مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان (طبیب شرق)
سال:1381 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

در این مطالعه، شیوع مصرف مواد افیونی و عوامل مستعد کننده آن در بیماران با درد در 10 کلینیک زاهدان بررسی شده است. مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است و ارتباط مصرف مواد افیونی و 18 عامل احتمالی آن در 480 بیمار مراجعه کننده با شکایت درد، از دی ماه 1378 تا اردیبهشت ماه 1379 توسط پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت.از آزمون های Chi Square،T-test ، Logistic regression، Multivariate analysis وOdds ratio  استفاده شد. در دردمندان شیوع مصرف مواد افیونی 28.5% بود. درد مزمن عامل خطر برای مصرف مواد افیونی شناخته نشد. پنج عامل سابقه مصرف مواد افیونی در بین دوستان، شغل، سیگار، مشاوره با متخصص اعصاب و فوت همسر در آزمون Logistic regression مرتبط با مصرف مواد افیونی شناخته شدند. نتیجه اینکه شیوع مصرف مواد افیونی در بیماران دردمند زاهدان زیاد است و آموزش عوامل مرتبط با مصرف مواد افیونی به جامعه و به مسوولین بهداشتی و حمایت گروه های آسیب پذیر توصیه می شود.

فشارخون بالا یکی از معضلات مهم کشورهای پیشرفته و در حال توسعه محسوب می شود. این پژوهش مطالعه ای توصیفی است که به منظور تعیین شیوع فشارخون بالا در افراد 18 سال به بالای شهر زابل انجام گرفته است. نمونه گیری به روش خوشه ای طبقه بندی شده تصادفی بود که 1530 نفر شامل 841 زن (%55) و 689 زن (%45) از افراد 18 سال به بالای شهر زابل مورد بررسی قرار گرفتند.بر اساس تعریف JNC-VI وWHO کسانی که بعد از دو نوبت اندازه گیری متناوب فشارخون به فاصله 3 روز دارای فشار سیستول بیش از 140 و دیاستول بیش از 90 میلیمتر جیوه بودند و کسانی که تحت درمان با داروهای ضد فشارخون بودند به عنوان فرد مبتلا به پرفشاری خون محسوب گردید. فشار خون از هر دو بازوی چپ و راست در حالت خوابیده اندازه گیری و بالاترین میزان به عنوان فشار خون واقعی ثبت گردید. در نوبت اول علاوه بر کنترل فشارخون، قد و وزن نمونه ها نیز سنجیده شد. همراه با معاینه بالینی اطلاعات ضروری بر اساس پرسشنامه تنظیمی توسط پرسشگران به صورت مصاحبه نیز تکمیل گردید. سپس به فاصله حداقل 3 روز نوبت های دوم و سوم فشارخون اندازه گیری شد. براساس اطلاعات بدست آمده شیوع خام پرفشاری خون در زنان 15% و در مردان 12.5% و در کل جامعه 13.9% بود. شیوع همسان شده سنی در زنان 13.4% و در مردان 11.1% و در کل جامعه 12.2% بود. نتایج نشان داد که 36% زنان و 52% در مردان و 44% کل جامعه مبتلا به پرفشاری خون از بیماری خود آگاهی نداشتند. آزمون آماری کای مجذور با ضریب اطمینان 99% نشان داد که بین چاقی و فشار خون بالا ارتباط معنی داری وجود دارد. دراین مطالعه با ضریب 99% بین فشار خون بالا و افزایش سن ارتباط مستقیم معنی دار آماری مشاهده شد، ولی بین فشارخون بالا و جنس ارتباط معنی دار نبود. نتایج نشان می دهد که پرفشاری خون در جوامع امروزی با توجه به ماشینی شدن زندگی به عنوان یک خطر جدی تلقی می شود. بنابراین غربال گیری در جامعه، آگاهی دادن به افراد در زمینه شیوه زندگی، تغذیه و پیگیری درمان در مبتلایان به پرفشاری خون امری ضروری است.

