(علوم تشریح ایران) Anatomical sciences journal
سال:1384 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

هدف: مقایسه توان امبریوتروفیک سلولهای قطبی شده لوله رحم و رحم انسان در هم کشتی با جنینهای تک و دو سلولی موشمواد و روشها: لوله رحم و بافت آندومتریوم انسان با مراجعه به بیمارستان از بیماران هیسترکتومی تهیه شد و سلولهای پوششی آن، پس از جداسازی از بافت، روی ژل ماده خارج سلولی به حالت قطبی کشت شد. برای ارزیابی قطبیت سلول، از روش میکروسکوپ الکترونی گذاره استفاده شد. 7 روز پس از آغاز کشت قطبی، سطح ظرف کشت، توسط تک لایه ای از سلولهای قطبی پوشیده شد. در این زمان محیط کشت خارج و محیط حاوی سرم آلبومین اضافه شد و روز بعد، جنینهای تک و دو سلولی تهیه شده از موش NMRI روی تک لایه های پوششی قطبی لوله رحم، قطبی رحم و محیط کنترل قرار گرفت. تکوین جنینها به طور روزانه، با مشاهده در زیر میکروسکوپ معکوس ثبت شد و نتایج به دست آمده با روش آماری مقایسه شد. همچنین در پایان کشت تعدادی بلاستوسیست، به طور اتفاقی از هر گروه انتخاب شد و به روش افتراقی رنگ آمیزی شد. نتایج شمارش سلولی نیز با روش آماری آنالیز شد. یافته ها: تشکیل اتصال محکم بین سلولهای کشت یافته روی ماده خارج سلولی که در مقاطع میکروسکوپی مشاهده شد، تاییدی بر قطبیت سلولها بود. این سلولها استوانه ای شکل با هسته ای قاعده ای و میکروویلی در سطح ظاهر شدند. براساس نتایج تکوین، در گروههای قطبی، درصد بیشتری از جنینهای تک سلولی از مرحله ایست تکوینی عبور کردند و به مرحله تکاملی بلاستوسیست رسیدند و نیز بلاستوسیستهای حاصل، از تعداد سلول بیشتری برخوردار بود. همچنین تکوین جنینهای دو سلولی در گروههای قطبی، از لحاظ میزان تکوین و سلولاریتی بلاستوسیستها، بهتر از گروه کنترل بود و درصد کمتری از جنینها در گروههای قطبی دژنره شدند و این تفاوتها معنی دار بود. در گروه قطبی لوله رحم، درصد عبور از مرحله ایست تکوینی )دو سلولی به 4-8 سلولی(، تشکیل بلاستوسیست و تعداد بلاستوسیست های حاصل، بیش از گروه قطبی رحم بود و در عوض، در گروه قطبی رحم، درصد بیشتری از جنینها به مرحله خروج از زونا رسیدند. البته هیچ کدام از این تفاوتها معنی دار نبود. نتایج شمارش سلولی نشان داد بلاستوسیستهای حاصل از تکوین جنینهای دو سلولی در گروههای مختلف به طور معنی داری پرسلولتر از بلاستوسیستهای حاصل از تکوین جنینهای تک سلولی در گروه مشابه است.نتیجه گیری: تکوین جنین در هم کشتی با سلولهای قطبی رحم و لوله رحم، با ضریب آماری بالایی بهبود می یابد و از این نظر لوله رحم با رحم تفاوت آماری معنی داری ندارد، اگر چه در گروه قطبی رحم، تعداد بیشتری از جنینها به مرحله تکاملی بالاتر (بلاستوسیست در حال خروج از زونا) می رسند.  

