مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام
سال:1384 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

مقدمه: شکی نیست که سو تغذیه یک مشکل چند وجهی است. متخصصان تغذیه و بهداشت، فقر، دسترسی نداشتن به غذا، ناآگاهی و عادات غلط غذایی، بروز بیماری و مراقبت ناکافی، محیط آلوده و ناسالم را از عوامل عمده بروز سوء تغذیه می دانند. بررسی های متعدد نشان داده است بخشی از موفقیت در کاهش سوء تغذیه در گرو پرداختن به تامین سلامت کودکان، ارتقا آگاهی های تغذیه ای، تغییر نگرش افراد جامعه و ایجاد رفتارهای مناسب بهداشتی تغذیه ای و بهبود مراقبت از کودکان است. در این رابطه کارکنان بهداشت که امکان برقراری ارتباط مداوم با مردم را دارند می توانند با مداخلات و ارتباطات موثر درکاهش بار سوء تغذیه سهیم باشند.مواد و روش ها: در پژوهش حاضر که یک مطالعه نیمه تجربی است، جامعه مورد مطالعه شامل کارکنان مراکز بهداشت خانواده شهرستان های گچساران، بویر احمد و همچنین مادرانی که دارای کودکان 4 تا 12ماهه دارای افت وزن بودند، می شد.ابزارهای پژوهش مشتمل بر پرسش نامه دانش و نگرش کارکنان بهداشت خانواده در مورد مهارت ارتباط بین فردی، چک لیست مشاهده ای مهارت ارتباط بین فردی کارکنان بهداشت خانواده و پرسش نامه دانش و عملکرد مادران در خصوص بهبود وزن کودکان و چک لیست عملکرد کارکنان در خصوص توزین کودکان بود. پس از اتمام مرحله اول جمع آوری اطلاعات برنامه آموزشی در قالب کارگاه مهارت های ارتباط بین فردی بر اساس نیازهای آموزشی کارکنان بهداشت خانواده و برای کارکنان گروه مورد اجرا گردید. اطلاعات به وسیله نرم افزار SPSS و تست X2 و T-test تجزیه و تحلیل گردید. یافته های پژوهش: نتایج مشخص کرد که میانگین نمرات آگاهی و نگرش و عملکرد کارکنان بهداشت خانواده در خصوص مهارت های ارتباطی قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی دار داشت. میانگین نمرات آگاهی و عملکرد در خصوص تغذیه کودکان قبل و بعد از مداخله اختلاف معنی داری را نشان داد. همچنین آموزش مهارت های ارتباط بین فردی به کارکنان موجب افزایش معنی دار بهبود وزن کودکان 4 تا 12 ماهه گردید.نتیجه گیری نهایی: با استفاده از برنامه آموزش کارگاه مهارت های ارتباط بین فردی و همچنین چک لیست مهارت های ارتباطی و چک لیست عملکرد پرسنل می توان به آموزش و ارزشیابی مهارت های ارتباطی کارکنان سیستم بهداشت همت گماشت و با ارتقا مهارت های ارتباط بین فردی آنها در راه ارتقا سلامت جامعه قدم برداشت.

مقدمه: تقریبا 90% بیماران بستری به نوعی تحت درمان وریدی قرار می گیرند، ارائه دهندگان مراقبت بهداشتی به دلایل مختلفی تزریق وریدی را برای بیمارانشان تجویز می کنند، امروزه تزریق وریدی یکی از شیوه های رایج در درمان بیماران است. اما علیرغم منافع آن مانند روش های درمانی دیگر دارای عوارض است که فلبیت و عفونت موضعی به ترتیب شایعترین و خطرناک ترین آنها می باشند.مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی است که به منظور بررسی تاثیر بتادین و الکل بر میزان بروز فلبیت و عفونت موضعی ناشی از کاتترهای وریدی بر روی 110 نفر بیمار انجام شد. افراد مورد بررسی از بیماران بستری در بیمارستان آموزشی، درمانی شهید مصطفی خمینی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایلام در سال 1383 انتخاب شدند. پس از ضد عفونی کردن محل رگ گیری با ماده آنتی سپتیک خاص هر گروه هر 12 ساعت به مدت 72 ساعت کاتتر خارج و نوک آن با قیچی استریل از بدنه جدا و به لوله آزمایش مخصوص کشت منتقل گردید و در محیط آگار کشت داده شد، سپس نوع میکروارگانیسم ها مشخص گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تی و کای اسکوایر استفاده شد.یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که میزان بروز فلبیت و عفونت موضعی در گروه بتادین نسبت به گروه الکل کمتر است اما آزمون آماری کای اسکوایر، اختلاف معنی داری بین دو گروه از لحاظ فلبیت نشان نداد (P>0.05) در مورد عفونت موضعی اختلاف معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری نهایی: با توجه به یافته های حاصل، جهت کاهش میزان بروز عوارض کاتترهای وریدی، استفاده از بتادین به جای الکل برای ضد عفونی کردن محل رگ گیری بیماران توصیه می شود.

مقدمه: سزارین یکی از اعمال جراحی است که در بسیاری از موارد از مرگ مادر و نوزاد جلوگیری می کند. در سال های اخیر افزایش قابل توجهی در میزان سزارین های غیر ضروری دیده می شود. لذا هدف از این مطالعه تعیین تاثیر آموزش در آگاهی، نگرش و عملکرد زنان باردار نسبت به سزارین غیر ضروری یا انتخابی می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی تعداد 54 مادر باردار نخست زا که در هفته 28 تا 32 حاملگی قرار داشتند به طور تصادفی به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. نمونه های مورد نظر از میان مراجعه کنندگان به مرکز بهداشتی درمانی سجاد اصفهان انتخاب شدند. در مرحله اول میزان آگاهی و نگرش آنان نسبت به سزارین انتخابی سنجیده شد سپس گروه آزمون به طریقه بحث گروهی در زمینه مزایای زایمان طبیعی و عوارض سزارین انتخابی آموزش دیدند. پس از گذشت 6 هفته مجددا میزان آگاهی و نگرش هر دو گروه سنجیده شد و نوع زایمان آنها ثبت گردید. اطلاعات با پرسشنامه، مصاحبه و مراجعه به پرونده های بهداشتی جمع آوری و با استفاده از آزمون های اسپیرمن و پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که بیشتر حاملگی ها (77.8%) خواسته بود ونیز بیشتر زنان باردار (67%) به زایمان به روش سزارین ابراز تمایل کرده بودند. قبل از مداخله اختلاف معنی داری میان آگاهی و نگرش گروه شاهد و آزمون وجود نداشت اما پس از مداخله آموزشی بین سطح آگاهی و نگرش دو گروه تفاوت معنی داری دیده شد، گروه آزمون آگاهی و نگرش مثبت بیشتری نسبت به زایمان طبیعی نشان دادند. از نظر عملکرد نیز انجام سزارین بدون دلیل پزشکی در گروه آزمون به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود.نتیجه گیری نهایی:آموزش به طریق بحث گروهی می تواند سطح آگاهی زنان باردار را ارتقا بخشیده و نگرش آنان را نسبت به زایمان طبیعی و سزارین اصلاح و میزان سزارین بدون دلیل پزشکی را کاهش دهد. زنان آگاه و آموزش دیده سزارین را تنها به عنوان یک فوریت پزشکی می پذیرفتند.

