طب و تزکیه
سال:1387 | دوره:16 | شماره:4-3 (مسلسل 71-70) |تعداد مقالات:8

مقدمه: علی رغم توافق کلی بر مفید بودن آموزش مهارت های ارتباطی در زمینه روش آموزش این مهارت ها چالش های روش شناختی وجود دارد. این مطالعه به منظور مقایسه میزان تاثیر روش آموزشی بازخورد ویدئویی بر بهبود مهارت های ارتباطی با روش مرسوم سخنرانی انجام گرفته است.روش بررسی: این مطالعه از نوع مداخله ای آینده نگر و دوسوکور بوده و در سال 1384 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر روی اینترنتهای پزشکی انجام شده است. حجم نمونه براساس مطالعات قبلی با سطح اطمینان %95 و توان %80 برای هر گروه مورد و شاهد 20 نفر محاسبه گردید. هر دو گروه در ابتدا وارد کلاسهای آموزش به روش سخنرانی شدند و برای تعیین سطح مهارت های ارتباطی آنها بلافاصله از آنها امتحان OSECI بعمل آمد. سپس گروهمورد وارد کارگاه بازخورد ویدئویی شدند و دو ماه بعد از هر دو گروه امتحان OSCEII بعمل آمد. نتایج در نرم افزار spss11.5 با آزمونهای تی زوج، تی مستقل و آزمون مک نمار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج: هر دو گروه از نظر سن و ماه کارورزی تفاوت نداشتند (بترتیب با P=0.792 و (P=0.918. از نظر جنس نیز هر دو گروه یکسان بودند. نمرات مهارت های ارتباطی OSCEI هر دو گروه تفاوت نداشتند (p=0.53). ولی نمرات OSCEII در دو گروه با p=0.00 تفاوت معنی دار داشتند. در گروه مورد نمرات OSCEI با OSCEII تفاوت داشت (P=0.000). ولی مقایسه نمرات OSCEI با OSECII در گروه کنترل تفاوت نداشت (P=0.097).نتیجه گیری: روش آموزشی بازخورد ویدئویی تاثیر بیشتری بر ارتقا مهارت های ارتباطی نسبت به روش مرسوم سخنرانی دارد. 

هدف: بررسی میزان رعایت استانداردهای WFME در آموزش پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله(ع) از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی و شناسایی شاخص های نیازمند به ارتقای کیفیت مدنظر بوده است.روش بررسی: راهنمای جمع آوری داده های WFME در آموزش پزشکی عمومی WFME Outline of Data Collection)) برای تنظیم پرسشنامه نگرش سنج برای تنظیم 9 پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. پس از تایید روایی و پایایی پرسشنامه ها جمع آوری داده ها از جامعه اساتید دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله(عج) با روش نمونه گیری تصادفی طبقاتی در دو طبقه علوم پایه و بالینی انجام شد. داده ها با نرم افزار Prism و آزمون های آماری تی تست و آنالیز واریانس در محدوده اطمینان %95 تحلیل شد. در نهایت کیفیت هر یک از حوزه ها و شاخص های 36 گانه WFME در 4 سطح شامل الف- کمتر از پایه، ب- پایه، ج- بین پایه و کیفیت، و د- کیفیت؛ به دست آمد.نتایج: دو حوزه رسالت و اهداف و اعضای هیات علمی در سطح کیفیت (سطح د) و سه حوزه مدیریت عالی و اجرایی، ارزیابی برنامه و نوسازی مستمر در سطح پایه (سطح ب) قرار داشتند. چهار حوزه برنامه آموزشی؛ سنجش دانشجویان، دانشجویان و منابع آموزشی نیز در سطح بین پایه و کیفیت (سطح ج) بودند. همچنین بجز در حوزه مدیریت عالی و اجرایی و برخی شاخص های حوزه اعضای هیات علمی و کارکنان و حوزه منابع آموزشی که نگرش اساتید با افزایش رتبه علمی از استادیاری به استادی و تغییر طبقه از پایه به بالینی رابطه معکوس داشت؛ در بقیه حوزه ها اظهار نظر اساتید مستقل از طبقه، جنسیت و مرتبه علمی آنها بود.نتیجه گیری: آموزش پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله(عج) سطح پایه استانداردهای WFME را دارا می باشد. اما تنها در دو حوزه در سطح کیفیت استانداردهای مذکور است. بنابراین پیشنهاد می شود برنامه توسعه آموزش پزشکی عمومی این دانشگاه با در نظر گرفتن سطح کیفیت استانداردهای WFME به ویژه در حوزه های ارزیابی برنامه و نوسازی مستمر تدوین گردد.

