علوم و فناوری بذر ایران
سال:1399 | دوره:9 | شماره:1 |تعداد مقالات:7

این پژوهش به منظور بررسی تاًثیر بیوپرایمینگ بذر بر برخی شاخص های جوانه زنی انیسون تحت تنش خشکی، در آزمایشگاه ژنتیک دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال های 95-1394 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار 30 بذری طراحی شد، عامل اول بیوپرایمینگ با 9 سطح شامل بیوپرایمینگ بذر (بدون بیوپرایمینگ، 4 سویه باکتری Pseudomonas fluorescen (CHA0، (1) P. F، (2) P. F، (16) B و (52) B) و 4 سویه قارچ Trichoderma harzianum (T29، T32، T43، T36 و T39)؛ و عامل دوم پتانسیل اسمزی تنش خشکی در سه سطح (صفر، 3-و 6-بار) بود. صفات ارزیابی شده در این پژوهش شامل درصدجوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، وزن خشک، شاخص های بنیه گیاهچه (وزنی و طولی) و ضریب آلومتریک بود. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش تنش خشکی شاخص های کیفی بذر کاهش یافتند و بیوپرایمینگ بذر سبب بهبود این شاخص ها نسبت به بذور پرایم نشده شد به طوری که در هر سطح تنش خشکی، قارچ T36 بیشترین درصد جوانه زنی (88/83)، سرعت جوانه زنی (7/4)، شاخص بنیه طولی گیاهچه (10)، وزن خشک گیاهچه (07/8)، شاخص بنیه وزنی گیاهچه (25/15) و بذور بدون پرایمینگ کمترین مقدار این صفات را داشت. با توجه نتایج بدست آمده، میتوان اظهار داشت که بکارگیری تیمار بیوپرایمینگ میتواند تا حدودی اثرات نامطلوب ناشی از تنش خشکی را در مرحله ی جوانه زنی گیاه انیسون تعدیل کند.

به منظور تعیین اثر اندازه بذر برروی بلال های اول و دوم و همچنین روش های خشکاندن بر کیفیت بذر ذرت هیبرید ماکسیما MV 524 Maxima)) دوآزمایش جداگانه شامل مزرعه تولید بذر و آزمایشگاه در سال های 1393 و 1394 در ایستگاه تحقیقات و آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر اجرا شد. مزرعه تولید بذر در ایستگاه شهید مطهری موسسه تحقیقات چغندرقند شامل شش ردیف لاین مادری و دو ردیف لاین پدری بودند. آزمایش دوم در قالب طرح کامل تصادفی در 4 تکراردر آزمایشگاه اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح اندازه بذر، دو نوع بلال (اول و دوم) و دو روش خشکاندن بلال بود وپارامترهای فیزیولوژیکی مانند صفات جوانه زنی و بیوشیمیایی بذر اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر متقابل نوع بلال، اندازه بذر و روش های خشکاندن بلال بر صفات درصد جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه، ضریب آلومتریک، طول ساقه چه، وزن تر ریشه چه، فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز و وزن هکتولیتر دارای اختلاف معنی دار بود. بالاترین و پایین ترین مقادیر طول گیاهچه به ترتیب 48/34 و 42/30 سانتی متر بود که مربوط به بذر7 میلی متر بلال اول و بذر 7 میلی متر بلال دوم بود. همچنین بیشترین درصد جوانه زنی (100 درصد) در بذر اندازه 6 میلی متر و 7 میلی متر بلال اول و بلال دوم خشکانده شده با دستگاه خشک کن مشاهده گردید. کمترین درصد جوانه زنی (83 درصد) مربوط به بذر اندازه 6 میلی متر بلال اول خشکانده شده به روش هواخشک بود.

به منظور بررسی تاثیر بیوپرایمینگ بذر گندم با رایزوباکتری های محرک رشد گیاه (PGPR) بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گیاهچه و شاخص های جوانه زنی دو رقم گندم نان تحت شرایط تنش شوری، آزمایشی در سال 1396 در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. تنش شوری شامل: صفر (شاهد)، 50، 100 و 200 میلی مولار نمک کلرید سدیم، باکتری های PGPR شامل: عدم تلقیح بذر با PGPR (شاهد) و تلقیح بذر با PGPR و ارقام گندم شامل: تجن و افق بود. جنس و گونه های باکتری های PGPR مورد استفاده در این پژوهش شامل chroococcum Azotobacter، Azospirillum berasilense وpotida Pseudomonas بود که از موسسه تحقیقات خاک و آب کشور تهیه شد. صفات آزمایشی شامل فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (CAT) و گلوتاتیون پرواکسیداز (GPX)، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر بود. اثر ساده عوامل آزمایش بر تمام صفات بسیار معنی دار (01/0≥ P) شد. نتایج آزمایش نشان داد که رقم افق نسبت به تجن از نظر شاخص های جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی برتر بود. با افزایش شدت تنش شوری همه صفات روند کاهشی داشتند. تیمار پرایم بذر با PGPR در مقایسه با تیمار عدم مصرف باکتری های PGPR باعث بهبود صفات آزمایش شد. به طورکلی، نتایج آزمایش نشان داد، پرایمینگ بذور گندم با باکتری های PGPR در مقایسه با تیمار شاهد (عدم پرایمینگ بذر) از طریق بهبود شاخص های جوانه زنی و مقدار فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گیاهچه تا حدودی آثار مخرب تنش شوری را کاهش داد.