هدف: بررسی تاثیر پروژسترون روی کیفیت (قطر و تعداد کل سلولهای بلاستوسیست) و بقا و نیز میزان لانه گزینی جنین در موشهای تحریک شده و بدون تحریک.مواد و روشها: موشهای ماده NMRI بالغ 6-7 هفته ای به چهار گروه تقسیم شدند: (1 گروه شاهد یعنی موشهای تحریک نشده و باردار، (2 گروه تحریک نشده که از روز اول بارداری، روزانه 1mg/mouse پروژسترون دریافت کردند، (3 موشهای تحریک تخمک گذاری شده و باردار که تحریک تخمک گذاری توسط تزریق داخل صفاقی 10 IU هورمون سرمی اسب باردار و هورمون کوریونی انسانی انجام شد و (4 موشهایی که علاوه بر تحریک تخمک گذاری و بارداری مشابه گروه دوم، روزانه 1 mg/mouse پروژسترون از روز اول بارداری دریافت کردند. به تعداد متوسط 17 سر از موشها در هر گروه در روز چهارم بارداری کشته شدند و تعداد جنینهای بلاستوسیست نرمال، دژنره و تعداد کل سلولها و قطر بلاستوسیستها ارزیابی شد. در روز هفتم به تعداد متوسط 15 سر دیگر از موشها در هر گروه جهت شمارش نقاط لانه گزینی شده کشته شدند. نقاط لانه گزینی نسبت به کل جنینهای زنده سنجیده شد.یافته ها: میزان لانه گزینی و درصد بقای جنین در گروه کنترل، تحت تیمار پروژسترون، تحریک شده و تحریک شده تحت تیمار پروژسترون به ترتیب 92.25) درصد 80.99 درصد(، 97.68) درصد، 92.06) درصد(، 85.17) درصد، 39.72 درصد( و 87.25) درصد ، 41.2 درصد( بود تعداد کل سلولها در گروههای ذکر شده به ترتیب 87.37 ± 1.4، 112 ± 0.7، 128.62 ± 1.3 و 126.8 ±1.6 بود. از نظر آماری در گروه دوم درصد بقا و میزان لانه گزینی (p<0.001) در مقایسه با دیگر گروهها بیشتر بود. همچنین تفاوت معنی داری از نظر تعداد سلول در گروههای تحریک شده )گروه 3 و (4 در مقایسه با دو گروه دیگر مشاهده شد.نتیجه گیری: بنابراین تجویز پروژسترون به تنهایی باعث افزایش درصد بقا و میزان لانه گزینی جنین شد که احتمالا این هورمون می تواند به عنوان یک فاکتور بقا در تکوین بهتر جنین مطرح شود.  

هدف: بررسی تاثیر انجماد شیشه ای در نی انجمادی کشیده شده باز بر میزان زنده ماندن، میزان لقاح و ظرفیت تکاملی با استفاده از اووسیتهای موش و مقایسه آن با انجماد در نی انجمادی متداول مواد و روشها: برای کار بعد از تحریک تخمک گذاری موش سوری نژاد NMRI، تعداد 819 اووسیت به دست آمده به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. 259 اووسیت برای انجماد با نی متداول، 283 اووسیت برای انجماد با نی کشیده شده باز و 277 اووسیت بدون انجماد به عنوان گروه کنترل به کار گرفته شدند. اووسیت های گروههای انجمادی پس از تیمار با محلول اتیلن گلیکول به دو روش معمول و نی کشیده شده منجم شدند. پس از انجماد و ذوب میزان لقاح و قدرت تکوین اووسیت ها با IVF ارزیابی شد و نتایج حاصل با استفاده از مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: میزان زنده ماندن اووسیت های منجمد - ذوب شده در نی انجمادی متداول 73.8 درصد و در نی انجمادی کشیده شده باز 84.8 درصد محاسبه شد که اختلاف معنی دار بود (p=0.001). بعد از عمل تلقیح، میزان لقاح اووسیت ها در نی انجمادی متداول 28.6) درصد( از میزان لقاح اووسیت ها در نی انجمادی کشیده شده باز 84.1) درصد( کمتر بود و تحلیل آماری اختلاف معنی داری را نشان داد (p=0.000). بعد از کشت دادن، ظرفیت تکاملی اووسیت هایی که با نی انجمادی متداول منجمد شده بودند 24.3 درصد و ظرفیت تکاملی اووسیت هایی که با نی انجمادی کشیده شده باز منجمد شده بودند 43.8 درصد به دست آمد که باز هم اختلاف معنی دار بود (p=0.000).نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان داد که به کارگیری نی انجمادی کشیده شده باز از نظر میزان زنده ماندن، میزان لقاح و تکامل، بهتر از انجماد به روش متداول بود. اما استفاده معمول آن در مراکز نازایی به مطالعات بیشتر و گسترده تر نیاز دارد.  

هدف: بررسی تاثیر بتامرکاپتو اتانول بر از سرگیری میوز، بلوغ آزمایشگاهی تخمکهای نارس موش تیمار شده با DEHP (Di-(2-ethylhexyl) phathalate) و تکوین جنینهای حاصل از آن.مواد و روشها: موشهای سوری نژاد NMRI 4-6) هفته ای( به مدت 12 روز با حجم 50 میکرولیتر DEHP با غلظت 2.56 مولار به صورت خوراکی تیمار شدند. سپس تخمکهای نابالغ گرفته شده از تخمدان آنها در دو گروه آزمایشی دسته بندی شدند. 121 تخمک  نارس در محیط (Minimum Essential Medium-alpha) MEM-a حاوی FCS (Fetal Calf Serum) 5 درصد، 100 میلی واحد بر میلی لیتر (rFSH) Conal-F 7.5 واحد بر میلی لیتر (human Corionic Gonadotropin) hCG (گروه اول) و 120 تخمک در محیط MEM-α حاوی FCS 5 درصد، 100 میلی واحد بر میلی لیتر rFSH، 7.5 واحد بر میلی لیتر hCG و 100 میکرومولار بتامرکاپتو اتانول (گروه دوم) قرار داده شدند. 198 تخمک گروه کنترل از موشهای سالم و تیمار نشده گرفته شده در محیط (MEM-a) حاویFCS 5 درصد، 100 میلی واحد بر میلی لیتر rFSH، 7.5 واحد بر میلی لیتر hCG (گروه کنترل) قرار داده شدند. تخمکها به مدت 24 ساعت داخل انکوباتور °37 سانتی گراد با 5 درصد Co2 قرار گرفتند. تخمکهای بالغ شده (Metaphase II; MII) در کنار اسپرم موشهای نر همان نژاد قرار گرفتند. مراحل تکوین جنینی 24، 72 و 96 ساعت پس از لقاح با میکروسکوپ معکوس بررسی گردید. نتایج از سرگیری میوز، بلوغ آزمایشگاهی وتکوین جنینهای حاصل از آن با آزمون آماری Chi-squar بررسی شد.یافته ها: از سرگیری میوز در گروههای آزمون یک و دو به ترتیب 71 و 79 درصد بود که هر دو گروه نسبت به گروه کنترل 89) درصد( دارای تفاوت معنی داری بودند (p<0.008) اما گروه دوم نسبت به گروه اول تفاوت معنی داری را با آزمون آماری نشان نداد. همچنین بلوغ آزمایشگاهی در گروههای آزمون اول و دوم به ترتیب 52 و 68 درصد بود که نسبت به گروه کنترل اختلاف داشتند. بلوغ تخمکها در گروه اول نسبت به گروه کنترل 75) درصد( کاهش معنی داری را نشان داد (p=0.000). از طرفی گروه دوم نسبت به گروه اول میزان بلوغ، افزایش چشمگیری را نشان داد (p=0.01). تعداد جنینهای 24 ساعت پس از لقاح در گروههای آزمون اول و دوم به ترتیب 52 و 70 درصد بود که گروه اول نسبت به گروه کنترل 74) درصد( کاهش معنی داری را نشان داد (p<0.01) و گروه دوم نسبت به گروه اول افزایش معنی داری را نشان داد (p=0.04).نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بتامرکاپتو اتانول 100) میکرومولار( تا حدودی تاثیر منفی DEHP را بر بلوغ آزمایشگاهی تخمکهای نارس موش تیمار شده با DEHP و تکوین جنینهای حاصل از آن مهار می کند و از سرگیری میوز، بلوغ و تکوین آزمایشگاهی تخمکهای نارس موش را بهبود می بخشد.  