مقدمه: سنجش کارآیی و کیفیت خدمات ارایه شده به مردم در بخش بهداشت و درمان از اولویتهای مهم وزارت بهداشت است و بررسی میزان رضایت مندی استفاده کنندگان از خدمات یکی از روشهای مهم ارزیابی کیفیت خدمات بهداشتی درمانی است. هدف از این مطالعه تعیین میزان رضایت مراجعین به بخش اورژانس بیمارستان حضرت علی بن ابیطالب(ع) شهر رفسنجان از پرسنل بخش اورژانس می باشد.روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی بود. تمام مراجعینی که در شهریور سال 1384 به بخش اورژانس بیمارستان حضرت علی ابن ابیطالب(ع) شهر رفسنجان مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. میزان رضایت مراجعین به هنگام ترخیص با استفاده از پرسشنامه و به روش مصاحبه مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: نتایج این تحقیق نشان داد که 191 نفر (%19.1) از مراجعین از خدمات کادر پزشکی کاملا راضی، 719 نفر (%71.9) نسبتا راضی و 90 نفر (%9) ناراضی بودند. همچنین تعداد 265 نفر (%26.5) از خدمات کادر پرستاری کاملا راضی، 630 نفر (%63) نسبتا راضی بودند و 105 نفر (%10.5) ابراز نارضایتی کرده بودند. در مجموع، بیشترین میزان رضایت از اخلاق پزشک معالج 635) نفر یا 63.5 درصد) و کمترین میزان رضایت، از زمان انتظار برای ویزیت توسط پزشکان 208) نفر یا 20.8 درصد) عنوان شده بود.نتیجه گیری: توجه به انتظارات مراجعه کنندگان به بیمارستانها سبب افزایش رضایتمندی آنان و ارتقا کیفیت خدمات می گردد. بنابراین به مدیران بهداشت و درمان کشور توصیه می شود. از یافته های پژوهشی برای شناخت ضعفها و نارساییهای موجود استفاده نموده و درجهت بهینه سازی و اثربخشی ارایه خدمات و در نهایت جلب رضایت مراجعین برنامه ریزی و اقدام نمایند.

