مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1387 | دوره:7 | شماره:4 (پی در پی 29) |تعداد مقالات:12

چهارمین کنفرانس مجلات پزشکی موجود در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت از پنجم تا هفتم نوامبر سال 2008 میلادی (15 تا 17 آبان ماه 1387)، به همت انجمن دبیران مجلات علوم پزشکی منطقه The Eastern Mediterranean Association of Medical Editors (EMAME) در کشور بحرین برگزار گردید. این انجمن غیردولتی در اولین کنفرانس مجلات پزشکی منطقه (سال 2003 میلادی در مصر) رسمیت یافت و به سرعت مراحل رشد و تکامل خود را هم زمان با برگزاری کنفرانس دوم (سال 2004 میلادی در عربستان) و سوم (سال 2006 میلادی در ایران) پشت سر گذاشت. هدف اصلی این انجمن حمایت، بهبود و ارتقای سطح مقالات علوم پزشکی است که توسط پژوهشگران کشورهای منطقه به رشته تحریر در آمده و در مجلات منطقه ای به زیور طبع آراسته می گردند. به منظور دست یابی به این هدف، برقراری یک شبکه هماهنگی و همکاری مابین دبیران مجلات علوم پزشکی منطقه با یکدیگر و با دبیران همتای خود در سرتاسر دنیا در سرلوحه اقدامات انجمن قرار گرفته است. لازم به توضیح است که در حال حاضر عضویت در این انجمن برای دبیران فعلی و یا سابق مجلات علوم پزشکی منطقه که از فرآیند مرور همتایان برخوردار می باشند، امکان پذیر است.

زمینه و هدف: بررسی دقیق مقالات چاپ شده در یک مجله، یکی از مهم ترین روش ها برای ارتقای کمی و کیفی آن مجله می باشد. از همین رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی روند چاپ و کیفیت مقالات نشریه علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان توسط برخی از اعضای هیات تحریریه به مرحله اجرا درآمده است.مواد و روش ها: در این خود ارزیابی، اطلاعات مربوط به تک تک مقالاتی که در فاصله سال 1385-1380 در نشریه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان چاپ شده بودند با استفاده از یک چک لیست و به طور جداگانه توسط دو نفر از اعضای تیم تحقیق جمع آوری گردید. سپس، چک لیست های تکمیل شده با یکدیگر مقایسه شده و در صورت وجود هر گونه اختلاف، موضوع توسط یکی از اعضای دیگر تیم تحقیق مورد بررسی و تجدید نظر قرار گرفت.یافته ها: در این دوره زمانی تعداد 21 شماره از نشریه علمی-پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان که حاوی 189 مقاله بوده منتشر شده است. در بیشترین موارد، یعنی 59 مقاله (2/31%) نویسنده اول از شهرستان رفسنجان بوده است. نوع مطالعه در 90 مقاله (6/47%) ذکر نشده است. میزان تغییرات مشاهده شده به ویژه از لحاظ میانگین تعداد کلمات متن، چکیده های فارسی و انگلیسی بسیار زیاد می باشد. هم چنین، میانگین و انحراف معیار مدت زمان دریافت مقاله تا زمان چاپ 54/98±15/238 روز بوده است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه پیشنهاد می شود که: 1. با ارایه تبلیغات و اطلاع رسانی بیشتر امکان دریافت مقالات از تمامی شهرهای ایران فراهم گردد. 2. با ایجاد ارتباط نزدیک و هماهنگی دقیق بین نویسندگان، داوران و ویراستاران مجله، گزارش نوع مطالعه، تعداد لغات متن مقاله و تعداد لغات چکیده های فارسی و انگلیسی با دقت بیشتر و بر اساس دستورالعمل مجله به صورت استاندارد امکان پذیر  گردد. 3. اهتمام بیشتری در خصوص کاهش مدت زمان دریافت مقاله از نویسنده تا چاپ آن به عمل آید. 

