مجله طب نظامی
سال:1389 | دوره:12 | شماره:1 (مسلسل 43) |تعداد مقالات:12

اهداف: استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که به صورت کاهش توده استخوانی تعریف می شود. این بیماری با تغییر و تخریب ساختار اسکلتی و افزایش احتمال خطر شکستگی شناخته می شود. این مطالعه به منظور بررسی عوامل خطر کاهش تراکم استخوان در زنان یائسه انجام شد.روش ها: در مطالعه ای توصیفی - مقطعی، 644 زن یائسه مراجعه کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان یکی از بیمارستان های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج سنجش تراکم استخوان، افراد به دو گروه کاهش تراکم استخوان (مورد) و تراکم استخوان طبیعی (شاهد) تقسیم شدند. اطلاعات مربوط به عوامل خطرساز کاهش تراکم استخوان با پرسش نامه استاندارد کانادایی استئوپروز جمع آوری شد و با آزمون های مجذور کای و T مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میزان استئوپروز در ستون فقرات %8.9 و میزان استئوپنی در این نواحی %53.4 به دست آمد. از بین عوامل خطرساز در کمبود مصرف کلسیم، عدم تحمل لاکتوز، سابقه مصرف داروهای کورتیکواسترویید، متوتروکسات، ضدتشنج، بیماری های آرتریت روماتویید، پرکاری تیرویید، تالاسمی مینور و وزن زیر 58 کیلوگرم بین دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: عواملی چون رژیم غذایی و کمبود مصرف محصولات لبنی، عوامل دارویی از جمله کورتون و متوتروکسات و بیماری های روماتولوژیک یا غددی از عوامل مهم و موثر کاهش تراکم استخوان در زنان یائسه هستند.

اهداف: عوارض تاخیری مسمومیت با گاز خردل چند ماه تا چند سال بعد از مواجهه ایجاد می شود. یکی از مفاهیم بسیار مهم در بیماری های مزمن، کیفیت زندگی بیماران است. هدف این مطالعه، تبیین مفهوم و عناصر سازنده کیفیت زندگی در مصدومان شیمیایی با گاز خردل بود.روش ها: در مطالعه ای توصیفی با رویکرد کیفی، 20 مصدوم شیمیایی مرد و زن (نظامی و غیرنظامی) که در فاز مزمن بیماری بودند با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. مطالعه با مصاحبه های انفرادی نیمه ساختاردار و بحث در گروه متمرکز انجام شد. داده ها با روش تحلیل محتوی آنالیز و مفاهیم کلیدی استخراج شد.یافته ها: مشارکت کنندگان تندرستی را مشتمل بر سلامت جسمانی، عقلانی و توانایی در انجام وظایف و انتظارات معمول از هر نفر و بخش دیگر مفهوم تندرستی را داشتن رفاه و آسایش عمومی دانستند. مزمن شدن بیماری در مصدومان شیمیایی و اثرات دیررس بیماری باعث تغییر در تمامی ابعاد سلامتی آنها شده بود؛ به طوری که دچار مشکلات جدی جسمی به خصوص در اندام تنفسی، پوست، چشم و غیره شده بودند.نتیجه گیری: کیفیت زندگی مفهومی نسبی و متاثر از ماهیت بیماری (سلامت جسمانی، روانی، عاطفی و اجتماعی)، مفهوم تندرستی (صحت، کارآمدی فردی، رفاه و آسایش) و عوامل سازگاری است.

اهداف: ارزیابی نقص عضو و ناتوانی دایمی با هدف تعیین قابلیت اشتغال یا تعیین غرامت، یکی از دغدغه های تمام جوامع صنعتی و در حال توسعه است. این مطالعه با هدف بررسی میزان نقص عضو دایم در یک کمیسیون عالی پزشکی نظامی اجرا شد.روش ها: در این مطالعه تحلیلی - مقطعی، تمام 619 مراجعه کننده متقاضی تعیین غرامت و درصد جانبازی در سال 1385 که دارای پرونده بودند وارد مطالعه شدند. پس از جمع آوری داده ها، درصد نقص عضو دایم در هر پرونده به روش انجمن پزشکی آمریکا محاسبه شد و نتایج حاصل با مقادیر تعلق گرفته در پرونده مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های ویلکاکسون، من - ویتنی، کروسکال - والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و مجذور کای استفاده شد.یافته ها: میانگین درصد تعلق گرفته در مراجعان به کمیسیون در گروه های مختلف سنی، گروه های مختلف سابقه کار، جنسیت، وضعیت های مختلف استخدامی و نیروهای مختلف خدمت تفاوت آماری معنی داری نداشت. میانگین درصد نقص عضو تعلق گرفته در کمیسیون عالی پزشکی به طور معنی داری بیشتر از میانگین درصد نقص عضو محاسبه شده به روش AMA بود (P<0.05).نتیجه گیری: محاسبه میزان نقص عضو منطبق بر ضوابط و تا حدودی متفاوت از AMA است. لزوم هماهنگ نمودن بیشتر پزشکان همکار و مشاور و تدوین دستور العمل واحد و در نظر نگرفتن شدت رخداد منجر به حادثه از موارد لازم به بازنگری هستند.

