نوآوری های آموزشی
سال:1386 | دوره:6 | شماره:19 |تعداد مقالات:12

فناوری اطلاعات همچون آخرین دستاورد فناورانه، با توجه به حضور گسترده در تعلیم و تربیت همانند سایر جنبه ها و رویدادهای تعلیم و تربیت، نیازمند پرسش خردمندانه یا فلسفی است. در این پژوهش دیدگاههای گوناگون فلسفی درباره فناوری اطلاعات در حوزه تعلیم و تربیت مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و با توجه شباهتها و تفاوتهایی که در مبانی نظری این دیدگاهها وجود دارد، به سه گروه تقسیم شده اند. دیدگاه نخست یعنی مدرنیزم، فناوری اطلاعات را وسیله فکر آدمی می داند که به سبب نگاه مشتاقانه و آرمانی به فناوری، در این مقاله به این دیدگاه لقب نگاه "رویایی" داده شده است. دیدگاه انتقادی در تقابل با دیدگاه مدرنیزم و با نظر به مشکلات ناشی از بی طرفی ارزشی این دیدگاه در به کارگیری فناوری اطلاعات شکل گرفته است. دیدگاه مذکور به بررسی و تحلیل پیامدهای منفی و مخرب فناوری اطلاعات می پردازد و معتقد است که نگاه مدرنیزم به فناوری اطلاعات نادرست و تاسف بار است. از این رو به آن لقب نگاه "تراژیک" داده شده است. دیدگاه پست مدرنیزم با درنوردیدن مرزهای سنتی، فراسوی ساختارهای ثابت و تقسیم بندیهایی چون سوژه و ابژه، جنسیت، طبقه اجتماعی و نژاد می رود و برای این منظور از شیوه هایی چون تفسیر مدد می گیرد. به همین دلیل در این مقاله به آن لقب نگاه "دگرگونی" داده شده است. به نظر می رسد دیدگاهها در روندی تکاملی شکل گرفته اند، اما حتی نگاه "دگرگونی" نیز به تنهایی راهگشا نیست؛ از این رو در با هم نگری و در پیش گرفتن الگوی چرخه ای مرکب به دیدگاهها (به جای الگوی خطی تکاملی) استلزاماتی برای سیاستگذاری و طراحی فناوری اطلاعات در آموزش پیشنهاد شده است.

هدف از این مطالعه، بررسی تطبیقی چگونگی تلفیق فاوا در برنامه درسی آموزش و پرورش کشورهای فنلاند، انگلستان، استرالیا، کره جنوبی و سنگاپور به منظور ارایه الگوی مناسب برای ایران است. دلیل انتخاب کشورهای مورد مطالعه، تلفیق کامل فاوا در برنامه درسی آنها می باشد. این پژوهش توصیفی – پیمایشی از نوع تطبیقی است و محقق با مراجعه به اسناد و مدارک مربوط به برنامه درسی تلفیق شده با فاوا در کشورهای مورد مطالعه از طریق جستجو در سایتهای اینترنتی مرتبط مانند یونسکو، دیزرتیشن، پروکوئست، سایتهای وزارت آموزش و پرورش کشورهای مورد مطالعه و مراجعه به اسناد و مدارک مربوط به برنامه درسی ایران در زمینه توسعه کاربرد فاوا بر اساس روش مطالعه تطبیقی جرج بردی به سوالهای تحقیق پاسخ داده است. جامعه آماری این مطالعه، برنامه درسی با رویکرد تلفیق فاوا در کشورهای جهان و نمونه آماری، برنامه درسی تلفیق شده با فاوا در کشورهای منتخب است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در چشم انداز کشورهای مورد مطالعه رویکرد تلفیق فاوا در برنامه درسی مورد تاکید قرار گرفته و بر اساس آن اهداف و برنامه های اجرایی خاصی در نظر گرفته شده است. با توجه به این مطالعات، محقق برای طراحی الگوی تلفیق فاوا در برنامه درسی دوره آموزش عمومی آموزش و پرورش ایران، تجربیات کشورهای موفق را مورد ملاحظه قرار داده و چشم انداز تلفیق فاوا در برنامه درسی با رویکرد تلفیق پیشنهاد کرده است. سپس به تدوین ارزشها و اصول حاکم بر برنامه درسی با رویکرد تلفیق فاوا و استراتژیهای آن پرداخته و یک نمونه برنامه درسی با این رویکرد را در درس علوم برای دوره ابتدایی و راهنمای ارایه کرده است.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی اثربخشی فعالیتهای آموزش از راه دور به منزله یکی از شیوه های نوین و رویکرد جدید آموزشی در کشور است که موسسه آموزش از راه دور وزارت آموزش و پرورش آن را هدایت و اجرا می کند. اثربخشی فعالیت های آموزشی این شیوه بر اساس مصوبات موسسه دستیابی به اهداف آموزش از راه دور مانند دستیابی به هدف های توسعه انعطاف در روشهای آموزشی، تاثیرگذاری فناوری بر نحوه ارایه آموزش ها، میزان خوداتکایی و خودآموزی دانش آموزان، اجرای آیین نامه ها و دستورالعمل های آموزشی و اجرایی و تعریف شده است. برای اجرای این پژوهش پرسشنامه ای شامل 35 سوال در گروهی 290 نفری از مدیران و دبیران مقطع متوسطه مراکز آموزش از راه دور سراسر کشور استفاده شده است.نتایج به دست آمده از این پژوهش توصیفی نشان می دهد که فعالیتهای آموزشی این موسسه تا حد بسیار مطلوب، منجر به دستیابی اهداف آموزش از راه دور در کشور شده است. علاوه بر آن در تجزیه و تحلیل پاسخهای هر سوال نتایجی جالب از دیدگاه مدیران و دبیران به دست آمده است که از آن جمله می توان به عدم توسعه بی رویه مراکز مجری در کشور، اهمیت منابع و کتابهای خودآموز در مراکز نسبت به سایر منابع آموزشی متنوع، ضرورت و اهمیت نظارت بر فعالیت های مراکز مجری و ... اشاره کرد. از یافته های تحقیق چنین برمی آید فعالیتهای آموزش از راه دور با اهداف تعریف شده و مصوب موسسه و وزارت آموزش و پرورش مطابقت دارند.