زمینه و هدف: خواص طبی سیر از عهد قدیم شناخته شده بوده است و حتی برخی از گونه های آن از قدیمی ترین گیاهانی هستند که توسط انسان کشت شده اند. در سه دهه اخیر، با انجام تحقیقات دقیق، خواص درمانی این ماده تایید شده است. با توجه به این که داروهای سنتتیک ضدقارچی در مواردی اثرات سمی زیادی دارند و به سبب تحمیل هزینه های زیاد، ضرورت تحقیق در مورد مواد جایگزین مانند داروهای گیاهی احساس می شود. این مطالعه با هدف: 1- تعیین حداقل غلظت ممانعت کننده آبی و متانولی سیر از رشد (Minimum Inhibitory Concentration, MIC ) اسپوروتریکس شنکئی، کریپتوکوکوس نئوفورمنس و کاندیدا آلبیکانس و 2- مقایسه اثر هر یک از آن ها با داروی ضدقارچی کتوکونازول (Ketoconazole) انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، پودر خشک شده سیر تازه بودار به مدت 4 روز در متانول 80% خیسانده و سپس در دستگاه تقطیر در خلا، تغلیظ گردید. سپس غلظتهای مختلف، از 625/0 تا 20 میلی گرم در میلی لیتر تهیه شده و قارچ ها را به روش نشاکاری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میزان تاثیر عصاره آبی گیاه سیر بودار بر قارچ اسپوروتریکس شنکئی در حداقل غلظت (625/0 میلی گرم در میلی لیتر) 8% و در حداکثر غلظت (20 میلی گرم در میلی لیتر) 100% بود. این اختلاف میانگین رشد عصاره متانولی با شاهد منفی، در غلظت اول 25% و در رقت 10 میلی گرم در میلی لیتر به میزان 100% بود. در محاسبات مشابه، تاثیر عصاره آبی سیر بودار در غلظت 625/0 میلی گرم در میلی لیتر بر رشد کاندیدا آلبیکانس برابر 17% بوده و MIC آن نیز 10 میلی گرم در میلی لیتر بود. اثرات هر دو عصاره سیر بودار بر قارچ کریپتوکوکوس نئوفورمنس چشم گیر می باشد، به نحوی که به جز کمترین رقت عصاره آبی سیر در بقیه موارد 100% از رشد قارچ جلوگیری کرده است و MIC در این مورد 25/1 میلی گرم در میلی لیتر می باشد. در مورد عصاره متانولی حتی در کمترین غلظت نیز هیچ گونه رشدی مشاهده نشد.نتیجه گیری: اثر ممانعت کنندگی عصاره گیاه سیر بر رشد سوش های قارچی، مشابه و یا بیش از داروی کتوکونازول می باشد. بدین سبب و به دلیل اثرات جانبی برخی داروهای سنتتیک، نیاز به استفاده از داروهای گیاهی ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) با تکثیر منوکلونال و تجمع لنفوسیت ها و اغلب سلول های (B-CLL) B در خون و مغز استخوان مشخص می شود. اختلالات مرفولوژیک و عملی لنفوسیت های T و منوکلونال بودن آن ها در B-CLL مشخص شده است. این سلول های تکثیر یافته ممکن است برای تشخیص پاتوژن های خاص اختصاصی باشند و سیتومگالوویروس (CMV) محتمل ترین عامل درگیر در این پدیده در B-CLL است. عفونت CMV پاسخ ایمنی شدیدی در افراد مبتلا به نقص ایمنی ایجاد می کند. در این مطالعه امکان ارتباط افزایش لنفوسیت های T در B-CLL با CMV و پاسخ اختصاصی سلول های CD4+ و CD8+ نسبت به آن مورد تحقیق قرار گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مقطعی و گروه مورد بررسی 41 بیمار CLL دارای سرولوژی مثبت CMV و 35 فرد سالم دارای سرولوژی مثبت CMV در همان گروه سنی به عنوان کنترل بود. میزان لنفوسیت های اختصاصی از زیرگروه CD4+ و CD8+ به ترتیب با استفاده از سیتوکین های داخل سلولی پس از تحریک آنتی ژنیک و با استفاده از تترامر مشخص گردید.یافته ها: پاسخ ایمنی اختصاصی نسبت به CMV در بیماران CLL با میانه 99/10 و 11 به ترتیب برای سلول های تولید کننده اینترفرون-گاما (IFN-g) و فاکتور نکروز کننده تومور-آلفا (TNF-a) به صورت معنی داری بیش از گروه کنترل با میانه 3/4 و 6/4 بود (p=.0004 برای IFN-g و 003/ p=0برای TNF-a). پاسخ ایمنی سلول های CD8+ نیز در بیماران بیش از گروه شاهد بود (03/0=p) بین پاسخ ایمنی سلول های CD4+ و  CD8+همبستگی مثبت معنی داری مشاهده شد (009/0=p).نتیجه گیری: این نتایج تاثیر عمیق CMV و پاسخ اختصاصی نسبت به آن توسط سلول های T را در تغییرات سلول های T در CLL نشان می دهد. افزایش تعداد لنفوسیت های اختصاصی CMV ممکن است عامل افزایش لنفوسیت های T در این بیماران باشد.

