مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
سال:1391 | دوره:19 | شماره:2 (مسلسل 64) |تعداد مقالات:15

سکته مغزی یکی از شایع ترین بیماری های نورولوژیک تهدید کننده حیات و یکی از علل اصلی ناتوانی های شدید و خانه نشین شدن افراد می باشد. بروز سالیانه آن در ایران 149-113 نفر در هر 100000 نفر جمعیت برآورد شده و با مسن تر شدن جمعیت در سالهای آینده بر میزان آن افزوده خواهد شد. علیرغم پیشرفت های اخیر در علوم اعصاب و پاره ای از داروهای موثر در کاهش عواقب سکته مغزی هنوز هم توانبخشی از مهم ترین و موثرترین راهکار درمانی در مبتلایان به سکته مغزی می باشد. در این نوشتار سعی کرده ایم تا اصول کلی توانبخشی، تازه ها، تجارب خود و واقعیت های موجود در ایران را با هدف ارتقا سطح دانش و بهبود کیفیت ارایه خدمات را شرح دهیم.

زمینه و هدف: فاکتور رشد شبه انسولین 1، نقش مهمی در تقسیم رشد سلولی و مرگ برنامه ریزی شده سلول ایفا می کند. پلی مورفیسم در این ژن سطح این هورمون را تغییر می دهد. این تغییر در افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ موثر است. هدف از این مطالعه، ارزیابی میزان شیوع پلی مورفیسم ژن فاکتور رشد شبه انسولین rs 5742612 در جامعه ایران و بررسی نقش این پلی مورفیسم در افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ است.مواد و روش ها: در این مطالعه موردی-شاهدی، به صورت تصادفی 110 نمونه خون بیمار مبتلا به سرطان روده بزرگ و 110 نمونه خون گروه شاهد مورد تحقیق قرار گرفت؛ و با روش PCR-RFLP تعیین ژنوتیپ شد. جهت تحلیل آماری از آزمون کای دو و نرم افزار  SPSS 16استفاده شد.یافته ها: نسبت شانس برای ژنوتیپ هتروزیگوت CT در مقابل ژنوتیپ طبیعی CC،  1.3(=0.3-6.37فاصله اطمینان 95 درصد؛ P=0.99) و برای ژنوتیپ موتانت TT در مقابل ژنوتیپ طبیعی CC نسبت شانس صفر محاسبه گردید. شیوع آلل موتانت T، به طور متوسط 2.5 درصد محاسبه گردید. ارتباط معنی داری بین پلی مورفیسم ژن فاکتور رشد شبه انسولین 1 (rs 5742612) و افزایش ریسک ابتلا به سرطان روده بزرگ یافت نشد. (.(P=0.92نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد که واریانت ژن فاکتور رشد شبه انسولین  1((rs 5742612، فاکتور مستعدکننده ای برای ابتلا به سرطان روده بزرگ نمی باشد.

زمینه و هدف: استئوآرتروز یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی در سنین سالمندی است. مطالعه حاضر به منظور مقایسه اثربخشی همانندسازی پتانسیل عمل با لیزر کم توان در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به استئوآرتروز زانو انجام شد.مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور در سال 1388 در زاهدان انجام شد. سی زن با استئوآرتروز زانو پس از اخذ رضایت نامه کتبی آگاهانه به روش تصادفی از طریق قرعه کشی به دو گروه مساوی تقسیم شدند. در گروه لیزر از لیزر کم توان گالیوم-آرسناید با انرژی 9 ژول به مدت 6 دقیقه و در گروه همانندسازی پتانسیل عمل (APS: Action Potential Simulation) از APS با جریان 1 میلی آمپر برای 16 دقیقه استفاده شد. درمان به مدت 16 جلسه انجام شد. درد با مقیاس دیداری، عملکرد با مقیاس کاوس، دامنه فلکسیون زانو با گونیامتر، عملکرد فیزیکی با مقیاس WOMAC و آتروفی عضلانی و تورم با متر نواری قبل و بعد از درمان اندازه گیری شدند. از آزمون های تی زوج ها و تی مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: درد زانو در گروه لیزر از 1.58±7.75 به 1.5±5.37 و گروه APS از 1.19±7.5 به 1.38±6.75 و نمره عملکرد در گروه لیزر از 6.54±42 به 6.53±39.12 و گروه APS از 11.21±43.37 به 8.86±39.62 کاهش یافت (0.05>P). کاهش درد در گروه لیزر نسبت به گروه APS قابل توجه بود (0.05>P).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که یک دوره لیزر کم توان و APS سبب کاهش درد و بهبود عملکرد زانو می شوند. هر چند لیزر در کاهش درد نسبت به APS موثرتر بود.

