Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

2,995
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

851
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الاسرار و مطلع الانوار

صفحات

 صفحه شروع 35 | صفحه پایان 62

چکیده

 در این مقاله تشبیهات مخزن الاسرار و مطلع الانوار, از وجوه مختلفِ بلاغی؛ یعنی موضوعی, طرفین تشبیه, زاویه تشبیه, ساختار شکلی, وجه شبه, ادات, حسی, عقلی و انتزاعی بودن, تشبیهات گسترده و فشرده, مفرد و مرکب بودن, بررسی, دسته بندی و مقایسه و پس از تطبیق تشبیهات هر دو شاعر, تحلیلی آماری و علمی از آن ارائه شده است. مساله اصلی پژوهش بررسی و مقایسه تشبیهات این دو اثر از وجوه مذکور است, زیرا تشبیه یکی از مهمترین عوامل مخیل شدن کلام و تولید شعر است و بررسی فرایند آن در دو اثر مورد بحث, مخاطب را از رازهای پنهان شعر نظامی و امیرخسرو آگاه می کند. از سوی دیگر در این پژوهش تاثیرات تشبیه بر ساختار زبانی و سبکی دو اثر نشان داده می شود. از اهداف این نگرش تحلیلی و تطبیقی, بررسی آماری تشبیهات هر دو شاعر و مشخص نمودن میزان ابتکار و تقلید هر یک و دست یافتن به دیدگاه جامعی درباره نوع و دسته بندی تشبیهات آنها است. این پژوهش کاملا جنبه علمی دارد؛ یعنی تمام تشبیهات دو اثر مورد بررسی قرار گرفته است. (به دلیل محدودیت مقاله بخش هایی از آنها به عنوان نمونه ذکر شده, ولی آمارها و درصدها شامل تمام تشبیهات است).نکته مهم آن است که مخزن الاسرار با 2254 بیت, 631 تشبیه و مطلع الانوار با 3216 بیت, 462 تشبیه دارد؛ یعنی نظامی با وجود ابیات کمتر, تشبیه سازتر و تصویرگرتر از امیرخسرو است. (زیرا از کل تشبیهات این دو اثر سهم نظامی %54 و سهم امیرخسرو %39 است و %7 تشبیه مشترک دارند). از سوی دیگر میزان تراکم تشبیهات و تصویرگری دو شاعر متفاوت است؛ یعنی در هر 3.6 بیت نظامی یک تشبیه و در هر 7 بیت امیرخسرو یک تشبیه به کار رفته است که نشان دهنده تراکم تشبیه, تصویرگری و مخیل بودن ابیات نظامی نسبت به امیرخسرو است. از نکات مهم دیگر مقاله, گرایش دو شاعر به اوصاف انسانی و مفاهیم مجرد در اخذ مشبه است, همان طور که در آوردن مشبه به بسامد استفاده از اشیا و اوصاف انسانی بیشتر است, از نظر زاویه تشبیه و نو و کهنگی آن, اگرچه نظامی از امیرخسرو مبدع تر است؛ اما در مجموع 16 درصد تشبیهات نظامی و 13 درصد تشبیهات امیرخسرو نو و ابداعی است و سایر موارد تکراری هستند. هر دو شاعر ساختار تشبیهی خاصی دارند که در یکی از طرفین تشبیه, یک ترکیب تشبیهی یا استعاره می آورند و تشبیهی خیال انگیز می آفرینند. از نظر ساختار شکلی هر دو شاعر از انواع مختلفی از تشبیه در شعر خود بهره جسته اند؛ ولی گرایش هر دو به تشبیه بلیغ و مفروق بیشتر بوده است. این پژوهش همچنین ثابت می کند که هر دو شاعر به تشبیهات حسی به حسی و عقلی به حسی, تشبیهات گسترده و مفرد بیشتر گرایش دارند.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

    استناددهی

    APA: کپی

    نبی لوچهرقانی، علیرضا، و شیروی خوزانی، مصطفی. (1389). مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الاسرار و مطلع الانوار. فنون ادبی، 2(2 (پیاپی 3))، 35-62. SID. https://sid.ir/paper/156935/fa

    Vancouver: کپی

    نبی لوچهرقانی علیرضا، شیروی خوزانی مصطفی. مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الاسرار و مطلع الانوار. فنون ادبی[Internet]. 1389؛2(2 (پیاپی 3)):35-62. Available from: https://sid.ir/paper/156935/fa

    IEEE: کپی

    علیرضا نبی لوچهرقانی، و مصطفی شیروی خوزانی، “مقایسه ساختار تشبیهات مخزن الاسرار و مطلع الانوار،” فنون ادبی، vol. 2، no. 2 (پیاپی 3)، pp. 35–62، 1389، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/156935/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا