پژوهش های مشاوره (تازه ها و پژوهش های مشاوره)
سال:1386 | دوره:6 | شماره:24 |تعداد مقالات:11

با توجه به اهمیت و کاربرد روزافزون روش مداخله ای حل مشکل برای زوجین و خانواده های متقاضی خدمات مشاوره و رواندرمانی ضرورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی در زمینه حل مشکل خانوادگی لازم و ضروری است. بر این اساس مقاله حاضر تدوین و تعیین شاخص ها و ویژگی های اعتبارسنجی مقیاس «حل مشکل خانواده» را معرفی می کند.جامعه آماری پژوهش مردان و زنان متاهل شهر تهران بودند. حجم نمونه 55 زوج (110 نفر) بود، که از دو گروه زوجین سازگار و ناسازگاری نمونه گیری شدند. گروه اول 54 نفر و گروه دوم 80 نفر بودند که از بین آنها با حذف افراد دچار ناسازگاری زناشویی تعداد 56 نفر جهت انجام پژوهش انتخاب شدند، بدین ترتیب مجموعه افراد شرکت کننده در پژوهش 110 نفر در قالب 55 زوج بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مقیاس جدید حل مشکل خانوادگی و مقیاس رضایت زناشویی انریچ بود.تحلیل عاملی دو عامل را در بین 30 سوال آشکار ساخت: عامل 1 «رابطه» و عامل 2 «حل مشکل» بررسی همبستگی درونی نمرات کل مقیاس و مقیاس های فرعی نشان داد که میزان رابطه همبستگی بین کل مقیاس با عامل رابطه و حل مشکل بطور یکسان 0.95 و رابطه همبستگی بین عامل رابطه با عامل حل مشکل به میزان 0.81 می باشد. ضریب اعتبار بازآزمایی کل مقیاس 0.91 و برای مقیاس فرعی رابطه و حل مشکل بترتیب 0.78 و 0.89 بدست آمد. همسانی درونی کل مقیاس 0.91 و عامل ارتباط 0.78 و عامل حل مشکل 0.83 بود.با توجه به اینکه این مقیاس همبستگی بالایی با مقیاس رضایت زناشویی انریچ دارد و از سوی دیگر دارای اثبات در زمان و از قدرت تشخیص و تمییز مابین دو گروه زوجین تعارض و فاقد تعارض برخوردار است. لذا می تواند برای استفاده های کلینیکی و پژوهشی توصیه شود.

این پژوهش رابطه بین مولفه های دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی را مورد بررسی قرار می دهد و هدف آن تعیین میزان رابطه این مولفه ها با رضایت زناشویی زوجین و نیز تعیین تفاوت تاثیر دانش و نگرش جنسی بر رضایت زناشویی بین زنان و مردان است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان ساکن در خوابگاه متاهلین دانشگاه شهید بهشتی است. افراد نمونه پژوهش را 105 نفر از دانشجویان متاهل (54 نفر زن و 51 نفر مرد) تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس دانش و نگرش جنسی بشارت و فرم کوتاه پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل یافته ها روش های آماری ضریب همبستگی، t گروههای مستقل و تحلیل رگرسیون چندمتغیری بکار رفته است نتایج تحقیق نشان داد که:الف- بین دانش و نگرش جنسی و رضایت زناشویی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد.ب- بین زنان و مردان در دانش و نگرش جنسی و تاثیر آنها بر رضایت زناشویی تفاوت معناداری وجود ندارد، لکن در نگرش جنسی تفاوت معناداری وجود دارد.ج- نگرش جنسی با 99% اطمینان می تواند تغییرات مربوط به رضایت زناشویی را پیش بینی کند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر گسترش هستی شناسی اسلامی بر میزان افزایش مولفه های سلامت روان بوده است. فرضیه های مورد ارزیابی در این پژوهش عبارت است از: 1. گسترش هستی شناسی اسلامی در افزایش سلامت روان موثر است. 2. گسترش هستی شناسی اسلامی در کاهش علایم مولفه های سلامت روان موثر است.ابزاری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته عبارت است از پرسشنامه مقیاس سلامت روان تجدیدنظر شده (SCL-90-R). روش مورد استفاده در این پژوهش، آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه پژوهش حاضر، مراجعان 35-30 ساله زن داوطلب شرکت در برنامه گروه درمانی بوده است. از بین داوطلبان 18 نفر برای شرکت در این برنامه در نظر گرفته شدند که بطور تصادفی در دو گروه آزمایش (n=9) و کنترل (n=9) جایگزین شدند.داده ها توسط تحلیل واریانس چند متغیره یک راه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه پژوهش نشان داد که گسترش هستی شناسی اسلامی بر افزایش سلامت روان و کاهش علایم مولفه های سلامت موثر است.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر گذاردن درس برنامه ریزی تحصیلی و شغلی در راهنمایی تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه و همچنین نگرش و علاقه آنان نسبت به رشته های تحصیلی انتخابی از دیدگاه دانش آموزان، مدیران، معاونان، مشاوران، معلمان و اولیای دانش آموزان است. تحقیق به روش پس رویدادی انجام شد. 659 نفر دانش آموز متوسطه و پیش دانشگاهی، 193 نفر اولیا، 200 نفر معلم و 96 نفر از مدیران، معاونان و مشاوران مدرس شهر تهران به روش تصادفی انتخاب شدند. نیمی از دانش آموزان درس مذکور را گذرانیده و نیمی دیگر نگذرانیده بودند. پس از جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها نتایج زیر بدست آمد:1. بین نگرش و علاقه دانش آموزان گروه های مطالعه (کسانی که این درس را گذرانیده اند) در مقایسه با کسانی که این درس را نگذرانیده اند تفاوت معنادار وجود دارد.2. به نظر مدیران، معاونان و مشاوران مدرسه، دانش آموزانی که این درس را گذرانیده اند در مقایسه با دانش آموزان دیگر از وضعیت تحصیلی بهتری برخوردارند.3. بین رضایت والدین دانش آموزان گروه مقایسه و مطالعه از رشته انتخابی فرزندانشان تفاوت معنادار وجود ندارد.4. از نظر معلمان بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دو گروه تفاوت معنادار وجود ندارد.5. در گروه مطالعه سطح نگرش و علاقه دانش آموزان دختر به رشته تحصیلی خود بالاتر از دانش آموزان پسر است.6. نگرش و علاقه دانش آموزان گروه مطالعه در رشته های فنی و حرفه ای و کار و دانش نسبت به رشته خود مثبت تر از دانش آموزان رشته های نظری است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی «درمان تصمیم گیری دوباره» و «روایت درمانی» و نیز تلفیق این دو رویکرد با رویکرد «روانشناسی مثبت» انجام پذیرفت. به منظور دستیابی به اهداف مورد بررسی از روند مشاوره گروهی استفاده شد؛ در این مطالعه 7 فرضیه مورد بررسی قرار گرفت؛ زیر ساخت این فرضیه ها بر پایه نظریات: اریک برن، رابرت و مری گولدینگ، مایکل وایت و دیوید اپستون، و مارتین سلیگمن استوار بوده است.طرح تحقیق در این پژوهش، طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود؛ جامعه آماری، کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه تهران، که حداکثر دو سال از ازدواج آنها گذشته بود را دربرگرفت؛ نمونه مورد بررسی شامل 20 زوج دانشجو و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه رضامندی زناشویی انریچ بود. پس از اجرای پیش آزمون، نمونه مورد بررسی بصورت تصادفی در 3 گروه آزمایشی و یک گروه کنترل قرار داده شد. با سه گروه آزمایشی به مدت 5 جلسه 2 ساعته، زوج درمانی گروهی انجام شد؛ سپس هر چهار گروه در معرض پاسخگویی مجدد به پرسشنامه انریچ قرار گرفتند؛ متغیر وابسته در این پژوهش، در دو حالت خرده مقیاس رضایت زناشویی و شاخص کلی رضایت زناشویی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دهنده تایید شش فرضیه پژوهش بود؛ در ادامه، رهنمود این پژوهش نیز، معرفی و ارایه مدل «هرم زوجین موفق» بوده است.

تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسه مشکلات زناشویی در زوجین هر دو شاغل و یکی شاغل صورت گرفته است. نمونه تحقیق شامل 100 آزمودنی (50 زن و 50 مرد) که مشمول زوج های هر دو شاغل می شوند و 100 آزمودنی (50 زن و 50 مرد) که مشمول زوج های یکی شاغل می شوند، می گردد. در این پژوهش برای اندازه گیری میزان رضایت زناشویی از مقیاس MSI-R استفاده گردیده است. این پرسشنامه شامل 11 خرده مقیاس است که میزان آشفتگی در روابط زناشویی را اندازه می گیرد. نتایج پژوهش نشان داد که زوج های هر دو شاغل در مقیاس آشفتگی کلی تفاوت معناداری با زوج های یکی شاغل دارند در مقیاس آشفتگی این زوج ها بیشتر از زوج های یکی شاغل است. در مقیاس زمان با هم بودن نتایج نشان داد که زوج های هر دو شاغل نسبت به زوج های یکی شاغل وقت کمتری صرف یکدیگر می کنند و این تفاوت در سطح P<0.01 تایید شد. در مقیاس جهت گیری نقش نتایج نشان داد که میزان نارضایتی و تعارض مربوط به نقش جنسیتی در گروه هر دو شاغل بطور معناداری P<0.05 بیشتر از گروه یکی شاغل است. در مقیاس تعارض با فرزندان نتایج نشان داد که زوج های یکی شاغل بطور معناداری P<0.01 نسبت به زوج های هر دو شاغل دچار مشکلات بیشتری هستند. در مقیاس اختلاف بر سر تربیت فرزندان میزان نارضایتی در زوج های یکی شاغل بطور معناداری P<0.01 بیشتر از زوج های هر دو شاغل است. مقایسه رضایت کلی زناشویی زوج های هر دو شاغل و یکی شاغل نشان داد، زوج های یکی شاغل از رضایت کمتری نسبت به زوج های هر دو شاغل برخوردارند. در سایر مقیاس های رضایت زناشویی یعنی ارتباط عاطفی، ارتباط جهت مساله، پرخاشگری، مسایل مالی، مسایل جنسی، مشکلات مربوط به خانواده اصلی، تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نگردید.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش ارتباط بر اساس رویکرد برنامه ارتباط زوجین بوده است. نمونه این تحقیق، 30 زوج از زوجین مراجعه کننده به دفتر مشاوره کانون بانوان شهر اصفهان در سال 1385 بودند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 زوج) و کنترل (15 زوج) جایگزین شدند. متغیر وابسته در این پژوهش کیفیت ارتباط زوجین بود که با آزمون کیفیت ارتباط ارزیابی شد. متغیر مستقل آموزش ارتباط بود که در هفت جلسه تنظیم و به گروه آزمایش آموزش نتایج نشان داد که آموزش ارتباط، روابط زوجین و ابعاد آن موثر است. نتایج نشان داد که آموزش ارتباط، روابط زوجین را بهبود بخشیده است (P<0.001). همچنین آموزش ارتباط بر ابعاد توجه کردن به همسر (P<0.001)، برنامه ریزی برای حل مشکلات (P<0.001) و سبک های ارتباطی (P<0.001) موثر بوده است.