مقدمه و هدف: ادم و تریسموس از عوارض شایع بعد از عمل جراحی دندان های نهفته است. هدف از مطالعه حاضر مقایسه اثرات دگزامتازون موضعی و داخل وریدی بر ادم و تریسموس به دنبال جراحی بافت سخت دندان های مولار سوم نهفته فک پایین می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی 20 نفر به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه 10 نفره تقسیم شدند. خارج کردن مولرهای سوم نهفته دو طرفه فک پایین تحت بی حسی موضعی انجام پذیرفت. گروه الف، 8 میلی گرم دگزامتازون وریدی و گروه ب، 4 میلی گرم دگزامتازون اینفیلتره موضعی برای هر طرف فک دریافت کردند. ادم ایجاد شده به وسیله متر نواری و سونوگرافی و تریسموس با اندازه گیری فاصله بین انسیزالی در حالت دهان باز، قبل و بعد از عمل به وسیله خط کش مدرج سنجیده شدند. داده ها به وسیله آزمون های آماری Mann-Wittney و Wilcoxon تجزیه و تحلیل گردیدند.یافته ها: روش های سونوگرافی و متر نواری (روش الف) نشان دادند که دگزامتازون موضعی به طور معنی داری از دگزامتازون وریدی در کاهش ادم بعد از جراحی اثر بخش تر می باشد (012/0= p)، تفاوت اثربخشی بین دگزامتازون موضعی و وریدی بر روی تریسموس از لحاظ آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از دگزامتازون موضعی یک راهبرد درمانی اثر بخش در کاهش ادم بعد از جراحی دندان های مولر سوم فک پایین می باشد.

زمینه و هدف: رشد چشم گیر استفاده از تلفن های همراه باعث توجه گسترده پژوهشگران به آثار زیستی ناشی از این تلفن ها شده است. این در حالی است که هنوز اثرات زیست شناختی استفاده طولانی مدت از این تلفن ها به خوبی مشخص نشده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر مواجهه انسان با امواج میکروویو تابشی از تلفن های همراه بر حافظه کوتاه مدت انجام شده است.مواد و روش ها: پژوهش از نوع مداخله ای و جامعه مورد پژوهش 70 نفر از دانشجویان پسر دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان بود. افراد گروه اول که از 25 نفر تشکیل شده بود، مطابق پروتکل A در شروع مطالعه به صورت کاذب(sham) ، در ساعت 24 به صورت واقعی و در ساعت 48 مجددا به صورت کاذب در معرض امواج میکروویو تابشی تلفن همراه قرار گرفته و بلافاصله بعد از هر یک از این مراحل سه گانه، مورد آزمون حافظه کوتاه مدت وکسلر قرار گرفتند. گروه دوم که از 45 نفر تشکیل می گردید، مطابق پروتکل B در شروع مطالعه به صورت واقعی، و در ساعت 24 به صورت کاذب در معرض امواج میکروویو قرار گرفتند.یافته ها: میانگین امتیاز کلی آزمون حافظه در گروه اول و دوم با تکرار آزمون در روزهای بعد، افزایش پیدا کرد که این امر نشان دهنده اثر یادگیری در این آزمون بود. امتیاز تمامی آزمون های فوق از لحاظ آماری با تکرار آزمون ها رابطه معنی دار داشت. در این مطالعه ارتباط معنی داری بین قرار گرفتن در معرض امواج میکروویو تابشی موبایل و امتیاز آزمون حافظه مشاهده نگردید.نتیجه گیری: هر چند نتایج این تحقیق مشخص می کند که مواجهه کوتاه مدت با امواج تابشی از تلفن های همراه بر حافظه کوتاه مدت افراد اثر قابل ملاحظه ای نداشته است اما با توجه به تاثیر این امواج بر توجه و تمرکز می توان امکان تاثیر بر حافظه کوتاه مدت را مطرح نمود. 

