علوم کشاورزی
سال:1379 | دوره:6 | شماره:2 (122) |تعداد مقالات:7

اثرات چهار سم موثر در کنترل شیمیایی بیماری آتشک درختان دانه دار در باغی واقع در حومه کرج به صورت مقدماتی مورد ارزیابی قرار گرفت. این آزمایش صحرایی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار برای هر تیمار انجام گرفت. رقم درختان گلابی از نوع دوشس با حدود 12 سال سن و دارای سابقه طولانی آلودگی طبیعی بودند. شرایط آب و هوایی در زمان اجرای طرح در بهار 1377 برای توسعه آلودگی مساعد بود. سموم و غلظت های مورد مصرف شامل محلول بوردو 1%، اکسی کلرورمس 3 در هزار، آلیت 3 در هزار و استارنر (300 ppm) بودند. سمپاشی ها یک هفته پس از زمان هرس شاخه های آلوده و پاکسازی ظاهری درختان انجام گرفت. چهار نوبت سمپاشی ها به فواصل یک هفته از هم به ترتیب در مراحل متورم شدن جوانه ها، 5%، 50% و 100% باز شدن شکوفه ها انجام گرفت. آماربرداری ها 2 هفته پس از آخرین مرحله سمپاشی صورت گرفت. میزان کاهش آلودگی نسبت به شاهد در هر تیمار با شمارش خوشه های آلوده و سالم در هر درخت و مقایسه آن با شاهد همان تکرار انجام شد. نتایج حاصله سپس مورد بررسی آماری قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد اگرچه بین چهار سم مورد استفاده در شرایط باغ تفاوت آماری وجود نداشت و تمام سموم در کنترل نسبی بیماری موثر بودند ولی سم استارنر با کاهش آلودگی به میزان 26.32% بیش از بقیه در کنترل بیماری موثر بوده است.

برنامه ریزی در مدیریت تلفیقی آفات (IPM) در باغ های سیب مشهد و ارومیه در سال های 78-1369 با تلفیقی از کاربرد چندین روش مبارزه بیولوژیک در دو برنامه کلاسیک و حمایتی – طبیعی، و به طور همزمان و در طی 10 سال تحقیقات مربوط، عملکردی رضایت بخش از نظر کاهش خسارت، زیر سطح زیان اقتصادی (12.07-0.8 درصد) محصولی سالم، عاری از باقیمانده سم به علت حذف مبارزه شیمیایی داشته است.در برنامه مبارزه بیولوژیک کلاسیک با هدف تشدید روند کاهش در انبوهی جمعیت آفت مهم و همه جایی پروانه Carpocapsa pomonella (L.) (کرم سیب)، در مراحل زیستی: تخم، لارو، حشره کامل و در نسل های سالانه آن، به طور مستقیم از طریق رهاسازی اشباعی زنبورهای پارازیتوئید تخم خوار تریکوگراما (Trichogramma spp.) و به کارگیری عوامل بیولوژیک کمکی (آفت کشهای بیوتیک) و به طور غیر مستقیم از طریق اخلال در زادآوری ماده ها با به کارگیری تله های فرمونی هشدار دهنده و حذف کننده و انهدام لاروهای کامل و زمستانگذران با به کارگیری تله های پناهگاهی، اقدام شده است.- در برنامه کنترل زیستی به طور طبیعی با هدف به حداقل رسانیدن روند رشد جمعیت سایر آفات مخصوصا: کنه قرمز اروپایی، پروانه مینوز لکه گرد و شته ها، به طور حمایتی از طریق تقویت جمعیت های دشمنان طبیعی آنها انگل ها بالقوه و شکارگرها از طریق حذف مبارزه شیمیایی و حفظ پوشش سبز زیر درختان اقدام شده و در نتیجه آفات جنبی و نیز سفیدک و سایر بیماری ها کنترل طبیعی شده اند.- در مدیریت تلفیقی باغ های تحت پوشش برنامه های کنترل طبیعی و کلاسیک با هدف حفظ رابطه منطقی جمعیت های آفات و دشمنان طبیعی آنها و نیز تقویت جمعیت های تریکوگراما و سایر عوامل بیولوژیک رها شده، بر ضرورت قطع برنامه سمپاشی های متداول، و انجام به موقع عملیات زراعی مخصوصا آبیاری منظم، حفظ پوشش سبز زیر درختان، شخم پاییزه، و غیره و نیز روغن پاشی زمستانی و در صورت لزوم استفاده از روغن پاشی بهاره و حتی تابستانی تاکید شده است.

