پژوهشهای علوم دامی (دانش کشاورزی)
سال:1388 | دوره:19 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

تردی گوشت یکی از صفات مهم در صنعت تولید گوشت و یکی از خصوصیات مهم از نظر مصرف کنندگان می باشد. کالپاستاتین به عنوان یکی از ژنهای شاخص در تعیین کیفیت گوشت و رشد حیوانات می باشد. در این پژوهش از تعداد 200 راس گوسفند نر و ماده قزل گله های واقع در منطقه میاندواب و 50 راس گاوهای سرابی واقع در منطقه سراب به طور تصادفی خونگیری به عمل آمد. بعد از استخراج DNA، تکثیر قطعه 622 جفت بازی از اگزون 1 ژن کالپاستاتین با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی انجام گرفت. برای مشاهده چند شکلی فضایی تک رشته ای (SSCP) محصولات PCR از ژل آکریلامید %8 و رنگ آمیزی نیترات نقره استفاده گردید. در گوسفندان قزل سه الل a، b و c به ترتیب با فراوانی 0.62، 0.35 و 0.03 مشاهده گردید. نتایج نشان داد که تعادل هاردی - واینبرگ در جمعیت مورد مطالعه برای گوسفندان قزل وجود ندارد (P<0.05). در جمعیت گاوهای سرابی نیز سه آلل a، b و c به ترتیب با فراوانی های 0.70، 0.26 و 0.04 مشاهده شدند که این جمعیت در تعادل هاردی - واینبرگ بود. تنوع ژنتیکی در گوسفندان قزل و گاوهای سرابی برای جایگاه کالپاستاتین به ترتیب %49 و %44 به دست آمد. بنابراین نتایج نشان داد که می توان از تکنیک SSCP برای شناسایی تنوع ژنتیکی و همچنین به عنوان یک ابزار مفید در برنامه های انتخاب بر اساس مارکرها استفاده نمود.

مسمومیت آبستنی در میش یکی از بیماری های متابولیکی است که در اثر کمبود گلوکز مادر و در پاسخ به افزایش احتیاجات تغذیه ای سریع جنین ایجاد می شود. این تحقیق به منظور بررسی رخداد مسمومیت آبستنی تحت بالینی و تاثیر تجویز پروپیلن گلیکول جهت تامین مواد پیش ساز گلوکز خون و پیشگیری از کتوزیس در 3 هفته قبل از زایمان در میش های ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان انجام گرفته است. برای اجرای طرح آزمایشی 10 راس میش آبستن به عنوان گروه شاهد و 30 راس میش آبستن در 3 گروه 10 راسی به عنوان تیمار انتخاب شدند. سپس از 40 راس میش آبستن در دو نوبت قبل از شروع و بعد از پایان طرح خونگیری به عمل آمد و غلظت گلوکز، بتاهیدروکسی بوتیرات، اوره، پروتئین تام و کلسیم سرم خون با استفاده از روش اسپکتوفتومتری و غلظت هورمون کورتیزول سرم خون با استفاده از روش الایزا اندازه گیری شد. میش های آبستن به یک گروه شاهد (بدون دریافت پروپیلن گلیکول) و سه گروه تیمار طبقه بندی شده و مورد مقایسه قرار گرفتند. اثر پروپیلن گلیکول روی غلظت گلوکز سرم خون کاملا معنی دار (P<0.01) بود. غلظت گلوکز، اوره، بتاهیدروکسی بوتیرات و کلسیم سرم خون گروه شاهد در مقایسه با گروه های تیمار اختلاف کاملا معنی داری (P<0.01) داشتند. اثر متقابل تجویز پروپیلن گلیکول و اثر ژنتیکی روی غلظت کلسیم سرم خون تاثیر معنی داری (P<0.05) داشت. غلظت پروتئین تام در همه گرو ها تقریبا در یک سطح قرار داشت و اختلاف معنی داری در بین گروه ها از نظر غلظت این متابولیت خونی وجود نداشت. اثر تجویز پروپیلن گلیکول و اثر ژنتیکی روی غلظت هورمون کورتیزول سرم خون معنی دار (P<0.05) بود. غلظت هورمون کورتیزول گروه شاهد در مقایسه با گروه های تیمار اختلاف کاملا معنی داری (P<0.01) داشت. همبستگی بین گلوکز و اوره منفی (r=-0.58) بود و ارتباط بسیار معنی داری (P<0.001) داشتند. همچنین همبستگی بین گلوکز و بتا هیدروکسی بوتیرات منفی (r=-0.61) بود و همبستگی بین اوره و بتاهیدروکسی بوتیرات مثبت (r=0.612) بود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که با تجویز پروپیلن گلیکول از بروز تغییرات زیاد در متابولیت های خونی و هورمونی در اواخر آبستنی دام جلوگیری و در نتیجه از وقوع بیماری پیشگیری کرد.

به منظور بررسی اثرات استفاده از کنجاله پنبه دانه همراه با فروس سولفات و افزایش سطح اسید آمینه لیزین جیره برای بهبود کمبود کنجاله پنبه دانه و امکان استفاده از آن در مقادیر بیشتر در جیره غذایی جوجه های گوشتی، 500 قطعه نیمچه گوشتی یک روزه سویه راس 308 در 5 تیمار (هر تیمار دارای 4 تکرار و هر تکرار شامل 25 قطعه جوجه) و در قالب طرح کاملا تصادفی مورد استفاده قرار گرفت. جوجه ها تا پایان هفته سوم در شرایط یکسان و متداول پرورش داده شدند و از آغاز هفته چهارم تا پایان هفته ششم تحت تاثیر تیمارهای مختلف آزمایشی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، کنجاله پنبه دانه، کنجاله پنبه دانه بعلاوه لیزین، کنجاله پنبه دانه بعلاوه %0.05 فروس سولفات و کنجاله پنبه دانه بعلاوه لیزین و %0.05 فروس سولفات بود. کنجاله پنبه دانه در سطح %25 در جیره های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. افزودن لیزین به جیره به این شکل صورت گرفت که میزان پروتئین تامین شده از منبع کنجاله پنبه دانه محاسبه شد و سطح نیاز به لیزین در جیره به میزان 2 درصد پروتئین تامین شده از منبع کنجاله پنبه دانه افزایش یافته و از منبع لیزین سنتتیک تامین گردید. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از جیره دارای کنجاله پنبه دانه باعث کاهش عملکرد گردید. مکمل کردن کنجاله پنبه دانه با فروس سولفات به تنهایی تاثیر مثبتی در ضریب تبدیل غذایی نداشته است اما افزایش سطح لیزین در جیره به میزان %2 پروتئین تامین شده از منبع کنجاله پنبه دانه و تامین آن از منبع لیزین سنتتیک باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی در دوره پرورش شد (P<0.05). استفاده توام لیزین و فروس سولفات بصورت مکمل در کنجاله پنبه دانه باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی نسبت به سایر تیمارهای آزمایشی حاوی کنجاله پنبه دانه در کل دوره آزمایش گردید (P<0.05). استفاده از مکمل اسید آمینه لیزین نیز باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی نسبت به سایر تیمارهای آزمایش حاوی کنجاله پنبه دانه در کل دوره آزمایش گردید. در خصوص شاخص های لاشه، مکمل کردن کنجاله پنبه دانه با اسید آمینه لیزین باعث کاهش راندمان امعا و احشا نسبت به سایر تیمارهای حاوی کنجاله پنبه دانه شد (P<0.05) ولی راندمان لاشه بین تیمارها تفاوت معنی داری نشان نداد. هماتوکریت، تلفات و راندمان کبد نیز بین تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری نداشت. راندمان رانها در تیمارهایی که کنجاله پنبه دانه را با مکمل لیزین دریافت کردند تفاوت معنی داری با گروه شاهد نداشت.

