مجله علوم و فنون دریایی
سال:1390 | دوره:10 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

در این مطالعه تاثیر روش صید به دو روش صید گوشگیر و پره روی برخی پارامترهای اسپرم شناختی مولدین ماهی سفید مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 8 قطعه مولد نر ماهی سفید از هر یک از تورهای پره و گوشگیر تهیه و با فشار آرام به ناحیه شکمی اسپرم آنها جمع آوری و نمونه های اسپرم در کنار یخ برای انجام آزمایشات اسپرم شناختی به آزمایشگاه انتقال یافت. برای اندازه گیری حجم اسپرم از سرنگ انسولین مدرج و برای اندازه گیری میزان اسپرماتوکریت از خط کش هماتوکریت استفاده شد. طول دوره تحرک اسپرم نیز با استفاده از میکروسکوپ فازکنتراست سنجیده شد. نتایج حاصل از این مطالعه تفاوت معنی داری (0.05>P) بین سطوح اسپرماتوکریت در ماهیان صید شده به دو روش صید گوشگیر و پره نشان داد، در حالی که تفاوت معنی داری (0.05<P) در میزان حجم اسپرم دهی و طول دوره تحرک بین ماهیان صید شده به دو روش صید گوشگیر و پره مشاهده نشد. از نتایج حاصل از این مطالعه چنین استنباط می شود، علی رغم اینکه تفاوت معنی داری بین طول دوره تحرک و حجم اسپرم دهی مولدین صید شده با روش گوشگیر نسبت به مولدین صید شده با روش پره مشاهده نشد، ولی این ماهیان شاخص های مثبت تری نسبت به ماهیان صید شده با روش پره دارند، از اینرو برای تکثیر مصنوعی مناسب تر می باشند.

یکی از راه های مناسب برای مطالعه آلودگی دریا به فلزات سنگین مطالعه رسوبات و بی مهرگان ساکن مخصوصا دو کفه ایها می باشد. بمنظور آگاهی از سطح ناپاکی رسوب و دوکفه ای Saccostrea cucullata در سواحل چابهار نسبت به فلزات سنگین (مس، سرب و نیکل) نمونه های رسوب و صدف مورد نظر از پنج ایستگاه (شامل گواتر، بریس، رمین، شهید بهشتی و تیس) برداشت شدند. نمونه ها در اسید غلیظ هضم شد و میزان فلزات مذکور در رسوب و بافت های مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که غلظت عناصر مس، سرب و نیکل در رسوب به ترتیب 16.96-15.87، 15.79-10.98 و 17.10-12.39 میکروگرم بر گرم، بافت نرم صدف به ترتیب 289.93-84.96، 5.26-3.83 و 7.19-6.05 میکرو گرم بر گرم و در بافت سخت نیز به ترتیب 16.67-13.83، 14.93-11.32 و 7.97-5.47 میکرو گرم بر گرم در وزن خشک می باشد. غلظت فلزات سرب و نیکل در رسوب و بافت سخت بطور معنی داری بیشتر از بافت نرم بود. فلز مس در بافت نرم صدف غلظت بالاتری داشت ((P<0.05. از نتایج استنباط میشود که تجمع فلزات در بافت های مختلف صدف احتمالا بر اساس ضروری بودن فلزات می باشد. در بین فلزات مورد مطالعه تنها غلظت سرب در بین رسوب ایستگاههای مختلف اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بنظر میرسد که این فلز بیشتر از فعالیت های انسانی منشا میگیرد، حال آنکه فلزات مس و نیکل احتمالا منشا طبیعی داشته باشند. در بین ایستگاههای بررسی شده ایستگاه رمین دارای بیشترین غلظت فلزات مس، سرب و نیکل در بافت های سخت و نرم صدف در بین ایستگاه های مختلف بودند. مقایسه غلظت های بدست آمده با استانداردهای موجود نشان داد که غلظت این فلزات نمی تواند برای حیات آبزیان خطر ساز باشد.

ارزیابی ذخایر ماهی کوتر ساده (Sphyraena jello) بر اساس داده های جمع آوری شده ماهانه طول این گونه، برآورد گردیده است. نتایج بررسی یک ساله ( آبان 1385 لغایت مهرماه 1386) نشان داد که میانگین طول کل و وزن این گونه به ترتیب برابراست با 58.16 سانتیمتر و 878.89 گرم. داده های مربوط به فراوانی طولی در نرم افزار FiSAT پردازش گردید. پارامترهای رشد وان برتالانفی از قبیل طول بی نهایت (طول چنگالی)، ضریب رشد و سن در طول صفر، به ترتیب 109.21، 0.37 و 0.5- محاسبه شد. نرخ مرگ و میر کل Z=1.91، مرگ و میر صیادی F=1.30 و مرگ و میر طبیعی نیز M=0.61 در سال تخمین زده شد. همچنین ضریب بهره برداری این ماهی E=0.68 درسال تعیین گردید. نتایج این بررسی بیانگر صید بی رویه ماهی کوتر ساده در آب های ساحلی بوشهر می باشد.