مقدمه: در جنین پستانداران غدد فوق کلیوی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ترشح هورمون های قشر غده جنینی در این دوران نقش القای تکاملی در دیگر اعضای جنینی مثل ریه و دستگاه گوارش دارد. هدف از این تحقیق، دست یابی آسان این غدد در جنین انسان و موش جهت انجام کارهای تحقیقاتی بر روی آن می باشد.مواد و روش ها: در بررسی این مطالعه تجربی، از 2 جنین دو ماهه سقط شده انسان و 8 موش بالغ نژاد Balb/c شامل 2 موش نر و 6 موش ماده استفاده گردید. درمجموع تعداد 35 جنین طبیعی 16-12 روزه به دست آمد. سپس با برداشت کلیه های دو طرفه آنها، جهت وجود غدد فوق کلیوی، مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفتند. یافته های پژوهش: در بررسی کلیه ها در دو طرف بدن جنین، غدد فوق کلیوی از روز سیزدهم جنینی در بالای آنها قابل رویت گردید و تا روز شانزدهم جنینی، تکامل آنها در نواحی قشری و مرکزی بررسی و مشخص شد که قشر جنینی نسبت به قشر دایمی ضخامت بیشتری داشت. در نمونه های انسانی نیز غدد فوق کلیوی توسط بافت فیبروزه ای از بافت پارانشیم کلیه زیرین خود قابل جدا گشتن بود.نتیجه گیری نهایی: با توجه به کوچک بودن ابعاد غده فوق کلیوی در جنین، به کار گیری روش سریال سکشن امکان دست یابی به این غده را به صورت داشتن همه برش های حاوی آنها از دست می دهد. مزیت برداشت کلیه های دو طرفه همراه با غدد فوق کلیوی بالای آنها در جنین آن است که به سادگی در هر برش میکرومتری از زمان ظهور، غدد فوق کلیوی دو طرف قابل دست یابی خواهند بود. لذا با در نظر گرفتن این مهم که بیشتر کارهای تحقیقاتی بر روی این غدد در نمونه های انسانی میسر نبوده و از غدد فوق کلیوی این حیوان استفاده می گردد، انجام این روش در تحقیقات پزشکی و زیست شناسی پیشنهاد می گردد.

مقدمه: جمعیت سالمندان در ایران رو به افزایش است و نامطلوب بودن وضعیت بهداشتی آنان، می تواند هزینه های هنگفتی را به بار آورد. در این مطالعه به بررسی عواملی که می تواند بر وضعیت متغیرهای تن سنجی، به عنوان یکی از مهمترین معیارها در علم تغذیه جهت سنجش وضعیت سلامت سالمندان موثر باشند، پرداخته شده است.مواد و روش ها: جمعیت هدف در این مطالعه کلیه سالمندان بیشتر از 65 سال سن ساکن شهر اصفهان در سال 1383 می باشد. با استفاده از نمونه گیری خوشه ای حجم نمونه 1705 نفر به دست آمد. نوع مطالعه مقطعی و توصیفی- تحلیلی است. از آنالیز واریانس و روش های Post Hoc یا آزمون کروسکال- والیس جهت آزمون ارتباط بین متغیرهای تن سنجی با متغیرهای شغل، تاهل، انجام ورزش آئروبیک، مصرف صبحانه و مصرف غذای خارج از منزل استفاده شد.یافته های پژوهش: در پژوهش مشخص گردید ارتباط های زیر معنی دارند: ارتباط وزن با شغل (P<0.001)، مصرف صبحانه (P<0.001)، انجام ورزش آئروبیک (P<0.001) و تاهل (P<0.001)، ارتفاع زانو با شغل (P<0.001)، مصرف صبحانه (P=0.022)، انجام ورزش آئروبیک (P<0.001) و تاهل (P<0.001)، دور شکم با مصرف صبحانه (P=0.024)، دور بازو با شغل (P=0.001)، مصرف صبحانه (P<0.001)، انجام ورزش ایروبیک (P=0.042) و تاهل (P=0.019)، دور باسن با شغل (P=0.007) و مصرف صبحانه (P=0.001)، BMI با شغل (P<0.001) و مصرف صبحانه (P=0.002)، WHR با شغل (P<0.001) و WHTR با شغل (P<0.001)، انجام ورزش ایروبیک (P=0.009) و تاهل (P<0.001).نتیجه گیری نهایی: در مطالعه حاضر مشخص گردید که متغیرهای شغل، مصرف صبحانه، تاهل، انجام ورزش آئروبیک و مصرف غذای خارج ازمنزل به ترتیب بیشترین تا کمترین ارتباط را با متغیرهای تن سنجی دارند.

