مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1392 | دوره:37 | شماره:1 (پیاپی 84) |تعداد مقالات:14

مقدمه: عدم آگاهی از آناتومی و فرم کانال ریشه می تواند موجب بروز اشتباهاتی در تشخیص و طرح درمان گردیده و درمان را با شکست مواجه نماید. دندان کانین فک پایین معمولا تک ریشه است ولی طبق مطالعات انجام شده ممکن است دارای دو ریشه یا دو کانال یا بیشتر باشد و در این موارد رادیوگرافی به عنوان یکی از ابزارهای تشخیص در اعمال اندودنتیک دارای محدودیت هایی به دلیل دو بعدی بودن آن می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تعداد ریشه و کانال دندان کانین فک پایین با استفاده از رادیوگرافی دیجیتال در زوایای مختلف و مقایسه آن با روش شفاف سازی بود.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تستی تشخیصی بود. 200 دندان کشیده شده کانین فک پایین انسان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا از دندان ها رادیوگرافی دیجیتال (CCD) از نمای مزیو دیستالی، باکولینگوالی و 20 درجه مزیالی تهیه شد. ارزیابی رادیوگرافی توسط دو مشاهده گر (یک متخصص رادیولوژی فک، دهان و صورت و یک متخصص درمان ریشه) به صورت جداگانه انجام گردید. سپس شفاف سازی دندان ها انجام شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS با ویرایش 17 و a MC Namar انجام شده و P<0.05 معنی دار تلقی شد.یافته ها: از 200 دندان کانین فک پایین مورد بررسی 6 دندان دو ریشه بوده است. در بررسی به روش شفاف سازی 183 دندان (%91.5) تک کانال و 17 مورد (%8.5) دو کانال بودند که 3 دندان نوع III و 8 دندان نوع II بودند. نتایج رادیوگرافی دیجیتال از نظر تعداد کانال در نمای باکولینگوال نشان داد که 198 دندان (%99) تک کانال و 2 مورد (%1) دو کانال هستند که در مقایسه با شفاف سازی معنی دار بود (P<0.001). در یافته های رادیوگرافی دیجیتال از نمای مزیودیستال 180 دندان (%90) تک کانال و 20 دندان (%10) دو کانال بودند که در مقایسه با شفاف سازی معنی دار نبود (P=0.25). در نمای 20 درجه مزیالی 192 دندان (%96) تک کانال و 8 دندان (%4) دو کانال بودند که در مقایسه با شفاف سازی معنی دار بود (P=0.012).نتیجه گیری: در این مطالعه آزمایشگاهی تنوعات آناتومیکی در دندان کانین شرح پایینی داشت. در بین دو روش رادیوگرافی دیجیتال و شفاف سازی اختلاف آماری معنی داری یافت نشد.