زمینه و هدف: فرایند بیوجذب به علت هزینه کم، در دسترس بودن، قابلیت استفاده مجدد از بیوجاذب، مصرف لجن اضافی حاصل از تصفیه خانه های فاضلاب کاربرد زیادی یافته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی کارآیی لجن فعال خشک شده در حذف رنگ راکتیو اورنج 3 آر می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع تجربی و آزمایشگاهی می باشد. جهت انجام آزمایشات محلول رنگی در سه غلظت 50، 100، 150 میلی گرم در لیتر تهیه شد. سپس محلول های مورد نظر در تماس با غلظت های 0.2، 0.4، 0.6، 0.8، 1 گرم از جاذب در زمان های تماس های مختلف (0.5، 1، 1.5، 2، 2.5، 3 ساعت)، در (4, 7, 12) pH قرار داده و از نرم افزار Excel برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: با افزایش زمان ماند از نیم ساعت به سه ساعت کارآیی حذف از 56 درصد به 76 درصد افزایش یافت. به طوری که با افزایش وزن جاذب از 0.2 گرم به 0.8 گرم درصد حذف از 58 درصد به 72 درصد افزایش پیدا کرد. با افزایش غلظت رنگ اولیه از 50 تا 150 میلی گرم بر لیتر کارآیی حذف از 71 درصد به 62 درصد کاهش پیدا کرد. با افزایش pH میزان حذف رنگ کاهش نیز یافت. فرایند جذب از ایزوترم جذب مدل فروندلیخ با ضریب تعیین  R2=0.952و از مدل سینتیکی درجه دو با ضریب تعیین  R2=0.979تبعیت می کند.نتیجه گیری: با استفاده از این فن آوری جهت حذف رنگ از پساب های صنایع ضمن استفاده بهینه از بیومس حاصل از تصفیه خانه های فاضلاب، به رفع مشکل رنگ دفعی به محیط زیست نیز کمک خواهد شد.

 زمینه و هدف: تمرینات ویژه آماده سازی که با شدت های بالا در فصل پیش از مسابقات انجام می شوند، ممکن است با اثر گذاری بر متغیرهای خونی، اثرات متفاوتی را بر عملکرد ورزشکار داشته باشند. هدف پژوهش حاضر، توصیف اثرات یک جلسه تمرینات ویژه آماده سازی و مهارتی بر ایمنی هومورال و گلبول های سفید خون بلافاصله و پس از یک فاصله استراحتی 24 ساعته طی تمرینات صخره نوردی بوده است.مواد و روش ها: 10 ورزشکار صخره نورد نخبه در این مطالعه نیمه تجربی شرکت کردند. آزمودنی ها 95 دقیقه تمرینات ویژه آماده سازی و مهارتی را انجام دادند. نمونه گیری خون وریدی قبل، بلافاصله و 24 ساعت پس از تمرین صورت گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با کمک آزمون آماری تی همبسته و آزمون مدل خطی و با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 18) صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بلافاصله پس از پایان جلسه فعالیت مقدار تمامی ایمونوگلوبین ها کاهش یافت که این کاهش تنها در مورد ایمونوگلوبین (P<0.05) G معنادار بود. مقدار گلبول های سفید خون نیز افزایش معناداری داشت (0.05>P).  اما پس از یک دوره بازیافت 24 ساعته مقادیر IgG باز هم کاهش یافته به طوری که نسبت به پیش و بلافاصله پس از فعالیت معنادار گردید (P<0.05). همچنین مقادیر ایمونوگلوبین M و ایمونوگلوبین A پس از این دوره استراحتی به طور معناداری نسبت به پیش و بلافاصله پس از فعالیت افزایش پیدا کرد (0.05>P) و مقدار گلبول سفید خون نیز پس از 24 ساعت تفاوت معناداری با مقدار قبل از فعالیت نداشتند (0.05<P).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بلافاصله پس از جلسه فعالیت صخره نوردی، دوره استراحتی 24 ساعته می تواند در بازگرداندن متغیرهای ایمنی به مقدار پایه موثر باشد.

