مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
سال:1397 | دوره:17 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

در سخن سردبیری آبان ماه سال 1396 مجله دانشگاه به انواع مقالات مروری و شیوه نگارش آن ها پرداختیم. در آن مقاله به سه دسته اصلی از مقالات مروری یعنی مروری سنتی، مروری نظام مند و فرا تحلیل ها اشاره کردیم. در این سخن سردبیری، به بررسی نوعی دیگر از مقالات مروری با عنوان مرور مفهومی (Scoping review) خواهیم پرداخت. ...

زمینه و هدف: فرسودگی تحصیلی مساله ای مهمی است که با عملکرد ضعیف تحصیلی در ارتباط است. گرچه، توجه زیادی به این مساله شده است، اما پژوهش های محدودی در رابطه با نقش تمامیت خواهی و جو عاطفی خانواده انجام شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر پیش بینی فرسودگی تحصیلی در دانشجویان پزشکی دختر دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در سال تحصیلی 96-1395 بر مبنای تمامیت خواهی و جو عاطفی خانواده بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی است. جامعه پژوهش را دانشجویان پزشکی دختر دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد تشکیل می دادند که 200 نفر از آنها در سال تحصیلی 96-1395 به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با مقیاس های فرسودگی تحصیلی Schaufeli و همکاران، تمامیت خواهی بشارت و جو عاطفی خانواده Hilburn-Cobb مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین ± انحراف معیار)، آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه تمامیت خواهی و فرسودگی تحصیلی (r=0.218، P<0.001) و نیز رابطه بین جو عاطفی خانواده با فرسودگی تحصیلی (r=-0.289، P<0.001) معنی دار است. نتایج رگرسیون خطی چندگانه نیز نشان داد که تمامیت خواهی (B=0.193، P=0.005) و جو عاطفی خانواده (B=-0.403، P=0.001) توان پیش بینی فرسودگی تحصیلی را دارند و 14.2 درصد واریانس فرسودگی تحصیلی دانشجویان را تبیین می کنند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، در طرح های مداخلاتی، توجه به نقش تمامیت خواهی و جو عاطفی خانواده جهت پیش گیری و یا کاهش فرسودگی تحصیلی دانشجویان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: تمرینات ثبات دهنده مرکزی اگر چه در بسیاری از رشته های ورزشی استفاده می شود، اما تاثیر آن بر ورزش های مختلف در سطح حرفه ای به روشنی مشخص نشده است. بنابراین این مطالعه، به تعیین تاثیر تمرینات تخصصی ثبات مرکزی ویژه شناگران بر عملکرد ورزشی نوجوانان شناگر رقابتی می پردازد. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی، آزمودنی ها به طور در دسترس شامل 24 دختر نوجوان شناگر رقابتی در سال 1396 با بیش از شش سال سابقه ورزش حرفه ای در تیم داماش تهران، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. ورزشکاران در دو مرحله برای استقامت عضلات خم کننده، راست کننده و جانبی تنه، قدرت عضلات تنه، تعادل پویا و شنا سرعت 50 و 100 مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمون به مدت هشت هفته تمرینات ثبات دهنده مرکزی را انجام دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته ها: مقایسه میانگین پیش و پس آزمون گروه آزمون نشان داد که بین استقامت عضلات راست و خم کننده تنه، قدرت ناحیه مرکزی، تعادل پویا، سرعت شنای 50 و 100 متر تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین تفاوت معنی داری بین استقامت خم کننده های تنه (p=0.007)، جانب راست (p=0.003)، مجموع استقامت تنه (p=0.014)، تعادل پویا (p=0.007)، سرعت شنای 50 متر (p=0.001) و سرعت شنای 100 متر (p=0.020) در بین دو گروه مشاهده شد. نتیجه گیری: به نظر می رسد تحت تاثیر یک دوره تخصصی تمرینات ثبات مرکزی ویژه شناگران، به دنبال تغییرات قابل توجه در استقامت عضلات ثبات دهنده مرکزی، تعادل پویا و عملکرد ورزشی شناگران نوجوان رقابتی بهبود می یابد.

زمینه و هدف: استرپتوکوکوس سانگوئیس و موتانس عامل عفونت های دندانی می باشند. با توجه به اثر سوء ناشی از مصرف دهانشویه های شیمیایی، هدف از بررسی حاضر تعیین اثرات ضد باکتریایی دهانشویه ستیل پیریدینیوم کلراید و عصاره های الکلی گیاه بادرنجبویه بر رشد این باکتری ها می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، برگ های گیاه بادرنجبویه پس از جمع آوری، با روش پرکولاسیون عصاره گیری شد. روش انتشار در چاهک، تعیین حداقل غلظت مهار کنندگی و کشندگی باکتری برای تعیین اثرات ضد باکتریایی عصاره الکلی گیاه و دهانشویه در غلظت های 250، 125، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81، 3.9، 1.95، 0.97 و 0.48 میلی گرم بر میلی لیتر به کار رفت. تحلیل آماری با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها: بیشترین اثر ضد باکتریایی عصاره های اتانولی و متانولی بادرنجبویه و دهانشویه بر روی استرپتوکوکوس موتانس و سانگوئیس در غلظت 250 میلی گرم بر میلی لیتر بود و کمترین غلظت مهار کنندگی بر استرپتوکوکوس موتانس به ترتیب 3.9، 31.25 و 15.62 و بر استرپتوکوکوس سانگوئیس 31.25، 15.62 و 31.25 میلی گرم بر میلی لیتر بودند. حداقل غلظت کشندگی عصاره های بادرنجبویه و دهانشویه بر استرپتوکوکوس موتانس به ترتیب 125، 62.5 و 31.25 و بر سانگوئیس به ترتیب 62.5، 31.5 و 62.5 میلی گرم بر میلی لیتر بودند. بین بالا رفتن میزان غلظت عصاره و مهار رشد باکتری، همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد (p<0.001). نتیجه گیری: به نظر می رسد از عصاره بادرنجبویه می توان مانند دهانشویه به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده دهان و دندان استفاده نمود، هر چند آزمایشات درون تنی و اثبات نداشتن اثر سوء بر بدن انسان، جهت تولید این نوع از دهانشویه های گیاهی لازم است.

زمینه و هدف: خوددرمانی به عنوان یک مس ئله مهم بهداشتی-اجتماعی می تواند مشکلات زیادی را برای فرد و جامعه ایجاد کند. با توجه به شیوع رو به افزایش مصرف خودسرانه دارو در جامعه به خصوص در میان جوانان، مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی خوددرمانی در دانشجویان پزشکی مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال 1395 انجام شد. روش اجرا: در این مطالعه توصیفی، 251 دانشجوی رشته پزشکی مشغول به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در مقاطع مختلف تحصیلی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه روا و پایا جمع آوری و توسط آمار توصیفی و آزمون کای اسکوئر در سطح معنی داری p<0.05 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، 193 دانشجو (76.9 درصد) و همچنین 137 دختر (84 درصد) و 158 فرد مجرد (80.2 درصد) در سه ماه گذشته خوددرمانی داشتند که این تفاوت به لحاظ آماری معن دار بود (به ترتیب: p<0.001 و p=0.029). شایع ترین شکل دارویی مورد استفاده قرص (90.7 درصد)، بیشترین داروی مورد استفاده مسکن (67.4 درصد) و شایع ترین بیماری سردرد (58.5 درصد) گزارش شد. در بین دانشجویانی که خوددرمانی داشتند، 17 8 نفر (92.2 درصد) تجربه قبلی مصرف دارو، 146 نفر (75.6 درصد) مهم تلقی نکردن بیماری و 116 نفر (60.1 درصد) خود تشخیصی را علت خوددرمانی عنوان کردند. نتیجه گیری : یافته ها نشان می دهد که شیوع خود درمانی در دانشجویان علوم پزشکی رفسنجان بالا است. با توجه به عوارض ناشی از این پدیده، پیشنهاد می شود توجه بیشتری به آموزش مداوم دانشجویان به منظور ارتقاء رفتار های مرتبط با مصرف دارو و کاهش عوارض ناشی از مصرف بی رویه آن شود.