در بسیاری از مطالعات خواص دارویی و تأثیر انیسون بر ساز و کارهای فعالیت بدن به اثبات رسیده است. . تنش شوری از تنش های غیر زنده مهم است که اثرات زیانباری بر جوانه زنی بذرها دارد. به منظور بررسی تأثیر دما بر جوانه زنی گیاه انیسون تحت تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل با شش سطح دما ( 5، 10، 15، 20، 25، 30) بر حسب درجه سانتی گراد و هفت سطح تنش شوری شامل (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-بار) از کلرید سدیم انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، زمان تا 50 درصد جوانه زنی و زمان تا 90 درصد جوانه زنی به طور معنی داری تحت تاثیر شوری، دما و اثر متقابل آن ها قرار گرفت. افزایش سطوح شوری به طور معنی داری باعث کاهش همه صفات مورد مطالعه شد. در دمای کم تر از دمای 10 درجه سانتی گراد (5 درجه سانتی گراد)، درصد جوانه زنی به طور معنی داری پایین بود. با توجه به اینکه مشکل شوری در مناطقی است که مشکل دمای بالا هم دارند بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که بذر انیسون به شوری و گرما حساس می باشد.

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بر بهبود شاخص های فیزیولوژیکی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی بذور زوال یافته سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه تهران در سال 1396 انجام گرفت. فاکتورهای مورد مطالعه عبارت بودند از دو سطح زوال (48 و 72 ساعت)، سه سطوح مختلف هورمون اسید سالیسیلیک (صفر، 300 و 600 میکرومولار) و سه زمان کاربرد اسید سالیسیلیک (قبل زوال، بعدزوال و قبل و بعد زوال) بود. صفات مورد اندازه گیری شامل آنزیم های آنتی اکسیدانی (گلوتاتیون رداکتاز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون پراکسیداز، پراکسیداسیون غشایی یا مالون دی آلدهید) بود. نتایج نشان داد با افزایش سطح زوال فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاهش و پراکسیداسیون غشایی افزایش یافته است و پرایمینگ بذر سویا با هورمون اسید سالیسیلیک موجب بازیابی بذور زوال یافته و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در سطح 72 ساعت زوال با زمان کاربرد اسید سالسیلیک به صورت قبل و بعد زوال با غلظت 300 میکرومولار میزان 98/6 در میلی گرم پروتئین بافت مشاهده شد. کاهش میزان نشت مالون دی آلدهید در زمان کاربرد توام اسیدسالسیلیک با غلظت 300 میکرومولار به میزان 45/1 میکرومول بر گرم بافت مشاهده شد. نتایج همچنین نشان داد که پرایم در زمان توام بهبود خصوصیات شیمیایی بذر را در شرایط وجود زوال به همراه دارد.

به منظور بررسی و تعیین ارزش زراعی، هفت رقم جدید کلزای بهاره با نام های فروزان، مهتاب، زمان، موج، دلگان، Z10B، SAN14 و هفت رقم تجارتی کلزا (ساری گل، RGS003، هایولا420، هایولا308، هایولا401، هایولا50 و ظفر) به عنوان برخی از ارقام کلکسیون مرجع کلزای کشور آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج در سال زراعی 95-1394 انجام گردید. صفات زراعی شامل وزن هزاردانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، درصد روغن، تاریخ رسیدگی و عملکرد دانه براساس دستورالعمل UPOV اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که، ارقام هیبرید بهاره نظیر هایولا 50 و هایولا401 دارای بیشترین عملکرد بودند و با توجه به برتری ارقام مهتاب، زمان و دلگان از نظر عملکرد و دارا بودن ارزش زراعی نسبت به سایر ارقام می توان این ارقام رابه عنوان ارقام جدید و بررسی های مربوط به منظور ثبت و تجاری سازی معرفی نمود.

به منظور بررسی اثر اندازه بذر ذرت هیبرید (رقم KSC704) در زمانهای مختلف کاشت بر شاخصهای مربوط به درصد، سرعت، قدرت و یکنواختی ظهور بذر در مزرعه، آزمایشی دو ساله بصورت فاکتوریل در کرج اجرا شد. در هر کرت، والد مادری (لاین B73) کاشته شده در سه تاریخ مختلف توسط والد پدری همان کرت (لاین Mo17) گرده افشانی گردید. بعد از برداشت، درصد وزنی اندازه های مختلف بذر هر تاریخ کاشت تعیین و به تفکیک در سال بعد در مزرعه کشت شدند. در سال اول، بذر متوسط و در سال دوم، بذر پهن بطور معنیداری بالاترین درصد ظهور گیاهچه در مزرعه و بذر گرد در هر دو سال پایینترین درصد را نتیجه دادند. بذر پهن در هر دو سال گیاهچه هایی با بالاترین وزن خشک را تولید کردند. اما از نظر یکنواختی ظهور گیاهچه، بذرهای متوسط نسبت به دو اندازه و شکل دیگر برتری داشتند. با وجود برتری بذر پهن در برخی شاخصهای مرتبط با ظهور گیاهچه و بوته در مزرعه، برتر بودن یک موضوع قطعی نبوده و در برخی شاخصهای مهم ظهور، بسته به شرایط محیطی رشد و نمو بذر در روی بلال بوته مادری و نیز فشردگی بذرها در نقاط مختلف بلال، بذر متوسط و حتی گرد بر اساس شرایط محیطی کاشت و اهداف مورد نظر در زمان کاشت برتری داشت. در صورتیکه بوته های قویتری مورد نیاز باشد، بذر پهن، ولی در صورتیکه سرعت ظهور و یکنواختی بالاتری مد نظر باشد بذر متوسط و حتی گرد میتواند مناسبتر باشد.