مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال:1379 | دوره:2 | شماره:1 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:13

سابقه و هدف: کم خونی معمولا بر کاهش هموگلوبین خون دخالت دارد. افراد کم خون، غالبا حالت تحریک پذیری، اختلال در تمرکز فکر، فعالیت های روزانه و خواب خواهند داشت. این موضوع در نوجوانان دختر (مادران آینده این جامعه) که سلامت نسل آینده در گرو سلامت آنهاست، حائز اهمیت بوده و می تواند موجب افت تحصیلی در آنان نیز گردد. در بین انواع کم خونی ها، کم خونی میکروسیتی غالبا بیشترین درصد را به خود اختصاص می دهد. مواد و روش ها: این تحقیق مقطعی بر روی 480 نفر از دانش آموزان دختر 18-14 ساله شهر بابل که به صورت تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. بر روی نمونه های خون این افراد آزمایشات CBC، آهن، TIBC، فریتین و الکتروفورز انجام شد.یافته ها: 82 نفر (17.1%) از این دانش آموزان، دارای MCV کمتر از (fl 80 میکروسیت) بوده اند که از این میان 41 نفر (50%) دارای اختلالات هموگلوبین، 9 نفر (11%) دارای کم خونی فقر آهن، یک نفر (1.2%) دارای اختلال در غشا گلبول قرمز و 31 نفر (37.8%) دارای کم خونی میکروسیتی با علت ناشناخته بوده اند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاضر و آگاهی از شیوع بتاتالاسمی مینور در بابل، پیشنهاد می گردد در مورد شناخت علت بروز کم خونی های میکروسیتی با علل ناشناخته (که تالاسمی های نوع آلفا نیز می تواند جزیی از آن باشد) و پیشگیری از کم خونی فقر آهن اقدامات جدی تری صورت گیرد.

سابقه و هدف: یائسگی با ایجاد استئوپروز و بیماری های قلبی عروقی سالانه موجب بروز مشکلات اقتصادی، معلولیت ها و مرگ و میر زیادی می گردد که مداخلات طبی و برنامه های بهداشتی پیشگیرانه در این زمینه می تواند امید به زندگی را در این گروه از زنان افزایش دهد. اولین قدم در این راه باید توسط افراد تیم بهداشتی برداشته شود. لذا آگاهی، نگرش و عملکرد آنها در این میان از اهمیت خاصی برخوردار است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی-تحلیلی با استفاده از پرسشنامه بر روی 250 نفر از پرسنل بهداشتی-درمانی شهر بابل انجام شده است. ابتدا متغیرهایی مانند سن، سابقه کار و وضعیت تاهل، واحد شغلی و مدرک تحصیلی و رشته تحصیلی و سپس آگاهی، نگرش، عملکرد و همچنین ارتباط آنها با یکدیگر و با مشخصات افراد مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: دو سوم واحدهای تحت مطالعه آگاهی و عملکرد خوبی نداشتند. میانگین نمره آگاهی و عملکرد به ترتیب 7.6 از 13 و 10.9 از 18 بود. همچنین 62% افراد نگرش خنثی و 22% نگرش منفی به یائسگی و HRT داشتند. بیشترین پاسخ نادرست در رابطه با آگاهی در مورد اثرات مفید HRT، اندیکاسیون ها و کنتراندیکاسیون های مصرف آن، طول مدت درمان، عوارض HRT و کاربرد روش های طبیعی بجای HRT بود. همچنین برجسته ترین یافته ها در رابطه با نگرش منفی، در زمینه کاربرد HRT و اعتقاد به ارجح بودن راهبردهای طبیعی برای حل مشکلات یائسگی نسبت به درمان های طبی بود و بیشترین درصد موافقت با مواردی بود که نیاز به پیگیری عوارض در یائسگی را نشان می داد. کمترین عملکرد در زمینه توصیه به انجام HRT و انجام معاینات روتین به منظور غربالگری بوده است. آزمون آماری ارتباط معنی داری را بین آگاهی با نگرش و نگرش با عملکرد، همچنین بین سطح آگاهی با رشته تحصیلی، سن، واحد شغلی و بین سطح نگرش با سن، رشته تحصیلی، واحد شغلی و سابقه کار نشان داد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه نگرش پرسنل در مورد یائسگی و استفاده از HRT خنثی است. آنها برای حل عوارض یائسگی به یک راهبرد طبیعی بدون استفاده از دارو تمایل دارند. فقدان آگاهی در مورد یائسگی و HRT و نگرش خنثی، ضرورت برنامه ریزی هایی را در این زمینه ایجاب می کند.

