پژوهشنامه حمل و نقل
سال:1392 | دوره:10 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

طول صف یکی از پارامترهای اساسی جریان ترافیک در خیابان های شریانی است که معیار تعیین عملکرد و بهینه سازی جریان در این معابر قرار می گیرد. با این وجود این معیار در خیابان های شریانی کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. یکی از دلایل این امر را می توان وجود تقاطع ها و قطع متناوب جریان دانست که بررسی جریان در خیابان های شریانی را پیچیده می سازد. از طرفی با اشباع شدن این معابر بررسی جریان ترافیک دشوارتر می گردد. در این مقاله طول صف در شریانی های اشباع به عنوان یکی از پارامترهای اساسی جریان مورد توجه قرار گرفته است. تخمین این پارامتر با بررسی تغییرات پروفیل اشغال جریان ترافیک با استفاده از داده های ثانیه به ثانیه شناساگر صف و همچنین فازبندی چراغ از طریق مدل تخمین بهنگام صورت گرفته است. نقطه تمایز این مطالعه در نظر گرفتن اثر تقاطع بالادست و گروه وسیله نقلیه آزاد شده بر صف تقاطع پایین دست می باشد که بدین طریق مدل تخمین طول صف بهبود داده شده است. نتایج حاصل از تخمین طول صف با استفاده از داده های آماری برداشت شده در دو تقاطع تهران مورد ارزیابی قرار گرفته اند. همچنین با استفاده از داده های آماری دو پارامتر ورودی مدل شامل زمان عکس العمل اولین وسیله صف نسبت به سبز شدن چراغ و نیز تاخیر حرکت وسایل نقلیه در صف نسبت به حرکت وسایل نقلیه جلوی آنها با شرایط تقاطعات تهران کالیبره شده و در اجرای مدل به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از این ارزیابی بهبود 15 درصدی میانگین خطای تخمین طول صف را نشان داده است.

شکست واژگونی خمشی، یکی از انواع شکست های محتمل در شیروانی های سنگی می باشد. این نوع شکست در اثر تنش کششی ناشی از خمش ستون سنگ ها رخ می دهد. در این تحقیق، ابتدا شکست واژگونی خمشی به صورت آزمایشگاهی (در شرایط استاتیکی و دینامیکی) مدل سازی شد. سپس با استفاده از نرم افزار UDEC-DM تمامی مدل های آزمایشگاهی به صورت عددی مورد تحلیل قرارگرفت. برای مدل سازی آزمایشگاهی در شرایط استاتیکی بلوک هایی به طول 10 تا 35 سانتی متر ساخته و انتهای آنها را روی دستگاه میز لغزان محکم کرده و شیب میز را افزایش داده تا بلوک ها بشکنند. برای مدل سازی در شرایط دینامیکی بلوک ها را روی دستگاه میز لرزان نصب کرده و شتاب میز را افزایش داده تا شکست رخ دهد. در مدل سازی عددی جهت شبیه سازی از مدل درزه های voronoi استفاده شد. در این مدل سازی مدل رفتاری درزه ها مدل لغزشی کولمب و مدل رفتاری سنگ بکر مدل موهر است. در پایان نتایج مدل های آزمایشگاهی، عددی و روش تحلیلی موجود با یکدیگر مقایسه گردید. مقایسه این نتایج نشان می دهند نرم افزار عددی فوق ابزاری قدرتمند برای تحلیل شکست واژگونی خمشی و پیش بینی این نوع شکست در شرایط استاتیکی و دینامیکی می باشد.

گسترش و اهمیت حمل و نقل تجاری به شیوه های گوناگون اعم از زمینی، هوایی و دریایی از یک سو و تلاش ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی و لزوم هماهنگی قوانین داخلی با کنوانسیون های بین المللی از سوی دیگر، سلسله مباحثی را در این راستا مطرح نموده که نیاز به بررسی هرچه بیشتر دارد. از جمله این موارد، انتخاب مبنایی مناسب برای مسوولیت متصدی حمل و نقل است. مبنایی که ضمن جلوگیری از ورود ضرر به متصدی، منافع صاحب کالا را به بهترین نحو تامین کرده و با روح قوانین مصوب در این زمینه سازگاری بیشتری داشته باشد. بنابراین، این مقاله برای پاسخ به این سوال که مبنای مسوولیت متصدی حمل و نقل چیست با ارایه تفسیری جدید از قوانین موجود به تفکیک میان وظایف او روی آورده، در خصوص وظایف تخصصی وی مبنای مسوولیت محض و در خصوص سایر وظایف، مسوولیت مبتنی بر تقصیر را پذیرفته است. چرا که این تفسیر هم سنگینی بار اثبات تقصیر را از دوش صاحب یا فرستنده کالا بر می دارد و هم دقت و توجه متصدی را در راستای انجام وظایف خود افزایش می دهد. با امید این که این شیوه تفسیر ضمن برطرف کردن معایب مبانی مطرح شده در قانون مدنی و تجارت در راستای تامین هرچه بیشتر منافع دو طرف (متصدی و صاحب کالا) گام بردارد.