امروزه نشانگرهای ملکولی زیادی در دسترس هستند. به دلیل سادگی و نیاز به مقادیر کم DNA، تحقیقات بر مبنای PCR رایج هستند. ISSR، نشانگرهای چند جایگاهی اختیاری میباشند که بوسیله PCR با یک پرایمر میکروساتلایتی تکثیر می شوند. به دلیل عدم نیاز به اطلاعات قبلی در مورد توالی ژنوم، استفاده از این نشانگرها فواید زیادی دارد. بعلاوه، به خاطر عدم نیاز به اطلاعات توالی ژنومی که در دو طرف آنها قرار دارند تجزیه ISSR از نظر تکنیکی ساده تر از بیشتر سیستم های نشانگری دیگر است. این روش نتایجی را فراهم می کند که قدرت تکرارپذیری بالایی دارند و چند شکلی بالایی را در بیشتر سیستم ها ایجاد می کنند. در این پژوهش، شرایط متفاوت PCR از جمله، غلظت های DNA، پرایمر، MgCl2 و dNTP، تعداد چرخه و دمای اتصال مورد آزمون قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، بهترین شرایط عبارت بودند از: 100 نانوگرم از DNA ژنومی، 2 میکرولیتر پرایمر با غلظت اولیه 10 میکرومولار، 0.375 میکرولیتر MgCl2 با غلظت اولیه 100 میلی مولار، 200 میکرومولار از هر چهار dNTD در 30 چرخه، همچنین تکرارپذیری نشانگرهای ISSR برآورد شد و مشخص شد که این نشانگرها انتخاب بسیار مناسبی جهت انگشت نگاری ژنوم گاو می باشند.

گوشت گاو یکی از پر مصرف ترین گوشت های مورد استفاده در دنیا بوده و مصارف فراوانی دارد. و گاهی اوقات نیز با گوشت گاومیش، بز و گوسفند مخلوط می گردد. برای تشخیص نوع گوشت در فرآورده های پروتئینی روش های مختلفی بکار گرفته می شود که یکی از آنها استفاده از برخی از اجزای DNA میتوکندری بعنوان DNA الگو است. در این تحقیق نمونه های گوشت از گونه های فوق الذکر جمع آوری شده و آسیاب گردید. استخراج DNA از 250 میلیگرم گوشت هر نمونه انجام شد و کمیت و کیفیت آن به روش های مشاهده بر روی ژل و تست با اسپکتروفتومتر بررسی گردید. برای انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، آغازگرهایی طراحی شد که برای هر گونه قطعه متفاوتی از ژن سیتوکروم b تکثیر گردد. واکنش زنجیره ای پلیمراز به صورت جداگانه و همچنین به طور همزمان با مخلوطی از آغازگرها انجام شد. نواحی تکثیر شده بر روی ژل آگار %2 الکتروفورز شده سپس توسط اتیدیوم برماید رنگ آمیزی شده و نوارهای الگو بدست آمد. در این تحقیق نوارهای 124، 330، 472 و 585 جفت بازی به ترتیب نشانگر گونه های گاومیش، بز، گاو و گوسفند بود. تکثیر ناحیه مورد نظر از هر گونه بیانگر وجود گوشت آن گونه در مخلوط گوشت و یا فرآورده های پروتئینی بود.