سابقه و هدف: بیماری های انگلی از مهمترین مشکلات بهداشتی-اقتصادی اغلب کشورهای در حال توسعه می باشد. آلودگی با برخی از انگل ها می تواند در جذب برخی از مواد مغذی مانند آهن نیز تداخل ایجاد کند. میزان آلودگی با انگل ها در مکان های جمعی مانند مدارس و خوابگاه ها بیش از مکان های دیگر می باشد.مواد و روش ها: این بررسی یک مطالعه توصیفی-مقطعی بوده است و از بین 8 دبیرستان، 334 نفر از دختران دبیرستانی شهر بابل بصورت تصادفی انتخاب و آزمایش مدفوع به روش مستقیم و فلوتاسیون انجام شد.یافته ها: 90 مورد (26.9%) آلودگی انگلی در این گروه مشاهده شده است، که 21 مورد (23.3%) آلودگی با کرم ها و 69 مورد (76.6%) آلودگی با تک یاخته ها بوده است. آلودگی با انگل ژیاردیا در درجه اول اهمیت (16.5%) و آلودگی با هیمنولیپیس نانا در درجه دوم (2.7%) اهمیت قرار داشته است.نتیجه گیری: مقایسه نتایج حاصل از این بررسی با دیگر مطالعات انجام شده نشان می دهد که بیشترین درصد آلودگی در سنین مختلف، مربوط به انگل ژیاردیا می باشد. بنابراین با کنترل بهداشتی بیشتر مواد غذایی، بخصوص آب آشامیدنی و ارتقا سطح آگاهی دانش آموزان، می توان میزان آلودگی با انگل های روده ای را در جامعه کاهش داد.

سابقه و هدف: اهمیت و ضرورت شناسایی میکروارگانیسم های مولد عفونت سیستم تنفسی در بخش ICU بر کسی پوشیده نیست، به نحوی که یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر بیماران در این بخش را عفونت های سیستم تنفسی تشکیل می دهد. با توجه به مسایل فوق برای شناخت نوع و شیوع میکروارگانیسم های مولد عفونت تنفسی در بخش ICU بیمارستان شهید بهشتی، این مطالعه صورت گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در سال 76 بر روی تمام بیماران پذیرفته شده در بخش ICU بیمارستان شهید بهشتی بابل انجام شد. ضمنا بیمارانی که کمتر از 24 ساعت بستری بوده اند یا در مدت کمتر از 48 ساعت فوت نموده اند از مطالعه حذف شده اند.یافته ها: از 80 بیمار فوق 75% مرد و 25% زن بوده که در محدوده سنی 88-10 سال قرار داشتند. در حدود 70% بیماران، رادیوگرافی انجام شده در آغاز نرمال بوده است. بطور کلی در 52.5% بیماران اسمیر و کشت منفی گزارش گردید و موارد اسمیر و کشت مثبت شامل 18 مورد آنتروباکتر، 14 مورد پسودومونا، 7 مورد کاندیداآلبیکانس، 2 مورد سیتروباکتر و یک مورد از هر یک از ارگانیسم های پروتئوس، کلبسیلا و استرپتوکوک بود.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بیماران بستری در بخش ICU دارای نارسایی های مختلف با علایم بالینی متفاوت می باشند، لذا تشخیص پنومونی در بیماران ذکر شده باید بر اساس پارامترهای متعدد بالینی، رادیوگرافی، بررسی میکروبی انجام شود. در این بررسی نیز همانند سایر مطالعات شایع ترین عوامل، ارگانیسم های گرم منفی بخصوص پسودومونا و آنتروباکتر بوده است.

سابقه و هدف: مرده زایی یک عارضه بارداری است. شناسایی خصوصیات فردی-خانوادگی و اجتماعی-اقتصادی مادران مرده زا و جمع آوری اطلاعات اپیدمیولوژیک در مورد علت مرگ جنین می تواند به دخالت های بموقع در نجات درصد قابل ملاحظه ای از جنین ها بیانجامد. این مطالعه بمنظور بررسی شیوع مرده زایی و مقایسه مشخصات فردی-خانوادگی و اجتماعی-اقتصادی مادران مرده زا و زنده زا در بیمارستان های شهر بابل، (1377) انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه موردی-شاهدی، 74 نفر مورد (مادران مرده زا) که برحسب پاریتی، زمان وقوع زایمان و نوع بیمارستان با گروه شاهد (148 نفر از زنده زاها) جور شده اند در فاصله زمانی تیر لغایت دی ماه 1377 در کلیه بیمارستان های شهر بابل انتخاب و مورد مقایسه قرار گرفتند. کلیه موالید در فاصله زمانی مذکور نیز سرشماری شده اند (4305 تولد).یافته ها: شیوع مرده زایی 19.9 در هر 1000 تولد بوده است. میانگین سنی در مادران مرده زا و زنده زا به ترتیب 5.2±25.4 و 4.9±24.5 سال بوده است. سابقه سقط و مرده زایی در مادران مرده زا بیشتر از زنده زا و فاصله بین موالید کمتر از دو سال در مادران مرده زا تقریبا دو برابر زنده زاها، بوده است. مادران مرده زا به نسبت بیشتری در مقایسه با زنده زاها شاغل بودند (12.2% در برابر 7.4%). درصد بیشتری از مادران مرده زا در وضعیت اقتصادی پایین (31.1% در مقابل 21.6%) و در رابطه نامطلوب با همسر (5.4% در برابر 2%) بودند. بین دو گروه از نظر سن حاملگی، وزن نوزاد، برخورداری از مراقبت های دوران بارداری (تزریق واکسن کزاز، دریافت قرص آهن) اختلاف آماری معنی داری وجود داشت.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مادران مرده زا در مقایسه با زنده زاها دارای سن حاملگی کمتر، نوزادی با وزن پایین تر، به نسبت بیشتری فاقد دریافت مراقبت های دوران بارداری، قرص آهن و واکسن کزاز بودند. بنابراین موارد فوق می توانند به عنوان عوامل خطرزا احتمالی در مرده زایی باشند که با شناسایی مشخصه های فوق خصوصا در برنامه های مراقبتی پره ناتال می توان در نجات قابل ملاحظه ای از جنین ها گام مثبتی برداشت.

سابقه و هدف: عفونت مجاری ادراری مشکل ویژه جوامع کنونی برای زنان و مردان می باشد. انتروباکتریاسه ها عامل عمده ایجاد کننده عفونت مجاری ادراری می باشند و E.coli به عنوان بیشترین عامل شرکت کننده در عفونت مجاری ادراری گزارش می گردد.مواد و روش ها: این مطالعه روی 328 بیمار مبتلا به عفونت مجاری ادراری همراه با پیوری (تعداد 10 لکوسیت در میلی لیتر ادرار) که به آزمایشگاه تشخیص طبی رازی بابل در طی مدت 5 ماه (مهر تا بهمن سال 1377) مراجعه کرده اند، صورت پذیرفته است.یافته ها: از مجموع 328 عفونت مجاری ادراری، 182 مورد (55%) باکتری در ادرار مربوط به E.coli بوده است که 13% مربوط به جنس مذکر و 87% مربوط به جنس مونث بوده است و 146 مورد (45%) از مجموع فوق به دیگر عوامل بیماریزا تعلق داشته است. بررسی بیشتر در عفونت های مجاری ادراری با عامل باکتریایی E.coli نشان داده است که در گروه های سنی کمتر از 15 سال، 15 تا 45 سال، 45 تا 60 سال و بیشتر از 60 سال عفونت مجاری ادراری به ترتیب به میزان 15%، 53%، 13%، 19% بوده است.نتیجه گیری: E.coli همچنان به عنوان شایعترین عامل ایجاد کننده عفونت مجاری ادراری باقی مانده است. شیوع آن در جنس مونث بیشتر بوده و در زنان جوان بیشتر از سایرین دیده می شود.