تاثیر نوکلئوتید جیره در سطوح مختلف (صفر، 0.25 و 0.5 درصد در جیره کنترل) بر ساختار قسمت های مختلف روده در بچه آزاد ماهی دریایی خزر، Salmo trutta caspius با میانگین وزن 0.001±12.26 گرم بعد از 8 هفته بررسی گردید. آزمایش درون مخازن 300 لیتری آب شیرین با تراکم ذخیره سازی 35 قطعه بچه ماهی انجام شد. در پایان دوره پرورش جهت بررسی تاثیر نوکلئوتید بر ساختار بخشهای مختلف روده از هر تیمار 6 قطعه بچه ماهی صید و بلافاصله جهت انجام اعمال بافت شناسی در بوئن فیکس و پس از طی مراحل قالب گیری، برشهای 4 میکرومتری از آنها تهیه و سپس با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی و بررسی گردیدند. نتایج بررسیهای بافت شناسی بعمل آمده در قسمت دوازدهه نشان داد که تیمارهای حاوی نوکلئوتید در مقایسه با تیمار شاهد، تاثیر معنی داری (0.05>P) بر طول پرز، ضخامت عضله و زیر مخاط دارد و حداکثر طول پرز و میزان بافت عضله در تیمار 0.25 درصد به دست آمد. مشابه همین نتایج در روده میانی و انتهایی نیز مشاهده گردید، و در بین تیمارهای حاوی نوکلئوتید بیشترین تاثیرات معنی دار (0.05>P) در افزایش طول پرز، میزان بافت عضله و زیر مخاط مربوط به 0.25 درصد بود. لذا به نظر می رسد افزودن مقدار 0.25 درصد نوکلئوتید می تواند تاثیرات مثبت قابل توجهی روی رشد و بازسازی بافت روده داشته و شاید با افزودن به سطوح جذبی روده، بتواند نقش مهمی در رشد بچه ماهیان داشته باشد.

توارث مندلی در هیبرید حاصله از ماهی شاه کولی ماده و سیاه کولی خزری نر با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی DNA حاصل از بافت باله مولدین و کل بدن لاروهای حاصله به روش فنل-کلروفرم استخراج گردید و واکنش PCR با استفاده از 10 جفت نشانگرهای ریزماهواره انجام شد که از این بین 7 جفت پلی مورفیسم و 3 جفت دیگر منومورفیسم را نشان دادند. جایگاه ریزماهواره ای پلی مورف با نام های، LCO3, LCO1, Lid11, Rru2, Z1-2, Z7-8, Z9-10 برای بررسی نحوه توزیع شان در هیبرید نسل یک (F1) حاصله از ماهی شاه کولی ماده و سیاه کولی نر استفاده شدند. نتایج نشان دادند مولدین و لاروهای نسل اول در 7 جایگاه مورد نظر از لحاظ توزیع آلل ها تقریبا از قانون توارث مندلی تبعیت می نمایند. هم چنین مشخص شد نشانگرهای ریزماهواره ای برای بررسی توارث، نشانگرهای کارآمدی می باشند.

در این تحقیق از دو گونه باسیلوس (Bacillu liquineformis, Bacillus subtilis) به منظور تبدیل امعا و احشا ماهی هوور (Thannus tonggol) به پروتئین میکروبی استفاده گردید. سیستم مورد استفاده از نوع هوازی بوده که در شرایط بسته و در دو مقیاس آزمایشگاهی و فرمانتور انجام و تاثیر فاکتورهای مختلف نظیر pH، دما، دور همزن و زمان تخمیر بر روند آزمایش مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتایج نشان داد که درصد پروتئین در پروتئین استخراج شده بالا بوده و کارآیی باسیلوس لیکنوفورمیس نسبت به باسیلوس سوبتی لیس بهتر بوده است. نتایج تاثیر فاکتورهای دما و pH نشان داده که باکتریها در دمای 35 oC وpH=6.9  بهتر از دمای 32 oC و pH=6.5 عمل کردند. زمان لازم برای کامل شدن آزمایش در فاز آزمایشگای 54 ساعت بوده در صورتیکه این زمان در فرمانتور 21 ساعت بوده است. نتایج همچنین نشان داده که با افزایش دور همزن، روند واکنش سریعتر انجام گرفته و دستیابی به پروتئین در زمان کوتاهتری انجام گرفته است. با انجام آزمایشات تکمیلی در پروتئین تولید شده، میتوان از پروتئین میکروبی تولید شده بعنوان پروبیوتیک در جیره غذایی دام، طیور و آبزیان استفاده نمود.

