مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1390 | دوره:10 | شماره:3 (پی در پی 40) |تعداد مقالات:11

همان طور که در سخن سردبیری شماره پاییز سال 1389 مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به آن اشاره گردید، آخرین مرحله قبل از چاپ یک مقاله علمی، مطالعه و تایید نسخه قبل از چاپ(Proof)  مقاله می باشد که در فاصله زمان کوتاهی قبل از چاپ مجله در اختیار نویسندگان مقاله قرار می گیرد. در این مرحله، از نویسنده مسوول مقاله درخواست می گردد که در بازه زمانی نسبتا کوتاهی، که معمولا 48 تا 72 ساعت را در بر می گیرد، مقاله را به دقت مطالعه نموده و ابتدا به سوالات احتمالی ویراستار مجله پاسخ داده و سپس هر گونه خطای موجود در مقاله را شناسایی نموده و گزارش دهد.

زمینه و هدف: زایمان یکی از بزرگ ترین حوادث زندگی یک زن باردار به شمار می رود که اگرچه فرآیندی طبیعی است، ولی بالقوه خطرناک می باشد. یکی از روش های دارویی برای تسکین درد زایمان در لیبر، استفاده از گاز انتونوکس است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه آپگار نوزادان مادرانی که از گاز انتونوکس استفاده کرده اند با مادرانی که از این گاز بهره نبرده اند، انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 270 زن باردار بستری در بیمارستان شهیدان مبینی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سبزوار انجام شد. نمونه های پژوهش به روش نمونه گیری آسان جمع آوری شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه «بررسی تاثیر گاز انتونوکس به عنوان عامل زایمان بی درد بر آپگار نوزادان» بود. بیماران با توجه به مشخصات نمونه به عنوان یکی از گروه های شاهد یا آزمون انتخاب شدند و پرسش نامه توسط پژوهشگر تکمیل گردید. پس از تولد نوزاد نیز آپگار دقایق اول، 5 و 20 تعیین و ثبت شد. تجزیه و تحلیل آماری توسط نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری تی، مجذور کای و فیشر انجام گرفت.یافته ها: گروه های شاهد و آزمون از نظر عوامل مداخله گر مانند: سن، طول مراحل زایمان و استفاده از اینداکشن با هم همسان بودند. آزمون تی مستقل تفاوت معنی داری را بین میزان آپگار دقایق 1، 5 و 20 در گروه شاهد نسبت به گروه آزمون نشان داد (p<0.05).نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کنترل درد در زایمان و نقش آن در کاهش استرس مادر، گاز انتونوکس می تواند روش خوبی برای تسکین درد بوده و بهبود آپگار نوزادان را به دنبال داشته باشد.

زمینه و هدف: استئوآرتریت شایع ترین بیماری مفصلی انسان است. متاسفانه عدم کنترل کافی درد، عوارض و یا عدم تحمل بیمار، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی را در درمان، به ویژه در افراد مسن محدود می کند. در این بررسی، اثرات ضد درد کاربامازپین با دیکلوفناک و پلاسبو در تسکین درد استئوآرتریت زانو مورد مقایسه قرار گرفته است.مواد و روش ها: مطالعه به روش کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور، به مدت دوازده ماه بر روی 60 نفر انجام گرفت. پس از تشخیص بیماری توسط پزشک متخصص، بیماران در یکی از سه گروه درمان با کاربامازپین، دیکلوفناک و یا پلاسبو قرار گرفتند. بعد از دو هفته، میزان بهبودی درد توسط Visual Analogue scale اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آماری مجذور کای استفاده گردید.یافته ها: در گروه تحت درمان با کاربامازپین، میزان درد قبل و بعد از درمان از نظر آماری اختلاف معنی دار داشت (p<0.05). در گروه دیکلوفناک، نیز این اختلاف معنی دار بود (p<0.05). در حالی که در گروه پلاسبو، این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود. در مقایسه اثر کاربامازپین با دیکلوفناک، شدت درد تقریبا به یک نسبت کاهش یافته بود و اختلاف معنی دار نبود.نتیجه گیری: کاربامازپین حداقل به اندازه یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی می تواند در کاهش درد مفصلی بیماران با استئوآرتریت مفصل زانو مفید باشد و در مواردی که عدم تحمل یا تاثیر و یا عارضه نسبت به آنها وجود دارد، جانشین مناسبی است.

زمینه و هدف: مصرف آب های معدنی بطری شده در سال های اخیر افزایش قابل توجهی یافته است. این آب ها دارای ویژگی های خاصی هستند که می توانند بر سلامت انسان تاثیر گذارند. در این تحقیق، آب های بطری شده تحت عنوان آب معدنی، از لحاظ تطابق با معیارهای استاندارد، اعم از فیزیکی، شیمیایی و میکروبی، مشخصات برچسب و دو ویژگی سختی و اثر شفابخشی مورد مطالعه قرار گرفتند.مواد و روش ها: تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی است که بر روی 13 نوع آب معدنی بطری شده در سطح شهر کرمان در سال 1388 انجام شد و 17 مشخصه شیمیایی، فیزیکی و میکروبی را مورد بررسی قرار داد. میانگین مقادیر هر مشخصه، با استاندارد و با مقادیر درج شده بر روی برچسب نمونه ها مقایسه گردید. علاوه بر این، سختی و اثر شفابخشی آنها نیز با استفاده از غلظت یون ها و دسته بندی های موجود سنجیده شد.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که 54% آب های مورد بررسی جزو آب های سخت یا خیلی سخت دسته بندی می شوند. هیچ کدام اثر شفابخشی نداشته و دارای آلودگی میکروبی نمی باشند. مقایسه این آب ها با استاندارد آب آشامیدنی و معدنی نشان داد که میزان فلوئور در همه نمونه ها پایین تر از استاندارد و در 7% نمونه ها نیز مقدار نیترات (8 میلی گرم در لیتر ) و کلرور (50 میلی گرم در لیتر) بیش از استاندارد بوده است. از لحاظ مقایسه با میزان توصیه شده بهداشتی، 23% موارد دارای پتاسیم بیش از استاندارد و 46% دارای مقدار سدیم بالاتر از میزان توصیه شده بودند.نتیجه گیری: در اکثر موارد، عناصر موجود در نمونه های مورد مطالعه با استانداردها مطابقت داشت اما حتی تعداد اندک موارد عدم هم خوانی و نیز بالاتر بودن غلظت بعضی از یون ها از میزان مجاز بهداشتی، می تواند سلامت جامعه و خصوصا افراد آسیب پذیر را تحت تاثیر قرار دهد که باید مورد توجه متولیان و مسوولان امر قرار گیرد. لازم است تولیدکنندگان محترم در هنگام برچسب گذاری، استاندارد مربوطه را بیشتر رعایت نموده و نکاتی مانند تاریخ تولید و انقضا، زمان ماندگاری و شرایط نگهداری را بر روی برچسب قید نمایند.

زمینه و هدف: در سراسر جهان به ویژه در کشورهایی که به توسعه اجتماعی و اقتصادی مطلوب تری رسیده اند، بخش مهمی از منابع مادی و معنوی صرف توجه به کودکان و حمایت های جسمی و روحی آنان می شود. در این بین، خانواده ها نسبت به کودکان خود بیشترین حق را دارند و باید آنها را تامین کنند. هدف از این مطالعه، بررسی میزان رعایت حقوق کودک توسط والدین از دیدگاه دانش آموزان مدارس راهنمایی بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 1016 دانش آموز دختر و پسر مدارس راهنمایی شهر گرگان در سال 1387 با استفاده از پرسش نامه ای مبتنی بر منشور حقوق کودک سازمان ملل متحد، حاوی 31 سوال اختصاصی، مورد بررسی قرار گرفتند. از نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: حدود %70.6 از دانش آموزان مورد مطالعه، اظهار داشتند حقوق آنها توسط والدین شان به طور کامل رعایت می شود. بین جنسیت دانش آموز(p=0.04) ، تحصیلات پدر و مادر(p=0.001) ، شغل پدر (p=0.001)، درآمد خانواده (p=0.001) و تعداد اعضا خانواده (p=0.001) با میزان رعایت حقوق کودک توسط والدین، ارتباط معنی دار آماری یافت شد.نتیجه گیری: اگرچه عوامل متعددی در امنیت جسمی و روحی کودک نقش دارند، اما نقش پدر و مادر حیاتی است. یافته ها نشان داد به طور کلی رضایتمندی کودکان از رعایت حقوق توسط والدین آنها خوب بوده است.

زمینه و هدف: دویدن، از الگوهای اساسی حرکت است که باعث بهبود اختلالات عملکردی در اندام تحتانی می گردد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین شیوه مناسب در تمرین دویدن (به جلو و عقب) برای بهبود عملکرد اندام تحتانی بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه مداخله ای که در سال 1388 در سمنان انجام شد، 40 داوطلب دختر سالم با دامنه سنی 24-18 سال شرکت نمودند. هر داوطلب به صورت تصادفی در یکی از دو گروه (دویدن به جلو یا عقب) قرار گرفت. برنامه مداخله شامل دو شیوه دویدن بود که در طول یک دوره شش هفته ای، سه روز در هفته انجام می شد. برای تعیین شیوه مناسب دویدن، چهار نوع آزمون عملکردی (آزمون های رومبرگ تعدیل شده، پرش عمودی، پرش طول روی یک پا و جهش متوالی روی یک پا) در اندام تحتانی بکار گرفته شد. ارزیابی ها به صورت پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط آزمون های t زوجی و مستقل انجام گرفت.یافته ها: در خلال تمرین دویدن به عقب، تفاوت آماری معنی داری در پیش آزمون و پس آزمون، بر روی هر 4 شیوه ارزیابی وجود داشت (p<0.05) و این امر باعث بهبود عملکرد اندام تحتانی شد ولی در خلال دویدن به جلو تفاوت معنی دار در پیش آزمون و پس آزمون، تنها بر روی 2 شیوه ارزیابی وجود داشت(p<0.05) . نتایج حاصل از چهار آزمون نشان داد که اثر تمرینات دویدن به عقب به طور معنی داری از دویدن به جلو بیشتر است(p<0.05) .نتیجه گیری: نتایج نشان داد تمرینات دویدن به عقب در مقایسه با تمرینات دویدن به جلو، شیوه مناسب تری برای بهبود عملکرد اندام تحتانی می باشد.

زمینه و هدف: مجلات محلی که گاهی اوقات ممکن است با نام مجلات کوچک هم شناخته شوند، مجلاتی هستند که برای رفع نیازهای علمی جامعه ای خاص به زیور طبع آراسته می گردند. مقاله حاضر به مشکلات مربوط به این نشریات در حوزه سلامت پرداخته و راه حل هایی را برای مرتفع ساختن این مشکلات ارائه می نماید.مواد و روش ها: موتور جستجوی پاب مد (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed) با بررسی واژگان "small journals", "local journals", "small scientific journals", "small medical journals" در عنوان مقاله مورد جستجو قرار گرفت که با این روش، عناوین 8 مقاله به دست آمد. در مرحله بعد و با بررسی منابع مورد استفاده در مقالات به دست آمده، کوشش گردید تا مرتبط ترین و به روزترین مقالات، مورد استفاده این مطالعه مروری قرار گیرند.یافته ها و بحث: شواهد نشان می دهند از خصوصیات مهم مجلات محلی آن است که معمولا به زبان های بومی منتشر می شوند و بیشتر به موضوعات عمومی می پردازند. شمارگان انتشار آن ها کم است و با مشکلات عدیده ای در راه چاپ و انتشار به موقع روبرو هستند. با این وجود، در صورت رفع نواقص فوق، این نشریات می توانند نقش بسیار مهمی را در انتقال دانش در جوامع محلی ایفا نموده و در حوزه های خطیری از دانش بشری نظیر حوزه سلامت، نقش ارزنده ای در توسعه و ارتقا سطح سلامت جوامع محلی از خود به نمایش بگذارند.نتیجه گیری: مجلات محلی می توانند با تعهد، برنامه ریزی دقیق، ایجاد شبکه با سایر نشریات محلی و نشریات متداول و همچنین با کسب حمایت از جامعه محلی، ملی و بین المللی دانشمندان، بر مشکلات خود فایق آیند.

زمینه و هدف: اختلال در متابولیسم روی می تواند با بیماری های متعددی نظیر بیماری دیابت مرتبط باشد. این مطالعه با هدف مقایسه میزان روی سرم بیماران دیابتی نوع 2 با افراد غیردیابتی طراحی شد.مواد و روش ها: در این بررسی مقطعی که در سال 1388 انجام شد، تعداد 35 بیمار دیابتی (سن >=30) مراجعه کننده به کلینیک دیابت رفسنجان و 35 فرد غیردیابتی به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسش نامه انفرادی تکمیل و نمونه خون ناشتا جهت اندازه گیری روی و قند خون جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون t انجام شد.یافته ها: در این بررسی، میانگین روی سرم در گروه مورد نسبت به گروه شاهد دارای اختلاف معنی دار بود (به ترتیب 2.27±10.58 و 5.04±16.62 میکروگرم بر دسی لیتر، (p=0.001. بین دو گروه مورد و شاهد به جز قند خون در متغیرهای دیگر نظیر سن، جنس اختلاف معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: این بررسی نشان داد میزان روی سرم بیماران دیابتی نوع 2 نسبت به گروه کنترل کمتر بوده است. با انجام مطالعات بیشتر بر روی شرکت کنندگان سایر مناطق و تایید نتایج آن شاید بتوان تجویز مکمل روی را همراه با داروهای کاهش دهنده قندخون و انسولین برای کنترل بیشتر بیماری پیشنهاد نمود.

زمینه و هدف: مرگ برنامه ریزی شده سلول یا آپوپتوز توسط انواعی از محرک های داخل یا خارج سلولی بر سلول اعمال می شود. مطالعات نشان داده اند که برخی از مشتقات تریاک باعث مرگ برنامه ریزی شده سلولی می گردند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر اعتیاد به تریاک بر مرگ برنامه ریزی شده سلول های بیضه در موش صحرایی طراحی شد.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی، بر روی 7 سر موش صحرایی معتاد به تریاک انجام شد. تزریق روزانه تریاک به صورت داخل صفاقی در ساعت 8 صبح و 8 شب به شرح زیر انجام گرفت: روز اول 30، روز دوم 60، روز سوم 90، روز چهارم 120، روزهای پنجم، ششم، هفتم و هشتم 150 میلی گرم بر کیلوگرم. هفت سر موش صحرایی سالم نیز که به جای محلول تریاک، سرم فیزیولوژی دریافت می کردند، به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. جهت بررسی مرگ برنامه ریزی شده در سلول های بیضه، از دو روش TUNEL و الکتروفورز DNA استفاده گردید. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t صورت گرفت.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مرگ برنامه ریزی شده در سلول های بیضه موش های صحرایی معتاد به تریاک به طور معنی داری از گروه موش های سالم بیشتر است (p<0.001).نتیجه گیری: اعتیاد به تریاک می تواند باعث مرگ برنامه ریزی شده سلول های بیضه و در نتیجه موجب اختلال در عملکرد بیضه ها، زاد و ولد و فاکتورهای مترشحه از این ارگان گردد.

زمینه و هدف: واریاسیون های عصبی و عضلانی متفاوتی در ناحیه بازو گزارش شده است. در این گزارش، یک واریاسیون نادر عصبی و عضلانی به طور هم زمان در بازوی سمت راست و یک واریاسیون عضلانی در بازوی سمت چپ یک جسد معرفی می گردد.شرح مورد: اندام فوقانی جسد مردی با سن حدود 35 سال در مهر ماه 1388 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان به منظور آموزش عملی دانشجویان تشریح گردید. در هنگام تشریح جسد، مشاهده شد که عضله دو سر بازویی در هر دو طرف دارای یک سر اضافی (سر سوم) می باشد. در سمت راست یک واریاسیون عصبی نیز مشاهده شد. در این مورد، عصب عضلانی- جلدی وجود نداشت و شاخه هایی از ریشه خارجی عصب مدیان جایگزین آن شده بود.نتیجه گیری: این واریاسیون نادر برای متخصصین علوم تشریحی و جراحی بسیار ارزشمند است و آگاهی از وجود این گونه واریاسیون ها می تواند از عوارض جراحی در حین عمل بکاهد.