به منظور مطالعه اثر غلظت های مختلف کارباریل و زمان های مصرف آن بر روی تنک شیمیایی میوه های سیب گلدن دلیشز، این بررسی با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل با دو عامل، بر پایه طرح آماری بلوک های کامل تصادفی و با 4 تکرار در سال 1377 در منطقه مراغه انجام گردید.عامل زمان محلولپاشی در دو سطح 10 و 20 روز پس از مرحله تمام گل و عامل غلظت کارباریل در چهار سطح. (شاهد)، 400، 800 و 1200 قسمت در میلیون ماده موثره بود. درصد تراکم میوه، ریزش گل و تبدیل گل به میوه و برخی از صفات کیفی و میزان رشد سالانه درختان اندازه گیری شد.نتایج حاصله نشان داد که:عامل زمان استفاده از کارباریل روی متوسط وزن میوه ها موجب ایجاد اختلاف معنی دار نسبت به شاهد گردید.غلظت کارباریل روی درصد ریزش میوه، درصد تراکم میوه و درصد تبدیل گل به میوه و نیز برروی وزن، طول و قطر میوه ها اختلافات بسیار معنی داری ایجاد کرد.اثر متقابل زمان مصرف غلظت کارباریل موجب ایجاد اختلافات بسیار معنی دار میزان مواد جامد محلول میوه ها گردید.با توجه به نتایج حاصل از این بررسی، جهت تنک شیمیایی سیب گلدن دلیشز در منطقه مراغه، استفاده از 400 قسمت در میلیون ماده موثره کارباریل در زمان 20 روز پس از گلدهی کامل توصیه می شود.

این تحقیق به منظور شناخت دیدگاه متخصصان و کارشناسان ترویج کشاورزی در زمینه خصوصی سازی و ترویج در کشور انجام گرفته است. ولی به علت قابل دسترس نبودن کلیه کارشناسان در کشور، تنها مدیران و کارشناسان شاغل در معاونت ترویج دو وزارتخانه جهاد سازندگی و کشاورزی و استادان و محققان این رشته در کشور به عنوان جمعیت آماری منظور شد که کل جمعیت 403 نفر گردید. لذا پس از مشورت با کارشناسان رشته آمار 120 نفر (30 درصد) از جمعیت آماری به طور کاملا تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند که در سه گروه (هر گروه 40 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. مواردی که طی این مطالعه به بررسی آنها پرداخته شد عبارتند از: بررسی دیدگاه پاسخ دهندگان در خصوص میزان موفقیت ترویج دولتی و علل عدم موفقیت آن، امکان استفاده از بخش خصوصی در اجرای برنامه های ترویجی، راه کارهای موجود در زمینه تشویق بخش خصوصی برای مشارکت در ترویج، اثرات مثبت خصوصی سازی ترویج کشاورزی، موانع مشارکت بخش خصوصی، رهیافت های قابل اجرا برای خصوصی سازی ترویج کشاورزی، روش های قابل اجرا در تعدیل هزینه های ترویج، که کلیه نتایج به دست آمده از تحقیق به شرح زیر است: کاهش دخالت دولت و تضمین سود و سرمایه بخش خصوصی می تواند مهمترین راه کار موجود در زمینه اجرای سیاست خصوصی سازی ترویج باشد. کاهش هزینه های دولت مهمترین اثر مثبت خصوصی سازی ترویج در کشور است. خرد بودن اراضی و بالا بودن جمعیت کشاورزان خرده پا از موانع مهم مشارکت بخش خصوصی در کشور محسوب می شود. رهیافت سازمان های ترویج کنترل شده بوسیله کشاورزان، مفیدترین رهیافت قابل اجرا در کشور است. انجام ترویج توسط بخش خصوصی مشابه پروژه های مختلف واگذار شده از سوی دولت به بخش خصوصی، از جمله مهمترین روش تعدیل هزینه های ترویج دولتی است.