متخصصان بزرگ تعلیم و تربیت با تاکید بر اهمیت تفکر، پرورش آن را یکی از هدفهای اصلی تعلیم و تربیت می دانند. بر این اساس، نظام آموزشی باید، به جای انتقال صرف اطلاعات به دانش آموزان، موقعیتهای مناسب برای پرورش تفکر کودکان را فراهم آورد.تفکر، به ویژه تفکر انتقادی، خود به خود رشد نمی یابد بلکه ضروری است که به صورت نظری و عملی تدریس شود. این مقاله به بررسی ماهیت و مولفه های تفکر انتقادی و چگونگی تدریس و شکوفاسازی آن پرداخته است.

هدف از مقاله حاضر، مقایسه کیفیت آموزش و پرورش مدارس دولتی و غیرانتفاعی استان چهارمحال و بختیاری بوده است که در دو بخش کمی و کیفی صورت پذیرفته است. در بخش کمی، برای محاسبه نرخهای آموزشی، دانش آموزان مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در یک دوره شش ساله مورد مطالعه قرار گرفتند که جامعه و نمونه برابر بودند. در بخش کیفی، 8 مدرسه راهنمایی و متوسطه به صورت هدف دار انتخاب شدند و 76 دانش آموز و 74 معلم به صورت نمونه گیری در دسترس، در این تحقیق شرکت کردند.پرسشهای پژوهش به بررسی نرخ ثبت نام دانش آموزان، نرخ قبولی و مردودی، نرخ ماندگاری و ترک تحصیل دانش آموزان مدارس دولتی و غیرانتفاعی می پردازد.فرضیه های پژوهش به بررسی میزان سلامت روانی معلمان، میزان رضایت دانش آموزان و ویژگیهای معلمان مدارس دولتی و مدارس غیرانتفاعی اختصاص یافته است.ابزار پژوهش در بخش کمی، پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی روان، آزمون 21 سوالی ارزیابی شخصیت آیزینگ و آزمون 24 سوالی رضایت مراجع است که از روایی و پایایی مناسب برخوردارند. در بخش کیفی چهار پژوهشگر آموزش دیده ضمن حضور، در مدارس و مشاهده وضعیت، با افراد مصاحبه کردند. یافته های پژوهش عبارتند از:1. میان میزان سلامت روانی معلمان مدارس دولتی و غیرانتفاعی تفاوت معنادار وجود ندارد.2. دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی از کیفیت خدمات ارایه شده در این مدارس راضی تر از دانش آموزان مدارس دولتی هستند.3. میان ویژگیهای فردی معلمان مدارس دولتی و غیرانتفاعی تفاوت معنادار وجود ندارد.4. نرخ ثبت نام در مدارس دولتی در هر سه مقطع بیشتر از مدارس غیرانتفاعی می باشد.5. نرخ قبولی و نرخ ماندگاری در مدارس غیرانتفاعی در هر سه مقطع بیشتر از مدارس دولتی است.6. نتایج حاصل از مشاهده و مصاحبه نشان داده که کیفیت فضای آموزشی و کلاسها، برنامه صبحگاهی، فعالیت های انجمن اولیا و مربیان و برگزاری امتحانات در مدارس دولتی بهتر از مدارس غیرانتفاعی بوده است، اما کیفیت رابطه اولیا با مدرسه، کیفیت درس ورزش و آزمایشگاهها در مدارس غیرانتفاعی از مدارس دولتی بهتر است

هدف این پژوهش بررسی رابطه باورهای فراشناختی با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس متوسطه شهر اشنویه (N = 1588) در سال تحصیلی 85-86 بوده است که از میان آنان 210 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند (n = 210). برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های – پرسشنامه فراشناخت (کارت رایت – هاتن و ولز، 1997)، مقیاس سلامت عمومی GHQ (گلد برگ و هیلیر، 1981) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک طرفه، استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که فراشناخت با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معنادار دارد (P<0.01). همچنین میان نمرات سلامت روانی دانش آموزانی که در سطوح مختلف فراشناخت قرار داشتند، تفاوت وجود دارد.