درز ریل ها در قوس هایی با شعاع کمتر از 400 متر در راه آهن به دلیل عدم امکان تامین مقاومت جانبی خط، جوشکاری نمی شوند. باقیماندن درزها در خط باعث افزایش هزینه ها و حجم فعالیت های نگهداری می شود. همچنین باعث ظاهر شدن خرابی هایی نظیر تغییر شکل پلاستیک تاج ریل، شکستگی تراورس، خرابی پابندها و به طورکلی زوال سریع هندسه قائم و افقی خط می گردد. در این مقاله، ابتدا راه کارهای افزایش مقاومت جانبی بررسی شده و یکی از راه کارها که استفاده از طرح ابتکاری تراورس اصطکاکی (که در آن سطح زیرین تراورس به جای مسطح بودن، به صورت زیگزاگی بر جسته شده تا مقاومت جانبی ناشی از سطح زیرین تراورس افزایش یابد) می باشد، تشریح شده است. در این مقاله تاثیر این نوع تراورس با انجام آزمایش های تعیین مقاومت جانبی خط بررسی شده است. آزمایش های انجام شده به صورت آزمایش تراورس منفرد بوده و نتایج آن نشان داده است که مقاومت جانبی خط با تراورس اصطکاکی در مقایسه با تراورس عادی در حدود 59.1 درصد افزایش می یابد.

صنعت حمل و نقل هوایی به دلیل مشکلات اقتصادی جوامع در سال های اخیر با رکود و افت درآمد مواجه شده است. این صنعت همواره در جستجوی راه هایی برای کاهش هزینه ها و افزایش بازده بوده است. شناخت بهتر رفتارهای مسافران در انتخاب شرکت ها در این زمینه کمک بسیاری به شرکت ها می کند. این موضوع در ایران نیز در سال های اخیر با افزایش تعداد شرکت ها، افزایش رقابت تجاری بین آنها و شرایط اقتصادی کشور توجه زیادی را به خود جلب نموده است. در این تحقیق که به بررسی رفتارهای مسافران در انتخاب شرکت های هواپیمایی داخلی می پردازد، جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مسافران با استفاده از مشاورات صاحب نظران و اساتید دانشگاه، پرسشنامه ای طراحی و 21 معیار که تصور می رفت در انتخاب مسافران نقش مهمی داشته باشد تعیین شد و از مسافران خواسته شد تا بر اساس میزان اهمیت هر یک به آنها نمره دهند. این 21 معیار بر اساس میزان اهمیت از دیدگاه مسافران اولویت بندی شدند. علاوه بر این، این تحقیق در پی یافتن روابط مهم بین اولویت معیارها و گروه های مختلف مسافران بر اساس مشخصات فردی و ویژگی های سفر آنها است. برای دست یابی به اهداف تحقیق 6 فرضیه مطرح و توسط آزمون های t، ANOVA و همگنی واریانس ها مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از این روش، معیارهایی که در گروههای مختلف مسافران تفاوت های قابل توجهی از نظر اهمیت و اولویت داشتند نیز مشخص شدند. در این تحقیق 8 فاکتور اصلی که مهم ترین تاثیر را در فرآیند انتخاب مسافران داشتند مشخص شدند که به ترتیب شامل اجرای به موقع پروازها، ایمنی پرواز، قیمت بلیط، زمان مناسب پرواز، تعداد سوانح گذشته هر شرکت، میزان پاسخ گویی در زمان بروز مشکل و تاخیر، نحوه فروش بلیط و امکان رزرو اینترنتی و نحوه برخورد خدمه و پرسنل هستند. نتایج این تحقیق مفاهیم کاربردی را برای خطوط هوایی در زمینه رقابت های تجاری فراهم می کند و زمینه هایی را برای انجام این نوع مطالعات در ایران معرفی می کند.