بلوغ جنسی در زنان نشانه تغییرات هورمونی و اثر آنها بر رفتار بوده و تحولات روحی ناشی از آن منجر به بروز اعمالی می شود که لزوم برخورد صحیح والدین و مربیان مدارس را می طلبد. از طرفی منارک به گونه ای می تواند به عنوان شاخص رشد مطرح شود، این بررسی جهت تعیین سن منارک در دختران مقطع راهنمایی زاهدان که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بودند، انجام گرفت. وسیله جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای است توسط افراد مورد مطالعه تکمیل و سپس مقادیر قد و وزن به آن اضافه می شد. اطلاعات توسط نرم افزار کامپیوتری SPSS آنالیز و برای مقایسه پارامترهای مورد بررسی از تست شفر استفاده و نتایج حاصل به صورت SE mean بیان و اختلاف آماری با P<0.05 معنی دار تلقی شده است.یافته ها نشان داد میانگین سن منارک جمعیت مورد مطالعه 0.05 ± 12.6 سال بود. به علاوه بین سن منارک و تحصیلات مادر، تعداد فرزندان خانواده، وضعیت بدنی، وضعیت روحی و اشتهای افراد رابطه معنی داری وجود داشت(p<0.05) . در صورتی که بین سن منارک و شغل پدر، شغل مادر، تحصیلات پدر و قومیت رابطه ای معنی دار وجود نداشت.

امتحان جامع علوم پایه مهم ترین آزمون دانشجویان پزشکی است که می تواند تا حدود زیادی آنان را در گذراندن دوره ارزیابی کند. غالبا دانشجویان ضعیف،در دوره های بعدی با مشکل مواجه خواهند بود و برخی از آنان نیز موفق به اتمام دوره پزشکی نمی شوند. این مطالعه به بررسی عوامل تاثیرگذار در نمره امتحان جامع علوم پایه و همچنین پیشگویی نتایج این امتحان می پردازد.جامعه آماری مطالعه 206 شرکت کننده امتحان جامعه علوم پایه دوره های 21 تا 24 علوم پزشکی زاهدان و نوع مطالعه هم گروهی و سال اجرای آن 1380 می باشد. برای بررسی،نمرات 10 درس دوره، میانگین دوره، نمره امتحان جامع و برخی از متغیرهای دموگرافیک آنان جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل آزمون t و رگرسیون ساده و لجستیک استفاده گردید.مردودین این دوره ها 41 نفر (%20) بود و میانگین امتحان جامع با متغیرهای سن (P=0.000)، وضعیت تاهل (P=0.038)، سهمیه و طول دوره علوم پایه (P=0.000) و فاصله اخذ دیپلم تا ورود به دانشگاه(P=0.002) ، اختلاف معنی دار داشت. رگرسیون ساده و لجستیک نشان می دهند که نمرات میکروب شناسی، انگل شناسی، فیزیولوژی2، هم چنین طول دوره علوم پایه و متغیرهای سهمیه، جنس و فاصله اخذ دیپلم تا ورود به دانشگاه در برآورد نمره و نتیجه امتحان جامع نقش دارند. ضریب تعیین تعدیل شده در رگرسیون ساده R2=0.6 و رگرسیون لجستیک در پیش بینی صحیح نتایج 87.9 درصد دانشجویان موفق بود.نتیجه اینکه سن، وضعیت تاهل، سهمیه، طول دوره علوم پایه و میانگین دوره علوم پایه از جمله عوامل موثر در نمره امتحان جامع می باشند. همچنین نمرات دروس میکروب شناسی و انگل شناسی و متغیرهای سهمیه و جنس بیشترین نقش را در برآورد نمره و نتیجه امتحان جامع دارا هستند.

بیماری دیابت از شایع ترین بیماریها در زمینه اختلال در سوخت و ساز بدن است. عدم آگاهی از عوارض آن در مراحل پیشرفته می تواند آسیبهای غیرقابل جبرانی جسمی و روحی بر فرد وارد کند. بنابراین ضرورت آموزش افراد دیابتی ایجاب می کند که توجه بیشتر به این مهم معطوف شود. این پژوهش نیمه تجربی در سال 1379 با هدف تعیین میزان تاثیر آموزش بر آگاهی، نگرش و عملکرد در ارتباط با رژیم صحیح غذایی در افراد دیابتی تیپ II مراجعه کننده به درمانگاه دیابت بیمارستان بوعلی زاهدان انجام گرفت.تعداد یکصدنفر افراد دیابتی دارای پرونده در درمانگاه دیابت به طور سیستماتیک انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که قبل و بعد از آموزش افراد تکمیل و نهایتا اطلاعات جمع آوری شده در دو مرحله با یکدیگر مقایسه گردید.نتایج نشان می دهد که آموزش، نقش موثر و چشمگیری در افزایش آگاهی(P<0.001) ، اصلاح نگرش(P<0.001)  و افزایش عملکرد صحیح افراد در زمینه استفاده درست از مواد غذایی دارد(P<0.001).  یافته ها نشان دهنده موثر بودن آموزش در بیماران دیابتی می باشد. بنابراین برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزشی به طور مستمر برای بیماران ضروری است.