مقدمه: در شرایط کنونی به علت ارتقا وضعیت بهداشتی و کاهش مرگ و میر بر اثر بیماری های واگیردار، جمعیت کشور رو به افزایش است. ولی رشد منابع غذایی، اقتصادی، فرهنگی و... متناسب با رشد جمعیت نمی باشد، لذا باروری به عنوان مهمترین عامل ازدیاد جمعیت نقش بنیادی را ایفا می کند و با توجه به اینکه تابعی از عوامل اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی می باشد اگر بتوانیم ارتباط معنی داری بین بعضی از این عوامل و باروری بیابیم، می توان با اعمال نفوذ بر این عوامل چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم تاثیر آنها را به صورت مطلوب و دلخواه تغییر داده و از این راه آنها را کنترل نماییم. لذا می توان با توسل به آنها در برنامه ریزی های صحیح باروری کشور اقدام نمود.مواد و روش ها: داده های این مطالعه در سال 79 به وسیله پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش مشخصات دموگرافیک، اطلاعات باروری و بخش تنظیم خانواده جمع آوری شد. نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی است و نمونه گیری به روش دو مرحله ای تصادفی انجام شد. با توجه به اینکه بیشتر از 15 درصد خانوارها بیش از 6 فرزند دارند لذا نمونه ای به حجم 1343 خانوار برای اعتماد 95 درصد و دقت کمتراز 2 درصد پاسخگوی بررسی می باشد. در مطالعه تعداد 1137 زن مورد بررسی قرار گرفتند. از بین فاکتورهای موثر بر باروری سن مادر، سواد مادر، تعداد سال های زناشوئی، سن هنگام ازدواج مادر و سن اولیه حاملگی انتخاب و به وسیله روش آنالیز مسیری اثر علتی (اثر مستقیم و غیر مستقیم) و اثرات غیر علتی محاسبه گردید. کلیه ضرایب اثر محاسبه شده از نظر آماری با صفر اختلاف معنی دار آماری داشتند (P<0.01).یافته های پژوهش: از بین متغیرهای مورد بررسی، تعداد سال های زناشویی دارای بیشترین ضریب اثر مستقیم مثبت بر باروری بود (0.428)، بعد از آن سن مادر بیشترین تاثیر مستقیم را داشت (0.203). سواد مادر به عنوان موثرترین عامل مستقیم منفی بر باروری است (-0.182). از بین فاکتورهایی که اثر غیر مستقیم را بر باروری داشتند سن مادر با 0.427، و سواد مادر با 0.153 بود. ضریب اثر مستقیم سواد مادر بر باروری 0.2- بوده و ضریب اثر علتی آن 0.335- بود.نتیجه گیری نهایی: از آن جایی که کنترل باروری امری دشوار می باشد با روش آنالیز مسیری می توان در صورتی که امکان کنترل همه متغیرها نباشد توجه بیشتر را بر روی متغیرهایی معطوف کرد که نسبت به سایر متغیرها بیشترین اثر را در باروری دارند و در این مطالعه سواد مادر و تعداد سال های زناشویی سهم بیشتری را در باروری و تغییرات آن به عهده داشتند. با توجه به مقدار R2 در مرحله آخر (0.691)، مدل به دست آمده را می توان یک مدل نسبتا خوب در پیش بینی وکنترل به حساب آورد.

