گروه دارو شد، اما نتایج دو گروه در مقایسه با یکدیگر در پایان طرح، اختلاف معنی داری نداشت.نتیجه گیری: داروی NAC در مقایسه با دارونما، سبب بهبود معنی دار کیفیت خواب و عملکرد ریوی در معتادان به مورفین در حال ترک نمی شود.

اهداف: داشتن نیروی کارآمد کافی در تمام رشته ها از جمله رشته های مرتبط با بهداشت و درمان، برای هر سازمان ضروری است. این نیروها بعد از تربیت شدن باید به طور مناسب از نظر جغرافیایی، نوع حرفه، تخصص و جنسیت توزیع شده، با نظارت صحیح و کارآمد به کار گرفته شوند تا بهترین اثر را داشته باشند. با توجه به کمبود اطلاعات و مستندات درخصوص فعالیت های شغلی دانش آموختگان رشته مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی، این مطالعه با هدف تعیین وضعیت اشتغال آنها انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی - مقطعی روی 85 دانش آموخته رشته مدیریت خدمات بهداشتی - درمانی یکی از دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران که به روش سرشماری انتخاب شدند انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که پایایی و روایی آن تایید شده بود. داده های جمع آوری شده با نرم افزارSPSS 13  و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان دسترسی به دانش آموختگان %80، میانگین سنی دانش آموختگان 34.25±8.35 سال و میانگین مدت خدمت 3.92 سال بود. %88.2 دارای مدرک کارشناسی و %11.8 کارشناسی ارشد بودند. شغل %72.9 دانش آموختگان متناسب با رشته تحصیلی آنها و عنوان شغلی %75.3 دانش آموختگان مرتبط با رشته تحصیلی آنها بود. آزمون مجذور کای ارتباط معنی داری بین عنوان شغلی دانش آموختگان با رشته تحصیلی آنها نشان داد (P=0.039).نتیجه گیری: دانش آموختگان رشته مدیریت خدمات بهداشتی - درمانی از نظر تناسب محتوای رشته تحصیلی با عنوان و نیازهای شغلی و تناسب رشته تحصیلی با جایگاه شغلی در شرایط مناسبی قرار دارند و در پست های خدمتی متناسب با رشته تحصیلی خود به کارگرفته می شوند.

اهداف: حوادث و تروما در سراسر جهان، هرساله قربانیان فراوانی به همراه دارد. در ایران آمار مرگ و میر بیماران ترومایی به صورت غیرقابل قبولی بالاست. لذا بایستی برای کاهش مرگ و میر راه چاره اندیشیده شود. این راهکارها در قالب برنامه های اجرایی، آموزشی، پژوهشی، کنترل عملیات و غیره تعریف می شوند. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آموزش با مدل حیوانی و تمرینات میدانی بر آگاهی کادر درمانی بود.روش ها: در این مطالعه توصیفی که در سال 1364 در یکی از دانشگاه های علوم پزشکی انجام شد، 144 پزشک شاغل در زمینه های مختلف، به صورت تصادفی انتخاب شده و در 6 گروه قرار گرفتند. آموزش احیا با استفاده از مدل حیوانی ارایه شد و آزمون های چهار گزینه ای، تشریحی و عملی، قبل و بعد از کارگاه به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 14 با آزمون تی زوجی سنجیده شد.یافته ها: سطح کیفی آگاهی بلافاصله پس از اتمام کارگاه از 26 به 58 و سطح کمی از 49 به 65 ارتقا یافت. همچنین، توانایی عملی افراد از 46 به 75 رسید.نتیجه گیری: استفاده از مدل حیوانی و آموزش میدانی تاثیر مثبتی بر ارتقای آگاهی کادر درمانی در نجات مصدومان دارد.

اهداف: استرس از پدیده هایی است که میزان یا شدت آن به تناسب محیط و موقعیت های مختلف متفاوت است، به طوری که میزان استرس در محیط های دارای شرایط کاری دشوار یا آب و هوای نامساعد افزایش پیدا می کند. این مطالعه با هدف بررسی و رتبه بندی عوامل استرس زا و همچنین بررسی میزان همبستگی عوامل استرس زا با متغیرهای جمعیت شناختی گروهی از کارکنان نظامی انجام شد.روش ها: این مطالعه توصیفی - همبستگی در گروهی از نیروهای نظامی مستقر در یکی از مناطق ایران انجام شد. 766 نفر از این نیروها به روش خوشه ای مبتنی بر سهم انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه محقق ساخته و پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 11 و آزمون های آماری همبستگی، تحلیل واریانس و شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بین متغیرهای محیطی و جمعیت شناختی با استرس رابطه معنی دار وجود داشت. در رتبه بندی عوامل اصلی استرس زا، بالاترین رتبه مربوط به وضعیت درجه حرارت، کمبود پزشکان متخصص و حاذق و درمانگاه های مناسب بود. رابطه شدت استرس با سن و میزان تحصیلات معنی دار نبود، ولی بین سابقه کار و میزان استرس های روانی تفاوت معنی داری مشاهده شد.نتیجه گیری: متغیرهای محیطی و جمعیت شناختی بر میزان استرس کارکنان نظامی موثر است. مشکلات منطقه ای یا وابسته به شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مهم ترین عامل استرس زا در کارکنان نظامی هستند.

