Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

2,907
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

829
Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

1

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

کارن ها، متنوع ترین پدیده های کارست در منطقه تخت سلیمان

صفحات

 صفحه شروع 123 | صفحه پایان 138

چکیده

 منطقه تخت سلیمان در بین عرض جغرافیایی 36 درجه و 30 دقیقه تا 36 درجه و 42 دقیقه 30 ثانیه شمالی و طول 47 درجه 5 دقیقه تا 47 درجه و 21 دقیقه شرقی در شمال شرق شهر تکاب, در قسمت جنوبی استان آذربایجان غربی در ایران قرار گرفته است. ویژگی های زمین شناسی و اقلیمی منطقه تخت سلیمان شرایط مناسبی را برای پیدایش اشکال کارست فراهم ساخته است. تراورتن از سنگهای عمده کربناته منطقه است که از سنگهای آهکی و دولومیتی دوره کرتاسه تشکیل شده است. چشمه هایی که در قسمت های مختلف منطقه وجود دارند به وسیله انحلال سنگهای کربناته, سنگهای تراورتن را به وجود آورده اند. فعالیت های تکتونیکی در زمان های مختلف زمین شناسی بیش از 85 گسل را در این منطقه به وجود آورده اند. این گسل ها همراه با شکاف ها و درزه ها عامل مهمی برای پیدایش اشکال کارست به خصوص کارنها در منطقه می باشند. شرایط اقلیمی مانند بارش و رطوبت نسبی نیز در پیدایش کارنها مهم می باشند. انحلال اولیه و سطحی سنگهای تراورتن این کارنها را به وجود آورده است. عوامل درونی و بیرونی موجب پیدایش کارنهای متنوعی شده اند که در این رابطه بارش عامل بیرونی و ویژگی سنگها عامل درونی محسوب می شوند. از لحاظ مورفولوژی کارنهای منطقه به انواع مختلفی دسته بندی می شوند: 1.    اشکال دایره ای کارنها مانند: کارنهای بارانی یا چاله های بارانی, پن ها, و کارنهای پله ای. 2.    اشکال خطی کارنها مانند: کارنهای موازی, آبروهای انحلالی, شکاف های آهکی یا گریک ها. 3.    کارنهای پلی ژنتیک. چاله های بارانی به وسیله قطرات باران در روی سنگهای برهنه ایجاد شده اند. در منطقه تخت سلیمان این اشکال ریز بر روی دامنه های ملایم بیشتر از دامنه های پر شیب شکل گرفته و به صورت بی نظم و فرسایش یافته ای به هم پیوسته اند. نمونه هایی از این اشکال در اطراف دولین چال تپه مشاهده می شوند. پن ها هم شبیه چاله های بارانی اما بزرگتر از آنها می باشند. این نوع کارنها در اطراف دریاچه تخت سلیمان به چشم می خورند. کارنهای پله­ای بیشتر در قسمت شمالی برجک دریا به وجود آمده­اند این نوع  کارنها دارای دیواره های انتهایی قوسی شکل و کف مسطح می باشند که به سمت پایین دامنه های خود گسترده شده اند. جریان های آبی در دامنه های پرشیب شیارهایی را به نام کارنهای بارانی ایجاد کرده اند. از تمرکز جریان های آبی شکاف های آهکی یا گریک به وجود آمده است. به طور کلی در منطقه نیمه خشک تخت سلیمان اشکال کارستی کمتر در معرض تغییرات و فرسودگی شدید قرار می گیرند. کارنها نقش مهمی در برنامه­ریزی محیطی دارند. کارنها به وسیله ایجاد شیارها و چاله ها, شرایط مساعدی را برای کاهش مقاومت سنگهای تراورتن در برابر عوامل مورفوژنز فراهم ساخته که در نهایت موجب تخریب و فرسایش آنها می شوند. کارنها جریان های آبی را کنترل نموده و با تمرکز و نفوذ آنها, در چرخه هیدرولوژی و تغذیه سفره آبهای زیرزمینی تأثیر می گذارند. این فرآیندها منابع آب کارستی را فراهم می سازند. تولید و جابجایی خاک و پیدایش واریزه های بلوکی از دیگر نتایج گسترش کارنها می باشد که روی مورفولوژی منطقه و فعالیت های انسانی تأثیر گذاشته­اند. در مجموع کارنها دارای چشم اندازهای طبیعی جذابی هستند که گروه های هنری و جهانگردی را به خود جلب می کنند.  

استنادها

ارجاعات

استناددهی

APA: کپی

رضایی مقدم، محمدحسین، و قدری، محمدرضا. (1384). کارن ها, متنوع‌ ترین پدیده‌ های کارست در منطقه تخت سلیمان. تحقیقات جغرافیایی، 20(1 (پیاپی 76))، 123-138. SID. https://sid.ir/paper/29920/fa

Vancouver: کپی

رضایی مقدم محمدحسین، قدری محمدرضا. کارن ها, متنوع‌ ترین پدیده‌ های کارست در منطقه تخت سلیمان. تحقیقات جغرافیایی[Internet]. 1384؛20(1 (پیاپی 76)):123-138. Available from: https://sid.ir/paper/29920/fa

IEEE: کپی

محمدحسین رضایی مقدم، و محمدرضا قدری، “کارن ها, متنوع‌ ترین پدیده‌ های کارست در منطقه تخت سلیمان،” تحقیقات جغرافیایی، vol. 20، no. 1 (پیاپی 76)، pp. 123–138، 1384، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/29920/fa

مقالات مرتبط نشریه ای

مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا