مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
سال:1396 | دوره:24 | شماره:4 |تعداد مقالات:16

اهداف: کثرت افراد دارای ناتوانی و افزایش روزافزون آن ها، لزوم شناخت نگرش جامعه در مورد ناتوانی را مشخص ساخته است. اهمیت شناخت نگرش، داشتن ابزاری مناسب برای اندازه گیری آن را ضروری می سازد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس فارسی سنجش نگرش نسبت به افراد دارای ناتوانی انجام شد.مواد و روش ها: تحقیق حاضر مطالعه ای غیرتجربی و روش شناختی بود که در آن مقیاس نگرش به افراد دارای ناتوانی ترجمه، معادل سازی و هنجاریابی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات مقیاس (ATDP scale) بود. نسخه انگلیسی پرسشنامه ATDP طی دو مرحله، نخست به دست سه مترجم باتجربه و مسلط که زبان مادری آن ها فارسی بود، به فارسی ترجمه و سپس به انگلیسی بازگردان شد. پایایی پرسشنامه به روش آزمون- بازآزمون در فاصله سه هفته بررسی شد. از شاخص های ICC و SEM در ارزیابی تکرارپذیری نسبی و مطلق و از ضریب آلفای کرونباخ در ارزیابی تکرارپذیری نمرات مقیاس ها از جنبه هم خوانی درونی استفاده شد. برای روایی محتوا، از شیوه روایی محتوای کیفی استفاده شد. بدین صورت که متن ترجمه شده در اختیار ده نفر از صاحب نظران قرارگرفت و نظرات آن ها اخذ شد.یافته ها: نتایج نشان داد که مترجمان در کیفیت کلی ترجمه 90 درصد، در یکسانی مفهومی 93.3 درصد، در شفافیت 96.7 درصد و در زبان مشترک ترجمه 96.7 درصد توافق داشتند. تمام مقیاس های پرسشنامه ثبات خوبی را نشان داد (r=0.70 و Icc=0.75 و 0.85=a Cronbach).نتیجه گیری: تحقیق حاضر نشان داد که نسخه فارسی مقیاس ATDP قابلیت اعتماد و اعتبار لازم برای سنجش نگرش نسبت به افراد دارای ناتوانی را در جامعه ایرانی دارد.

زمینه و هدف: حضور در دانشگاه همواره برای تمام دانشجویان خوشایند نیست و ممکن است برخی مواقع دانشجویان با چالش هایی مواجه شوند که منجر به بی علاقگی، خستگی و احساس ناکارآمدی آنها شود. بی علاقگی، خستگی و احساس ناکارآمدی از وجوه فرسودگی تحصیلی می باشد که در چند دهه اخیر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است. براین اساس هدف پژوهش حاضر، شناسایی ارتباط ادراک از محیط یادگیری و فرسودگی تحصیلی با واسطه گری تاب آوری تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری می باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی (با استفاده از مدل یابی روابط ساختاری) می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان رشته علوم تربیتی دانشگاه حکیم سبزواری تشکیل دادند که از بین آنها 170 نفر بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده، شامل پرسشنامه های اندازه گیری ادراک محیط آموزشی داندی، تاب آوری تحصیلی ساموئلز و فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران می باشد. داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزارهای SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، ادراک از محیط یادگیری اثر معناداری بر فرسودگی تحصیلی (0.33-) و تاب آوری تحصیلی (0.51) و تاب آوری تحصیلی اثر معناداری بر فرسودگی تحصیلی (0.55-) داشت. علاوه براین، اثر غیرمستقیم ادراک از محیط یادگیری بر فرسودگی تحصیلی از طریق تاب آوری تحصیلی نیز معنادار (0.28-) بود. همچنین با توجه به شاخص های برازندگی مدل، شاخص نیکویی برازش (0.93)، ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب (0.07)، شاخص برازش هنجارشده (0.90)، مدل پیشنهادی از برازش مناسبی برخوردار بود.نتیجه گیری: ادراک از محیط یادگیری علاوه بر اثر مستقیم بر فرسودگی تحصیلی، بطور غیرمستقیم نیز از طریق تاب آوری تحصیلی بر فرسودگی تحصیلی اثرگذار است. بنابراین متغیر تاب آوری تحصیلی را می توان به عنوان متغیر میانجی بین ادراک از محیط یادگیری و فرسودگی تحصیلی در نظر گرفت.