اهداف: همواره در نقاط مختلف جهان از جمله ایران حوادث غیر مترقبه به وقوع می پیوندد و امکان وقوع آن در جوامع مختلف با شدت های متفاوت وجود دارد. این مطالعه به منظور بررسی میزان آمادگی بیمارستان های مرزی ایران در رویارویی با بحران انجام شد.روش ها: این مطالعه به روش توصیفی – مقطعی در سال 1387 در سه بیمارستان منتخب مرزی انجام پذیرفت. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته که پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ 90.6 به دست آمده بود جمع آوری شد. داده ها در نهایت با استفاده از روش های آمار توصیفی (جداول توزیع فراوانی، میانگین و...) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از مجموع 11 بعد مورد بررسی در بیمارستان های منتخب بیمارستان الف با میانگین %87.1، بیمارستان ب با میانگین %77.59 و در نهایت بیمارستان ج با میانگین %70.01 آمادگی رویارویی با بحران را داشتند. در کل، میانگین امتیازات آمادگی در رویارویی با بحران در سه بیمارستان مورد بررسی %78.23 بود.نتیجه گیری: میزان آمادگی بیمارستان ها به طور میانگین در بیشتر ابعاد (7 از 11 بعد) در وضعیت خوب و تنها در ابعاد پاسخ گویی به نیاز مصدومان، اجرای مانور، پذیرش و انتقال و ترخیص مصدومان در وضعیت متوسط قرار دارد.

اهداف: تعهد سازمانی و رضایت شغلی دو عامل مهم در پیشگویی و درک رفتار سازمانی هستند که بررسی آن به سرپرستان در شناسایی مشکلات بالقوه کمک می کند. کارکنان سازمان، شاخص سنجش میزان برتری آن سازمان هستند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط رضایت شغلی و تعهد سازمانی در پرستاران شاغل در بیمارستان ها انجام شد.روش ها: در مطالعه ای توصیفی - همبستگی، 132 پرستار با مدرک فوق دیپلم به بالا، دارای عضویت رسمی و حداقل سه سال سابقه کار شرکت مورد مطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده ها با پرسش نامه های رضایت شغلی لوتانز و تعهد سازمانی آلن و می یر انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای و با نرم افزار SPSS 11 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: %43.17 پرستاران از شغل خود راضی بودند و %40.17 دارای تعهد سازمانی بودند. بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی ارتباط معنی داری وجود داشت (P<0.001). همچنین، تعهد سازمانی با متغیرهای مسکن و وضعیت تاهل ارتباط معنی داری داشت؛ اما با متغیرهای جنسیت، سطح تحصیلات و پست سازمانی ارتباط معنی داری نداشت. رضایت شغلی نیز با سطح تحصیلات، وضعیت تاهل و جنسیت ارتباط معنی داری داشت؛ ولی با سایر متغیرهای دموگرافیک ارتباط معنی داری نداشت.نتیجه گیری: وجود عواملی که باعث انگیزش کارکنان می شود و رفتارهای تشویقی مدیر و سبک رهبری وی می تواند بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی موثر باشد.

