مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1387 | دوره:7 | شماره:3 (پی در پی 28) |تعداد مقالات:11

همان طور که در سخن سردبیری شماره گذشته اشاره گردید، از دیدگاه سلامت روزها به فراخور مسایل و موقعیت های پیش آمده عناوین خاصی را به خود اختصاص می دهند. نگاهی به تقویم پاییزه سازمان جهانی بهداشت (WHO)  World Health Organization نشان می دهد که در ماه اکتبر سال 2008 میلادی دو روز مهم وجود دارد: نخستین روز 8 اکتبر (17مهر ماه) به عنوان روز بین المللی لذرای کاهش بلایایی طبیعی International Day for Natural Disasters Reduction و دومین روز 17 اکتبر (26 مهر ماه) با عنوان روز بین المللی برای ریشه کنی فقر International Day for the Eradication of Poverty  گرفته است.

زمینه و هدف: گزارش های متعددی وجود دارند که نشان می دهند قرار گرفتن در معرض میدان های الکتریکی و مغناطیسی در فرکانس های 50 و60 هرتز باعث به خطر افتادن سلامتی می شود. اعمال این میدان ها ممکن است اثراتی روی دستگاه تولید مثل بگذارد و برای افرادی که در اطراف آن ها زندگی می کنند مضر باشد. هدف این مطالعه ارزیابی اثرات میدان های مغناطیسی ثابت بر محور تولید مثلی موش صحرایی نر است.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی بر روی 144 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار که از نظر سن و وزن شرایط یکسانی داشتند، انجام شد. مطالعه شامل سه پروتکل می گردید که هر پروتکل شامل چهار دسته 12 تایی (48 سر) موش بود. موش ها پس از سازگاری با شرایط آزمایش به طور تصادفی در معرض میدان های مغناطیسی ثابت با شدت های0، 6، 12 و 24 میلی تسلا (mT) روزانه 40 دقیقه به مدت 34 روز ( گروه 1)، 2 ساعت به مدت 17 روز (گروه 2) و 2 ساعت به مدت 34 روز (گروه 3) قرار گرفتند. همه پروتکل ها روزانه ساعت 9 صبح شروع می شد. بعد از انجام آزمایشات، حیوان ها بیهوش و نمونه خون آن ها در لوله های جداگانه جمع آوری می گردید، سپس سرم آن ها جدا و تا زمان اندازه گیری هورمون ها در فریزر 20- درجه سانتی گراد نگهداری می شدند. هورمون های تستوسترون و گنادوتروپ ها با استفاده از دستگاه گاما کانتر و به روش رادیو ایمونواسی اندازه گیری شد. اطلاعات به دست آمده با آزمون آماری ANOVA و تست پشتیبان توکی آنالیز شد و p<0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: در پروتکل اول (روزانه 40 دقیقه به مدت 34 روز) اعمال میدان مغناطیسی در گروه 6 میلی تسلا سبب افزایش تستوسترون نسبت به گروه های دیگر شد ( (p<0.01. پروتکل دوم، اعمال میدان های مغناطیسی ثابت (روزانه 2 ساعت به مدت 17 روز)، کاهش معنی داری در سطوح تستوسترون و FSH ایجاد کرد (p<0.05). در پروتکل سوم میدان مغناطیسی ثابت (روزانه 2 ساعت به مدت 34 روز) شدت 12 میلی تسلا نسبت به 6 میلی تسلا باعث کاهش معنی دار در میزان تستوسترون شد (p<0.05). در ضمن در هیچ یک از پروتکل ها میزان هورمون LH تغییر معنی داری پیدا نکرد.نتیجه گیری: میدان های مغناطیسی ثابت اختلالاتی در محور هیپوتالاموس– هیپوفیز-گونادی در موش صحرایی نر به وجود می آورند و با افزایش شدت در معرض قرار گرفتن، این اختلال ممکن است در سطح اندام هدف و یا در سطح سیستم عصبی افزایش یابد.