اهداف: فاکتور رونویسی med 13 بر پاسخ عضله اسکلتی به محرک های القاکننده سازگاری عضلانی تاثیر دارد. هدف این پژوهش بررسی تاثیر برنامه فعالیت استقامتی بر بیان ژن med 13 عضلات اسکلتی تند و کند انقباض بود.مواد و روش ها: آزمودنی هایی این پژوهش چهارده رت نر نژاد ویستار بودند که تحت شرایط استاندارد به مدت چهار هفته قبل از شروع پروتکل تمرینی نگهداری شدند. سپس، به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. گروه تجربی برنامه ای استقامتی (14 هفته ای) را روی نوارگردان اجرا کرد. 48 ساعت پس از پایان آخرین جلسه تمرینی، نمونه ها بی هوش و تشریح شدند. عضله نعلی و عضله بازکننده بلند انگشتان پا خارج شد. با استفاده از روش Real time-PCR میزان بیان ژن med 13 دو عضله اندازه گیری شد. در پایان با استفاده از آزمون آماری t اطلاعات به دست آمده ارزیابی شد.یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد فعالیت استقامتی موجب افزایش معنا دار بیان ژن med 13 عضله نعلی می شود، اما تاثیر معناداری بر بیان این ژن در عضله بازکننده بلند انگشتان ندارد.نتیجه گیری: علی رغم فعالیت استقامتی یکسان (مدت و شدت)، میزان بیان این ژن در عضلات تند و کند انقباض متفاوت بود که احتمالابه تفاوت حساسیت عضلات به هورمون تیروئید برمی گردد.

اهداف: نقش مهم استریل سازی صحیح ابزار و لوازم جراحی در سلامت بیماران و کنترل عفونت های بیمارستانی و رعایت موازین بهداشتی امری تاییدشده است. لذا بررسی کنترل کیفی واحدهای استریل سازی در بیمارستان های شهر سبزوار هدف این مطالعه است.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی استکه در سال 1393-1394 در سه بیمارستان واسعی، امداد و شهیدان مبینی سبزوار انجام شد. در این تحقیق از پرسشنامه مرکز سلامت محیط کار وزرات بهداشت درمان و آموزش پزشکی استفاده شد. با استفاده از چک لیست ها وضعیت واحد استریل سازی در چهار بعد پرسنلی، شرایط فیزیکی، دستگاه ها و تجهیزات، و مشخصات پک ها بررسی و مقایسه شد. سپس، نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 11 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: در مجموع، در واحد استریل سازی بیمارستان های شهر سبزوار بعد پرسنلی با 96.66 درصد بیشترین و بعد دستگاه و تجهیزات با 76.66 درصد کمترین درصد را به خود اختصاص داد.نتیجه گیری: استریل سازی و ستروندسازی موجب کاهش میزان عفونت های بیمارستانی و افزایش شاخص های کارایی و جلوگیری از تحمیل بار مالی اضافی می شود. از این رو، توجه به مدیریت مراکز درمانی در تامین و کسب اعتبار دستگاه ها و تجهیزات، افزایش فضای فیزیکی، و برگزاری کارگاه های آموزشی برای کارکنان واحدهای استریل سازی امری لازم و ضروری به نظر می رسد.

اهداف: فسفر ازجمله یون های معمول در پساب تصفیه خانه های فاضلاب است. مقدار این یون در پساب تصفیه خانه های فاضلاب زیاد است. تخلیه آن در محیط باعث تسریع در بروز پدیده اتریفیکاسیون می شود. این امر منابع آب را تحت تاثیر قرارمی دهد. پدیده اتریفیکاسیون در منابع آبی یکی از مسائل مهم محیط زیستی است. اتریفیکاسیون به رشد بیش ازحد گیاهان آبزی و جلبک ها می انجامد و از این طریق باعث برهم زدن تعادل ارگانیسم های موجود در منابع آبی می شود، بنابراین، در این پژوهش از خاک زرد و قرمز خام، همچنین اشکال اصلاح شده آن با اتیلن دی آمین تترااستیک اسید برای حذف فسفر از محلول های آب استفاده شده است.مواد و روش ها: تمامی آزمایش های مطالعه حاضر در سیستم ناپیوسته انجام گرفت. در این مطالعه از خاک زرد و خاک قرمز، همچنین اشکال اصلاح شده آن با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید برای جذب فسفر از محلول های شبیه سازی شده استفاده شد. تاثیر پارامترهای مختلف از جمله زمان واکنش، غلظت اولیه فسفر، pH محلول و مقدار جاذب بر راندمان حذف فرایند بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش زمان تماس، دوز جاذب و غلظت اولیه یون فسفات، راندمان حذف افزایش می یابد. بیشترین میزان حذف در زمان تماس 150 دقیقه، دوز جاذب برابر 10 گرم بر لیتر، غلظت فسفر برابر 50 میلی گرم بر لیتر و در pH برابر 5 اتفاق افتاد. در شرایط بهینه و با استفاده از جاذب خام، در حدود 65 درصد یون فسفر حذف شد، درحالی که در مورد خاک های اصلاح شده در حدود 78 درصد یون فسفر حذف گردید.نتیجه گیری: به طورکلی، نتایج نشان داد که خاک های زرد و قرمز خام به علت بالابودن میزان کلسیم قادرند یون فسفات را در حد قابل قبولی حذف کنند و چنانچه با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید اصلاح شوند قابلیت حذف آن ها به طور چشمگیری افزایش می یابد.