در ایران تولید بستنی های غیر پاستوریزه تحت عنوان بستنی سنتی که به روش دستی تهیه می شود بسیار رایج بوده و مصرف این فراورده در ماه های گرم سال زیاد می باشد. آلودگی این محصول به میکروار گانیسم های پاتوژن سبب مسمومیت ها و عفونت های غذایی شده و سلامت افراد را به خطر انداخته و موجب زیانهای اقتصادی- اجتماعی قابل توجهی می گردد.هدف از این مطالعه توصیفی- مقطعی که در سال 1380 انجام شد، ارزیابی وضعیت فیزیکوشیمیایی و میکروبی بستنی های سنتی تولید شده در شهر زاهدان می باشد. با توجه به تعداد مراکز تولید و فروش این نوع بستنی، شهر زاهدان را به 10 منطقه تقسیم و به روش نمونه گیری خوشه ای در فصول بهار و تابستان از هر منطقه 25 نمونه انتخاب شد. نمونه ها در شرایط استریل به آزمایشگاه مواد غذایی استان منتقل و براساس استانداردهای مربوط آزمون شدند.میانگین درصد مواد جامد کل نمونه ها 2 ±30، میانگین اسیدیته نمونه ها برحسب اسیدلاکتیک 0.01 ±0.25، میانگین  pHنمونه ها 0.2 ±6.3 ، میانگین چربی نمونه ها 0.2 ±2.7 گرم نسبت به وزن محصول نهایی بود. ضمنا میانگین میزان درصد وزنی ساکاروز در نمونه ها 1 ±14 بود. درصد آلودگی این محصول به میکروارگانسیم های مزوفیل هوازی در فصل بهار 56% و در تابستان 53.3% و آلودگی به کلی فرم در فصل بهار 72% و در تابستان 64%، آلودگی به E.coli در فصل بهار 2% و در فصل تابستان 5.3% بود. در مجمع هیچیک از نمونه ها به سالمونلا آلوده نبود.برای جلوگیری از وقوع مسمومیت های ناشی از مصرف این بستنی ها، پاستوریزاسیون شیر و مخلوط بستنی و رعایت بهداشت توسط افرادی که مستقیما در تهیه آن سروکار دارند و همچنین نظارت بهداشتی و کنترل مراکز تهیه و توزیع و عرضه الزامی می باشد.

بیمار معرفی شده دختر 16 ساله ای مبتلا به فرم منتشر مایکوباکتریوم چلونی می باشد که با درگیری های متعدد در ارگان های مختلف بدن از جمله غدد لنفاوی، پوست و بافت نرم، استخوان، ریه و پلور تظاهر نمود. بیماری وی از شروع اولین تظاهر بالینی که به صورت علایم ریوی بود، از 4 سالگی آغاز شدو سیر بیماری 12 سال طول کشید. در نهایت با توجه به رشد مایکوباکتریوم چلونی در کشت مایع پلورو کشت نمونه بیوپسی پلور تشخیص قطعی شد. متاسفانه به درمان اختصاصی (کلاریترومایسین- آمیکاسین) پاسخ نداد و اقدامات تشخیصی جهت مشخص نموندن بیماری زمینه ای به نتیجه نرسید. مورد فوق نخستین گزارش از فرم منتشر مایکوباکتریوم چلونی در این منطقه می باشد.

آبله مرغان بیماری ویروسی ناشی از واریسلا زوستر از خانواده هرپس ویروس هاست که با ضایعات تاولی شکل سطح پوست و مخاطها مشخص می شود. این ضایعات تاولی در ابتدا روی تنه در ابتدا روی تنه و صورت و سپس تمامی سطح بدن از جمله سر، ناحیه ژنیتال، داخل دهان، بینی، گوشها و واژن گسترش می یابند. با افزایش سن علایم و نشانه ها شدت می یابند. عفونت آبله مرغان در سنین بالا و نوزادی می تواند شدید باشد. به دلیل نادر بودن بیماری آبله مرغان نوزادی موردی که به بیمارستان علی اصغر (ع) زاهدان ارجاع شده بود، جهت شناسایی همکاران گزارش می شود.