مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان
سال:1381 | دوره:6 | شماره:3 (مسلسل 23) |تعداد مقالات:8

مقدمه: از جوش شیرین به عنوان یک ماده کمکی در طبخ غذاها استفاده می‎شود. غالبا افراد جوان و خصوصا خانمها علاقه خاصی به استفاده از این ماده در طبخ کیکها و شیرینیها نشان می‎دهند. همچنین کلسیم به عنوان یکی از مواد بسیار مهم در رشد و نمو، دوران بارداری و شیردهی محسوب می‏گردد و در صورت کمبود یا افزایش آن افراد دچار صدمات جبران‏ناپذیری می‏گردند. لذا این تحقیق به منظور بررسی تغییرات میزان کلسیم خون (Ca) در اثر مصرف جوش شیرین در موش صحرایی صورت گرفت.مواد و روشها: در این تحقیق 3 گروه 15 تایی موش صحرایی انتخاب شدند که از نظر سن و جنس، محیط زیست و تغذیه از شروع تحقیق در محل نگهداری و شرایط یکسان بودند. به غذای گروه A، 5 g/kg جوش‎شیرین و به غذای گروه 10 g/Kg B جوش شیرین اضافه گردید [غذای گروه C (کنترل) فاقد جوش‎شیرین بود]. پس از سه ماه معالجه حیوانات با اتر بیهوش شدند و از قلب آنها بطور مستقیم خون گرفته شد. پس از جداسازی سرم، آزمایش اندازه‏گیری Ca صورت پذیرفت. نتایج: کلسیم گروه کنترل8.5 mg/dl، گروه 7.9 mg/dl A و کلسیم گروه  7.9 mg/dl Aبدست آمد که این تغییرات بین گروه C و A چندان قابل ملاحظه نبود، لیکن بین گروه B با A و B با C کاملا قابل توجه بود (P<0.02).نتیجه‎گیری: در این تحقیق مشاهده گردید افزودن جوش شیرین به رژیم غذایی موش صحرایی باعث کاهش کلسیم سرم می‎گردد که در مجموع می‏تواند تأثیر بسزایی بر بسیاری از واکنشهای بیوشیمیایی بگذارد.

مقدمه: تنفس ریتمیک یکی از روشهای انحراف فکر است که جهت دردهای حاد مورد استفاده قرار می‏گیرد. این مطالعه به منظور بررسی تأثیر تنفس ریتمیک بر شدت درد و میزان مسکن دریافتی بیماران پس از عمل جراحی ارتوپدی صورت گرفت. مواد و روشها: این مطالعه یک پژوهش نیمه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی است. در این پژوهش 68 بیمار بطور تصادفی از جامعه پژوهش انتخاب و به دو گروه کنترل (34 نفر) و تجربی (34 نفر) تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه راهنمای مصاحبه بود که خود شامل 10 سوال مربوط به مشخصات فردی و اجتماعی، معیار مقیاس بصری 10 عددی شدت درد (VAS) و فرم مخصوص دریافت مسکن بعد از عمل بود. 24 ساعت قبل از عمل جراحی به گروه تجربی روش تنفس ریتمیک آموزش داده می‏شد بطوری که بیمار قادر به انجام روش فوق می‏گردید (گروه کنترل تحت اقدامات روتین بخش قرار داشتند)، سپس در طی 24 ساعت اول شدت درد (در طی 12 ساعت اول هر 3 ساعت در طی 12 ساعت بعدی هر 6 ساعت) و تعداد مسکن دریافتی برای هر دو گروه کنترل و ثبت می‎شد. نتایج: سابقه عمل جراحی در بیماران 47.05% بود و 39.7% از بیماران سابقة یکبار بستری داشتند، نوع عمل جراحی اخیر اکثریت (61.8 (% پیـچ و پلاک بود و طول محل عمل جراحی اکثـریت دو گروه (55.9%) بین 20-11 سانتی‎متر بوده است. یافته‎های بدست آمده از شدت درد و تعداد مسکن دریافتی نشان داد که گروه تجربی که از تنفس ریتمیک در طی شدت درد استفاده نموده بودند به مراتب از شدت درد و دریافت مسکن کمتری بعد از عمل جراحی نسبت به گروه کنترل برخوردار بودند بطوری که آزمون آماری تی تست  (t=-3.83)با  P<0.01اختلاف معنی‎داری بین شدت درد و آزمون کای اسکویر  (X2=12.92)با  P<0.01اختلاف معنی‎داری با تعداد دفعات مسکن در گروه تجربی و کنترل نشان داد. نتیجه‎گیری: بکار گیری تنفس ریتمیک می‎تواند یکی از عوامل موثر در کاهش درد و تعداد مسکن دریافتی در بیماران بعد از عمل جراحی ارتوپدی باشد.