این آزمایش جهت مطالعه اثر استفاده از اوره در جیره های غذایی مرغ های تخم گذار بر عملکرد و برخی از صفات تخم مرغ و پارامترهای خونی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با تعداد 256 قطعه مرغ تخم گذار سویه های - لاین W-36 از سن 37 تا 47 هفتگی در 4 تیمار و 4 تکرار (با 16 قطعه مرغ در هر تکرار) انجام گردید. جیره های آزمایشی شامل: جیره (1) بدون استفاده از اوره (شاهد)، جیره (2) حاوی 0.25 درصد اوره، جیره (3) حاوی 0.5 درصد اوره و جیره (4) حاوی 0.75 درصد اوره بودند. نتایج حاصله نشان داد که استفاده از اوره موجب بروز اختلاف معنی دار در بیشتر صفات عملکردی می گردد (P<0.05). بالاترین درصد تولید تخم مرغ در حیره آزمایشی (1) و حیره آزمایشی (3) به ترتیب 69.58 و 68.91 و کمترین آن (60.87) در حیره آزمایشی ‍(4) مشاهده گردید. بیشترین وزن تخم مرغ در حیره های آزمایشی حاوی (3) و (4) به ترتیب 57.81 و 58.18 گرم و کمترین آن 54.89) گرم) مربوط به حیره آزمایشی (1) بود. بیشترین مقدار تولید توده ای 39.80) گرم) در حیره آزمایشی (3) و کمترین آن 35.45) گرم) در حیره آزمایشی (4) مشاهده شد. بیشترین مقدار خوراک مصرفی 105.04) گرم) مربوط به حیره آزمایشی (4) و کمترین آن 102.05) گرم) مربوط به حیره آزمایشی (2) بود. بهترین ضریب تبدیل غذایی (2.64) متعلق به حیره آزمایشی (3) بود. بیشترین مقدار وزن پوسته در جیره های آزمایشی (2) و (3) به ترتیب 6.08 و 6 گرم و کمترین آن 5.31) گرم) در حیره آزمایشی (1) مشاهده گردید. بیشترین مقدار عددها و (89.48) در حیره آزمایشی (1) و کمترین آن (81.86) در حیره آزمایشی (2) مشاهده شد. در رابطه با پارامترهای خونی سطح آنزیم آلانین آمینوترانسفراز به صورت معنی داری در حیره های آزمایشی مختلف متفاوت بود (P<0.05)، به طوری که با افزایش سطح اوره جیره ها، میزان این آنزیم کاهش پیدا کرد. نتیجه گیری می شود که استفاده از 0.5 درصد اوره در جیره های غذایی مرغ های تخم گذار نه تنها اثرات سویی بر عملکرد آنها ندارد، بلکه ضمن کاهش میزان استفاده از کنجاله سویا، از طریق بهبود صفات تولیدی و نیز صفات تخم مرغ و کاهش هزینه های غذایی، بازده اقتصادی گله را بهبود می بخشد.

در این تحقیق، از رکوردهای جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور طی سال های 1375 تا 1385، جهت برآورد مولفه های واریانس، وراثت پذیری و تکرارپذیری صفات تولید شیر و چربی استفاده گردید. داده ها توسط سه مدل متفاوت آنالیز گردید. در مدل اول رکوردهای هر دوره شیردهی به طور جداگانه تحت یک مدل حیوانی تک متغیره آنالیز شد. در مدل دوم رکوردهای یک صفت در سه دوره شیردهی با هم تحت یک مدل سه متغیره و در مدل سوم رکوردهای سه دوره شیردهی توسط مدل تکرار رکورد آنالیز گردید. وراثت پذیری صفت تولید شیر در دوره های شیردهی اول تا سوم در مدل تک متغیره به ترتیب 0.275، 0.221 و 0.177 و در مدل سه متغیره 0.275، 0.272 و 0.258 برآورد گردید. وراثت پذیری و تکرارپذیری صفت تولید شیر در مدل تکرار رکورد به ترتیب 0.22 و 0.44 برآورد گردید. وراثت پذیری صفت تولید چربی در دوره های شیردهی اول تا سوم در مدل تک متغیره به ترتیب 0.22، 0.18 و 0.14 در مدل سه متغیره 0.22، 0.21 و 0.18 برآورد گردید. وراثت پذیری و تکرارپذیری صفت تولید چربی در مدل تکرار رکورد به ترتیب 0.19 و 0.37 برآورد گردید. با کمک نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان چنین نتیجه گیری نمود که تجزیه چند متغیره به علت در نظر گرفتن اثر حذف حیوانات بر اساس دوره شیردهی اول، برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر و چربی مناسب تر می باشد.

هدف از انجام این تحقیق مطالعه تنوع و تعیین رابطه ژنتیکی 6 توده از مرغان بومی کشور با استفاده از 10 عدد نشانگر RAPD بود. در مجموع تعداد 156 نمونه خون از هر کدام از جمعیت های بومی فارس، بومی مازندران، دشتیاری، لاری، مرندی و گردن لخت جهت اندازه گیری شاخصهای تنوع درون و بین نژادی و بین نژادی مورد استفاده قرار گرفت. جهت مقایسه توانایی بالقوه این جمعیت ها، نمونه های DNA از دو سویه پر تولید تجاری یعنی مرغ مادر گوشتی و تخمگذار نیز استفاده گردید. تعداد نوارهای حاصله از 9 تا 15 نوار و با میانگین 12 عدد متغیر بود. درصد چند شکلی نوارها از 68.1 تا 94.3 برای نشانگرها و از 69.4 تا 85.9 برای جمعیتها متغیر بود و متوسط آن برای جمعیتها و نشانگرها 79.6 درصد بود. متوسط هتروزیگوسیتی به طور کلی پایین (0.27) و از 0.24 برای جمعیت بومی فارس تا 0.30 برای جمعیت مرندی متغیر بود. فاصله ژنتیکی نیز از 0.0194 (بین جمعیت مرندی و دشتیاری) تا 0.0716 (بین سویه مادر تخمگذار و گردن لخت) متغیر بود. در دندروگرام ترسیم شده سه گروه ژنتیکی حاصل شد، گروه اول شامل مرغ مادر گوشتی، مرغ بومی فارس و لاری؛ گروه دوم شامل مرغ مادر تخمگذار، دشتیاری و بومی مازندران و گروه سوم نیز شامل مرندی و گردن لخت بود. در نتیجه نشانگرهای RAPD توانستند تا حدی جمعیت های مورد مطالعه را گروه بندی نمایند.

ژن میوستاتین یا عامل 8 رشد و تمایز (GDF8) به عنوان عامل ایجاد کننده ماهیچه مضاعف شناخته شده است، که در آن مجموعه ای از جهش های غیرفعال کننده ژن رخ می دهند. در گاو، جهش های غیرفعال کننده در این ژن منجر به تولید فنوتیپ ماهیچه مضاعف می شود. چند شکلی ژن میوستاتین در گوسفند نیز بررسی شده است. گوسفند سنجابی یکی از نژادهای اصلی گوسفند در ایران، به ویژه در استان کرمانشاه است که تا کنون برای این جایگاه به وسیله نشانگرهای مولکولی مطالعه نشده است. هدف از انجام این مطالعه آنالیز ناحیه کد کننده در برگیرنده های جهش هایی که به طور بالقوه بیان ژن میوستاتین را تغییر می دهند بود. از صد و پنجاه راس گوسفند سنجابی نمونه های خون گرفته شد و DNA استخراج شده برای تکثیر قطعه 337 جفت بازی استفاده شد. چند شکلی طول قطعات برشی محصولات PCR با افزودن آنزیم برشی HaeIII به واکنش PCR کامل اجرا شد. ژنوتیپ های PCR-RFLP آنالیز شدند. فراوانی ژنوتیپ های Mm, MM و mm به ترتیب %2، %1.33 و %96.76 تشخیص داده شدند. فراوانی آللی نیز برای آلل های M و m به ترتیب 0.03 و 0.97 برآورد گردید. مقایسه فراوانی آلل M (آلل مطلوب) محاسبه شده در گوسفندهای سنجابی با تحقیقات مشابه در نژادهای مختلف دنیا نشان داد که فراوانی این آلل در گوسفند سنجابی در سطح مناسبی نمی باشد. علاوه بر این، مشخص گردید که تعادل هاردی - واینبرگ در جمعیت مورد مطالعه در رابطه با این جایگاه برقرار نمی باشد.