این بررسی به منظور ارزیابی تاثیر کودهای شیمیایی، آلی و تلفیقی بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام آفتابگردان در سال های زراعی 1377 و 1378 در مزرعه تحقیقات کشاورزی میاندوآب واقع در 5 کیلومتری شرق میاندوآب استان آذربایجان غربی انجام شد. این آزمایش به صورت طرح کرت های یک بار خرده شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار پیاده شد. فاکتور اصلی در این آزمایش شامل سطوح مختلف سیستم های کوددهی شیمیایی (40، 80، 120، 160، 200 کیلوگرم N در هکتار)، آلی (6، 12، 18، 24 و 30 تن کود دامی در هکتار)، تلفیقی (N=40 کیلوگرم +24 تن کود دامی، N=80 کیلوگرم +18 تن کود دامی، N=120 کیلوگرم +12 تن کود دامی و N=160 کیلوگرم +6 تن کود دامی در هکتار) و شاهد بود. ارقام هیبرید Hysun-33، AS-508، و ارقام آزاد گرده افشان رکورد و آرماورسکی فاکتور فرعی را تشکیل دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که تاثیر سیستم های مختلف کوددهی بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد روغن، وزن طبق، تعداد دانه در طبق و وزن 100 دانه در هر دو سال اجرای آزمایش معنی دار بود. با افزایش کاربرد سطوح کود نیتروژن و کود آلی در سیستم های شیمیایی و آلی صفات فوق الذکر افزایش یافتند و بیشترین عملکرد دانه و روغن در هر دو سال اجرای آزمایش در سیستم های شیمیایی مربوط به تیمار 200 کیلوگرم N در هکتار و در تیمارهای سیستم ارگانیک مربوط به 30 تن کود دامی در هکتار بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب سال های اول و دوم آزمایش نشان داد که سیستم های کوددهی تلفیقی وزن طبق، تعداد دانه در طبق، وزن 100 دانه، عملکرد دانه و روغن بالاتری را نسبت به سایر سیستم ها تولید کردند و تفاوت آنها با سایر سیستم های کوددهی معنی دار بود. می توان با استفاده از تلفیق کودهای آلی و شیمیایی کارایی استفاده از کودهای شیمیایی را بهبود بخشید و مصرف آنها را در واحد سطح کاهش داد. ارقام هیبرید Hysun-33 و AS-508 عملکرد دانه و روغن بالاتری را نسبت به سایر ارقام تولید کردند و تفاوت آنها با ارقام دیگر معنی دار بود ولی بین ارقام از لحاظ درصد روغن تفاوت معنی داری وجود نداشت. عملکرد بیولوژیکی و ارتفاع آنها به طور معنی داری کمتر از ارقام رکورد و آرماروسکی بود و برای برداشت ماشینی بوده و می توان کشت آنها را در منطقه توصیه نمود.

یکی از مهمترین مسایل در اقتصاد یافتن روابط بین متغیرهاست. این مهم می تواند از روش های مختلفی مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی بازار برنج در ایران نشان می دهد که قیمت انواع برنج طی دوره های گذشته نوسانات زیادی داشته به عبارت دیگر طی زمان، قیمت برنج های داخلی و خارجی تغییرات چشمگیری (افزایش یا کاهش) داشته است. لذا یافتن اینکه نوسانات قیمت از کدام متغیر شروع شده و چگونه سایر متغیرهای مرتبط را تحت تاثیر قرار داده می تواند به عنوان معیاری در سیاستگذاری توسط برنامه ریزان مورد استفاده قرار گیرد. در تحقیق حاضر نیز از داده های ماهانه قیمت انواع برنج داخلی و خارجی (از فروردین 1375 لغایت آخر اسفند ماه 1377) طی 36 ماه جهت تحلیل موضوع استفاده شده است. به منظور تحلیل روابط بین متغیرهای فوق الذکر از آزمون علیت (Causality test) استفاده گردیده، نتایج حاصله حاکی است که عموما تغییر قیمت برنج، از برنج های وارداتی تایلندی شروع شده و با یک وقفه 1 الی 2 ماهه به برنج های وارداتی غیر تایلندی سرایت نموده و نهایتا سبب تغییر در قیمت برنج های داخلی می شود. بنابراین با توجه به داده های ماهانه مورد بررسی زنجیره علیت بین قیمت های انواع برنج به ترتیب از برنج های تایلندی به برنج غیر تایلندی و سپس برنج داخلی می باشد که شرح مفصل آن در متن اصلی مقاله آمده است.

به منظور بررسی مهمترین مولفه های فیزیولوژیک تحمل به خشکی سورگوم علوفه ای (رقم اسپید فید) آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در بهار سال زراعی 1376 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی اهواز به مرحله اجرا گذاشته شد. چهار سطح آبیاری در کرت های اصلی شامل آبیاری در زمای که رطوبت خاک به ترتیب 70، 60، 50، 40، درصد ظرفیت زراعی قرار داشت. سه سطح کود پتاسیم در کرت های فرعی شامل سطوح صفر، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار پتاس از منبع سولفات پتاسیم اختصاص داده شد. در این آزمایش سه مولفه پتانسیل آب برگ (پتانسیل اسمزی) مقدار نسبی آب و شاخص پیچیدگی برگ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده مشخص نمود که یون پتاس تاثیر بسزایی در حفظ پتانسیل آب برگ گیاه و در نتیجه پتانسیل آماس سلولی در شرایط تنش آب دارد. به طوری که در تیمارهای تحت استرس شدید آب پتانسیل اسمزی از (0.3-) مگاپاسکال در شرایط عدم کاربرد کود پتاس به (1.7-) مگاپاسکال در شرایط کاربرد 300 کیلوگرم در هکتار کود پتاس رسید. همچنین نتایج نشان داد که یون پتاس در حفظ مقدار نسبی آب برگ و کاهش شاخص پیچش برگ گیاه سورگوم در شرایط تنش تاثیر بسزایی داشته است. به طوری که در تیمارهای تحت تنش آب شاخص پیچش برگ از 39% در شرایط عدم کاربرد پتاس به حدود 47% در شرایط کاربرد 300 کیلوگرم در هکتار کود پتاس رسید.