مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

1,335
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

0
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

چشم اندازی به ترکمانان استرآباد در عصر صفوی

صفحات

 صفحه شروع 21 | صفحه پایان 31

کلیدواژه

ثبت نشده است

چکیده

 از قرن دهم میلادی/ چهارم هجری قمری، در سرزمینی که در شمال دریاچه بالخاش واقع است، قبایلی ترک می زیستند که نامشان «اوغوز» یا «غز» بود؛ مورخان بیزانس ورومیه الصغری، از آنها با عنوان «اوزوری» یاد کرده اند؛ وهمین غزها هستند که در دوره چنگیزخانیان زیرنام ترکمن شناخته شده اند . در ربع دوم قرن یازدهم، دسته جات آنها برای کسب سود ثروت، هر یک به سویی رفتند؛ عده ای به طرف روسیه جنوبی وعده ای دیگر به سمت ایران. سپس در همین قرن، تحت فشارعشیره ترک دیگری موسوم به «قبچاق»، وارد ناحیه دانوب سفلی شدند و از این شط گذر کردند و بالکان را متصرف و سرانجام در آنجا مضمحل و منکوب شدند (1065م./458 ه . ق. ).عشیره ای دیگر از غزان به نام سلجوق، خط سیر دیگری گرفتند وایران وآسیای صغیر را تصرف کردند (گروسه 1353: 256-255). بنابراین، ورود ترکمانان سلجوقی به ماوراالنهررا باید در قرن پنجم دانست. نام ترکمن را نخست به شکل جمع فارسی (ترکمانان) نویسندگان ایرانی مانند بیهقی و گردیزی به کار بردند (بیهقی ،1324)؛ و اینکه آن را از ترکیب فارسی «ترک مانند» گرفته اند، وجه اشتقاقی عامیانه است (دهخدا،5827:1373 ). زبان و چهره ترکمانان به علت مهاجرت های آنان به مغرب به تدریج تعدیل شد؛ آن چنان که بین آنان و بقیه ترکمانان فقط شباهتی مختصر باقی ماند (همان). پس از تشکیل مهاجرنشینان مسلمان درحوالی سیردریا (در همان محلی  که مقر اصلی رئیس بزرگ اغزها بود)، غلبه فرهنگ اسلامی همانند برخی نقاط دیگر تحکیم شد. علاوه براین، بخشی ترکمن ها به خدمت سامانیان در آمدند و چراگاه هایی از آنان گرفتند و متعهد شدند  که از مرزهای قلمرو سامانیان در برابر ترکان غیر مسلمان خود دفاع کنند. آنان در جریان پیکار میان سامانیان و قره خانیان، گاهی از این وگاهی ازآن یک حمایت می کردند (اشراقی،156:1381) ودر طی زمان طولانی دسته جات بزرگی از ترکمانان کوچنده غز که به سلجوقیان معروف بودند، به تدریج از نواحی واقع بین دریاچه آرال ودریای خزر به حوالی بخارا و سمرقند آمدند. سلطان محمود غزنوی که در آن هنگام فرمانروایان مقتدر ایران بود، بنا به مصالح مملکتی به این دسته از ترکمنانان اجازه داد در منطقه ای بین نسا وسرخس اسکان یابند. اما پیوستن هزاران بیابان نورد ترکمان به این دسته جات ، موجب پیشروی آنها به نواحی جنوبی تر شد؛ تا جایی که سلطان برای جلوگیری از خطر احتمالی آنان، ناگزیر شد بر آنها لشکر بکشد و آنها را به حوزه دریاچه آرال و کوه های بلخان عقب براند. ترکمانان درزمان سلطان مسعود، به نیروی تعیین کننده ای درماوراءالنهر در قلمرو قره خانیان وغزنویان تبدیل شدند .آنان در جدالی که بین قره خانیان وحکام خوارزم (دست نشاندگان دولت غزنوی) رخ می دهد، به سود این یا آن وارد معرکه شدند؛ تا آنکه براثرکثرت جمعیت و تنگناهایی که بر آنها وارد می شد، اقامت در ماوراءالنهر برایشان غیر ممکن شد و به تدریج به بخش های جنوبی تر کوچ کردند ...

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    اشراقی، احسان. (1381). چشم اندازی به ترکمانان استرآباد در عصر صفوی . جستارهای تاریخی (فرهنگ) (ویژه تاریخ)، 15(3 (مسلسل 43))، 21-31. SID. https://sid.ir/paper/432107/fa

    Vancouver: کپی

    اشراقی احسان. چشم اندازی به ترکمانان استرآباد در عصر صفوی . جستارهای تاریخی (فرهنگ) (ویژه تاریخ)[Internet]. 1381؛15(3 (مسلسل 43)):21-31. Available from: https://sid.ir/paper/432107/fa

    IEEE: کپی

    احسان اشراقی، “چشم اندازی به ترکمانان استرآباد در عصر صفوی ،” جستارهای تاریخی (فرهنگ) (ویژه تاریخ)، vol. 15، no. 3 (مسلسل 43)، pp. 21–31، 1381، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/432107/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    مرکز اطلاعات علمی SID
    strs
    دانشگاه امام حسین
    بنیاد ملی بازیهای رایانه ای
    کلید پژوه
    ایران سرچ
    ایران سرچ
    فایل موجود نیست.
    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button