زمینه و هدف: شناسایی دقیق خطرات صنایع نفت و گاز به عنوان بخشی از یک تحلیل ایمنی مورد تاکید سازمان های ناظر رسمی می باشد. در فعالیت های صنعتی، تکنیک های ارزیابی و مدیریت ریسک از طریق استفاده از رویکرد پیشگیری و با هدف بهبود ایمنی برای کاهش حوادث به کار گرفته می شود. این مطالعه با هدف بررسی ریسک های زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی در مخازن ذخیره سازی میعانات گازی شرکت پالایش گاز پارسیان انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی در سال 1395 انجام پذیرفت. شناسایی مخاطرات زیست محیطی، ایمنی و بهداشتی حاصل از تاسیسات و فعالیت های انسانی موجود در مخازن ذخیره سازی میعانات گازی با استفاده از تکنیک دلفی انجام و سپس ریسک های شناسایی شده با استفاده از روش (AHP (Analytical Hierarchy Process، تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (FMEA) و ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞﺣﺎلات ﺷﮑﺴﺖ بررسی و آﺛﺎرآن مورد ارزیابی و اولویت بندی قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه 17 ریسک شناسایی شد که 12 ریسک آن مربوط به زیست محیطی و 5 ریسک مربوط به ایمنی و بهداشتی بود. بر اساس نتایج به دست آمده، بالاترین میزان ریسک زیست محیطی و ایمنی- بهداشتی در مخازن به ترتیب، آتش سوزی بر اثر عوامل تروریستی و عمدی با عدد RPN (Priority Nnmber Risk)، 1.824 و استنشاق بخارات حین تعمیرات با عدد RPN، 3.384 بود. نتیجه گیری: بالاترین ریسک زیست محیطی مربوط به آتش سوزی بر اثر عوامل تروریستی بود که به دلیل موقعیت حساس کشور ما در منطقه، می باشد. در بخش ایمنی و بهداشتی نیز بالاترین ریسک مربوط به استنشاق بخارات حین تعمیرات به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی و عدم استفاده از وسایل استحفاظی فردی می باشد.

زمینه و هدف: مطالعات نشان داده اند که خواب برای تکامل و بقا مغز ضروری بوده و ظرفیت مغز را برای اعمال شناختی، افزایش می دهد و محرومیت از خواب باعث اختلال در اعمال شناختی می شود. هدف از مقاله مروری حاضر، بررسی اثرات محرومیت از خواب بر یادگیری و حافظه با تاکید بر نقش هورمون های جنسی م با شد. مواد و روش ها: به منظور بررسی این موضوع، مقالات در پایگاه های اطلاعاتی PubMed، Scopus Database، Science Direct و Google Scholar جستجو شدند. کلمات مورد استفاده در هنگام جستجو شامل "محرومیت از خواب، خواب، یادگیری و حافظه، هورمون های جنسی، شکل پذیری سیناپسی و اعمال شناختی " بودند که سرانجام، نود و یک منبع در این موضوعات مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: تحقیقات نشان داده اند که محرومیت از خواب باعث اختلال در تقویت طولانی مدت (LTP: Long Term Potentiation) یادگیری و حافظه می شود و بیان ژن و میزان پروتئین های هیپوکمپ که در حافظه و یادگیری و شکل پذیری سیناپسی دخیل می باشد را مختل می کند. مطالعات نشان داده اند که اعمال شناختی مانند حافظه و یادگیری همچنین جنبه های مختلف خواب از جمله کیفیت و الگوی آن در دو جنس متفاوت می باشد. تغییر در الگوی خواب، اغلب با عوامل هورمونی به خصوص هورمون های جنسی مرتبط است. نتیجه گیری: بنابراین، هورمون های جنسی بر ساختار مغز، رفتار، یادگیری و حافظه تاثیر می گذارد. از دست دادن عملکرد هورمونی با اختلالات خواب همراه بوده و یادگیری و حافظه را به ویژه در زنان کاهش می دهد. می توان نتیجه گرفت که هورمون های تخمدان ممکن است نقش حفاظتی در برابر اختلال یادگیری و حافظه در زنان محروم از خواب ایفا کند.

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین وظایف بهداشت محیط، رسیدگی به وضعیت بهداشتی و بهسازی اماکن عمومی است که رابطه مستقیمی با سلامت عموم جامعه دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت بهداشت محیط اماکن عمومی شهرستان بابل انجام پذیرفت. مواد و روش ها: مطالعه توصیفی حاضر روی 649 مسجد، 552 مدرسه و 250 آرایشگاه زنانه شهرستان بابل به صورت سرشماری طی دو سال متوالی 1394 و 1395 انجام شد. اطلاعات با استفاده از چک لیست استاندارد مربوط به وضعیت بهداشت محیط مساجد، مدارس و آرایشگاه ها از طریق بازدید و مشاهده مستقیم جمع آوری و آنالیز داده ها با استفاده از آزمون آماری مجذور کای انجام شد. یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد که 299 مسجد (46 درصد) از نظر بهداشت محیط اماکن مذهبی، در وضعیت مطلوبی بودند. وضعیت بهداشت مدارس از نظر ایمنی و مهندسی انسانی 509 مدرسه (92.2 درصد)، دستشویی 519 (94 درصد)، توالت 506 (91.7 درصد)، دفع زباله 538 (97.4 درصد) و دفع فاضلاب 505 (91.4 درصد) مطلوب بودند. از میان آرایشگاه های مورد بررسی 45 (18 درصد) بدون نواقص و فاقد مشکلات بهداشتی و بهسازی بودند. از نظر وضعیت بهداشت ساختمان 36 (14.4 درصد) آرایشگاه ها فاقد تهویه مناسب، 26 (10.4 درصد) فاقد شرایط بهسازی استاندارد بودند و اختلاف معنی داری بین وضعیت بهداشتی آبخوری، آب آشامیدنی، حفاظت و ایمنی ساختمان مدارس و جمع آوری و دفع فاضلاب میان مدار س شهری و روستایی وجود داشت (P<0.05). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که وضعیت بهداشتی اماکن مورد بررسی نسبتا مطلوب بود، اما برای رسیدن به وضعیت کاملا مطلوب، پیشنهاد می شود با همکاری مسوولین بهداشتی و جلب مشارکت های مردمی وضعیت بهداشتی این اماکن بهبود یابد.

زمینه و هدف: انتروکو ک ها به عنوان بخشی از فلور طبیعی روده انسان می توانند در کودکان و بزرگسالانی که از سیستم ایمنی ضعیف تری برخوردارند، باعث ایجاد عفونت شوند. هدف از این مطالعه، بررسی فراونی مقاومت به آنتی بیوتیک های وانکومایسین، جنتامیسین، اریترومایسین و تتراسایکلین در انتروکو ک های جدا شده از بیمارستان کودکان تبریز بود. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، 100 ایزوله انتروکوک در فاصله زمانی اردیبهشت 95 تا اردیبهشت 96، شامل 50 ایزوله بالینی جدا شده از نمونه های مختلف و50 ایزوله مدفوعی از بخش های مختلف بیمارستان کودکان تبریز جمع آوری شد. پس از تعیین گونه، تست حساسیت آنتی بیوتیکی با استفاده از دیسک های آنتی بیوتیک وانکومایسین، جنتامیسین، اریترومایسین و تتراسایکلین انجام گرفت. جهت آنالیز داده ها از آزمون t-test استفاده شد. یافته ها: از 50 ایزوله بالینی، 23 ایزوله (46 درصد) انتروکوکوس فیسیوم و 27 ایزوله (54 درصد) انتروکوکوس فکالیس بودند. از 50 ایزوله مدفوعی، 48 ایزوله (96 درصد) انتروکوکوس فیسیوم و 2 ایزوله (4 درصد) انتروکوکوس فکالیس بودند. نتایج همچنین نشان داد که اختلاف معنی داری بین ایزوله های مدفوعی و ایزوله های بالینی نسبت به وانکومایسین وجود دارد (P=0.004)، اما بین ایزوله های مدفوعی و ایزوله های بالینی نسبت به سایر آنتی بیوتیک ها، اختلاف معنی دار مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، انتروکوک های جدا شده از مدفوع نسبت به انتروکوک های جدا شده از نمونه های بالینی، سطح مقاومت آنتی بیوتیکی بالاتری داشتند. افزایش سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک به خصوص وانکومایسین در میان انتروکو ک ها، تهدیدی جدی برای عموم به ویژه بیماران بستری در بیمارستان می باشد و موجب محدودیت های درمانی برای بیماران مبتلا به عفونت های بیمارستانی می گردد.