اهداف: رضایت شغلی یکی از مولفه های مهم ارتقای کارایی و پیشرفت هر سازمانی است، بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش استرس شغلی و منبع کنترل کار در رضایت شغلی امدادگران اورژانس شهر تهران انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود. نمونه پژوهش 160 نفر از امدادگران مرد اورژانس شهر تهران بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه استرس شغلی، پرسشنامه منبع کنترل کار و پرسشنامه رضایت شغلی بود. داده های به دست آمده با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بین استرس شغلی و رضایت شغلی همبستگی منفی و معناداری وجود دارد (p<0.01). همچنین، بین منبع کنترل کار درونی و بیرونی با رضایت شغلی به ترتیب همبستگی معنادار مثبت و منفی وجود داشت (p<0.01). علاوه بر این، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد منبع کنترل کار بیرونی و درونی و استرس شغلی (خرده مقیاس های نقش، ارتباط و حمایت سرپرستان) توانستند در مجموع 54 درصد از واریانس رضایت شغلی را تبیین کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت استرس شغلی و منبع کنترل کار، پیش بینی کننده های مهمی برای رضایت شغلی امدادگران اورژانس است، بنابراین، پیشنهاد می شود بیشتر مورد توجه مسوولان و پژوهشگران قرارگیرد.

اهداف: مطالعات سنتزپژوهی، راهی برای بازیابی، مرور، ترکیب، تحلیل و یکپارچه کردن نتایج مطالعات اصیل است. مطالعه حاضر به معرفی انواع روش های این نوع مطالعات می پردازد. سپس، وضعیت مقالات منتشرشده در PubMed بررسی شده است.مواد و روش ها: در بخش نخست، از روش کتابخانه ای استفاده شد. در بررسی وضعیت تولید مقالات، داده ها از PubMed استخراج و سپس با نرم افزار اکسل تحلیل شد.یافته ها: بررسی ها نشان داد که همه مطالعات سنتزپژوهی طی سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و پژوهشگران اهمیت آن را درک کرده اند.نتیجه گیری: با توجه به افزایش حجم و تعداد اطلاعات تخصصی، آگاهی و استفاده از نتایج مطالعات سنتزپژوهی در تصمیم گیری های بالینی مبتنی بر شواهد بسیار موثر است. با توجه به اینکه در ایران بیشتر مطالعات به سیستماتیک و متاآنالیز محدود شده است، مقاله حاضر دید جدیدی را به مطالعات سنتزپژوهی ایجاد می کند.

اهداف: گیاهان دارویی هم به لحاظ درمان و هم پیش گیری از بیماری ها از ارزش و اهمیت خاصی در تامین بهداشت و سلامتی جوامع بر خوردارند. در سالیان اخیر، به علت عوارض سوء ناشی از مصرف دارو های شیمیایی و آثار جنبی آن، گرایش به گیاهان دارویی افزایش یافته است، ولی با توجه به احتمال وجود بعضی عناصر سمی در آن ها، این پژوهش با هدف تعیین مخاطره سلامت مصرف گیاهان دارویی مصرفی شهر همدان بر اساس پتانسیل خطر عناصر آرسنیک، آلومینیم، روی و مس در سال 1394 انجام یافت.مواد و روش ها: پس از تهیه چهار نمونه از هر کدام از گونه های بادرنجبویه و گل گاو زبان و آماده سازی آن ها به روش هضم اسیدی در آزمایشگاه، غلظت تجمع یافته عناصر در دستگاه پلاسمای جفت شده القایی در سه تکرار خوانده شد. پردازش آماری نتایج نیز با نرم افزار SPSS انجام یافت.یافته ها: بیشینه میانگین غلظت عناصر آرسنیک، آلومینیم، روی و مس بر حسب میلی گرم در کیلوگرم برابر با 0.07±0.175، 5.50±13.93، 0.18±0.34 و 0.08±0.25 و مربوط به نمونه های بادرنجبویه بود. همچنین، میانگین غلظت آلومینیم در نمونه های بادرنجبویه بیش از رهنمود WHO بود. از طرفی، شاخص مخاطره سلامت در همه عناصر در نمونه های بادرنجبویه و گل گاوزبان کوچک تر از 1 و بیان گر عدم بروز مخاطره برای مصرف کنندگان بود.نتیجه گیری: مصرف کنترل شده گیاهان دارویی اثر سوء بهداشتی بر سلامت مصرف کنندگان ندارد، ولی با توجه به افزایش استفاده از نهاده های کشاورزی، لجن فاضلاب، پساب تصفیه خانه ها و جزآن توسط کشاورزان، نسبت به پایش دوره ای و منظم مواد غذایی از نظر غلظت باقی مانده یا تجمع یافته آلاینده های شیمیایی به منظور حفظ امنیت غذایی توصیه می شود.

اهداف: شیوع دیابت در سراسر دنیا روبه افزایش است. به علت آثار نامساعد داروهای صنعتی نیازی آشکار به روش های درمانی کم عارضه از قبیل استفاده از گیاهان دارویی و فعالیت های ورزشی وجود دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی آثار تعاملی هیپوگلایسمی عصاره زعفران و تمرین شنا در موش های دیابتی شده با استروپتوزوتوسین بود.مواد و روش ها: در این تحقیق تجربی از بین 50 سرموش صحرایی نر نژاد اسپراگودوالی دیابتی شده با تزریق 60mg/kg استروپتوزوتوسین، 32 سرموش صحرایی دارای گلوکز ناشتای بالای 300mg/dL نمونه آماری انتخاب شدند. بر اساس گلوکز ناشتا به طور تصادفی در چهار گروه هشت سری (1) مصرف عصاره زعفران، (2) تمرین شنا، (3) مصرف عصاره زعفران همراه با تمرین شنا و (4) کنترل قرارگرفتند. موش های صحرایی گروه 1 و 3 به مدت چهار هفته روزانه25mg/kg عصاره زعفران را به صورت صفاقی دریافت کردند. همچنین، موش های صحرایی گروه های 2 و 3 به مدت چهار هفته، پنج جلسه در هفته و هر جلسه 30 دقیقه شنا کردند. برای تجزیه وتحلیل یافته های تحقیق از آزمون های آماری کالموگروف- اسمیرنوف، t وابسته، تحلیل واریانس یک طرفه، به همراه آزمون تعقیبی توکی استفاده شد (0.05≥p).یافته ها: نتایج نشان داد چهار هفته تمرین شنا اثر معناداری بر کاهش گلوکز ناشتای موش های صحرایی دیابتی دارد (0.04=p). چهار هفته مصرف عصاره زعفران اثر معنا داری بر کاهش گلوکز ناشتا (0.02=p)، انسولین (0.001= p) و مقاومت به انسولین (0.001=p) در موش های صحرایی دیابتی دارد. چهار هفته مصرف عصاره زعفران همراه با تمرین شنا اثر معناداری بر کاهش گلوکز ناشتا، انسولین و مقاومت به انسولین موش های صحرایی دیابتی دارد (0.001=p). مصرف عصاره زعفران همراه با تمرین شنا، در مقایسه با تمرین شنا، اثر بیشتری بر کاهش گلوکز ناشتا، انسولین و مقاومت به انسولین موش های صحرایی دیابتی دارد (0.001=p). همچنین، چهار هفته مصرف عصاره زعفران در مقایسه با تمرین شنا اثر بیشتری بر کاهش انسولین و مقاومت به انسولین موش های صحرایی دیابتی دارد (0.001=p).نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر نتیجه گیری می شود مصرف عصاره آبی زعفران به همراه تمرین شنا آثار تعاملی هیپوگلایسمی در موش های صحرایی دیابتی شده با استروپتوزوتوسین دارد.

