پژوهشنامه حمل و نقل
سال:1387 | دوره:5 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل به منظور ایجاد اشتغال، در تجزیه و تحلیل مسایل اقتصاد کلان و سیاستگذاری از اهمیت فراوانی برخوردار است. به خصوص این امر در کشور ما تداعی کننده این امر است که از دیدگاه سیاستگذاران اقتصادی، عامل سرمایه به عنوان مکمل نیروی کار در بخش مربوطه به شمار می رود.در این مقاله، نقش سرمایه گذاری بر ایجاد اشتغال در بخش حمل و نقل در قالب رهیافت پویای تقاضای نیروی کار و بر اساس همگرایی، برآورد و تجزیه و تحلیل شده است. برای برآورد مدل، با استفاده از آمارهای موجود طی سال های 83-1350، ابتدا مرتبه جمعی بودن متغیرهای الگو و سپس ساختار الگو و تعداد وقفه های بهینه، مشخص می شود. در گام بعدی، تعداد بردارهای هم انباشتگی الگو تعیین شده و در نهایت، ارتباط سرمایه گذاری با تقاضای نیروی کار در بخش حمل و نقل مورد برآورد تجربی قرار می گیرد. به منظور ایجاد ارتباط بین روابط تعادلی بلندمدت میان متغیرها با نوسانات کوتاه مدت، الگوی تصحیح خطای برداری مربوط به روابط تعادلی برای متغیر اشتغال، در بخش حمل ونقل برآورد می شود.

ایران دارای بنادر فراوان در خلیج فارس و دریای عمان است که بسیاری از آنها به دلایل گوناگون قادر به پذیرش کشتی های بزرگ نیستند. ایده استفاده از بنادر بزرگ موجود در منطقه به عنوان مراکز واسط برای دریافت کالا از کشتی های بزرگ و ارسال آن توسط کشتی های کوچک تر به سایر بنادر و از آنجا به داخل کشور می تواند در جهت فعال کردن بنادر کوچک تر و نیز کشتیرانی خصوصی در منطقه بسیار کارآمد باشد. در این مقاله علاوه بر طرح این ایده، یک سیستم کلی حمل و نقل متناسب با آن طرح شده و به صورت یک شبکه متشکل از مسیرهای وسایل نقلیه و مسیرهای حمل و نقل چند وجهی برای اولین بار مدل شده است. در این مقاله برای حل مدل این شبکه، برای مسایل با ابعاد کوچک، از روش انشعاب و تحدید استفاده شده و برای حل مدل های دارای تعداد گره بیشتر، روشی ابتکاری به نام SB-RAB بر اساس روش سیمپلکس با ورود محدود متغیرها توسعه داده شده است. از بعد محاسباتی، روش SB-RAB برای حل دو سری از مسایل مبنای موجود در ادبیات مسیریابی وسیله نقلیه مورد استفاده قرار گرفته و نتایج آنها گزارش شده است. همچنین، این مسایل مبنا از روش مرسوم در ادبیات حمل و نقل یعنی روش تفکیک شبکه به دو زیر بخش مسیریابی وسیله نقلیه و حمل و نقل چند وجهی نیز حل و نتایج مربوطه گزارش شده اند. در انتها، با مقایسه همه نتایج، نشان داده شده که روش SB-RAB می تواند جواب هایی برتر در مدت زمانی قابل قبول ارایه دهد.

