مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

293
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

95
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

کارکرد گفتمانیِ واژه ی زندیق: ادبیاتِ پهلوی و نوشته های عربی و فارسی

صفحات

 صفحه شروع 45 | صفحه پایان 77

چکیده

 در این مقاله, با بهره گیری از رویکردهای مرتبط به تحلیل گفتمان انتقادی, کارکرد واژه ی «زندیق» در طول زمان مطالعه شده است. ظاهراً این واژه در ادبیات پهلویِ ساسانی, نخستین بار در کتیبه های موبد متعصب زرتشتی, کرتیر, به کار رفته است و به مانویانی اطلاق شد که این موبد, آنان را سرکوب و کشتار می کرد. واژه ی «زندیق» سپس در ادبیات پهلوی, عربی و فارسی, برای طرد و سرکوب مخالفان عقیدتی به کار برده شد. احتمالاً با تلاش موبدان ساسانی, ارتباط «زند» در واژه ی «زندیق» با ریشه ی اوستائیِzan-به معنی «دانستن» پنهان شده بود, که تبیین این نظر تازه, در مقاله ی حاضر, مبتنی بر تقسیم بندی فوکو (1970) از روش های طرد در گفتمان بوده است. در این تحقیق روشن می گردد که بنابرالگوی سه لایه ایِ فرکلاف (1995) در تحلیل ِ گفتمانی و «بینامتنیت», با اتکا به متون یک دوره, کارکردِ گفتمانیِ واژه ای چون «زندیق» درک نمی شود. همچنین معلوم خواهد شد که در گذرِ زمان, دامنه ی طرد با «زندقه», در گفتمان ها گسترده تر می گردد و رهبران هر گفتمان در کنار پیروان خود, برای کسبِ هژمونی در ایدئولوژی خود, غالباً مخالفانشان را با اتهام «زندقه» طرد می کردند. این مدعا بنابر نظریه ی گفتمان لاکلائو-موفه (1985) روشن می گردد و نیز مشخص می شود که با عناصر متفاوت, مفاهیمی برای «زندیق» از همان گفتمان فقهیِ عصرساسانی تا دوره های بعدی پدید آمد و معنی و کاربرد «زندیق» از مفسر اوستا به مبدِعِ عاملِ گمراهی, هم ارز با جادوگر در گناه و. . . دگرگون شد. بدین ترتیب, دلالت های فقه اللغوی, بی یاریِ تحلیل گفتمان انتقادی در فهم «زندیق» و کاربردش, کارساز نیستند.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    حیدری، علیرضا، منشی زاده، مجتبی، و فرازنده پور، فائزه. (1399). کارکرد گفتمانیِ واژه ی زندیق: ادبیاتِ پهلوی و نوشته های عربی و فارسی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، -(58 )، 45-77. SID. https://sid.ir/paper/411060/fa

    Vancouver: کپی

    حیدری علیرضا، منشی زاده مجتبی، فرازنده پور فائزه. کارکرد گفتمانیِ واژه ی زندیق: ادبیاتِ پهلوی و نوشته های عربی و فارسی. پژوهش زبان و ادبیات فارسی[Internet]. 1399؛-(58 ):45-77. Available from: https://sid.ir/paper/411060/fa

    IEEE: کپی

    علیرضا حیدری، مجتبی منشی زاده، و فائزه فرازنده پور، “کارکرد گفتمانیِ واژه ی زندیق: ادبیاتِ پهلوی و نوشته های عربی و فارسی،” پژوهش زبان و ادبیات فارسی، vol. -، no. 58 ، pp. 45–77، 1399، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/411060/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.
  • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button