مقدمه: ناحیه کامی - خلفی، مهمترین ناحیه برای گیر دنچر فک بالا است و در طی ریلاین و پس از آن باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. مطالعه حاضر، با هدف مقایسه میزان سیل کامی - خلفی در پروتزهای ریلاین شده به دو روش مختلف آکریل فوری و گرماپخت انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، یک مدل آکریلیک با بی دندانی کامل فک بالا، با سایز متوسط و فاقد آندرکات انتخاب شد. جهت تهیه گروه شاهد، از این مدل با آلژینات ده بار قالب گرفته شد و توسط گچ نوع IV ریخته شد. سپس بیس های دائمی با آکریل شفاف پختنی برای هر کست آماده شد. برای تهیه گروه های آزمایش بر روی مدل آکریلی اولیه یک لایه موم به ضخامت 2 mm جهت ریلیف در ناحیه Postdam برای عمل ریلاین قرار گرفت و پس از قالب گیری 20 عدد گپ تهیه شد. بر روی هر کست یک بیس دائمی با آکریل شفاف گرماپخت تهیه شد. بیس های ساخته شده برای گروه آزمایش به دو گروه 10 تایی تقسیم شدند: گروه ریلاین شده در ناحیه سیل خلفی با آکریل گرماپخت و گروه ریلاین شده با آکریل فوری. تمامی بیس ها برای مدت 2 هفته در آب مقطر نگهداری شدند، سپس هر کدام از بیس ها بر روی مدل آکریلیک اصلی قرار گرفته و میزان gap موجود در ناحیه خلفی بیس ها در یک ناحیه خط وسط، دو ناحیه در هامولارناچها (a, e) دو نقطه در حد فاصل بین خط وسط و هامولارناچ (a, b) و در زمان های متفاوت (طی دو هفته) توسط میکروسکوپ نوری اندازه گیری شد. از آنالیز واریانس یک عاملی،  Tukeyو Kruskal-Walis جهت آنالیز داده ها استفاده گردید.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در نقطه A بین میزان گپ گروه کنترل (بیس های بدون ریلاین) با دو گروه های آزمایش تفاوت معنی داری وجود دارد (P=0.047). در نقطه D، بین دو گروه آزمایش تفاوت معنی داری دیده نشد، اما تفاوت بین بیس های گروه کنترل نسبت به بیس های ریلاین شده با آکریل فوری معنی دار بود(P<=0.05) .نتیجه گیری: نتیجه این مطالعه لابراتواری نشان می دهد که روش ریلاین با آکریل گرماپخت نسبت به روش ریلاین با آکریل فوری Chair side تفاوت قابل ملاحظه ای ندارند. لذا می توان با توجه به اینکه استفاده از آکریل فوری Chair side راحت تر و مقرون به صرفه تر است و به زمان کمتری نیاز دارد، از آن در ریلاین ناحیه سیل کامی خلفی استفاده کرد.

مقدمه: کاربرد روزافزون رادیوگرافی های دندانی، سبب لزوم افزایش آگاهی و عملکرد مناسب دندانپزشکان در زمینه حفاظت از پرتوهای یونیزان می شود. به همین جهت مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دندانپزشکان عمومی شهر اصفهان در مورد اثرات پرتوهای یونیزان و روش های حفاظت در برابر آنها انجام گردید.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، به منظور سنجش سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دندانپزشکان مورد نظر، پرسشنامه ای مشتمل بر سوالات سنجش آگاهی، نگرش، عملکرد و اطلاعات دموگرافیک در بین 184 دندانپزشک شهر اصفهان توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS با ویرایش 15 انجام شد (a=%5).یافته ها: در مطالعه حاضر 73.2 درصد از دندانپزشکان مورد بررسی، آگاهی ضعیف داشتند. 25.6 و 1.2 درصد از دندانپزشکان نیز به ترتیب سطح آگاهی متوسط و خوب داشتند. 24 و 76 درصد به ترتیب نگرش خوب و بی تفاوت داشتند. 10% از پیش بند سربی و 4.5 درصد از گردبند تیروئیدی برای بیماران استفاده می کردند. سابقه کار با سطح آگاهی رابطه معکوس معنی دار داشت (P=0.004، r=-0.218).نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، آگاهی دندانپزشکان شهر اصفهان ضعیف ارزیابی می شود و دوره های آموزشی در زمان تحصیل و بعد از فارغ التحصیلی در این زمینه ضروری است.

مقدمه: استفاده از فیلم های با سرعت بالا یکی از فاکتورهای مهم دخیل در کاهش دوز اشعه می باشد. اما، توانایی تشخیصی فیلم های سریع باید قبل از استفاده رایج از آن ها تعیین شود. هدف از این مطالعه مقایسه کارآیی فیلم های با سرعت D و F در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمال بود.مواد و روش ها: از هشتاد سطح پروگزیمال، در 40 دندان پرمولر کشیده شده بدون ترمیم، با استفاده از دو نوع فیلم داخل دهانی Flowdental با سرعت D و F، تحت شرایط استاندارد رادیوگرافی تهیه شد. تشخیص واقعی پوسیدگی بر اساس ارزیابی هیستولوژیک سطوح پروگزیمال پس از برش دندان ها بود. دو مشاهده گر با خواندن رادیوگرافی ها و با استفاده از درجه بندی چهار گزینه ای تشخیص خود را ثبت نمودند. پاسخ های مشاهده گران توسط آنالیز ROC ارزیابی شد و سطوح زیر منحنی (Az) ROC از طریق مقایسه دو به دو منحنی ROC بررسی شد.یافته ها: میانگین سطح زیر منحنی (Az) برای فیلم 0.934 D و برای فیلم 0.920 F بود. این اختلاف ها از لحاظ آماری معنی دار نبودند (P=0.548). همچنین اختلاف میان مشاهده گران نیز از لحاظ آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: کارآیی فیلم جدید با سرعت F در تشخیص پوسیدگی با فیلم با سرعت D متفاوت نبود. این فیلم توانایی کاهش دوز بیمار با حفظ کیفیت تشخیصی را نشان می دهد.

مقدمه: واژه ماتریکس بیولوژی جایگاه مهمی در تحقیقات بیولوژی و پزشکی اخیر کسب نموده است. در بافت های زنده سلول ها توسط یک ساختار به نام ماتریکس خارج سلولی حمایت می شوند. ماتریکس خارج سلولی به عنوان یک داربست برای مورفوژنز بافتی، تکثیر، مهاجرت، تمایز بافتی و حفظ این تمایز عمل می کند. ماتریکس خارج سلولی در مهندسی بافت جهت جایگزینی بافتی استفاده شود. بافت غشای سینوس حاوی سلول و ماتریکس خارج سلولی متشکل از کلاژن، الاستین و انواع پروتئوگلیکان ها می باشد. با توجه به سازش پذیری زیستی بالای کلاژن می توان از آن در تحقیقات مهندسی بافت به عنوان داربست طبیعی استفاده کرد.مواد و روش ها: در این مطالعه سلول زدایی از بافت غشای سینوس ماگزیلا توسط روش های فیزیکی (ازت مایع) و شیمیایی با استفاده از غلظت های متفاوت سدیم دودسیل سولفات در سه گروه انجام شد. پس از تثبیت بافت در بوئن و مراحل پاساژ بافتی، رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ائوزین و پیکروسیروس رد صورت گرفت. ماتریکس سلول زدایی شده حاصل از غشای سینوس با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: مطالعات بافت شناسی داربست ها نشان دادند که در غلظت 1 درصد سدیم دودسیل سولفات سلول زدایی از بافت غشا اشنایدریان سینوس ماگزیلا به طور کامل صورت گرفته است و همچنین بر طبق مطالعات میکروسکوپ نوری و الکترونی مشخص شد که رشته های کلاژن سالم باقی مانده اند. اما در غلظت های 0.5 و 0.1 درصد، در حاشیه های ماتریکس میزان کمی از حضور سلول ها مشاهده شد و سلول زدایی به صورت کامل انجام نشده بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر این است که داربست طبیعی حاصل، با حفظ ترکیبات اصلی می تواند بستر مناسبی جهت بررسی رفتارهای سلولی باشد و مدل مناسبی به عنوان تحقیقات اولیه در ترمیم و کاربرد در مهندسی بافت باشد.

مقدمه: پلاک باکتریایی به عنوان فاکتور اولیه برای شروع بیماری پریودنتال شناخته شده است. اگرچه حضور پاتوژن ها در ایجاد بیماری پریودنتال ضروری است، اما بدون داشتن میزبان مستعد، کافی نمی باشند و فاکتورها و شرایط سیستمیک میزبان باید در این زمینه در نظر گرفته شود. در میان موقعیت های مختلف سیستمیک میزبان، هورمون های جنسی به عنوان فاکتورهای تغییردهنده مهمی هستند که می توانند بر بیماریزایی بیماری های پریودنتال تاثیرگذار باشند. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات دوران قاعدگی بر شاخص های پریودنشیوم بود.مواد و روش ها: در این مطالعه، 20 خانم در سن 17 تا 45 سال انتخاب شدند. پیش از شروع معاینات، جرم گیری و آموزش بهداشت برای تمام افراد مورد مطالعه انجام شد. سپس معاینات کلینیکی توسط پروب و آینه دندانپزشکی انجام شد که شامل 3 زمان در طول سیکل قاعدگی بود: زمان تخمک گذاری (OV)، زمان (PM) Pre Menstruation و زمان(M) Mense . تمام این معاینات در طول 12 ماه به فواصل 4 ماه انجام شد. اندکس های بررسی شده شامل (PI) Plaque Index،(GI) Gingival Index  و (PD) Probing Depth بود و تمام این اندکس ها در اطراف دندان های رامفورد (Ramfjord teeth) مورد بررسی قرار گرفتند. آزمون فریدمن برای مقایسه 3 زمان در طول سیکل و جهت مقایسه 2 به 2 از آزمون ویلکاکسیون استفاده شد (P<0.05).یافته ها: نتایج نشان دهنده اختلاف معنی دار در شاخص التهاب لثه ای در بین مراحل سیکل قاعدگی بود و نشان می داد که در مرحله Mense میزان التهاب کمتر از 2 مرحله دیگر بود. اختلاف بین میانگین شاخص ها در دو مرحله اوولاسیون و PM، معنی دار نبود؛ ولی بین مراحل اوولاسیون و PM از یک طرف و M معنی دار بود. در مورد سایر شاخص ها تفاوت معنی داری در بین مراحل سیکل قاعدگی مشاهده نشد (P>0.05).نتیجه گیری: طی مراحل تخمک گذاری و Premenstruation، به واسطه وجود تغییرات هورمونی، شاخص التهاب لثه افزایش معنی دار می یابد و پیشنهاد می شود، جهت جلوگیری از ایجاد بیماری پریودنتال، بهداشت دهان کاملا رعایت شود.

مقدمه: از تصویب تغییرات کیفی و کمی در ارائه درس سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی در دوره دندانپزشکی عمومی ده سال می گذرد. هدف مطالعه حاضر بررسی نحوه ارائه این درس در دانشکده های دندانپزشکی ایران پس از گذشت یک دهه بود.مواد و روش ها: در بهار سال 1388، از دانشکده های دندانپزشکی کشور تقاضا شد نحوه ارائه درس سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی در واحدهای نظری و عملی را از جهت محتوا و شکل ارائه درس، نحوه توزیع واحدها در طول دوره، و هیات علمی ارائه دهنده درس ارسال نمایند.یافته ها: از 12 دانشکده پاسخ دریافت شد. در تمام دانشکده ها محتوای درس مطابق مصوبه وزارتخانه و شکل ارائه، ترکیبی از سخنرانی، کارگاه و کار در فیلد بود. سخنرانی، شکل غالب ارائه درس حتی در برخی قسمت های واحد عملی بوده و کار در فیلد ناچیز بود. در %92 دانشکده ها، این درس به صورت یک واحد نظری و 5 واحد عملی ارائه می شد. هیات علمی ارائه دهنده درس در %58 دانشکده ها تخصص دندانپزشکی اجتماعی نداشتند.نتیجه گیری: ارائه درس سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی در دانشکده های دندانپزشکی ایران با محدودیت ها و کمبودهایی در محتوی و اجرا همراه است که برای برطرف کردن آنها نیاز به تقویت بیشتر گروه سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی، همکاری و هماهنگی های بیشتر درون دانشکده و همچنین بین دانشکده و دانشگاه می باشد.

مقدمه: دندانپزشکی ترمیمی از پرکاربردترین شاخه ها در حیطه کاری یک دندانپزشک است. استفاده از نقد فارغ التحصیلان از بهترین روش های ارزشیابی و بازخورد در بررسی برنامه درسی است. هدف از این مطالعه بررسی سرفصل های دروس نظری و بالینی دندانپزشکی ترمیمی در دوره عمومی از دیدگاه فارغ التحصیلان عمومی دانشکده دندانپزشکی مشهد طی 5 سال گذشته (1383 تا 1388) بود.مواد و روش ها: در این مطالعه 200 نفر از فارغ التحصیلان دانشکده دندانپزشکی مشهد طی سال های 1383 تا 1388، در مورد اهمیت و ضرورت سرفصل های تدریس شده دروس ترمیمی نظری و میزان ترمیم های لاگ بوک دروس ترمیمی عملی با استفاده از پرسشنامه ای روا و پایا، مورد پرسش قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده به صورت توصیفی گزارش گردید.یافته ها: %75 از افراد، پرسشنامه کامل شده را برگرداندند. در مورد دروس نظری، پاسخ دهنده ها اهمیت و ضرورت مباحث تدریس نظری را زیاد دانستند (بیش از 50 درصد). در مورد لاگ بوک دروس عملی نیز گرچه بیشتر افراد، آن را کافی می دانستند، ولی گنجاندن ترمیم های کامپوزیتی وسیع، بیشتر مورد توصیه قرار گرفت.نتیجه گیری: با توجه به نظرات فارغ التحصیلان، دروس نظری و لاگ بوک دوره بالینی ترمیمی نیاز به بازبینی دارد و این بازبینی بهتر است بر توانمندسازی در حیطه های مربوط به ترمیم های زیبایی و ترمیم های وسیع تاکید بیشتری داشته باشد.