زمینه و هدف: مسمومیت ناشی از مارگزیدگی یکی از مشکلات مطرح در پزشکی و به دلیل عوارض خطرناک آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در طب سنتی ایران پادزهر بز کوهی در درمان بیماری های مختلف، از جمله مارگزیدگی، مورد استفاده قرار می گیرد ولی اثر بخشی آن در مسمومیت ناشی از سم مار جعفری به اثبات نرسیده است. در مطالعه حاضر اثر این پادزهر بر عوارض ناشی از مسمومیت با سم مار جعفری در موش سوری مورد بررسی قرار گرفته است .مواد و روش ها: در این تحقیق تجربی از 48 موش سوری سفید نر با سن حدود 4 هفته استفاده شد. سم طبیعی مار جعفری مرحله به مرحله رقیق و غلظت های 10% و 2% سم مورد استفاده قرار گرفت. 20 دقیقه قبل از تزریق داخل صفاقی غلظت 2% سم مار جعفری، پادزهر بز کوهی با دوزهای 6، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن از طریق داخل صفاقی تزریق و سپس علایم بالینی، میانگین زمان بقا و علایم کالبد گشایی ثبت گردید و علایم مذکور با گروه کنترل که 20 دقیقه قبل از تزریق سم مار جعفری،سالین نرمال دریافت کرده بودند مقایسه گردید. جهت بررسی اثر غلظت 10% سم، از دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم پادزهر بز کوهی استفاده گردید.یافته ها: نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که سم مار جعفری موجب بروز درد، ادم پیشرونده و مرگ در موش ها گردید. پادزهر بز کوهی، با مقادیر 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم، 20 دقیقه قبل از تزریق سم مار جعفری موجب افزایش معنی دار میانگین مدت زمان بقای موش ها در مقایسه با گروه کنترل گردید. زمان بقا در دوز 100 میلی گرم بر کیلوگرم پادزهر، از 7/2 ± 8/213 دقیقه در گروه کنترل به 3/4 ± 705 دقیقه افزایش یافت (01/0>p). هم چنین پادزهر بز کوهی در مقادیر مذکور علایم پاتولوژیک ناشی از تزریق سم مار جعفری را در موش ها به طور چشم گیری کاهش داد.نتیجه گیری: پیش درمانی با پادزهر بز کوهی موجب افزایش مدت زنده ماندن و کاهش علایم پاتولوژیک (از جمله خونریزی در پرده صفاق، قفسه صدری و سیستم اعصاب مرکزی و هم چنین احتقان عروق ریوی) ناشی از سم مار جعفری در موش ها گردید. مکانیزم دقیق این اثر بایستی در مطالعات دیگری مشخص شود. 

مقدمه و هدف: پوسیدگی دندان شایع ترین بیماری مزمن دوران کودکی است و شاخص DMFT مهم ترین معیار کمی برای سنجش سلامت دندان است. هدف از این مطالعه توصیف شیوع پوسیدگی دندان و وقوع دو طرفه آن در دانش آموزان 12 ساله شهر رفسنجان در سال 1386 بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-مقطعی تعداد 353 دانش آموز (173 دختر و 180 پسر) به صورت تصادفی از مدارس دولتی و خصوصی انتخاب شدند. معاینه بالینی جهت تشخیص پوسیدگی بر اساس معیارهای سازمان بهداشت جهانی انجام شد. معاینه افراد در کلاس درس و در زیر نور چراغ قوه و با استفاده از سوند و آینه دندان پزشکی صورت گرفت. داده ها پس از مصاحبه و معاینه بالینی توسط یک دندان پزشک جمع آوری و با استفاده از آزمون آماری t-test تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین 2.46±2 DMFT (پسران 78/2 و دختران 13/2) بدست آمد. اجزایD ، M و F این شاخص به ترتیب 7/75، 7/6 و 6/17% بودند. تفاوت بین شاخص DMFT و اجزای M و F آن با جنسیت معنی دار بود ولی در جزء D معنی دار نبود. نسبت دانش آموزان  20.7% Caries Free (CF) پسران 7/16% و دختران 9/24%) به دست آمد و بین دانش آموزان CF با جنسیت تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما بیشترین وقوع پوسیدگی دو طرفه در دندان مولر اول و دوم فک بالا و کم ترین آن مربوط به دندان پرمولر دوم فک بالا و پرمولر اول پایین بود.نتیجه گیری: شیوع پوسیدگی دندان در دانش آموزان 12 ساله شهر رفسنجان بیشتر از استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی در سال 2010 است. بنابراین بهبود خدمات دندان پزشکی موجود و انجام برنامه پیشگیری برای دانش آموزان در آینده ضروری به نظر می رسد. 

مقدمه: سندرم ناخن زرد (Yellow Nail Syndrome) سندرم نادری است که به دلیل آسیب و یا انسداد عروق لنفاتیک ایجاد می شود. این بیماری با تغییرات ناخنی، ادم لنفاوی، درگیری سیستم تنفسی و دفع پروتئین از دستگاه گوارش مشخص می شود.شرح مورد: بیمار خانم نوزده ساله ای که با علایم اسهال، ادم منتشر، تغییرات ناخنی و کاهش شدید آلبومین سرم مراجعه کرده بود. با توجه به یافته های فوق و نیز پس از بررسی های لازم، سندرم ناخن زرد در وی تشخیص داده شد. در پیگیری انجام شده سه کودک از خانواده مادری وی مبتلا به سندرم ناخن زرد بودند.نتیجه گیری: سندرم ناخن زرد گرچه بیماری ناشایعی است اما می تواند به صورت خانوادگی دیده شده و در چندین نسل بروز کند.