زمینه و هدف: چاقی با عوامل خطر بیماری قلبی عروقی شامل فشارخون، دیابت و هیپرلیپیدمی مرتبط است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت فشار خون و ارتباط آن با چاقی و چاقی مرکزی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان طراحی شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 694 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجام شد. پرفشاری خون بر اساس تقسیم بندی هفتمین کمیته مشترک تعیین، ارزیابی، پیشگیری و درمان فشار خون، چاقی و چاقی مرکزی بر اساس تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی تعیین گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری مجذور کای و ضریب همبستگی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: فشار خون سیستولیک و دیاستولیک در 190 نفر (%27.4) از دانشجویان در مرحله پیش فشار خون و در 194 نفر (%28) در مرحله پر فشارخون قرار داشت (80/120≤). چهل و نیم درصد افراد دارای اضافه وزن و 60% افراد چاق فشارخون سیستولیک غیرطبیعی داشتند. این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (p<0.05). هم چنین 27 نفر (5/36%) و 6 نفر (60%) افراد با اضافه وزن و چاق نیز دارای فشار دیاستولیک غیرطبیعی بودند(p=0.01) . در 74 نفر (7/10%) نمونه ها اضافه وزن و در 10 نفر (4/1 %) آن ها چاقی مشاهده شد. 4 نفر ( 17/3%) پسران و 50 نفر (8/8%) دختران دارای چاقی شکمی بودند. بین فشار خون سیستولیک (r=0.28, p=0.01) و دیاستولیک با چاقی مرکزی (r=0.18, p=0.01) ارتباط آماری معنی دار مشاهده شد.نتیجه گیری: این بررسی نشان داد پرفشاری خون، چاقی و با شدت کمتر چاقی مرکزی از مشکلات بهداشتی دانشجویان می باشد. لذا ضرورت طراحی برنامه های آموزشی در زمینه تغییرات رفتاری همراه با مداخله در برنامه ریزی تغذیه دانشگاه احساس می شود.

زمینه و هدف: با توجه به خواص عصاره های گیاهان خانواده چتریان، در این پژوهش به بررسی اثرات ضد دردی و ضد التهابی عصاره آبی – الکلی گیاه بیلهر پرداخته شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از 80 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار با وزن تقریبی 200-190 گرم استفاده شد که به 10 گروه 8 تایی تقسیم شدند. برای بررسی اثرات ضد دردی از تست فرمالین و برای بررسی اثر ضد التهابی از مدل کاراژینان ایجاد کننده ادم پا در موش ها استفاده گردید. همه حیوان ها با دوزهای 200،100 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره بیلهر از طریق دهانی پیش درمانی شدند. به گروه کنترل هیچ دارویی تجویز نشد و گروه شاهد فقط آب مقطر دریافت کرد. 5-0 و 60-16 دقیقه بعد از تزریق فرمالین به ترتیب به عنوان مراحل حاد و مزمن درد در نظر گرفته شد. حجم پای حیوان بلافاصله و 5/2 ساعت پس از تزریق کاراژینان توسط جیوه اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل آماری نتایج با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه ANOVA و t-test انجام شد.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد عصاره گیاه بیلهر به صورت وابسته به مقدار باعث کاهش معنی دار درد در مرحله حاد آزمون فرمالین می شود در حالیکه در مرحله مزمن فقط با مقدار حداکثر، درد کاهش می یابد. هم چنین یافته ها نشان داد عصاره این گیاه با مقدار حداکثر موجب کاهش ادم پا در آزمون کاراژینان می گردد.نتیجه گیری: احتمالا فلاوونوییدها با مهار فعالیت گیرنده های -N متیل – D -آسپارتات سبب کاهش کلسیم داخل سلولی می شوند و به دنبال آن فعالیت آنزیم سنتز کننده نیتریک اکساید و فسفو لیپاز A2 وابسته به کلسیم کاهش می یابد و اثرات ضد دردی بروز می کند. به نظر می رسد اثرات ضد التهابی عصاره گیاه بیلهر از طریق کاهش پروستاگلاندین ها صورت می گیرد. بنابراین نتایج حاصل می تواند موید اثرات ضد دردی و ضد التهابی گیاه فوق باشد.

زمینه و هدف: پیشرفت سریع علم در تعیین الگوی زایمان تفاوت های بارزی چون عدم مشاهده فاز رکود و سیر سریع تر فاز فعال در زنان امروزی نسبت به زنان مطالعه فریدمن نشان می دهد که به دلیل اختلاف های سنی و نژادی و هم چنین افزایش مداخلات مامایی حین زایمان می باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه روند پیشرفت زایمان در زنان امروزی با منحنی فریدمن انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی که بر روی 665 زن زائوی مراجعه کننده به بیمارستان دکتر شریعتی فسا در طی یک سال انجام شد، نمونه هایی که هیچ کدام از انواع مداخلات بی دردی یا القای زایمان را دریافت نکرده بودند وارد مطالعه شدند و روند پیشرفت زایمان آنان توسط افراد آموزش دیده ثبت شد.یافته ها: در این مطالعه بین زنان نخست زا و چندزا از نظر میانگین سرعت دیلاتاسیون (p<0.05) و مرحله دوم زایمان (p<0.05) اختلاف معنی داری وجود داشت اما از نظر میانگین مدت زمان فاز فعال و مرحله سوم در بین دو گروه اختلافی وجود نداشت. هم چنین در میانگین فاز فعال و مرحله دوم در زنان نخست زا و چندزای این مطالعه با زنان مورد مطالعه فریدمن تفاوت معنی دار آماری وجود داشت(p<0.05) نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد منحنی زایمان تفاوت زیادی با منحنی فریدمن داشته و حداکثر سرعت دیلاتاسیون در دیلاتاسیون های بالاتر از 5 سانتی متر اتفاق می افتد. لذا پیشنهاد می شود که از اعمال مداخلات جراحی و مامایی زودتر از دیلاتاسیون 5 سانتی متر پرهیز نموده و عدم تسریع در بازشدگی دهانه رحم قبل از دیلاتاسیون 5 سانتی متر سبب اعمال مداخلات پزشکی و مامایی نگردد.

زمینه و هدف: مطالعات قبلی پیشنهاد نموده اند که کورتیکوسترون احتمالا نقش خود را بر حافظه از طریق اثر متقابل با گیرنده های اوپیوییدی ناحیه خلفی هیپوکمپ اعمال می کند. بر این اساس، هدف این مطالعه تعیین اثر متقابل تزریق نالتروکسان در ناحیه خلفی هیپوکمپ بر اثرات کورتیکوسترون بر تثبیت و به خاطر آوری حافظه در مدل یادگیری احترازی غیرفعال در موش صحرایی بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی از 120 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با وزن 250 تا 300 گرم استفاده شد. ابتدا به صورت دو طرفه روی ناحیه خلفی هیپوکمپ کانول راهنما قرار داده شد. یک هفته بعد موش ها در مدل احترازی غیر فعال تحت آموزش قرار گرفتند و 48 ساعت بعد تست به خاطرآوری برای آن ها انجام شد. کورتیکوسترون 1 میلی گرم و یا حلال آن بلافاصله بعد از آموزش و یا 30 دقیقه قبل از تست به خاطرآوری به طور داخل صفاقی و هم چنین بلافاصله بعد از آموزش و یا 60 دقیقه قبل از تست به خاطرآوری نالتروکسان ( 10 و 20 میکروگرم در یک میکرولیتر به ازا هر طرف ) یا سالین به داخل هیپوکمپ تزریق گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که تزریق محیطی کورتیکوسترون موجب تقویت تثبیت و اختلال در به خاطرآوری حافظه می شود (p<0.01) و تزریق همزمان نالتروکسان در هر دو دوز به داخل هیپوکمپ موجب مهار اثرات کورتیکوسترون بر تثبیت و به خاطرآوری حافظه می گردد(p<0.01) . نتیجه گیری: یافته های فوق نشان می دهد که گیرنده های اوپیوییدی ناحیه خلفی هیپوکمپ نقش مهمی در اثرات سیستمیک گلوکوکورتیکوییدها بر روند تثبیت و به خاطرآوری حافظه در مدل احترازی غیر فعال دارند.

زمینه و هدف: مصرف مواد مخدر از خطرناک ترین پدیده های جوامع انسانی در عصر حاضر به شمار می رود. از آن جا که خصوصیات مذهبی و خانوادگی افراد در پیشگیری از انحرافات اجتماعی موثر می باشند، این مطالعه برای تعیین نقش ویژگی های فوق در اعتیاد به مواد مخدر و مقایسه آن ها در معتادان با گروه غیر معتاد انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، دو گروه شامل 100 نفر معتاد بستری در مرکز بازپروری مهیار اصفهان و 300 نفر غیرمعتاد مراجعه کننده به مراکز آزمایشگاهی جهت آزمایشات قبل از ازدواج، از نظر خصوصیات مذهبی و خانوادگی مورد مقایسه قرار گرفته اند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه پژوهشگر ساخته که در سه بخش شامل خصوصیات فردی، مذهبی و خانوادگی تنظیم شده بود، صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها توسط آزمون های آماری t- test و مجذور کای انجام شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان دهنده تفاوت معنی دار آماری بین عملکرد مذهبی معتادان با گروه شاهد بود به طوری که افراد معتاد عملکرد مذهبی ضعیف تری نسبت به گروه شاهد داشتند (001/0>p). تفاوت معنی داری از نظر ویژگی های خانوادگی نیز در دو گروه وجود داشت به طوری که 60% معتادان و 75% گروه شاهد متعلق به خانواده های هسته ای بودند (016/0= p)، در بین معتادان 3/62% از خانواده های منسجم و 64% مادران آن ها بی سواد بودند و یا فقط سواد خواندن ونوشتن داشتند که این مقادیر در گروه غیر معتاد به ترتیب 2/75% و 48%بود (001/0=p).نتیجه گیری: یافته های این پژوهش بیان گر آن است که انجام فرایض مذهبی و حضور در مراسم و مکان های دینی و نیز برخورداری از خانواده ای مطلوب، می توانند نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر داشته باشند.

زمینه و هدف: تاندونیت های روتاتور کاف شانه بسیار شایع هستند. هر فردی در طول زندگی خود حداقل یک بار به این ضایعه مبتلا می شود و سومین اختلال عضلانی-اسکلتی بعد از دردهای کمر و گردن محسوب می شود. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر لیزر کم توان و التراسوند در درمان تاندونیت روتاتور کاف شانه بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت کار آزمایی بالینی دو سوکور انجام شد. 90 بیمار مبتلا به تاندونیت روتاتور کاف شانه به طور تصادفی به سه گروه 30 نفری تقسیم گردیدند و تحت درمان با یکی از روش های مطالعه به مدت 10 جلسه به شرح ذیل قرار گرفتند: گروه اول تحت درمان لیزر کم توان، گروه دوم تحت درمان التراسوند و گروه سوم کنترل بود. ارزیابی شدت درد و بهبودی حرکات در جلسه اول، پنجم و دهم انجام می گرفت. آزمون های آماری که در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند شامل آنالیز واریانس دو طرفه، مجذور کای و توکی بود.یافته ها: یافته های این مطالعه نشان می دهد که لیزر کم توان در کاهش درد تاندونیت روتاتور کاف موثر تر از التراسوند می باشد. آزمون مجذور کای در جلسه پنجم نشان داد که لیزر کم توان در بهبودی حرکات شانه موثرتر از التراسوند هست اما در جلسه دهم التراسوند در بهبودی حرکات شانه موثرتر از لیزر می باشد  .(p<0.0001) نتیجه گیری: از یافته های این مطالعه می توان نتیجه گرفت که می توان از لیزر کم توان برای درمان درد تاندونیت روتاتور کاف شانه استفاده نمود اما برای بهبودی حرکات شانه التراسوند موثرتر است.

زمینه و هدف: سندرم مارفان یک اختلال ارثی بافت همبند با توارث غالب می باشد که عمدتا در سیستم های اسکلتی، چشمی و قلبی عروقی رخ می دهد.شرح مورد: بیمار حاضر دختر 14 ساله ای است که به دلیل کیفواسکولیوز شدید و نابینایی مراجعه کرده است. وی حاصل ازدواج درجه 3 می باشد. در معاینه، کلوبومای عنبیه چشم چپ همراه با دررفتگی عدسی هر دو چشم و جداشدگی کامل شبکیه دیده شد. در معاینه قفسه صدری pectus excavatum شدید همراه با افزایش نسبت C/T در رادیوگرافی قفسه سینه و کیفواسکولیوز شدید مشاهده  گردید. در سمع قلب سوفل سیستولیک در ناحیه چپ جناغ شنیده می شد. اندام های باریک همراه با انگشتان دست و پا که به صورت کشیده و دراز بودند، هم چنین ارتجاعی بودن مفصل انگشت شست دو دست مشاهده  گردید. علایم Steinberg thumb و Walker-Murdock نیز مثبت بودند. در شجره نامه رسم شده، 3 فرد مبتلا به سندرم مارفان در فامیل وجود داشت که یکی در سن 18 سالگی بر اثر پارگی آئورت فوت شده بود و دیگری پسر دایی 2 ساله و برادر 24 ساله وی که به دلیل کاهش دید (میوپی) و تغییرات اسکلتی خفیف و آراکنوداکتیلی همراه با پرولاپس دریچه میترال تشخیص سندرم مارفان داده شده بود.نتیجه گیری: سندرم مارفان با علایم غیرمعمول از جمله دفورمیتی های شدید اسکلتی و نابینایی می تواند نحوه توارث اتوزوم مغلوب داشته باشد.