اهداف: آبیاری خاک های کشاورزی با پساب های حاصل از ضایعات شهری موجب آلودگی خاک و ایجاد خطرات محیط زیستی می شود. فلزات سنگین یکی از مهم ترین آلاینده های آب های زائد است که موجب بروز بیماری های گوناگون می شود.مواد و روش ها: به منظور بررسی اثر فاضلاب شهری بر ترکیب خاک های منطقه جنوب سبزوار، از خاک های سطحی آلوده و غیرآلوده، همچنین سبزی جعفری کشت شده روی این خاک ها نمونه برداری هدف مند انجام گرفت. میزان فلزات سنگین و عناصر کمیاب نمونه های کل خاک با روش طیف سنج جرمی پلاسمای زوج القایی (ICP-MS) تعیین شد. برای اندازه گیری میزان دسترسی زیستی فلزات سنگین از روش DTPA استفاده شد. غلظت فلزات سنگین در محلول استخراج شده به روش DTPA و میزان این عناصر در سبزیجات به روش FAAS تعیین شد.یافته ها: در خاک های غیرآلوده سبزوار عناصر نیکل و کروم به مقدار بیش ازحد استاندارد دیده شد که حاصل هوازدگی سنگ های مادر غنی از این عناصر است. در خاک های آلوده علاوه بر این دو عنصر، نقره (Ag)، کادمیم (Cd)، کبالت (Co) و روی (Zn) نیز در ترکیب کلی خاک پتانسیل خطر محیط زیستی را نشان داد. آنالیز DTPA مشخص ساخت که میزان دسترسی زیستی فلزات سنگین در خاک های غیرآلوده پایین است، اما در خاک های آلوده استخراج پذیری این عناصر بسیار است. تمرکز فلزات سنگین در سبزیجات کشت شده روی خاک های آلوده نیز چندین برابر خاک های غیرآلوده افزایش داشت و میزان کروم در دسترس به بالاتر از استانداردهای تعیین شده رسید.نتیجه گیری: داده های حاصل از این تحقیق نشان داد که آبیاری خاک های منطقه جنوب سبزوار با فاضلاب شهری طی سال های طولانی موجب تمرکز بسیاری از فلزات سنگین و عناصر دارای پتانسیل خطر محیط زیستی در این خاک ها شده است. ضریب HRI محاسبه شده برای نیکل موجود درسبزیجات کشت شده بر این خاک ها بالاست (>1) وخطرات سلامتی برای مصرف کنندگان به همراه دارد.

اهداف: زباله های بیمارستان محتوی عوامل میکروبی و ترکیبات شیمیایی و سمی و خطرناک برای سلامت بیماران، پرسنل و مراجعان است. با توجه به وجود مواد خطرناک و عفونی در زباله های بیمارستانی، مدیریت مناسب آن الزامی است. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت جمع آوری و دفع زباله های بیمارستانی مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در سال 1395 بود.مواد و روش ها: در این تحقیق بررسی پسماندهای پزشکی مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در سال 1395 انجام شد. داده های خام کمی اولیه از سازمان مدیریت پسماند شهرداری سبزوار دریافت شد. با استفاده از دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، بررسی پسماندهای تولیدی صورت گرفت. بر اساس بازدید روزانه و تکمیل پرسشنامه، وضع مواد دفع شده از نظر نوع و نحوه جمع آوری، نگهداری و دفع، و میزان تفکیک پسماندهای تولیدی در سه مرکز آموزشی- درمانی سبزوار مطالعه شد. روایی پرسشنامه را اساتید دانشگاه تایید کردند. پایایی آن نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ (80 درصد) تایید شد. نتایج به دست آمده با نرم افزارهای SPSS و EXCEL تجزیه وتحلیل شد.نتایج: مجموع زباله های روزانه در بیمارستان های مورد بررسی، 869.5 کیلوگرم بود. به طور متوسط، برای هر تخت اشغال شده 2.20 کیلوگرم زباله تولید شده است. زباله های تولیدی عبارت است از زباله معمولی (22 درصد)، زباله عفونی (47.5 درصد)، زباله شیمیایی (0.6 درصد)، زباله پاتولوژیکی (24.5 درصد)، زباله نوک تیز و برنده (5 درصد)، زباله دارویی ( 0.2درصد) و زباله تحت فشار (0.2 درصد).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که وضعیت جمع آوری و دفع زباله های بیمارستانی در شهر سبزوار مطابق با بخشنامه وزارت بهداشت در رابطه با زباله های بیمارستانی، نظارت بر مدیریت زباله صورت گرفته و وضعیت جمع آوری و دفع زباله های بیمارستانی در حد مطلوب است.