زمینه و هدف: افزایش هموسیستئین اخیرا به عنوان یکی از عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی مطرح شده است. همچنین تمرینات ورزشی منظم و مصرف مکمل اسیدهای چرب امگا 3 در کاهش این بیماری ها موثر دیده شده است. هدف این پژوهش، مطالعه اثر تعاملی 8 هفته تمرین هوازی و مصرف مکمل اسیدهای چرب امگا 3 بر غلظت هموسیستئین پلاسما در مردان سالمند بود.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع تجربی و نمونه آماری آن 36 مرد سالمند غیر ورزشکار با دامنه سنی 3.37±57.37 سال بود. این مردان از بین سالمندان شهرستان گناوه به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی ساده به 4 گروه 9 نفری (تمرین با مصرف مکمل امگا 3، تمرین با مصرف دارونما، مصرف مکمل امگا 3 و مصرف دارونما) تقسیم شدند. پس از اخذ رضایت نامه آگاهانه کتبی برنامه تمرینی شامل 8 هفته تمرین هوازی و هر هفته 3 جلسه، به مدت (30 تا 45 دقیقه) و شدت مشخص (55 تا 70 درصد (HRmax اجرا شد. مقدار مصرف روزانه مکمل اسیدهای چرب امگا 3، 2000 میلی گرم بود. خونگیری پس از 14 ساعت ناشتایی قبل از شروع تحقیق و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی انجام شد. داده ها با آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، تی وابسته، آنالیز واریانس یک طرفه با نرم افزار  SPSS 17تحلیل شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد تمرینات هوازی با شدت متوسط و مصرف مکمل اسید چرب امگا 3، نتوانست کاهش معناداری در غلظت هموسیستئین پلاسمای گروه ها به وجود آورد، اگرچه کاهش 3.6 درصدی در گروه تمرین با مصرف مکمل امگا 3 و کاهش 12.4 درصدی در گروه تمرین با مصرف دارونما (به دلیل مقادیر پایه بیشتر این گروه) و کاهش 2.8 درصدی در گروه مصرف مکمل امگا 3 مشاهده شد (p≥0.05).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد تمرین هوازی و مصرف همزمان مکمل اسیدهای چرب امگا 3 با کاهش غیر معنادار، اما محسوس در غلظت هموسیستئین پلاسما به عنوان عامل خطرزای جدید بیماری های قلبی-عروقی همراه بود.