مقدمه: اصطلاح توبرکلوزیس طیف کلینیکی وسیعی است که توسط میکوباکتریوم توبرکلوزیس و به میزان کمتر توسط میکوباکتریوم بویس ایجاد می‎شود. این میکروب شایع‎ترین علت مرگ توسط یک عامل عفونی می‎باشد. از عوارض داروهای ضد سلی افزایش آنزیمهای کبدی می‎باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان افزایش آنزیمهای کبدی در بیماران تحت درمان در سنندج صورت گرفت. مواد و روشها: حجم نمونه شامل 309 بیمار مبتلا به سل بود که در سال 1378 تحت درمان با داروهای ضد سل بودند. این بیماران به صورت سرشماری انتخاب و وارد مطالعه شدند. حداقل سن این بیماران 15 سال و حداکثر 91 سال بود. آنزیمهای کبدی بیماران در شروع درمان، روز پانزدهم و روز سی‏ام پس از شروع درمان اندازه‏گیری شد. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که هیچ کدام از بیماران مبتلا به سل در شروع درمان افزایش آنزیمهای کبدی نداشتند. در روز پانزدهم پس از شروع درمان 68 نفر از بیماران یعنی 22 درصد آنها دچار افزایش آنزیمهای کبدی از 2 تا 15 برابر شدند. در حالیکه 241 نفر آنها یعنی 78 درصد افزایشی در آنزیمهای کبدی نداشتند. در روز سی‏ام فقط 4.2 درصد یعنی 13 نفر افزایش آنزیمهای کبدی داشتند. نتیجه‎گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می‎رسد که افزایش آنزیمهای کبدی در بیماران مبتلا به سل در استان کردستان نسبت به سایر مناطق دنیا بیشتر نبوده و داروهای ضد سل توسط بیماران تحمل می‎شوند. با این حال باید در بیماران مسن‎تر با احتیاط بیشتری دارو را تجویز نموده و ملاحظات لازم در تجویز توام داروها را اعمال نمود.

مقدمه: کارسینوم سلول بازال (BCC) شایعترین بدخیمی انسان می‏باشد. سرطانهای پوستی غیر ملانومایی یک معضل بهداشتی در سرتاسر جهان به شمار می‏رود. این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژی BCC در استان کردستان در سال 1378 انجام گرفت.مواد و روشها: جامعه آماری شامل کلیه موارد BCC در شهر سنندج در سال 78 بود. نوع مطالعه بصورت توصیفی (Descriptive) بود. از ابتدای سال 78 کلیه موارد BCC وارد مطالعه شدند. داده‎ها از طریق پرونده بیماران و همچنین مصاحبه با آنان بدست می‎آمد. داده‎های بدست آمده با کمک آمار توصیفی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: در مدت انجام مطالعه 117 مورد BCC بررسی شد که میزان بروز 9 مورد در هر یکصدهزار نفر جمعیت بود. از این تعداد 60 نفر (51.3 درصد) مرد و 57 نفر (48.7درصد) زن بودند. همچنین 68 نفر (63 درصد) ساکن شهر و 40 نفر (37 درصد) ساکن روستا بودند. از این تعداد فقط سه نفر سابقه ابتلا به BCC را در بستگان درجه اول و دوم ذکر نمودند. 17 نفر سابقه عود در محل بیماری را داشتند. از نظر آناتومیک بینی در 65.8درصد موارد (76 نفر) درگیر بود. دیگر نتایج مطالعه نشان داد که بیماری در گروه سنی 69-60 سال از فراوانی بیشتری برخوردار بود. میانگین سنی بیماران مورد مطالعه 59.6سال با انحراف معیار 14.6سال بود.نتیجه‎گیری: بر اساس نتایج این مطالعه به نظر می‏رسد BCC بعنوان یک معضل جدی بهداشتی در استان کردستان مطرح می‏باشد. پایین‏بودن میانگین سنی ابتلا به BCC در جامعه ما، لزوم توجه هر چه بیشتر به BCC و معاینات دوره‏ای افراد در معرض خطر را آشکار می‏سازد.

مقدمه: اسکولیوزیس انحراف جانبی ستون فقرات می‏باشد که با چرخش و پیچ‏خوردگی مهره‏ها بر روی محور عمودی همراه بوده و یکی از شایعترین بیماریهای کودکان است. اهمیت اسکولیوزیس بعنوان یک معضل بهداشتی در سنین مدرسه شناخته شده است بطوریکه برنامه‏های غربالگری گسترده‏ای در مناطق مختلف دنیا اجرا شده و یا در حال اجرا می‏باشد.مواد و روشها: این مطالعه یک مطالعه توصیفی ـ تحلیلی بود. جامعه آماری را کلیه دانش‏آموزان دختر و پسر مدارس راهنمایی شهر سنندج تشکیل میداد. حجم نمونه شامل 1981 نفر از این دانش‏آموزان بود که به روش تصادفی (طبقه‏ای ـ خوشه‏ای) انتخاب شدند. سپس از افراد مورد مطالعه معاینات لازم به عمل آمد. داده‎های به دست آمده با استفاده از نرم‏افزار آماری SPSS win و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: در این مطالعه تعداد 1981 نفر از دانش‏آموزان مقطع راهنمایی شهر سنندج مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج مطالعه تعداد 981 نفر آنها یعنی 49.5درصد پسر و تعداد 1000 نفر یعنی 50.5 درصد دختر بودند. میانگین سنی آنها 13.44 سال با انحراف معیار 1.13سال بود. از میان افراد مورد مطالعه تعداد 527 نفر یعنی 26.6درصد در مرحله اول غربالگری شناسایی شدند که به کلینیک تخصصی ارجاع داده شدند. در نهایت شیوع اسکولیوزیس در افراد مورد مطالعه 2.8درصد (55 مورد) بود. شیوع اسکولیوزیس در میان پسران به طور معنی‏داری بیشتر از دختران بود.نتیجه‎گیری: بر اساس نتایج این مطالعه چنین نتیجه‎گیری شد که میزان شیوع اسکولیوزیس در مدارس راهنمایی شهر سنندج در حد متوسطی قرار دارد ولی اسکولیوزیس بطور غیرمعمول در پسران بیشتر از دختران است که باید مورد بررسی و مطالعات بیشتر قرار گیرد.

مقدمه: بیماریهای آتوپیک در چند دهه اخیر شیوع چشمگیری یافته است و به نظر می‏رسد که در صورت وجود زمینه‏های ژنتیک، نقش عوامل محیطی در بروز این بیماریها کاملا بارز است لذا در این تحقیق سعی گردید که شیوع بیماریهایی نظیر آسم، رینیت و کونژنکتیویت و درماتیت آتوپیک را در جمعیت مردان 16 تا 25 ساله شهر سنندج بدست آورده و در میان عوامل محیطی، تاثیر دو عامل رتبه تولد و سن والدین در هنگام بارداری را بر روی بروز این بیماریها بدست آوریم. مواد و روشها: در این مطالعه دانشجویان سال آخر پزشکی و کارشناسان پرستاری جهت نحوه معاینه و پرکردن پرسشنامه آموزش داده شدند و با توجه به تراکم جمعیتی و وضعیت اقتصادی فرهنگی، شهر به نواحی کلی تقسیم و اطلاعات بیش از 3500 نفر از مردان بین 16 تا 25 سال شهر سنندج جمع‏آوری شد و با کمک نرم افزار آماری SPSS win تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: بر طبق این مطالعه 2.1% افراد به آسم اینترینسیک و 4.3% افراد به آسم فصلی و آلرژیک مبتلا می‏باشند همچنین 14.5% افراد به درجات مختلفی از بیماری درماتیت آتوپیک مبتلا هستند 17.9% افراد جامعه به رینیت یا کونژنکتیویت یا هر دو بیماری مبتلا می‏باشند. از طرف دیگر افزایش رتبه تولد بر روی آسم فصلی تاثیر کاهنده  (P<0.025)داشته ولی باعث افزایش معنی‏دار بیماری درماتیت آتوپیک گردیده است  (P<0.05)همچنین افزایش سن مادر حین تولد تأثیر کاهنده‏ای بر وقوع رینیت و کونژنکتیویت داشت  (P<0.04)و افزایش سن پدر هنگام تولد همانند نتایج رتبه تولد، تاثیر کاهنده بر وقوع آسم فصلی داشته ولی امکان وقوع بیماری درماتیت آتوپیک را افزایش می‏دهد.نتیجه‎گیری: متاسفانه بر خلاف انتظار، شیوع بیماریهای آتوپیک در جامعه مورد مطالعه ما با جوامع غربی قابل مقایسه است همچنین مانند سایر مطالعات معلوم شد که افزایش رتبه تولد و سن والدین حین تولد، تاثیر کاهنده بر شیوع این بیماریها دارد که تنها نکته غیرمعمول تاثیر افزاینده این عوامل بر شیوع بیماری درماتیت آتوپیک می‎باشد که برای رفع ابهام احتیاج به مطالعات دقیق‎تری دارد.