مقدمه: سلامت مهمترین نعمت الهی است که باید همگی در جهت حفظ، تامین و ارتقا آن تلاش کنند و بی عدالتی در سلامت و مراقبت از سلامت یکی از بزرگترین چالش هایی است که امروزه جامعه بین المللی با آن مواجه است. مقالات و نوشته های بسیاری سعی کرده اند عدالت و برابری در سلامت را مطرح کرده، ضمن بر شمردن مراتب و جوانب مختلف آن موضوع را از دیدگاه های مختلف فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار دهند. در مقاله حاضر بررسی زمینه های پرداختی به عدالت از یک طرف و جنبه سلامت از سوی دیگر در متون اسلامی است زمینه ساز توجه کاربردی به این رهنمودهای ارزشمند است.روش بررسی: در این مقاله سعی شده است از طریق دسترسی به منابع دست اول در قالب یک مقاله توصیفی موضوع مورد نظر بررسی گردد.نتایج: در مرور متون انجام شده بسیاری منابع موجود زیرساخت ها و مبانی عدالت در سلامت در جامعه، موانع و راهکارهای رسیدن به آن را مورد بررسی قرار داده اند. عدالت اجتماعی از مقوله هایی است که در مبانی اسلامی و دینی بسیار مورد تاکید قرار گرفته است و منابع بسیاری از جمله قران کریم و نهج البلاغه توصیه های شفافی را در این زمینه ارایه داشته اند. از سوی دیگر تامین سلامت فردی و اجتماعی- به عنوان یکی از مصادیق عدالت در جامعه- به خودی خود ارزش والایی داشته به نحوی که در قرآن کریم و احادیث اسلامی تاکیدات و دستورالعمل های بسیاری ارایه شده است و احیای نفس یک انسان برابر با احیای نفوس همه انسانها بیان شده است. در طی بررسی انجام شده در مطالعه حاضر دیدگاه های اسلامی، دستورات و راهکارهای رسیدن به عدالت در سلامت جمع آوری و معرفی شده است.نتیجه گیری: با توجه به در دسترس بودن منابع ارزشمند مذکور می توان راهکارهای تامین عدالت در سلامت را بکار بست و این شاخص را در جامعه ارتقا بخشید.

مقدمه: پریشانی اخلاقی در حرفه پرستاری از پدیده های شایعی است که باعث بروز مشکلات روحی- روانی در پرستاران می شود. هدف این مطالعه تعیین روایی و پایایی مقیاس پریشانی اخلاقی معرفی شده توسط آندرو جامتون (1984) متناسب با فرهنگ ایرانی برای پرستاران و استفاده از آن برای اندازه گیری و استخراج عوامل مهم ایجاد پریشانی اخلاقی در میان پرستاران شاغل در بیمارستانهای دولتی و خصوصی غرب تهران در سال 1387 می باشد.روش بررسی: این مطالعه با استفاده از روش ترکیبی (کیفی و کمی) طراحی گردید. در مرحله کیفی از روش FGD و در مرحله کمی از روش های آماری استفاده گردید. در هر دو مرحله پرسشنامه 30 سوالی جامتون با طیف 7 گزینه ای لیکرت به عنوان مرجع ابتدایی انتخاب شد. تعداد 278 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده استخراج و مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 95 نفر دیگر برای انجام Test-Retest استفاده گردید. ضریب کاپا و آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی و آزمونهای کای اسکوئر و T-Test با استفاده از نرم افزار SPSS به کار گرفته شد.نتایج: یافته های مرحله کیفی مطالعه در سه موضوع بافت بیمارستانی، مراقبت از بیمار و شخص پرستار گروه بندی شدند. در تحلیل مرحله کیفی عوارض حاصل از پریشانی اخلاقی در پرستاران به صورت استرس، دلشوره گی، سردرگمی، عذاب وجدان، گریه کردن، انتقال استرس و فشار به درون خانه، پرخاشگری، تحمل استرس و فشارهای روانی، از بین رفتن انگیزه کاری، افسردگی شغلی و ترک شغل بروز می کرد. همچنین ارتباط میزان پریشانی اخلاقی با متغیرهای دموگرافیک سن، جنس و ... تعیین گردید.و در بخش کمی ارتباط میزان پریشانی اخلاقی با تعامل بین پرستار و پزشک، استرس و تنش موجود در محیط کار، نوع بیمارستان، بخش بیمارستانی، تعداد تخت تحت مراقبت پرستار، استعفا و ترک شغل بررسی گردید.بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که پریشانی اخلاقی واکنشی، بین اکثر پرستاران بصورت تحمل، سازش، سکوت و عادت کردن بروز می کند. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک آنالیز فاکتور، سوالات در سه آیتم نادیده انگاشتن بیمار، قدرت تصمیم گیری بیمار و صلاحیت حرفه ای- عملکردی دسته بندی شدند.