زمینه و هدف: کرفس کوهی از خانواده چتریان و دارای خواص غذایی و دارویی است. در طب سنتی ایران به خاصیت ضد اسپاسم آن اشاره شده و برای درمان ناراحتی های گوارشی استفاده می شود. در این تحقیق اثر عصاره الکلی برگ این گیاه بر انقباضات ایلئوم موش های صحرایی بررسی شد.مواد و روش ها: در این پژوهش تجربی، تعداد 48 سر موش صحرایی (200 تا 250 گرم) به سه گروه تصادفی شانزده تایی تقسیم شدند. یک گروه به عنوان گروه کنترل و دو گروه به عنوان گروه های آزمایشی دریافت کننده دوز 10 یا 20 درصد عصاره در نظر گرفته شدند. عصاره گیری به روش خیساندن پودر برگ گیاه در الکل 70 درصد انجام شد. سپس از انتهای ایلئوم هر حیوان، قطعاتی به طول 1.5 الی 2 سانتی متری تهیه و در حمام بافتی حاوی محلول تایرود، تحت یک گرم کشش قرار می گرفت و قبل از شروع آزمایشات اصلی به مدت یک ساعت در شرایط استراحت قرار گرفت. انقباضات ایزوتونیک با اضافه کردن کلرور پتاسیم ثبت گردید و پس از رسیدن به حالت تعادل، سالین و یا غلظت های 10 و 20 درصد عصاره به حمام بافت اضافه شد و پاسخ های مربوطه ثبت و با هم مقایسه گردید. نتایج با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس و توکی مقایسه شدند.یافته ها: میانگین میزان رفع انقباضات ایلئوم در گروه سالین 1.27±15.31 درصد به دست آمد، در حالی که این میزان در گروه 10 درصد عصاره 3.31 ±89.83 درصد و در گروه 20 درصد عصاره 4.46±90.48 درصد به دست آمد (0.001>P). تفاوت معناداری بین گروه 10 درصد و 20 درصد مشاهده نشد (0.05<P).نتیجه گیری: عصاره الکلی برگ کرفس کوهی انقباضات ایلئوم موش صحرایی را مهار می کند و می توان از آن برای رفع اسپاسم های روده ای استفاده کرد.

زمینه و هدف: سیستم های دوپامینرژیک و گلوتاماترژیک نقش مهمی در بیان ترجیح مکان شرطی مورفین دارند. از طرفی ویتامین C (اسید اسکوربیک) از انتهای نورون های گلوتاماترژیک آزاد شده و فعالیت دو سیستم دوپامینرژیک و گلوتاماترژیک را تنظیم می کند. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر ویتامین C بر بیان ترجیح مکان شرطی مورفین در موش سوری نر می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 96 سر موش سوری نر (20 الی 30 گرم) انتخاب شدند. آنها به طور تصادفی به 12 گروه 8 تایی تقسیم شدند: گروه های کنترل نرمال سالین (10 ml/kg) را دریافت نموده و گروه های تحت درمان دوزهای مختلف مورفین 10 mg/kg) و 5 و 2.5) و ویتامین 30 mg/kg) C و 5 و 1) را به تنهایی و همراه با مورفین دریافت کردند. در این آزمایش از روش 6 روزه متوالی؛ شامل سه مرحله جداگانه پیش شرطی، شرطی شدن و بعد شرطی شدن استفاده شد. در بخش اول، جهت تعیین القای ترجیح مکان شرطی (CPP: Conditioned Place Preference) یا تنفر مکان شرطی (CPA: Conditioned Place Aversion) موش ها در مرحله شرطی سازی و بعد شرطی شدن، دوزهای مختلف ویتامین C را دریافت نمودند. در بخش دوم، موش ها بعد شرطی سازی با مورفین (5 mg/kg) دوزهای مشابه ویتامین C را جهت تعیین تاثیر آنها روی بیان ترجیح مکان شرطی مورفین دریافت نمودند. نتایج با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه و نرم افزار  SPSS 15مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلف مورفین 10 mg/kg) و 5) سبب القای) CPP به ترتیب برابر با 14.44±112.06 و 16.12±128.65 ثانیه) در مقایسه با گروه کنترل (2.04±9.34- ثانیه) می شود (.(P<0.001 تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلف ویتامین C به تنهایی CPP یا CPA معناداری ایجاد نکرده، ولی این ویتامین30 mg/kg)  و 5)، به ترتیب (P<0.001 و 0.01>P) در مصرف توام با مورفین سبب القا CPP شبه مورفینی (به ترتیب برابر با 9.61±80.04 و 13.52±56.45 ثانیه) می شود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دوزهای پایین ویتامین C احتمالا با اثر آگونیستی روی سیستم های دوپامینرژیک و گلوتاماترژیک سبب القای CPP شبه مورفینی می شود.