مقدمه: آنمی یکی از معضلات اصلی بیماران همودیالیزی است که با عوارض بسیاری همراه است تولید ناکافی اریتروپویتین (EPO) علت اصلی آنمی در بیماران تحت همودیالیز است و کاهش ذخایر آهن، یا کاهش در دسترس بودن آن، شایعترین علت مقاومت به EPO است. از آنجا که کمبود و Over load  آهن هر دو عوارض پاتولوژیک دارند، اندازه‏گیری وضعیت آهن در بیماران همودیالیز کاملا ضروری است. مواد و روشها: جامعه آماری در این مطالعه توصیفی کلیه بیماران همودیالیزی بود که در مرکز دیالیز بیمارستان توحید سنندج در سال 1380 تحت دیالیز بوده و EPO دریافت می‎کردند. داده‎های لازم شامل مشخصات بیمار، میزان هموگلوبین، درصد هماتوکریت،MCH , MCV  و سطح سرمی آهن (SI) ظرفیت اتصال آهن (TIBC) و ferritin پس از اندازه‎گیری در چک لیست ثبت گردید و پس از ورود داده‎ها به کامپیوتر و دسته‎بندی و تجزیه و تحلیل آنها، شدت آنمی و فراوانی آن بر حسب هر یک از عوامل فوق بررسی گردید. نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که 97.6% افراد مورد مطالعه دچار آنمی بودند. در این بین تنها 53.7% افراد آهن سرم غیرطبیعی، 4.9% افزایش قابل ملاحظه TIBC و 19.5% سرم فریتین زیر ng/ml100 داشتند. همچنین این مطالعه نشان داد که تنها 4.9% از بیماران، MCV کمتر از 85 داشتند و در 34.0% موارد MCH کمتر از 25 میگروگرم بود.نتیجه‏گیری: بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده، مشخص گردید که تقریباً تمامی بیماران مورد بررسی که اریتروپویتین دریافت می‎کنند دچار آنمی هستند و با توجه به آنکه شایعترین علت مقاومت به  EPO، فقرآهن است، نیازی مبرم به بررسی وضعیت آهن این بیماران وجود دارد. براساس نتایج بدست آمده بهترین معیارها جهت شناسایی و ارزیابی وضعیت آهن در افراد مورد مطالعه درصد اشباع (SI/TIBC)  (با شدت یافتن آنمی از حساسیت این تست نیز کاسته می‏شود) و MCH (حتی در موارد آنمی شدید) می‏باشند. در ضمن نرمال بودن MCV در اغلب موارد، می‏تواند بیان‏کننده کمبود همزمان اسیدفولیک و Vit B12 و نیاز به درمان جایگزین آنها باشد.

مقدمه: هر چند که رشد علمی بشر بویژه در نیمه دوم قرن بیستم رفاه نسبی را برای او به همراه آورد ولی پایه‎گذار معضلی جدید بنام حوادث نیز گردید که امروزه به یکی از سه ریسک فاکتور مهم اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی در سطح جهان تبدیل شده است. از میان حوادث، تصادفات بویژه در کشورهای در حال توسعه نظیر کشورما از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا علاوه بر اینکه همه ساله منجر به مرگ و مصدومیت تعداد زیادی از افراد جامعه می‏شود خسارات شدیدی را نیز بر اقتصاد ملی کشور وارد می‎سازد.مواد و روشها: مطالعه حاضر که یک پژوهش توصیفی مقطعی محسوب می‎شود به منظور بررسی اپیدمیولوژی حوادث رانندگی منجر به مرگ استان تهران در سال 1378 و با استفاده از اطلاعات ارایه شده توسط سازمان پزشکی قانونی و سازمان حمل و نقل و پایانه‎های کشور صورت گرفت.نتایج: تجزیه و تحلیل داده‏های جمع‏آوری شده که شامل 2209 مورد حادثه منجر به مرگ بود نشان داد که بیشتر قربانیان حوادث مورد مطالعه در دوره یاد شده در رده سنی 21 تا 30 سال قرار دارند (22.3 درصد). همچنین مشخص شد که اکثر قربانیان حوادث جاده‏ای استان را عابرین پیاده تشکیل می‏دهند (54.6 درصد). در کلیه حوادث محل اصلی واردشدن ضربه و علت نهایی مرگ ضربه به ناحیه سر بوده است (به ترتیب 42.1 و 59.2 درصد).نتیجه‎گیری: آموزش ایمنی ترافیک در مدارس کشور، نظارت دقیق بر اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی همراه با ارایه آموزشهای مناسب به رانندگان متخلف و توسعه کمی و کیفی سیستمهای امداد، نجات و اورژانس جاده‏ای بخشی از پیشنهادات ارایه شده می‏باشد.