مقدمه: ترمیم های کامپوزیت خلفی یکی از پرطرفدارترین درمان های دندانپزشکی در بین بیماران است. هدف از این مطالعه، تعیین مشکلات دندانپزشکان عمومی شهر اصفهان، حین و پس از انجام ترمیم های کامپوزیت خلفی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، از پرسشنامه هایی استفاده شد که شامل سوالاتی در مورد مشکلات حین و پس از انجام ترمیم های کامپوزیت خلفی در بین دندانپزشکان عمومی شهر اصفهان در سال 1388 بود. اطلاعات به دست آمده توسط آزمون Chi-square بررسی شد. (a=0.05)یافته ها: بیشترین مشکل دندانپزشکان در این مطالعه حین انجام ترمیم، برقراری تماس های مناسب پروگزیمالی و پس از انجام ترمیم های کامپوزیت خلفی، حساسیت دندان هنگام جویدن، که با تصحیح اکلوژن رفع نشود، بود. از طرفی ملاحظات دندانپزشکان حین انجام ترمیم، فشار دادن نوار ماتکریس به سمت دندان مجاور در هنگام پلیمریزاسیون، قرار دادن لایه به لایه کامپوزیت، رعایت دستورالعمل کارخانه سازنده در استفاده از عوامل باندینگ و پالیشینگ مرطوب ترمیم بود. اغلب دندانپزشکان (%55.8) از باندینگ عاجی دو مرحله ای توتال اچ استفاده می کردند و ملاک بیشتر آنها (%42.5) در انتخاب کامپوزیت، امکان برقراری ایزولیشن و انجام صحیح ترمیم بود.نتیجه گیری: آموزش صحیح دندانپزشکان و افزایش آگاهی آنها نسبت به اینگونه ترمیم ها، نه تنها باعث کاهش مشکلات حین ترمیم برای آن ها می گردد، بلکه باعث کاهش مشکلات پس از ترمیم نیز می گردد.

مقدمه: وجود دندان های اضافه متعدد پدیده ای کمیاب است. این پدیده معمولا همراه با سندروم هایی نظیر کلیدوکرانیال دیسپلازی، سندروم گاردنر و نظایر آن ها دیده می شود. بروز این پدیده در غیاب سندروم های همراه بسیار غیرمعمول است. هدف از این گزارش، معرفی یک بیمار غیرسندرمیک دارای دندان های متعدد نهفته و اضافه می باشد.گزارش مورد: خانم 29 ساله، فاقد هرگونه مشکل اسکلتال، سیستمیک، متابولیک و ذهنی، به بخش جراحی فک و صورت دانشکده دندانپزشکی مشهد ارجاع شد. در بررسی کلینیکی 7 عدد از دندان های دائمی وجود نداشتند. در بررسی رادیوگرافیک، بیمار مجموعا دارای 15 دندان نهفته بود که تعداد 7 عدد آن ها اضافه بر تعداد نرمال دندان ها بودند.نتیجه گیری: وجود دندان اضافه و یا غیبت یک یا چند دندان معمولا باعث ایجاد مشکلات اکلوژن و فانکشنال در بیماران می شود. در این موارد می بایست جهت برنامه ریزی طرح درمان مناسب جراحی، ارتودنتیک، پروتزی، از بیماران معاینه کامل کلینیکی و رادیوگرافیک همراه با تاریخچه دقیق، به عمل آید.