اگر چه تنها بیش از دو دهه از کاربرد جداسازی لرزه ای در پل ها می گذرد، اما مطالعات بسیار زیادی در این زمینه صورت گرفته است که همگی کارآیی آنها در پل ها را تایید می کنند. در این تحقیق عملکرد لرزه ای پل های موجود با تکیه گاه های نئوپرن انبساط حرارتی و امکان کاربری جزیی و محدود آنها برای جداسازی لرزه ای پل ها، به صورت تحلیلی بررسی می شود. بنابراین ابتدا کارآیی جداسازی لرزه ای را با تحلیل دینامیکی غیر خطی تاریخچه زمانی دو نمونه پل متداول بزرگراهی که توسط چهار نمونه جداگر الاستومریک جداسازی شده است، اثبات کرده و نتیجه گرفته می شود که جداسازی لرزه ای ضمن کاهش پاسخ های لرزه ای، نیروی زلزله را بین کوله ها و پایه ها به صورت متعادل توزیع می کند. پل های مورد بررسی در حالت معمولی (با تکیه گاه های انبساط حرارتی و بدون تکیه گاه های انبساط حرارتی) نیز مدلسازی و تحلیل شده اند. نتایج تحلیل نشان می دهد که کارآیی تکیه گاه های موجود انبساط حرارتی در کاهش پاسخ های لرزه ای مناسب نبوده و حتی در صورت امکان لغزش لازم و تحمل کرنش های برشی بزرگ در آنها به هنگام زلزله، به علت الاستیک خطی بودن رفتار نیرو - تغییرمکان، میرایی و استهلاک انرژی چندانی نداشته و نمی توانند از سطح انرژی زلزله و نیروهای برشی وارد بر زیرسازه پل ها به میزان قابل ملاحظه ای بکاهند، در صورتی که سهم جداگرها در جذب و استهلاک انرژی ورودی زلزله بیشتر از 50% است. بر اساس نتایج این تحقیق، نسبت کارآیی این تکیه گاه ها به جداگرهای لرزه ای برای کاهش نیروی برشی ناشی از زلزله، بین 30 تا 50% تعیین شد.

یکی از عوامل اساسی در رشد سطح کیفیت زندگی افراد در جوامع امروزی بی شک بهبود خدمات نقل و انتقالات عمومی است. بالا بردن کیفیت ارایه خدمات حمل و نقل نیازمند افزایش میزان هماهنگی در فرآیندها و همچنین برقرار ساختن امکانات دسترسی سریع تر و آسان تر افراد به این گونه خدمات است. تجارت الکترونیکی با توجه به توانایی ها و امکانات خود می تواند به عنوان بستری جهت تقویت و تکامل فرآیندهای حمل و نقل عمومی در نظر گرفته شود و به این ترتیب ورود شرکت های حمل و نقل عمومی به تجارت الکترونیکی به عنوان گامی جهت تقویت و تکامل فرآیندهای حمل و نقل عمومی در نظر گرفته می شود. در این پژوهش با توجه به مطالعه مدل های ورود به تجارت الکترونیکی و تحلیل آنها، نسبت به تعیین مدل مناسبی برای ارزیابی عملکرد شرکت های حمل و نقل در ورود به تجارت الکترونیکی اقدام شده است و با استفاده از مدل به دست آمده یک شرکت حمل و نقل عمومی (شرکت رجا) مورد ارزیابی قرار گرفته است. به منظور ارزیابی عملکرد شرکت رجا از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری داده های مرتبط استفاده شده و برای تحلیل داده ها، روش تحلیل مسیر که توانایی تعیین میزان تاثیرگذاری هر یک از متغیرهای مدل را بر عملکرد شرکت دارد، بکار گرفته شده است. با توجه به تحلیل داده های جمع آوری شده، شاخص های موثر بر عملکرد تجارت الکترونیکی شناسایی شده اند. به این ترتیب با استفاده از این شاخص ها چارچوبی جهت ارزیابی عملکرد شرکت های حمل و نقل عمومی در ورود به تجارت الکترونیکی به دست آمده است.

حد تحمل، به بیشینه کرنش یا تنشی اطلاق می شود که مصالح می توانند در آن حد، تعداد بی نهایت سیکل بارگذاری - باربرداری را تحمل کنند. آگاهی از مقدار حد تحمل مخلوط های آسفالتی باعث می شود تا ضخامت لایه آسفالتی بیش طراحی نشود. این موضوع به ویژه در روسازی های با عمر بالا (40 سال) به دلیل طرح بهینه ضخامت لایه آسفالتی، اهمیت زیادی دارد. در چند سال اخیر مطالعات مختلفی توسط محققین برای تعیین حد تحمل مخلوط های آسفالتی انجام شده است. در این مقاله، با استفاده از آزمایش تیر خمشی چهار نقطه ای، حد تحمل انواع مخلوط های آسفالتی بر مبنای معیار کاهش سختی به میزان 50 درصد و پارامتر «نسبت تغییر انرژی تلف شده» مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین با استفاده از نتایج حاصل از این بررسی و بر اساس مشخصات مخلوط آسفالتی نمونه های آزمایش شده، رابطه ای برای پیش بینی حد تحمل خستگی این مخلوط ها پیشنهاد شده است.