در همه جای دنیا پروژه های زیادی با امولسیون قیر برای بازیافت سرد درجا استفاده شده است که نتایج قابل قبولی به همراه داشته است. با این وجود در برخی پروژه های بازیافت سرد درجا مشکلاتی نظیر شیار شدگی، ترک های حرارتی و عریان شدگی گزارش شده که باعث شده نیاز به افزودنی ها برای کاهش شیارشدگی و مشکلات روسازی بازیافت شده با امولسیون قیر به شدت احساس شود. از آنجایی که تحقیقات محدودی در زمینه تاثیر افزودنی ها بر خواص آسفالت های بازیافتی سرد در دنیا انجام شده است، در این تحقیق از سیمان و آهک به عنوان دو نوع افزودنی که در بازیافت سرد با امولسیون قیر کاربرد زیادی دارند، استفاده شده است که از سیمان و آهک به صورت پودری و همچنین از پلیمر SBS نیز به عنوان افزودنی دیگر با و بدون سیمان و آهک استفاده شده است و تاثیر هر کدام بر خواص مخلوط های بازیافتی نظیر استقامت مارشال، دوام، مدول برجهندگی و تغییر شکل دائمی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که SBS، سیمان و آهک باعث افزایش استقامت مارشال، مدول برجهندگی و همچنین افزایش مقاومت در برابر رطوبت و تغییر شکل های دائمی می شود. به علاوه مخلوط های حاوی سیمان و SBS نسبت به سایر نمونه ها نتایج بهتری را در برداشت.

تراورس های بتنی در مسیر ریلی روی بالاست و بستر اجرا می شوند تا بارهای عبوری چرخ را از ریل ها به زمین انتقال دهند. در بسیاری از موارد، بار ضربه ای چرخ قطار به علت نامتقارنی سطح تماس باعث ایجاد فضاهای خالی درسطح تماس مشترک بین تراورس و بالاست، در نتیجه کاهش سختی تکیه گاه بالاستی می شوند. فضاهای خالی بالاستی می توانند بر پاسخ های ارتعاشی تراورس در محل تاثیر بگذارند. این مقاله تاثیر فضاهای خالی بالاستی بر پاسخ های ارتعاشی به دو صورت عددی و مدل سازی اجزا المان ارایه می دهد تا بررسی اثر الگوهای ضربه ای مختلف بین تراورس و بالاست بتواند راهنمایی هایی به طراحان خطوط بالاستی در زمینه ترک خوردن تراورس در ارتعاش نزدیک به فرکانس تشدید و عمر و مد شکست تراورس ارایه دهد.

گازوئیل یکی از مهم ترین حامل های انرژی در ایران می باشد و بخش حمل و نقل زمینی بزرگ ترین مصرف کننده آن است. با توجه به قیمت پایین و نقش مهم این سوخت در حمل مسافر و کالا در ایران، بررسی و شناسایی متغیرهای تاثیرگذار بر تقاضای آن دارای اهمیتی فراوان می باشد. در این مقاله از شبکه عصبی GMDH به عنوان ابزاری با قابلیت بالا در مسیریابی و تشخیص روندهای غیر خطی پیچیده، شناسایی عوامل موثر و مدل سازی با تعداد مشاهدات محدود، مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین برای انتخاب متغیرهای تاثیرگذار از دو روش تحلیل بنیادی و تکنیکی استفاده شده است. در این مطالعه، روش تحلیل بنیادی در طی سه مرحله تاثیر 10 متغیر درون سیستمی و برون سیستمی را بر تقاضای گازوئیل مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج در مرحله نهایی تحلیل بنیادی حاکی از آن است که متغیرهای درون سیستمی تولید ناخالص داخلی سرانه، تعداد وسایل نقلیه گازوئیل سوز و متغیرهای برون سیستمی یارانه اختصاص داده شده به گازوئیل و نرخ ارز بازار غیررسمی اثر مضاعف و نقدینگی تاثیر عادی و یکسانی بر تقاضای گازوئیل دارند. علاوه بر این، نتایج نشان می دهد که ورود متغیرهای نرخ ارز بازار غیررسمی، نقدینگی و یارانه در کنار متغیرهایی که در تحقیقات پیشین استفاده شده اند، در بالا رفتن صحت مدل و دقت معیارهای ارزیابی پیش بینی تاثیر بسزایی داشته است. همچنین نتایج حاصل از مدل سازی و پیش بینی تقاضای گازوئیل با استفاده از دو روش تحلیل بنیادی و تکنیکی، دقت و کارایی بالا و خطای کم آنها را در پیش بینی نشان می دهد.