سابقه و هدف: تشنجات بدنبال تب (FC) یکی از شایعترین مشکلات نورولوژی در اطفال است. تب در اینها به دلیل عفونت های فوقانی و تحتانی تنفسی، گاستروانتریت و عفونت ادراری و عفونت های ویروسی دیگر (سرخجه، سرخک و روزئولا اینفانتوم) و به دنبال واکسیناسیون، آبسه های عفونی و دیگر موارد می باشد. در این مطالعه شیوع علل تب در بیمارانی که با تب و تشنج به بیمارستان کودکان امیرکلا مراجعه کرده اند و نیز ارتباط بین فصل و سن با علت تب بررسی شده است. این بررسی که برای اولین بار در بابل انجام گرفته است هدف پیدا کردن علل تب در کودکان با FC در این منطقه بوده تا موارد اتفاق یا اختلاف با علل نامبرده مشخص گردد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی 230 بیمار با تشخیص FC که در اورژانس بیمارستان کودکان امیرکلا بستری شده اند در طی سال 1378 مور بررسی قرار گرفتند در ابتدا اطلاعات از فایل بایگانی بیمارستان استخراج شدند و سپس با استفاده از برنامه آماری SPSS و تست های Chi-square و Fisher's مورد آنالیز قرار گرفتند وP<0.05  گروه های مختلف significant ارزیابی شد.یافته ها: در این مطالعه شایعترین علت تب عفونت های فوقانی تنفسی بود. از 230 مورد در 83 مورد (36%) علت تب عفونت های فوقانی تنفسی و در 68 مورد (29.5%) علت تب گاستروانتریت و در 45 بیمار (19.5%) علت نامشخص بود بقیه موارد (20 بیمار، 8.7%) عفونت های تحتانی تنفسی، در 5 مورد (2%) عفونت ادراری و در 5 مورد (2%) روزئولا اینفانتوم و در 3 مورد (1.4%) واکسیناسیون و در یک مورد (0.4%) آبسه پستانی علت تب محسوب شده بود. توزیع سنی، جنسی، فصلی و نوع تشنج، مدت تشنج، سابقه تشنج نیز در ارتباط با FC مورد بررسی قرار گرفت و ارتباط منطقی بین اتیولوژی تب و سن و فصول مختلف بدست آمده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های فوق عفونت های فوقانی تنفسی و گاستروانتریت شایعترین علت تب در بیماران با تشنج بدنبال تب می باشد و در نتیجه FC در دو فصل زمستان و تابستان شایعتر است. درصد بالایی از علت نامشخص وجود داشته که می تواند ناشی از روزئولا اینفانتوم باشد.

سابقه و هدف: نوجوانی دوره ای از زندگی است که برای مدت های طولانی ابعاد آن برای خانواده ها و متخصصان بهداشتی مجهول باقی مانده بود. برای دستیابی به رشد مطلوب در دوران نوجوانی و بلوغ، دریافت مواد مغذی به میزان کافی ضرورت دارد. در این میان تامین انرژی، پروتئین، آهن، کلسیم، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو برآن شدیم که وضعیت تغذیه ای دختران دانش آموز دبیرستانی شهر بابل را از نظر انرژی، پروتئین، آهن و ویتامین  Cدریافتی از طریق غذا مورد بررسی قرار دهیم.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 477 دختر دانش آموز دبیرستانی شهر بابل انجام شد و برای هر یک از افراد مورد بررسی پرسشنامه 24 ساعت یادآمد خورال تکمیل شد.یافته ها: میانگین دریافت انرژی 1289.1 kcal، پروتئین 36g، آهن11.7 mg  و ویتامین C دریافتی73mg  بود. میزان انرژی، پروتئین، آهن و ویتامین C دریافتی افراد مورد بررسی به ترتیب 78%، 49.9%، 70.9% و 42.1% کمتر از حد استاندارد Recommended dietary allowance (RDA) بوده است.نتیجه گیری: یافته های حاصل از بررسی حاضر نشان می دهد که دختران دانش آموز دبیرستان های شهر بابل از نظر دریافت مواد مغذی از وضعیت چندان مناسبی برخوردار نیستند و با توجه به اینکه نوجوانان دختر جمعیت کثیری از جامعه را تشکیل می دهند و مادران آینده می باشند، لذا توجه به وضع تغذیه آنها در سطح خانواده و جامعه امری واجب و ضروری است.

سابقه و هدف: سزارین یکی از شایع ترین اعمال جراحی است که شیوع آن در بسیاری از مراکز درمانی رو به افزایش است. میزان مرگ و میر آن هفت برابر زایمان طبیعی و عوارض آن نیز بیشتر از زایمان واژینال است. از شیوع سزارین در شهرستان بابل اطلاعی در دست نیست. بنابراین با داشتن شیوع و علل سزارین و برنامه ریزی در جهت کاهش آن می توان به یکی از سیاست های وزارت بهداشت و درمان یعنی کاهش شیوع سزارین و ترویج زایمان طبیعی دست یافت.مواد و روش ها: بمنظور تعیین شیوع سزارین، کلیه زایمان های انجام شده در بیمارستان های یحیی نژاد و حضرت فاطمه زهرا (س)، بابل کلینیک و ولی عصر طی سال 1377 مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی علل سزارین به روش نمونه گیری تصادفی 700 مورد سزارین انجام شده در ماه های دی، بهمن، اسفند (350 مورد در هرکدام از مراکز دولتی و غیر دولتی) انتخاب گردید. پرسشنامه مربوط به مشخصات با پرسش از بیمار و اطلاعات مربوط به علت سزارین از پرونده تکمیل گردید.یافته ها: شیوع سزارین در مراکز دولتی 40.5% و در مراکز غیر دولتی شهرستان بابل 50% بود. مهمترین علل سزارین در جامعه مطالعه شده به ترتیب عبارتند از سزارین قبلی 30.9 درصد (36.6% دولتی، 25.01% غیر دولتی)، عدم تناسب سر و لگن و عدم پیشرفت زایمان 28 درصد (24.2% در مقابل 31.8%)، دیسترس جنینی و دفع مکونیوم 12.3 درصد (16.6% در مقابل 8%)، تمایل بیمار 11.9 درصد (4% در مقابل 19.7%)، پرزانتاسیون معیوب 5.1 درصد (8% در مقابل 2.2%)، حاملگی پرخطر 4.5 درصد (7.4 در مقابل 1.6%) و بستن لوله 2.1 درصد (2% در مقابل 2.2%).نتیجه گیری: شیوع سزارین در بیمارستان های دولتی از غیر دولتی بیشتر و در شهرستان بابل افزایش چشمگیری نسبت به سایر مراکز دارد. اختلاف معنی دار علل سزارین در مراکز دولتی و غیر دولتی نشان می دهد که در مراکز خصوصی تمام موارد سزارین با اندیکاسیون طبی صورت می گیرد. با توجه به اینکه شایعترین علت سزارین، سزارین اولیه است و همچنین تمایل بیمار از علل مهم سزارین بخصوص در مراکز خصوصی است توصیه می گردد از طریق رقت و بررسی بیشتر در سزارین اولیه و همچنین صبر و حوصله بیشتر برای زایمان واژینال و ترویج مزایای آن، میزان سزارین را کاهش داد.

سابقه و هدف: بسیاری از علل موجد کم شنوایی در انسان قابل پیشگیری بوده و حتی با تشخیص و درمان بموقع، می توان از بروز آن جلوگیری بعمل آورد. لذا با شناسایی نوع کاهش شنوایی و علل مختلف آن می توان مشکلات اقتصادی-اجتماعی ناشی از کم شنوایی را کاهش داد. این مطالعه بمنظور تعیین پارامترهای ادیومتریک بیماران کم شنوا و شناسایی شایعترین علل ایجاد کننده آن صورت گرفت.مواد و روش ها: این تحقیق مقطعی بیماران کم شنوایی را که از مرداد ماه 1376 لغایت اردیبهشت ماه 1377 به درمانگاه گوش، حلق و بینی بیمارستان شهید بهشتی بابل مراجعه نمودند، مورد بررسی قرار داده است. در پرسشنامه مربوط به بیمار، سوابق بیمار بر اساس اظهارات او درج و تشخیص نهایی با معاینات دقیق و با توجه به نتایج ادیومتری تعیین گردید. کم شنوایی در این بیماران در سه گروه اصلی هدایتی، حسی-عصبی و مختلط بررسی شد و مکانیسم های دست اندرکار پیدایش کم شنوایی و اتیولوژی های مربوطه و همچنین میزان شدت کم شنوایی مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: کم شنوایی هدایتی شایعترین نوع کم شنوایی را در بین بیماران بستری شده تشکیل داده (47%) و پس از آن به ترتیب کم شنوایی حسی-عصبی (34.5%) و کم شنوایی مختلط (13.2%) قرار داشتند. از نظر میزان کم شنوایی، اکثر موارد را درجات خفیف و متوسط تشکیل می دادند. از بین علل مختلف ایجاد کننده کم شنوایی، اوتیت میانی مزمن شایعترین علت (26%) را تشکیل می داده که نشان دهنده اهمیت این بیماری در ایجاد کم شنوایی در کشور ما می باشد. دومین علت شایع، پیرگوشی بوده (22%) که تا حدودی با نتایج مطالعات انجام شده در کشورهای پیشرفته متفاوت می باشد که علت آن پایین بودن متوسط طول عمر در کشور ماست. سایر علل شایع به ترتیب شامل، اوتیت میانی سروز (21.5%)، کم شنوایی ناگهانی (6.6%)، اتواسکلروز (6.6%)، ترومای صوتی (5%) و سایر موارد اوتیت میانی چسبنده و تروما به سر می باشد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از این بررسی می توان گفت که عوامل عفونی صدرنشین علل کم شنوایی است، که می توان با اقدامات پیشگیری کننده و نیز درمان بموقع این عفونت ها از میزان بروز کم شنوایی ها کاست.

سابقه و هدف: آلودگی به انگل های روده ای در اغلب کشورهای جهان سوم شایع می باشد و کودکان، خصوصا کودکانی که در مهدکودک های می باشند، بیشتر در معرض آلودگی هستند. بدین منظور این مطالعه جهت تعیین شیوع آلودگی انگلی در مهدکودک های شهرستان بابل صورت گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی بر روی 348 کودک در مهدکودک های تحت پوشش سازمان بهزیستی شهرستان بابل انجام شد. از هر کودک سه نمونه چسب اسکاچ و یک نمونه مدفوع به روش فرمالین-اتر تهیه شد.یافته ها: یافته های آزمایشگاهی میزان آلودگی در این کودکان را 153 نفر (44%) نشان می دهد. در این میان آلودگی به اکسیور 117 مورد (33.6%) تنها کرمی بود که مشاهده شد. در بین تک یاخته های بیماری زا آلودگی به ژیاردیا 40 نفر (11.5%) و در بین تک یاخته های غیر بیماری زا انتاموباکلی و بلاستوسیستیس هومینیس 16 مورد (4.6%) تشخیص داده شد.نتیجه گیری: آلودگی به انگل های روده ای بویژه اکسیور در جامعه مورد بررسی از شیوع بالایی برخوردار است، بنابراین توصیه می شود برای شناخت علل بوجود آورنده، تحقیقات بعدی صورت گیرد و اقدامات لازم برای کاهش مشکل اعمال گردد.