هدف از اجرای این آزمایش ارزیابی و مقایسه دستگاه جدید ساخته شده با امکانات داخلی (بر اساس روش آنکوم) با دستگاه تجزیه الیاف (بر اساس روش ون سوست) در تعیین الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی نمونه های مواد خوراکی مختلف بود. نمونه های علوفه شامل علف خشک یونجه، علف خشک آتریپلکس، کاه گندم و کاه کلزا و نمونه های محصولات فرعی خوراکی شامل کنجاله سویا و کنجاله هسته خرما بودند که با آسیاب مجهز به توری 1 میلی متر پودر شدند. برای کار با دستگاه جدید یک گرم نمونه در کیسه های ویژه آنکوم و 1 گرم نمونه در کیسه های داکرونی ریخته شد (بازای هر نمونه سه کیسه آنکوم و سه کیسه داکرونی) و برای کار با روش ون سوست 1 گرم نمونه داخل کروسیبل های دستگاه فایبر تک ریخته شد (سه تکرار به ازای هر نمونه). مقدار الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی هر یک از نمونه ها با بکارگیری هر دو روش تعیین شد. نتایج به دست آمده نشان داد که الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی بیشتر نمونه ها، در روش های اندازه گیری تفاوت معنی داری نداشت. شیب خط رگرسیون و ضریب تعیین (R2) نشان دهنده همبستگی بالا (P<0.001) بین دو روش مورد آزمایش بود. روش ون سوست و روش جدید با استفاده از کیسه های داکرونی و کیسه های آنکوم دارای همبستگی مثبت و معنی دار (P<0.001) در اندازه گیری الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی نمونه های مختلف بود و ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون در تمام موارد بیشتر از 90 درصد تعیین شد. نتیجه گرفته شد که دستگاه جدید مقدار الیاف نامحلول در شوینده های خنثی نمونه های علوفه و محصولات فرعی خوراک را با صحت بیشتری از روش ون سوست تعیین می کند.

هدف از این مطالعه، تعیین ترکیبات شیمیایی و انرژی قابل سوخت و ساز شش نمونه از واریته های غالب دانه جو در استان آذربایجان شرقی بنام های ماکوئی، والفجر، سهند، CB74، ریحانه و یسیوی بود. نتایج حاصل از تجزیه شیمیایی مطابق روش های استاندارد نشان داد که واریته سهند بالاترین 12.98) درصد) و ماکوئی کمترین 9.97) درصد) مقادیر پروتئین خام را داشتند. ADF بیشترین ضریب تغییرات را در بین ترکیبات شیمیایی جو نشان داد. انرژی قابل سوخت و ساز حقیقی تصحیح شده برای ازت با استفاده 30 قطعه خروس بالغ لگهورن در قالب طرح کاملا تصادفی با روش سیبالد تعیین شد. میانگین انرژی قابل سوخت و ساز حقیقی تصحیح شده برای ازت در بین واریته های دانه جو به طور معنی داری (p<0.05) از 2613 کیلوکالری در کیلوگرم در واریته یسیوی تا 3306 کیلوکالری در کیلوگرم در واریته CB 74 متغیر بود. در نهایت میانگین انرژی قابل سوخت و ساز برای دانه جو استان آذربایجان شرقی برابر 2927 کیلوکالری در کیلوگرم بدست آمد. میانگین قابلیت سوخت و ساز ظاهری و حقیقی ماده خشک دانه جو برابر 68.19 و 80.98 درصد بود و تفاوت معنی داری در بین واریته ها مشاهده شد (p<0.05). TMEn همبستگی منفی معنی داری با خاکستر خام برابر (p=0.007) -0.59 نشان داد. تجزیه و تحلیل رگرسیونی چند متغیره به منظور تخمین انرژی قابل سوخت و ساز از روی ترکیبات شیمیایی تحت شرایط این پژوهش نشان داد که با اندازه گیری خاکستر خام می توان TMEn را از معادله R2=0.35 p£0.01 TMEn=10302-2831 (%Ash) تخمین زد.