مقدمه: اضطراب خود را بصورت یک پدیده پیچیده با درجات مختلف از خفیف تا شدید نشان می دهد که فراگیری را دچار آسیب می سازد و عواملی مانند امتحانات، تهیه مقالات، تجربیات بالینی می تواند برای دانشجویان پرستاری اضطراب ایجاد نماید لذا پژوهشگر تحقیقی تحت عنوان مقایسه تاثیر آرام سازی پیشرونده عضلانی و آوای قران، ذکر خدا، بر سطح اضطراب آشکار دانشجویان پرستاری در بدو ورود به کارآموزی در دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد انجام داد.روش بررسی: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی است نمونه های مورد پژوهش 60) نفر) از جامعه پژوهش به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از طریق جدول اعداد تصادفی در سه گروه 20 نفره بعنوان گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. آزمون پرسشنامه اضطراب آشکار اشپیلبرگر و کنترل شاخصهای فیزیولوژیکی (فشار خون، تنفس، نبض، درجه حرارت) در هر سه گروه دو هفته قبل از ورود به محیط بالینی بعمل می آید. سپس طی یک جلسه 45 دقیقه ای آرام سازی پیشرونده عضلانی توسط پژوهشگر و کارشناس این روش از طریق پرسش و پاسخ و نمایش به گروه آزمون آموزش داده شد. متعاقبا به مدت دو هفته روزی سه بار تمرین آرام سازی پیشرونده عضلانی انجام گرفت و گروه مورد روزی 10 دقیقه به مدت دو هفته به تلاوت سوره های الرحمن یا مریم با صورت عبد الباسط همراه با ذکر یا الرحم الراحمین و صلوات پرداخت. پس از دو هفته روز ورود به محیط بالینی نیز مجددا از گروهای آزمون و کنترل در کلاس جداگانه تست اضطراب آشکار اشپیلبرگر و کنترل شاخصهای فیزیولوژی (فشار خون، تنفس، نبض، درجه حرارت) به عمل آمد.ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که شامل سه قسمت می باشد؛ خصوصیات دموگرافیک، شاخص های فیزیولوژیکی اضطراب و تست سنجش اضطراب آشکار اشپیل برگر، جهت تجزیه و تحلیل داده، از آزمون T و کای اسکور و برای آنالیز اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده شد.نتایج: آزمون t نشان داد که بین نبض و فشار خون در گروه آوای قران و بین نبض و فشار خون و تنفس در گروه آرام سازی پیشرونده عضلانی قبل و بعد از مطالعه تفاوت آماری معنی دار وجود دارد (0.05>P). ولی در گروه شاهد تفاوتی دیده نشد. همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمرات اضطراب قبل از آوای قران و آموزش آرام سازی پیشرونده عضلانی دارای اختلاف آماری معنی دار نمی باشند. ولی میانگین نمرات اضطراب آشکار در دو گروه بعد از مطالعه به طور معنی دار دارای اختلاف آماری می باشند (0.05>P) و اضطراب کاهش نشان داده است.اما در گروه شاهد ارتباط آماری معنی دار دیده نشد.نتیجه گیری: با توجه به این که نتایج نشان داد تمرینات آرام سازی پیشرونده عضلانی و آوای قران باعث کاهش اضطراب می شود لذا توصیه می شود دانشجویان قبل از ورود به محیطهای بالینی به آوای دل نشین قران گوش فرا دهند یا تمرینات آرام سازی پیشرونده عضلانی را انجام دهند.