هدف: بررسی تغییرات پارامترهای حجمی مغز رت بالغ نر بدنبال کاربرد کربنات لیتیم با روش استریولوژی. مواد و روشها: به این منظور 20 رت بالغ نر 60 تا 70 روزه از نژاد Wistar انتخاب و به طور تصادفی دو گروه تقسیم شدند (n=10). گروه تجویز محلول کربنات لیتیم 0.1 درصد و گروه شاهد آب مقطر به عنوان آب آشامیدنی مصرفی روزانه طی مدت 12 هفته دریافت نمودند. پس از مدت مذکور حیوانات توسط اتر بیهوش شدند و مغز آنها به دقت خارج شد و در محلول ثبیت کننده Lilli تثبیت شد. سپس نمونه ها در آگار 4 درصد قالب گیری شد و به وسیله دستگاه برش بافت اسلایسهای یک میلیمتری از قالبها تهیه شد. گرید استاندارد حاوی نقاط به صورت تصادفی روی تصویر اسلایسهای مغز انداخته شد و شمارش نقاط برخورد با بخشهای مورد نظر انجام شد و حجم ماده خاکستری، ماده سفید و کل مغز با استفاده از اصل کاوالیوی (cavalieri's principle) محاسبه شد. اطلاعات به دست آمده توسط آزمون آماری غیرپارامتری من - ویتنی (Mann Whitney) تجزیه و تحلیل شد و اختلافات بین گروهها در حد کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین حجم کل، حجم ماده خاکستری و حجم ماده سفید مخ در گروههای شاهد و تجویز کربنات لیتیوم در طی یک دوره 12 هفته ای هیچ تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: بنظر می رسد 0.1 درصد بر شاخصهای حجمی مغز و ساختار ماکروسکوپی آن تاثیری ندارد.  

هدف: بررسی آثار بنزن (یکی از ترکیبات کاربردی در صنعت) بر ساختمان کلیه در نمونه ای از پستانداران (موش سفید)مواد و روشها: موشها در 3 گروه نر شاهد، حلال و تیمار در شرایط مناسب آزمایشگاهی مطالعه شدند. موشهای تیمار تحت تاثیر خوراکی بنزن با دوز 1000 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 10 روز و در هر روز در یک نوبت در ساعتی معین به میزان 0.1 سی سی از محلول تهیه شده قرار گرفتند. در خاتمه هر دوره پس از تشریح و جدا کردن کلیه ها، نمونه ها را در تثبیت کننده ثابت کرده و مقاطع بافتی تهیه شد. سپس با استفاده از روشهای ANOVA و t-test آنالیز آماری صورت گرفت.یافته ها: مطالعات میکروسکوپی و آماری نمونه های تهیه شده نشان داد که در گروههای تیمار نسبت به گروههای شاهد، کلیه ها پرخون شده، نسبت وسعت لایه های قشر مغزی بیرونی و درونی و همچنین ضخامت دیواره لوله های دیستال، پروگزیمال و هنله، فضای کپسول بومن و دانه های مالپیگی دچار تغییراتی معنی دار شده است و در کل در کلیه ها انسجام بافتی به هم خورده و مسمومیت سلولی ایجاد شده است.نتیجه گیری: در تشکیل ادرار، توزیع متناسب رگهای خونی، شبکه گلومرولی اولیه درون دانه های مالپیگی و شبکه خونی دور توبولی اهمیت خاصی دارند. تغییرات غیرعادی در ضخامت لایه های قشری و مغزی لوله های ادراری، التهاب کلیه، توسعه شبکه مویرگی در دانه های مالپیگی، اتساع فضای کپسول و حتی حضور پلاسمای خونی و کاهش قطر در سلولهای دیواره ای لوله های ادراری نمونه های تیمار نشان می دهد که بنزن اثرهای قابل ملاحظه ای را در ساختار و عملکرد بخشهای مختلف کلیه داشته است.  