هدف از این مطالعه، بررسی اثر سرمایه گذاری دولت در زیرساخت حمل و نقل بر سرمایه گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی ایران است. در این مطالعه، با توجه پژوهش های انجام شده در کشورهای در حال توسعه، از مدل شتاب انعطاف پذیر برای تابع سرمایه گذاری بخش خصوصی و از الگوی رشد سولو همراه با تعدیلاتی برای رشد اقتصادی استفاده شده است. متغیر سرمایه گذاری در زیرساخت حمل و نقل از عوامل تعیین کننده موجودی مطلوب(k×)  در مدل سرمایه گذاری بخش خصوصی در نظر گرفته شده است. در مدل رشد، دو متغیر سرمایه گذاری دولت در بخش حمل و نقل و سایر بخش ها به عنوان یکی از نهاده های تولید در کنار نیروی کار و سرمایه گذاری خصوصی وارد تابع تولید شده است. در تخمین مدل سرمایه گذاری از روش متغیر ابزاری و در مدل رشد از روش OLS استفاده شده است. نتایج برآورد مدل های مذکور طی سالهای 1338 الی 1382 نشان می دهد که رابطه قوی بین سرمایه گذاری در زیرساخت حمل و نقل و سرمایه گذاری بخش خصوصی وجود دارد. همچنین با توجه به کشش مثبت به دست آمده برای سرمایه گذاری در حمل و نقل، سرمایه گذاری در این زیرساخت اثر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشور دارد. با در نظر گرفتن نتایج حاصله، افزایش سرمایه گذاری دولت در زیرساخت حمل و نقل پیشنهاد می شود.

تغییر شکل های دایمی (شیارشدگی) یکی از مشکلات اساسی در مخلوط های بازیافتی است و معمولا این خرابی در مقایسه با روسازی های آسفالت گرم زودتر اتفاق می افتد. برای رفع این مشکل از افزودنی هایی نظیر سیمان و آهک در مخلوطهای بازیافتی استفاده می شود. در این تحقیق از سیمان پرتلند و آهک به عنوان دو نوع افزودنی که در بازیافت آسفالت به روش سرد با امولسیون قیر بیشتر بکار رفته اند، استفاده شده است. سیمان پرتلند به صورت پودر و آهک به دو صورت دوغاب آهک و پودر آهک شکفته به مخلوط افزوده شد و تاثیر هر کدام بر تغییر شکل های دایمی مخلوط های بازیافتی با استفاده از آزمایش های مارشال، ضریب برجهندگی، خزش دینامیکی و ماشین اثر چرخ (ویل تراک) مورد بررسی قرارگرفت. همچنین مقایسه ای بین این دو نوع افزودنی انجام شده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از آن است که میزان تغییر شکل های دایمی مخلوط های بدون افزودنی نسبت به مخلوط های حاوی سیمان و آهک بسیار بیشتر بوده و افزودن سیمان پرتلند و آهک باعث افزایش قابل ملاحظه مقاومت در برابر تغییر شکل های دایمی مخلوط های بازیافتی و در نتیجه کاهش شیارشدگی می شود. بیشترین کاهش در تغییر شکل های دایمی مربوط به نمونه های حاوی سیمان و دوغاب آهک است که کاهشی حدود 50% را نسبت به نمونه های بدون افزودنی نشان می دهد. نظر به نتایج به دست آمده و این که نحوه افزودن سیمان در قیاس با دوغاب آهک از سهولت بیشتری برخوردار است استفاده از سیمان برای کاهش تغییر شکل های دایمی در مخلوط های بازیافتی پیشنهاد می شود.