مقدمه: ناشتا بودن عدم مصرف غذا از طریق دهان است که به دلیل پیشگیری از آسپیره نمودن محتویات معده در زمان بیهوشی در بیماران کاندید عمل جراحی می بایستی رعایت شود. زمان ناشتا بودن در مورد مایعات صاف شده حداقل 3-2 ساعت، شیر مادر 4 ساعت، صبحانه سبک و شیر خشک 6 ساعت و غذای معمولی 8 ساعت است. طولانی شدن این مدت همراه با عوارضی مانند تعریق، تحریک پذیری، کاهش قند خون و بی قراری می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین آگاهی، عملکرد کادر درمان در مورد زمان ناشتای بیماران قبل از اعمال جراحی انتخابی انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت توصیفی مقطعی انجام شده و در آن 107 نفر شامل کلیه پرسنل کادر درمان سه شیفت عصر و شب مراکز آموزشی و درمانی که در آنها اعمال جراحی انجام می شود به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها بر اساس اهداف فرعی پژوهش توسط پرسش نامه در مورد مشخصات فردی و آگاهی و نگرش و چک لیست عملکرد توسط سوپروایزرهای شیفت های یاد شده که ازقبل توجیه شده بودند جمع آوری گردید. ابتدا چک لیست عملکرد به صورت یکسو کور و پرسش نامه تکمیل می شد. یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و جداول یک و دو بعدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش: نتایج به دست آمده حاکی است که اکثریت نمونه ها مونث و دارای مدرک کارشناسی بودند. آگاهی در مورد مدت زمان قطع خوراک از راه دهان در مورد مایعات صاف شده 1.6 درصد، صبحانه سبک 3.4 درصد و غذای معمولی 40.6 درصد در حد خوب بود. نگرش واحدهای پژوهشی در این رابطه در مورد مایعات صاف شده 14 درصد، غذای معمولی 28.1 درصد در حد خوب بود. در هیچ مورد نگرشی پیرامون زمان قطع صبحانه سبک خوب نبود همچنین عملکرد واحدهای پژوهش در رابطه با مدت زمان ناشتا بودن در مورد غذای معمولی بهتر بود و 51.6 درصد نمونه ها عمل کرد در حد خوب داشتند.نتیجه گیری نهایی: نتایج این بررسی حاکی است که کادر درمان مراکز آموزشی و درمانی شهر کرمانشاه در زمینه زمان ناشتای قبل از عمل جراحی آگاهی نگرش و عملکرد خوبی ندارند و در زمینه استفاده از پروتکل جدید زمان ناشتا قرار دادن بیماران نیاز به آموزش دارند. تصمیم گیری بهتر با استفاده از نتایج و یافته های دقیق مطالعات مشابه در بین پزشکان و پرستاران را در سطحی گسترده تر می طلبد.

مقدمه: پنومونی های بیمارستانی با افزایش مرگ و میر، مدت بستری و هزینه های درمان از عمده ترین مشکلات بیماران بستری در بخش های مراقبت های ویژه می باشند. از آن جایی که پیشگیری و کنترل موثر پنومونی های بیمارستانی نیازمند آگاهی کافی از فراوانی و توزیع این عفونت ها است، این مطالعه برای گردآوری این اطلاعات در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان قائم (عج) انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه اطلاعات مربوط به بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان قائم مشهد، در طی 12 ماه در سال های 1383 و 1384 گردآوری گردید. در جمع آوری این اطلاعات تعاریف استاندارد پنومونی های بیمارستانی مورد نظر قرار داشت. از آزمون X2 برای تحلیل آماری نتایج استفاده شد.یافته های پژوهش: در بین 259 بیمار بستری در بخش مراقبت های ویژه 33 مورد پنومونی بیمارستانی شناسایی گردید. در مطالعه ما مشاهده شد که بروز پنومونی بیمارستانی تقریبا همواره با روش های تهاجمی همراه بوده است. کلبسیلا پنومونیه فراوان ترین (57.5%) باکتری جدا شده از این بیماران بود و پس از آن گونه های آسینتوباکتر، پسودوموناس آئروژینوزا و گونه های متفاوت آنتروباکتریاسه قرار داشتند.نتیجه گیری نهایی: یافته نشان می دهد که بخش مراقبت های ویژه این بیمارستان از نظر بروز پنومونی بیمارستانی بسیار حساس می باشد بنابراین اقدامات پیشگیری از بروز پنومونی های بیمارستانی بایستی مورد بازنگری و تاکید قرار گیرد و در این بین، اقدامات پیشگیرانه در مورد بیمارانی که از تهویه مکانیکی استفاده می کنند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.