زمینه و هدف: در سال های اخیر لزوم تسکین درد و اضطراب بیماران مبتلا به لوسمی حاد حین اقدامات تهاجمی تشخیصی و درمانی مورد تاکید قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای شدت درد و ناراحتی ناشی از نمونه برداری مغز استخوان تحت بیهوشی عمومی در مقایسه با بی حسی موضعی انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه هم گروهی روی 239 بیمار با لوسمی حاد زیر 18 سال مراجعه کننده به بیمارستان دکتر شیخ مشهد طی دو سال صورت گرفت. کودکانی که طی مراحل درمان، با دو روش بیهوشی عمومی با پروپوفول و تسکین موضعی با لیدوکائین تحت نمونه گیری مغز استخوان قرار گرفته بودند، از لحاظ شدت درد (Visval Analoge Scale)، میزان مقاومت حین انجام عمل، و میزان ترس و اضطراب حین نمونه گیری (مقیاس لیکرت) مقایسه شدند. نتایج با کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون تی و کای دو بررسی شد.یافته ها: از میان 135 بیمار که تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتند 20.1 درصد مقاومت خفیف به گذاشتن ماسک بیهوشی نشان دادند. در بررسی 104 بیمار تحت تسکین موضعی 80.2 درصد مقاومت فیزیکی نشان دادند. 44.4 درصد درد شدید و بسیار شدید و 86.1 ترس و اضطراب شدید نشان دادند. در گروه بیهوشی عمومی میزان مقاومت فیزیکی (P=0.01)، درد (P=0.01) و ترس و اضطراب (0.05>P) نسبت به گروه بی حسی موضعی به طور معناداری پایین تر بود.نتیجه گیری: جهت نمونه گیری مغز استخوان، روش بیهوشی عمومی نسبت به تسکین موضعی از طرف کودکان و والدین آنها بیشتر مورد پذیرش قرار می گیرد. این روش تا حد زیادی می تواند درد زیاد ناشی از اقدامات تهاجمی را کاهش داده و از مقاومت و ترس کودکان حین انجام نمونه گیری بکاهد.

زمینه و هدف: تاثیرات روانی-فیزیولوژیکی موسیقی در دهه اخیر به یک حوزه جذاب پژوهشی ورزشی تبدیل شده است، لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرگذاری موسیقی مهیج، آرام بخش و دلخواه بر ویژگی های خلقی و دقت پرتاب ورزشکاران بسکتبالیست بود.مواد و روش ها: جامعه آماری این تحقیق نیمه تجربی را بازیکنان ماهر و نیمه ماهر تشکیل دادند. بدین منظور، 72 بسکتبالیست دختر (36 بازیکن ماهر و 36 بازیکن نیمه ماهر) به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در گروه های 24 نفری (موسیقی مهیج، موسیقی آرام بخش و موسیقی دلخواه) جای گرفتند. روز اول پس از 10 دقیقه گرم کردن ویژگی های خلقی (توسط مقیاس خلقی برونل با اعتبار 0.712 و روایی 0.89) و دقت پرتاب (توسط مقیاس پنج ارزشی زاچری با اعتبار 0.85 و روایی 0.91) مورد ارزیابی قرار گرفت. در روز دوم در حین 10 دقیقه گرم کردن موسیقی مربوط به هر گروه پخش و سپس اندازه گیری های موردنظر صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس با سنجش های مکرر و آزمون تعقیبی (LSD) توسط نرم افزار آماری  SPSS 15صورت گرفت.یافته ها: نتایج تحلیل واریانس بیانگر آن است که ویژگی های خلقی شرکت کننده ها در اثر گوش دادن به موسیقی به طور معناداری بهبود یافته است (P=0.012 و .(F=2.845 از طرفی موسیقی دلخواه نسبت به موسیقی مهیج و آرام بخش تاثیر بیشتری بر بهبود ویژگی های خلقی داشته است (0.05>P). به علاوه، دقت پرتاپ افراد صرف نظر از سطح مهارت و نوع موسیقی تجویز شده، در اثر موسیقی بهبود یافت (پیش آزمون 0.93±2.58 در مقایسه با پس آژمون 0.77±2.88).نتیجه گیری: نتایج در مجموع نشان دهنده بهبود وضعیت خلقی در اثر موسیقی است. همچنین دقت پرتاب بازیکنان در اثر موسیقی بهبود می یابد.

زمینه و هدف: مطالعات زیادی در سراسر دنیا، از تئوری رفتار برنامه ریزی شده به عنوان یک تئوری مناسب در پیشگویی رفتار سیگار کشیدن حمایت کرده اند. با توجه به فقدان ابزار مناسب بر اساس این مدل برای توضیح مصرف سیگار در ایران، پژوهش حاضر با هدف طراحی و روان سنجی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده در رابطه با مصرف دخانیات در نوجوانان ایرانی انجام شده است.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی نمونه پژوهش شامل 365 دانش آموز 19- 14 سال بود که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه پس از طراحی بر اساس روش توصیه شده آجزن، پایایی آن با استفاده از روش های آزمون-بازآزمون و آلفای کرونباخ و روایی آن با استفاده از روش های روایی صوری، محتوا و سازه تعیین شد.یافته ها: تحلیل عاملی پرسشنامه، به استخراج چهار عامل (نگرش، نرم های انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده و قصد) انجامید؛ که 61 درصد واریانس مشترک را تبیین می کرد. نتایج نشان داد که پایایی بازآزمایی و همسانی درونی کل پرسشنامه به ترتیب برابر با 0.84 و 0.86 است. همچنین نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که مدل چهار عاملی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده در جامعه ایران برازش دارد.نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، نسخه فارسی پرسشنامه تئوری رفتار برنامه ریزی شده در رابطه با مصرف دخانیات دارای روایی و پایایی مناسب بوده و قابل استفاده در فعالیت های پژوهشی می باشد.

زمینه و هدف: آشنایی بیشتر با علل بروز آسیب در ورزشکاران، بخصوص ورزشکاران جوان به دلیل ویژگی های جسمانی، حرکتی و روانی آنان، ضرورتی در محافل پزشکی ورزشی به شمار می آید. هدف تحقیق حاضر بررسی فراوانی آسیب های ورزشی و عوامل مرتبط با آن در بین دانش آموزان پسر ورزشکار شرکت کننده در المپیاد ورزشی سال 1389 استان خراسان رضوی در شهرستان سبزوار بود.مواد و روش ها: جامعه مورد بررسی 1020 نفر دانش آموز پسر ورزشکار نخبه بودند. این تحقیق به صورت توصیفی-مقطعی در دو سطح مدارس راهنمایی و دبیرستان انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات آسیب ها، از فرم گزارش آسیب فولر و همکاران از مجله طب ورزش انگلستان استفاده شد که شامل محل آسیب، نوع آسیب، علت و شدت آن بود. اطلاعات با بهره گیری از آمار توصیفی مورد توصیف و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در طول برگزاری مسابقات، 122 نفر (حدود 14 درصد) آسیب دیدگی داشتند که بیشترین آن ها به ترتیب در فوتسال 53 نفر (44 درصد)، هندبال 44 نفر (36 درصد)، بسکتبال 18 نفر (14 درصد) و والیبال 7 نفر (6 درصد) بود. بیشترین آسیب دیدگی ها به ترتیب در اندام تحتانی (51 درصد)، اندام فوقانی (22 درصد) رخ داد. آسیب های عضلانی-وتری (81 درصد) بیشترین نوع آسیب بودند. بیشترین علل آسیب، برخورد بین دو بازیکن (59.86 درصد) و سپس عدم گرم کردن صحیح قبل از مسابقه (16.42 درصد) را شامل می شد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد که رشته فوتسال و هندبال بیشترین آسیب، بسکتبال و والیبال کمترین آسیب دیدگی را داشتند. در بخش های آسیب دیده، اندام تحتانی بیشترین آسیب و سر و صورت کمترین آسیب دیدگی، و آسیب های عضلانی-وتری بیشترین نوع آسیب ها بودند. برخورد بین بازیکنان و عدم گرم کردن اندام ها، بیشترین علل آسیب ها بودند.