مقدمه: با توجه به اهمیت رعایت حقوق بیمار و تاثیر آن بر کاهش صدمات جسمی و روحی بیماران و بهبود روابط بین بیمار و کارکنان بهداشتی، مطالعه حاضر با هدف سنجش آگاهی بیماران در مورد منشور حقوق بیمار و نیز میزان رعایت این حقوق در بیمارستان صورت پذیرفت.روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی بوده و در آبان ماه سال 1386 بر روی 212 نفر از بیماران بستری در شش بخش بیمارستان امام حسین (ع) در زمان ترخیص انجام گرفت.نمونه گیری به روش نمونه گیری در دسترس بود و جمع آوری داده ها با مراجعه حضوری محقق غیردرمانگر به بالین بیمار و با مصاحبه و ثبت آن در یک فرم اطلاعاتی بی نام انجام گرفت. سوالات مربوط به حقوق بیمار با استفاده از منشور حقوق بیمار ابلاغ شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1381 تدوین شده بود. میانگین سنی بیماران شرکت کننده در مطالعه 40.05±13.06) سال) بود و حدود %50 از بیماران تحصیلات کمتر از سیکل داشتند. بیماران با 84 درصد از سوالات مربوط به سنجش آگاهی آنان در رابطه با منشور حقوق آشنایی داشتند. بیماران ذکر می کردند بطور متوسط 64 درصد حقوقشان در بیمارستان رعایت شده است. با این حال تنها 30 بیمار (%14) منشور حقوق بیمار را تابحال دیده بودند و 13 بیمار (%6) منشور را مطالعه کرده بودند.بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان می دهد اجرای منشور حقوق بیمار در بیمارستان با کاستی هایی روبرو است که بعضا آگاهی بیماران نیز توانسته اند این نقایص را برطرف سازد. همچنین اطلاع رسانی درستی به بیماران در زمینه منشور حقوق بیماران انجام نگرفته است. بنابراین پیشنهاد می شود تدابیری لازم برای افزایش آگاهی بیماران در هنگام پذیرش و در بخش صورت گیرد و نیز ضروریست زمینه لازم برای اجرای قوانین مربوط به بیمار از طریق سایر راهکارها فراهم گردد.

مقدمه: ارتباط و اطلاع رسانی در میان ارگانها و مردم نخستین قدم و اصل اولیه در برنامه ریزی بحران می باشد. نقص در سیستم های ارتباطی به خصوص در مراکز درمانی که در اثر بحران بوجود می آید، کمبود امکانات در رابطه با تجهیزات و تکنولوژی های ارتباطی، ذخیره ناکافی سیستم های ارتباطی که در نتیجه باعث ناهماهنگی عملکرد بین ارگان ها می گردد، روی نتایج بحران تاثیر بسزایی دارد و عوارض آن را چندین برابر می نماید. هدف از این مقاله بررسی میزان آمادگی بیمارستان های آموزشی دانشگاه از نظر برقراری ارتباطات به هنگام بروز بلایا می باشد.روش بررسی: این مطالعه از نوع میدانی می باشد که جامعه آماری، بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران می باشند. در این پژوهش، ابزار گردآوری داده ها، چک لیست بوده و قسمت مربوط به ارتباطات شامل 6 سوال می باشد و از طریق مشاهده و مصاحبه با افراد مختلف بر حسب مورد (مدیر بیمارستان، مدیر پرستاری، دبیر کمیته حوادث غیرمترقبه و ...) تکمیل گردید و به منظور تحلیل داده ها از آماره های توصیفی نظیر فراوانی ها، نسبت ها و متوسط درصد با استفاده از نرم افزار آماری SPSS/WIN12 استفاده گردیده است.نتایج: یافته ها نشان می دهد که در بیمارستان های مورد بررسی، بیمارستان هاشمی نژاد با متوسط درصد 63.2 و بیمارستان فیروزگر با متوسط درصد 36.6 به ترتیب بیشترین و کمترین متوسط درصد امتیاز را در برنامه ریزی از بعد ارتباطات کسب نمودند.بحث و نتیجه گیری: به هنگام بروز بلایا در بیمارستان ها باید تمام روش های ممکن برقراری ارتباطات در برنامه بلایا گنجانده شود تا انعطاف پذیری لازم در زمینه پیشتیبانی وسایل/ سرویس های حیاتی تامین شود. نتایج بیانگر آن است که بیمارستان های مورد پژوهش از همه این روش ها برخوردار نبوده و در پاسخگویی لازم در مقابله با بلایا، اثربخش نخواهند بود.