تصفیه آب در سیستم های مدار بسته آبزی پروری یکی از مهمترین روش های مدیریت کیفی آب محسوب می شود. مواد تعویض گر یونی معدنی در سیستم های پرورشی تنها در حذف آمونیاک مورد استفاده قرار می گیرند. زئولیت ها دارای بار منفی بر سطح خودشان می باشند که آنها را قادر به جذب کاتیون ها و یون های فلزی می سازد. در این مطالعه با استفاده از یک سورفکتانت کاتیونی (تترا دسیل تری متیل آمونیوم برماید) سطح زئولیت کلینوپتیلولایت، به منظور حذف ترکیبات نیتروژن دار تغییر یافت. نمونه زئولیت مورد مطالعه با استفاده از طیف XRD و XRF مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که کانی هیولاندیت قسمت عمده نمونه را به خود اختصاص داد. مطالعه در سه تکرار و تحت شرایط محیطی دمایی (10، 15 و 20) و 6) pH، 6.5، 7، 7.5 و 8) انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش دما دارای اثر معنی داری بر میزان جذب نیترات و نیتریت توسط زئولیت اصلاح شده توسط سورفکتانت می باشد (P<0.05). دما سبب افزایش تحرک آنیونی و نتیجتا افزایش میزان جذب گردید. pH نیز اثر معنی داری بر میزان جذب نیترات دارد (P<0.05)، در حالی که هیچ روند منظمی در جذب نیتریت مشاهده نشد. در مورد نیترات، pH سبب افزایش درجه یونیزاسیون و جذب گردید. نتایج مشخص نمود که فاکتورهای محیطی ظرفیت جذبی زئولیت اصلاح شده را تحت تاثیر قرار می دهد. یافته های این تحقیق نشان داد که عوامل دیگری از قبیل غلظت آنیونی، حضور سایر آنیون ها و یون های رقابتی، جذب را تحت تاثیر قرار می دهد.

بازار کالای فله خشک چه از نظر حجم و چه از نظر وزن، بزرگترین بخش بازار کشتیرانی جهان است؛ و بررسی رفتار بازار و کرایه حمل فله، تصمیمات و سیاستگزاری ها در این مقوله، سیاست های حمل و نقل و توسعه ناوگان و نیز بررسی عملکرد صنعت کشتیرانی فله خشک امری اجتناب ناپذیر است. هدف اصلی این مقاله، بررسی و پیش بینی آینده کرایه حمل کالای فله خشک سال های 2011 و 2012 است؛ چرا که کشتیرانی به عنوان یک صنعت بسیار تغییرپذیر شناخته شده و درک و پیش بینی این نوسانات برای هر یک از اعضای این صنعت جهت تصمیم گیری های عملیاتی و مالی اهمیت دارد. برای رسیدن به این هدف، از روش های رگرسیون خطی، رگرسیون چندگانه و نیز روش نمو هموار هلت - وینترز استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که ممکن است شاخص بالتیک در سال 2011 و 2012 به شدت، نسبت به سال 2010 کاهش یابند؛ البته روند افت کرایه حمل در سال 2011 بسیار شدیدتر از سال 2012 خواهد بود.

توسعه انرژی های نو از مهمترین مسایلی است که در تمام کشورها به آن پرداخته شده و دائما در پی ایجاد طرحی نو در این خصوص هستند. در این تحقیق پس از بررسی روش های مختلف برآورد انرژی قابل استحصال از موج، این نتیجه حاصل شده است که بهترین روش، تحلیل طیفی با استفاده از آنالیز فوریه است. در این راستا به کمک داده های اندازه گیری شده طی یک سال 1998 توسط بویه اندازه گیری موج که در چابهار واقع است، با استفاده از برنامه ای که در محیط مطلب با روش آنالیز فوریه نوشته شد، میزان انرژی قابل استحصال در چابهار در سال 1998، برابر با 6.9 کیلووات ساعت بر متر مربع، و توان قابل استحصال از موج به میزان 3.9 کیلووات بر متر مربع برآورد شد، که در فصل زمستان کمترین مقدار انرژی، و در فصل تابستان بیشترین مقدار انرژی موج مشاهده می شود. علت این پدیده می تواند وجود بادهای موسمی باشد که در فصل تابستان می وزد. با توجه به آنکه جریان سنجی انجام شده توسط سازمان بنادر و دریانوردی در خلیج چابهار در ایستگاه Aw1 فاصله 9 متری خود را تا سطح آب به 7 سلول تقسیم کرده است، لذا با در نظر گرفتن کانال هایی با ابعاد 1×1 متر و فرض آنکه جریان در هر کانال به طور یک نواخت تغییر می کند، انرژی جریان جزر و مدی برآورد شد و میانگین انرژی حاصل در ایستگاه چابهار به مدت دو هفته برابر با 0.12 وات بر متر مربع به دست آمد. در روش دوم با استفاده از برنامه نوشته شده در محیط مطلب و محاسبه سطح زیر نمودار، انرژی جریان جزرومدی محاسبه شد که برابر با 0.19 وات بر متر مربع است. طبق نتیجه به دست آمده، انرژی قابل استحصال از جریان جزرومدی در خلیج چابهار بسیار ضعیف است و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست.