تازه های علوم شناختی
سال:1393 | دوره:16 | شماره:3 (مسلسل 63) |تعداد مقالات:9

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه همبستگی بین زبان بیانی و دریافتی دانش آموزان دختر تیزهوش و عادی انجام گرفت.روش: جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان دختر تیزهوش و عادی در پایه های اول تا سوم ابتدایی شهر اصفهان بودند که در محدوده سنی شش تا هشت سال و یازده ماه قرار داشتند. این دانش آموزان از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از بین نواحی مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان انتخاب شدند. با استفاده از آزمون هوشی کتل فرم الف، دانش آموزان در دو گروه تیزهوش و عادی جای داده شدند. حجم نمونه در هر گروه 60 نفر و مجموع کل نمونه 120 دانش آموز بود. برای اندازه گیری زبان بیانی و دریافتی از آزمون رشد زبان TOLD-P(3) (Test of Language Development) استفاده شد.یافته ها: داده های بدست آمده از روش همبستگی پیرسون نشان داد که بین زبان بیانی و دریافتی در دو گروه عادی و تیزهوش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همبستگی بین زبان بیانی و دریافتی دانش آموزان تیزهوش بیشتر از دانش آموزان عادی بود.نتیجه گیری: با وجود بیشتر بودن ضریب همبستگی بین زبان بیانی و دریافتی دانش آموزان تیزهوش نسبت به دانش آموزان عادی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. نتایج بر اساس بنیادهای نظری مورد بحث قرار گرفت.

هدف: هدف این پژوهش بررسی تاثیر ترس از ارزیابی منفی بر توجه انتخابی نوجوانان است.روش: بر اساس مقیاس ترس از ارزیابی منفی و به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 30 نوجوان دارای ترس از ارزیابی منفی زیاد و 30 نوجوان دارای ترس از ارزیابی منفی کم انتخاب شدند و تکلیف رایانه ای دات- پروب کلمه ای را انجام دادند.یافته ها: نتایج تحلیل آماری نشان داد که نوجوانان دارای ترس از ارزیابی منفی زیاد، به کلمات تهدیدکننده اجتماعی اجتناب توجهی نشان می دهند، در حالی که نوجوانان دارای ترس از ارزیابی منفی کم هیچ گونه توجه انتخابی نشان ندادند.نتیجه گیری: ترس از ارزیابی منفی به عنوان یکی از مهمترین مولفه های شناختی اضطراب اجتماعی، باعث سوگیری توجه در نوجوانان می شود. در این مقاله در مورد کاربردهای درمانی نتایج بحث شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای کارکردهای اجرایی (بازداری، تغییر جهت توجه و به روزرسانی اطلاعات) در سه گروه بیماران افسرده اساسی، وسواسی- جبری و افراد بهنجار صورت گرفت.روش: در این پژوهش 20 بیمار افسرده اساسی، 21 بیمار وسواسی- جبری و 21 نفر افراد بهنجار با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و بر اساس سن، جنس، تحصیلات و وضعیت تاهل همتا شدند. داده ها با استفاده از آزمون N تعداد به عقب، آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و آزمون رنگ- واژه استروپ به دست آمد و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در زمینه بازداری در خطای تداخل اشتباهات و خطای تداخل زمان بین گروه کنترل با گروه بیمار و گروه های بیمار با همدیگر تفاوت معنادار وجود ندارد، در تغییر جهت توجه در شاخص های خطای درجاماندگی و تعداد طبقات بین گروه بیمار و گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد، اما بین گروه های بیمار با همدیگر تفاوت معناداری مشاهده نشد. در زمینه به روزرسانی اطلاعات نیز در شاخص مربوط به تعداد خطا بین گروه بیمار با کنترل تفاوت معنادار اما در میانگین زمان واکنش به دلیل بررسی متغیر همگام سن با استفاده از تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری به دست نیامد و در نهایت بین این دو شاخص در گروه های بیمار با هم تفاوتی مشاهده نشد.نتیجه گیری: بنابر یافته های این مطالعه آسیب در کارکردهای اجزایی در این بیماران نشانگر نقص های توجهی و دستکاری کردن اطلاعات بوده و نبود تفاوت بین گروه های بیمار نشانگر آسیب پذیری مشترک این دو گروه می باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی عملکرد بازماند گان جنگ تحمیلی مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه در تکالیف حافظه کاذب دیداری و شنیداری است.روش: در این مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 20 بیمار مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه درگیر در جنگ، 20 فرد درگیر در جنگ اما فاقد اختلال استرس پس از سانحه و 20 فرد بهنجار عادی بدون سابقه حضور در جنگ که در متغیرهای سن، جنس، هوش و سطح تحصیلات همگن شده بودند، شرکت کردند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه ساختاریافته SCID، سیاهه افسردگی بک، سیاهه اضطراب بک، مقیاس تجدیدنظرشده تاثیر رویداد و تکالیف حافظه کاذب شنیداری و دیداری بود. داده ها با روش های آماری تحلیل واریانس چندمتغیری یک راهه و آزمون تعقیبی توکی تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که عملکرد گروه دارای اختلال استرس پس از سانحه نسبت به دو گروه فاقد این اختلال و بهنجار در تکالیف حافظه کاذب ضعیف تر است. به عبارت دیگر، گروه مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه نسبت به دو گروه دیگر مواد مربوط به حافظه کاذب بیشتری تولید کردند.نتیجه گیری: یافته های پژوهش موید وجود مشکلات حافظه و به ویژه حافظه کاذب در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بوده و این نتایج در چارچوب نظریه های مربوط به مشکلات شناختی مانند حافظه فعال، حافظه آینده نگر و حافظه شرح حال تبیین پذیر است.

هدف: پژوهش حاضر کارکردهای اجرایی شامل سازمان دهی، تصمیم گیری- برنامه ریزی و بازداری را در کودکان نارساخوان و عادی مقایسه می کند.روش: در این پژوهش علی- مقایسه ای از میان 70 دانش آموز دوره ابتدایی، بر اساس نمونه گیری تصادفی، دو گروه 30 نفره نارساخوان و 40 کودک عادی انتخاب و مقایسه شدند. داده ها با استفاده از آزمون های تشخیصی خواندن، آزمون عصب روان شناختی و شخصیتی کولیج و نیزآزمون هوشی وکسلر به دست آمد.یافته ها: داده ها با استفاده از آزمون t مستقل تحلیل شدند. نتایج نشان داد که کودکان نارساخوان در کارکردهای اجرایی سازمان- دهی، تصمیم گیری- برنامه ریزی و بازداری با کودکان عادی تفاوت دارند. کارکرد اجرایی دانش آموزان نارساخوان پسر در خرده مقیاس های سازمان دهی و بازداری به طور معناداری بهتر از دانش آموزان نارساخوان دختر بود، اما در کارکرد اجرایی کلی و خرده مقیاس تصمیم گیری- برنامه ریزی بین دانش- آموزان نارساخوان پسر و دختر تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: کارکرد اجرایی شامل سازمان دهی، بازداری و تصمیم گیری- برنامه ریزی دانش آموزان نارساخوان ضعیف تر از دانش آموزان عادی است. تشخیص بموقع اشکال در کارکردهای اجرایی و مداخله صحیح در پیشگیری و درمان اختلال خواندن تاثیرگذار است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی اثر آموزش نوروفیدبک بر ادراک دیداری دانش آموزان مدرسه ابتدایی مبتلا به اختلالات ریاضی بود.روش: این پژوهش، مطالعه ای نیمه آزمایشی از نوع طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه آزمون و گروه گواه است. تعداد 20 نفر دانش آموز مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی بین سنین 10 تا 12 سال در آزمایش شرکت کردند. آزمودنی ها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه آزمایش (n=10) آموزش نوروفیدبک دریافت کردند و گروه گواه (n=10) هیچ آموزشی دریافت نکردند. آزمودنی ها آزمون ادراک دیداری فراستیگ را در مراحل پیش آزمون و پس آزمون اجرا کردند. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تی وابسته و تی مستقل تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد آموزش نوروفیدبک باعث افزایش میزان توانایی ادراک دیداری و همچنین سرکوب امواج تتا در دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شده است، اما در افزایش موج بتا اثر معنادار نداشت.نتیجه گیری: در کل می توان نتیجه گرفت که از آموزش نوروفیدبک می توان به عنوان یک راهبرد آموزشی در درمان اختلال ریاضی استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه انعطاف ناپذیری شناختی و راهبردهای حل مساله در دانشجویان دارای نشخوار فکری و بدون نشخوار فکری اجرا شد.روش: این پژوهش از حیث هدف بنیادی و از نظر شیوه جمع آوری داده ها توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران تشکیل می دادند که بعد از انتخاب تصادفی چهار دانشگاه، 400 دانشجو با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و مقیاس های سبک پاسخ دهی و افسردگی بک برای آن ها اجرا شد. بعد از تحلیل اولیه، 60 نفر به عنوان نمونه هدف انتخاب و به دو گروه نشخوارکننده و غیرنشخوارکننده تقسیم شدند. در مرحله بعد آزمون گنجینه لغات، کارت های ویسکانسین و پرسش نامه سبک های حل مساله اجرا شد. نتایج با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس تحلیل شد.یافته ها: یافته ها نشان دادند که از نظر خطای درجاماندگی و شکست در حفظ مجموعه سازی افراد دارای نشخوار فکری و بدون نشخوار فکری تفاوت معناداری دارند. همچنین بین گروه ها فقط در راهبرد درماندگی و مهارگری تفاوت معنادار وجود دارد و در سایر راهبردهای حل مساله دو گروه تفاوت معناداری ندارند.تیجه گیری: با استفاده از درمان درجاماندگی می توان نشخوار فکری و افسردگی را کاهش داد، بنابراین درمانگران با یافتن فنونی برای افزایش انعطاف پذیری شناختی و آموزش آن به بیماران می توانند افق های تازه ای در برابر درمان افسردگی ایجاد کنند.