اهداف: با توجه به اثر صرع زایی دیازینون و مصرف وسیع آن، پیشگیری و مقابله با این آثار اجتناب ناپذیر است. این مطالعه با هدف بررسی اثر حفاظتی گوانوزین در مقابل اثر سمی دیازینون بر آستانه تحریک الکتریکی و اکتساب کیندلینگ کامل در موش های صحرایی نر انجام شد.روش ها: ابتدا موش های صحرایی نر از نژاد ویستار (350-250 گرم) تحت استرئوتاکسی قرار گرفتند و یک الکترود سه قطبی در قاعده جانبی آمیگدال و دو الکترود تک قطبی در سطح جمجمه آنها نصب شد. پس از بهبود، به مدت 10 روز، آستانه تحریک الکتریکی تعیین گردید. سپس حیوانات به طور روزانه روغن زیتون (گروه کنترل)، گوانوزین خوراکی (0.5mg/kg)، دیازینون (30mg/kg) یا هر دو را دریافت نمودند. به طور روزانه، آستانه تحریک، میزان تخلیه های متعاقب (ADD) و تعداد تحریکات لازم برای نیل به کیندلینگ کامل ثبت شد.یافته ها: آستانه تحریک الکتریکی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری پس از 30 دقیقه توسط دیازینون کاهش و با گوانوزین افزایش یافت. پیش درمانی با گوانوزین تا حدودی و نیز پس درمانی، کاهش آستانه تحریک ناشی از دیازینون را به طور کامل مهار نمود. دیازینون سبب افزایش معنی دار ADD ثبت شده روزانه و نیز ADD تجمعی شد و درمان قبل یا بعد با گوانوزین، آن را مهار کرد. همچنین، تعداد تحریکات لازم برای نیل به کیندلینگ کامل توسط دیازینون کاهش یافت که گوانوزین نه تنها سبب مهار آن شد، بلکه خود به تنهایی نیز آن را افزایش داد.نتیجه گیری: احتمالا گوانوزین به تنهایی نیز اثر ضدصرع دارد و می تواند اثر محافظتی مناسبی در مقابل آثار تشنج زای دیازینون ایجاد نماید.

اهداف: اندازه گیری های آیرودینامیک، از روش های مفید و متداول بالینی برای کسب اطلاعات عینی در مورد عملکرد آوایی است. هدف از این مطالعه، بررسی آیرودینامیک های گفتار به دنبال مواجهه تنفسی با گاز خردل و مقایسه آن با افراد عادی بود.روش ها: این پژوهش مورد - شاهدی در سال 1386 انجام شد. 19 مرد شیمیایی ناشی از گاز خردل به عنوان گروه مورد و 20 مرد به عنوان گروه شاهد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری دستگاه ST1 Dysphonia (ساخت شرکت G.M.) بود. متغیرهای ظرفیت حیاتی، زمان آواسازی، حجم آواسازی، میانگین سرعت جریان هوا در طول آواسازی و حجم کلی بازدم اندازه گیری شدند. مقادیر شاخص های سرعت آوایی و میزان آواسازی نیز مورد سنجش قرار گرفتند. همبستگی بین متغیرهای مورد مطالعه در هر دو گروه نیز مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با نرم افزار آماری SPSS 11 و آزمون های تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در کلیه متغیرها به جز میانگین سرعت جریان هوا، اختلاف آماری معنی داری بین گروه مورد و شاهد وجود داشت (P<0.05). طبق نتایج همبستگی بین زمان آواسازی و ظرفیت حیاتی و حجم آواسازی و زمان آواسازی در گروه بیمار همبستگی معنی دار وجود داشت، درحالی که در گروه کنترل این همبستگی وجود نداشت.نتیجه گیری: بیماران شیمیایی با گاز خردل در شاخص های ظرفیت حیاتی، زمان آواسازی، حجم آواسازی، شاخص سرعت آوایی، حجم کلی بازدم و میزان آواسازی اختلال دارند.

اهداف: اقدامات پیشگیرانه مانند آموزش و ارتقای سطح آگاهی و مهارت های پیشگیری کننده برای حفاظت فردی در مناطق اندمیک، یکی از مهم ترین استراتژی های برنامه کنترل لیشمانیوز جلدی است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر آموزش بهداشت بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقای رفتارهای پیشگیری کننده از سالک بود.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی میدانی که در سال 1387 انجام شد، از جامعه آماری که دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه ساکن یکی از مناطق استان اصفهان بودند، 450 نفر به شیوه سرشماری انتخاب شدند. سه جلسه آموزشی و پرسش نامه ای بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی طراحی شد. پرسش نامه شامل اطلاعات دموگرافیک و سئوالات مربوط به میزان آگاهی، حساسیت درک شده، تهدید درک شده، منافع و موانع درک شده، راهنمای عمل و اقدام به عمل بود که قبل از انجام آموزش و 2 ماه بعد از آموزش به روش مصاحبه تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 15 و آزمون T زوجی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: آگاهی و کلیه سازه های مدل با جنس، رابطه معنی داری داشتند و میانگین نمره دختران دانش آموز بیشتر از پسران بود. افراد دارای سابقه ابتلا به سالک، نمره بیشتری در کلیه سازه های مدل نسبت به بقیه داشتند، ولی آگاهی آنان با سایر نمونه های مورد مطالعه تفاوت معنی داری نداشت. آگاهی و سازه های مدل در دانش آموزان قبل و بعد از آموزش اختلاف معنی داری داشت.نتیجه گیری: آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی، می تواند رفتارهای پیشگیری کننده از سالک جلدی در دانش آموزان را ارتقا بخشد.

اهداف: نقش انسجام گروهی در بهبود روحیه و عملکرد نیروهای نظامی در تحقیقات تایید شده است. از سوی دیگر، پرخاشگری و خودکشی در این نیروها به خصوص در سربازان وظیفه به دلیل مسلح بودن آنان یکی از مشکلات رایج این سازمان هاست. البته، پرخاشگری و خودکشی، رخدادی لحظه ای نیستند و از فکر شروع شده و سپس به طرح و نقشه و اجرا می رسند. به منظور پیشگیری از پرخاشگری و افکار خودکشی ابتدا باید عوامل باز دارنده و تسهیل کننده آن را بررسی نمود. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل انسجام گروهی و ارتباط آن با پرخاشگری و افکار خودکشی در سربازان وظیفه بود.روش ها: این مطالعه زمینه یابی و کاربردی در کلیه سربازان وظیفه یکی از نیروهای نظامی انجام شد و 237 سرباز به روش طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسش نامه انسجام گروهی «سی بلد و کلی»، پرسش نامه پرخاشگری «هیوسمان، میلر و زللی» (فرم اصلاح شده)، مقیاس افکار خودکشی بک و پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک محقق ساخته بود. یافته ها با ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میان عوامل انسجام گروهی، پرخاشگری و افکار خودکشی همبستگی معنی داری وجود داشت، ولی برای پیش بینی از اعتبار لازم برخوردار نبود. بنابراین، مدل خطی در رگرسیون چندمتغیری تحقیق دارای برازش مطلوب نبود.نتیجه گیری: عوامل انسجام گروهی در کنترل پرخاشگری و افکار خودکشی در سربازان وظیفه تعیین کننده نیستند.

اهداف: این مطالعه با هدف برآورد پیش بینی کننده های جمعیت شناختی و روان شناختی استفاده مرضی از دارو و مواد در جانبازان انجام شد.روش ها: این مطالعه همبستگی در جمعیت جانبازان در سال 1386 انجام شد. 452 جانباز با آسیب 25 تا %70 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نظام دار انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون سرندگری استفاده مرضی از دارو و مواد، نشانگر شدت اعتیاد، پرسش نامه شیوه های مقابله ای شییر و کارور (شکل کوتاه)، مقیاس افکار خودکار، مقیاس نشانه های اختلال تنیدگی پس آسیبی، فهرست نشانه های تنیدگی مزمن و پرسش نامه کامل جمعیت شناختی متغیرهای مربوطه استفاده شد. داده ها با استفاده از SPSS 11 و همبستگی پیرسون، همبستگی پاره ای و نیز تحلیل رگرسیون چندمتغیری خطی به روش گام به گام، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: استفاده مرضی از دارو و مواد با کنترل اثر متغیرهای جمعیت شناختی، اعتیاد، گوشه گیری رفتاری، افکار خودکار، شدت اعتیاد، نشانه های تنیدگی مزمن و PTSD همبستگی نشان داد، ولی با بهزیستی روانی رابطه ای نشان نداد. تحلیل رگرسیون با حضور همه متغیرهای جمعیت شناختی و روان شناختی نشان داد که پناه بردن به دارو و مواد در برابر تنیدگی ها، اعتیاد به سیگار و قلیان، سابقه ترک، افکار خودکار، نارضایتی از تندرستی، مدت جانبازی، ساعات حضور در منزل و احساس عضویت گروهی مجموعا %62 از پراکنش اعتیاد را تبیین کردند.نتیجه گیری: استفاده مرضی از دارو و مواد با اختلال تنیدگی پس آسیبی، افکار خودکار، شدت اعتیاد، بهزیستی روانی، راه های مقابله ای نارسا و نشانه های تنیدگی مزمن همبسته است.