هدف: بررسی آثار وراپامیل و نیفدیپین روی کلیه دیابتی مواد و روشها: این مطالعه تجربی روی 6 گروه هشت تایی موش صحرایی نر بالغ انجام شد. یک گروه سالم و یک گروه دیابتی یا کنترل. دو گروه دیابت تحت درمان با وراپامیل و یا نیفدیپین و دو گروه سالم تحت درمان با وراپامیل و یا نیفدیپین دیابت با تزریق 50 mg/kg استرپتوزوتوسین (STZ) ایجاد شد. وراپامیل 40 mg/kg/dI و نیفدیپین 10mg/kg/dI به صورت خوراکی و روزانه داده شد. مصرف وراپامیل و نیفدیپین یک ماه بعد از القای دیابت در حیوانها شروع و تا دو ماه دیگر ادامه داشت. بعد از زمان مذکور حیوانها بیهوش و بعد از بازکردن شکم، کلیه سمت چپ بیرون آورده شد. ابتدا کلیه ها وزن شده و قسمتی از آن برای بررسی هیدروکسی پرولین جدا شد و بقیه آن برای مطالعات بافت شناسی با فرمالین 10 درصد ثابت شدند. بعد از بلوک گیری و تهیه مقاطع طولی 5 میکرونی با تکنیکهای H&E، PAS و تری کروم ماسون رنگ آمیزی و سپس مورد مطالعه بافت شناسی قرار گرفتند. قطر گلومرول، لوله خمیده نزدیک، لوله خمیده دور و لوله جمع کننده در گروههای مختلف اندازه گیری شد.یافته ها: بررسی میانگین وزن کلیه در گروههای مختلف، سالم، دیابت و گروههای تحت درمان با وراپامیل و نیفدیپین اختلاف معنی داری را نشان نداد. مصرف وراپامیل با دوز 40 mg/kg/dI و نیفدیپین با دوز 10 mg/kg/dI می تواند در حیوانهای دیابتی میزان هیدروکسی پرولین را به طور معنی داری در مقایسه با گروههای کنترل کاهش دهند (p<0.001). میانگین قطر گلومرول، لوله های خمیده نزدیک، لوله های خمیده دور، لوله های جمع کننده در بین دو گروه سالم و دیابتی معنی دار نبود اما مصرف وراپامیل ونیفدیپین موجب افزایش قطر لوله های خمیده دور و لوله های جمع کننده در گروههای سالم شد (p<0.05). اما در گروههای دیابتی فقط موجب افزایش قطر لوله های خمیده دور شد (p<0.05). یافته های پاتولوژی نسبی غشای پایه، پرخونی عروق و افزایش رشته های کلاژن را در گروهای دیابتی نشان داد. نتیجه گیری: چنین استنباط می شود که وراپامیل و نیفدیپین در مدت مورد مطالعه توانسته اند بافت فیبروز بینابینی را در کلیه حیوانهای دیابتی کاهش دهد. اما ایجاد آتروفی و تغییرات کلی دیگر در کلیه نیاز به زمان بیشتر دیابت دارد.    

شریان براکیال ادامه شریان آگزیلاری است که از کنار تحتانی وتر عضله ترس ماژور شروع شده، طول بازو را طی می کند و تقریبا در یک سانتی متر پایین تر از مفصل آرنج به دو شاخه انتهایی به نام اولنار و رادیال تقسیم می شود. در تشریح جسد یک مرد حدود 60 ساله که با روش کلاسیک آناتومی (Grants) انجام شد، دو شاخه شدن شریان در سطح عضله کوراکوبراکیالیس صورت گرفته بود. دو شاخه اصلی شریان بازویی یکی همان براکیال و دیگری اولنار بود. ممکن است در هنگام تزریقات داخل وریدی در ناحیه آرنج به علت نزدیک بودن مسیر شریان اولنار با ورید بازیلیک، اشتباها به جای ورید بازیلیک تزریق در داخل شریان اولنار صورت گرفته که در نهایت منجر به آمپوتاسیون بخشی از اندام فوقانی گردد.