اهداف: استنشاق سولفورموستارد باعث التهاب راه های هوایی و برونشیول ها می شود. ماکروفاژها سلول های فاگوسیتوزی هستند که در همه بافت های بدن پراکنده اند. اثر حفاظتی هگزامتیلن تترآمین بر سلول های ریه انسان در برابر سولفورموستارد و فسژن گزارش شده است. هدف این پژوهش، بررسی اثر هگزامتیلن تترآمین بر ماکروفاژهای ریه موش های آلوده به دو دوز متفاوت سولفورموستارد بود.روش ها: 42 سر موش صحرایی نر به وزن 200±20 گرم مورد استفاده قرار گرفت. موش ها به 8 گروهNS ،HMT ، HD1، HD2، Pre1، Pre2،Post1  و Post2 تقسیم شدند. گروه های HD1،Pre1  و Post1 محلول سولفورموستارد %0.25، HD2،Pre2  و Post2 محلول سولفورموستارد %0.25، گروه NS نرمال سالین (به صورت داخل تراشه ای) و گروه HMT این دارو را به میزان 7.5mg/kg (به صورت داخل صفاقی) دریافت نمودند. 5 گروهHMT ، Pre1، Pre2،Post1  و Post2 به مدت 14 روز دارو دریافت کردند.یافته ها: نتایج شمارش ماکروفاژها، افزایش معنی دار ماکروفاژهای گروه های HD در مقایسه با NS را نشان داد. به علاوه، ماکروفاژها در HD1 در مقایسه با HD2 افزایش معنی داری داشتند. ماکروفاژها در HD1 و Pre1 نسبت به گروه HMT افزایش معنی داری داشتند. ماکروفاژها در گروه های Pre و Post نسبت به گروه های HD کاهش معنی داری داشتند.نتیجه گیری: هگزامتیلن تترآمین دارای اثرات محافظتی و درمانی بر بافت ریه در برابر سولفورموستارد است.

اهداف: محیط های نظامی به دلیل حضور افراد در معرض خطر، می تواند زمینه ساز بسیاری از بیماری های رفتاری باشد. دوره آموزشی فرصتی مغتنم برای آموزش و افزایش آگاهی سربازان را فراهم می سازد. این طرح با هدف بررسی تاثیر برنامه های آموزش پیشگیری از سوء مصرف مواد بر آگاهی و نگرش سربازان اجرا شد.روش ها: این برنامه آموزشی در 14 مرکز نظامی و انتظامی استان فارس در 2 مرحله به اجرا در آمد. در مرحله اول، نمایندگان معرفی شده از هر پادگان به عنوان گروه همتا آموزش دیدند و در مرحله دوم، این افراد به سربازان پادگان های مربوطه آموزش دادند. ابزار آموزش شامل انواع پمفلت، اسلاید و کتابچه آموزشی بود. ابزار بررسی تاثیر آموزش نیز پرسش نامه کتبی بود. برای مقایسه قبل با بعد از آموزش از آزمون  Tزوجی و برای بررسی تاثیر متغیرها بر میزان آگاهی و نگرش از رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: میانگین زمان تحصیل سربازان 11.22±3.5 سال بود. آموزش پیشگیری از اعتیاد به طور معنی داری باعث افزایش آگاهی و بهبود نگرش سربازان شد (P<0.001). از بین سه متغیر سن، سواد و تاهل، فقط متغیر سن ارتباط معنی داری با آگاهی قبل از آموزش داشت.نتیجه گیری: آموزش های پیشگیری از اعتیاد در محیط های نظامی نه تنها افزایش آگاهی و بهبود نگرش را به دنبال دارد، بلکه باعث ارتقای عملکرد افراد نیز می شود.

اهداف: روند فزاینده توسعه و استفاده از تکنولوژی های مدرن و پیچیده با وجود مزایای زیاد، باعث بروز مشکلات متعددی در زمینه ایمنی و سلامتی شده که یکی از مهم ترین آنها افزایش نرخ بروز حوادث و بیماری های شغلی است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی رفتارهای ناایمن کارکنان یک صنعت دفاعی در ایران و ارزیابی نقش علایم هشداردهنده در کاهش این رفتارها بود.روش ها: این مطالعه مداخله ای در یکی از صنایع دفاعی در ایران انجام گرفت. در فاز اول، با استفاده از روش نمونه برداری از رفتارهای ایمنی، رفتارهای افراد شاغل در واحد مورد مطالعه که مشتمل بر 263 نفر بودند مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم، پس از تحلیل داده های جمع آوری شده، فراوانی هر کدام از رفتارهای ناایمن و سهم هر کدام در کل اعمال ناایمن به دست آمد و سپس روابط احتمالی آنها با بعضی از خصوصیات دموگرافیک بررسی شد. رفتارهای ناایمن قبل و پس از (2 و 4 ماه) نصب علایم هشداردهنده ارزیابی شدند.یافته ها: پیش از مداخله %52.1 رفتار ها ناایمن بودند. فراوان ترین رفتارهای ناایمن شامل عدم استفاده یا سوء استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، وضعیت نامناسب و استفاده غلط از ابزارهای دستی بود. با گذشت 2 و 4 ماه از اقدامات مداخله ای، نرخ رفتار های ناایمن به ترتیب به 33.2 و %38.7 کاهش یافت.نتیجه گیری: استفاده از علایم هشداردهنده تاثیر مثبتی در کاهش رفتارهای ناایمن کارکنان دارد. هر چند که از اثربخشی آن در طول زمان کاسته می شود.

اهداف: رضایت شغلی یکی از چالش برانگیزترین مفاهیم سازمانی و پایه بسیاری از سیاست ها و خط مشی های مدیریت برای افزایش بهره وری و کارآیی سازمان است. هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل فردی موثر بر رضایت شغلی نیروهای وظیفه بود.روش ها: در قالب پژوهشی توصیفی - تحلیلی، از جامعه آماری نیروهای وظیفه یک رده مقاومت استانی و نواحی تابعه، 165 نفر بر اساس روش نمونه گیری طبقه بندی شده متناسب با حجم انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری رضایت شغلی از پرسش نامه سنجش رضایت شغلی ویسوکی و کروم ضمن اعمال تغییرات لازم در سوالات پرسش نامه استفاده شد. داده های به دست آمده در دو سطح توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از نظر ویژگی های شخصیتی مورد بررسی، افراد مثبت، قاطع و فعال نسبت به دو گروه دیگر یعنی افراد منفعل و غیرفعال و افراد پرخاشگر و منفی دارای رضایت بیشتری بودند. همچنین، سطح تحصیلات، سابقه خدمت، نوع عضویت در بسیج و رسته خدمتی افراد با رضایت شغلی آنها ارتباط معنی داری داشت.نتیجه گیری: رضایت شغلی متغیری است که از عوامل و ویژگی های فردی چون سابقه، تحصیلات، نوع عضویت و رسته خدمتی تاثیرپذیر است و این عوامل در بالابردن رضایت سربازان و در نهایت، افزایش عملکرد آنها موثر هستند.

اهداف: توکسین بوتولینوم به عنوان قوی ترین توکسین شناخته می شود. این توکسین علاوه بر کاربردهای درمانی در پزشکی (بوتاکس)، تهدیدی در جنگ های زیستی و بیوتروریسم است. تهیه آنتی بادی علیه توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ A تا G علاوه بر کاربرد در شناسایی جدایه های کلستریدیوم بوتولینوم توکسیژنیک، در درمان مسمومیت ناشی از این توکسین نیز نقش دارد. هدف از این مطالعه، تولید آنتی توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ E بود.روش ها: برای ایمن سازی حیوانات آزمایشگاهی (مرغ، موش و خرگوش)، ابتدا توکسویید با ادجوانت کامل فروند به شکل زیرجلدی یا داخل ماهیچه ای تزریق و در یادآور اول تا سوم، توکسویید با ادجوانت ناقص فروند تزریق شد. در فواصل و پایان تزریقات، خون گیری به عمل آمد و تیتر آنتی بادی تولیدشده با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد.یافته ها: پس از تزریق هر یادآور، افزایش قابل ملاحظه ای در تیتر آنتی بادی سرم حیوانات آزمایشگاهی دیده شد. تیتر آنتی بادی توکسین کلستریدیوم بوتولینوم تیپ E در سرم مرغ، خرگوش و موش به بیش از 1:3200 افزایش یافت. پس از تخلیص آنتی بادی، مقدار کمتر از 0.156 میکروگرم آنتی بادی تخلیص شده موشی و مقدار کمتر از 0.312 میکروگرم آنتی بادی تخلیص شده خرگوشی قادر به شناسایی توکسین بود.نتیجه گیری: پس از تزریق توکسویید، آنتی بادی در بدن حیوان آزمایشگاهی افزایش می یابد. تولید آنتی توکسین اختصاصی برای تشخیص بوتولیزم، بر اساس واکنش بین آنتی ژن و آنتی بادی و همچنین برای درمان مسمومیت ضروری است.