مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

745
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

293
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

بررسی و تحلیل جلوه های خردگریزی در اشعار صائب

صفحات

 صفحه شروع 187 | صفحه پایان 218

چکیده

 تا پیش از روزگار صفویه عوامل متعددی نظیر مجادلات دامنه دار اشاعره و معتزلیان و شکست طرف داران خرد در مقابل اشعریان خردگریز, غلبه اقوام بیگانه بر ایران, اشاعه نظام خانقاهی, تاسیس نظامیه ها و سیاست های خردستیز حاکمیت ها موجب شده بود عقل و دانش های مرتبط با آن در جامعه ایرانی یکسو و واپس نهاده شود. بازتاب این تفکر در ادبیات فارسی, در هیات نفی و مذمت خرد و ترجیح عشق بر آن, با بسامد زیاد دیده می شود. جلوه بیشتر این موضوع سنتی و دیرینه در آثار صائب و هم نسلان او قابل تامل است. برخی از دلایل مهم توجه صائب و سرایندگان معاصر وی به موضوع تعطیلی خرد و نکوهش آن در شعر بدین ترتیب است: تقلید و تاثیرپذیری از نمونه های به تثبیت رسیده در آثار قدما, بعضی از اقتضائات و ظرفیت های مهم سبک هندی نظیر مضمون پردازی, اسلوب معادله (روابط تناظری) و ایجاد تناسب و برقراری روابط شگفت انگیز و حیرت افزا میان واژگان در شعرو تاثیرپذیری از جریانات حاکم بر اوضاع اجتماعی و فرهنگی جامعه بویژه غلبه علمای اخباری و اهل حدیث بر حکماء و فلاسفه. این نوشته نشان می دهد که در اشعار صائب, خردگریزی با بسامد بالا و به گونه های متعددی جلوه یافته است که از آن میان به برتری عشق بر عقل, ترجیح جنون و شراب و مستی بر تعقل و هوشیاری, تسلیم عقل در مقابل حسن و جمال یار, مذمت خرد, پرهیز از علوم رسمی و نفی موشکافی و رد فلسفه و براهین منطقی می توان اشاره کرد. هم چنین این پژوهش به تحلیل علل و موجبات تحقیر خرد در دیوان صائب و جلوه های گوناگون آن می پردازد.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    خاکپور، محمد. (1396). بررسی و تحلیل جلوه های خردگریزی در اشعار صائب. کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی (کاوش نامه)، 18(34 )، 187-218. SID. https://sid.ir/paper/506736/fa

    Vancouver: کپی

    خاکپور محمد. بررسی و تحلیل جلوه های خردگریزی در اشعار صائب. کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی (کاوش نامه)[Internet]. 1396؛18(34 ):187-218. Available from: https://sid.ir/paper/506736/fa

    IEEE: کپی

    محمد خاکپور، “بررسی و تحلیل جلوه های خردگریزی در اشعار صائب،” کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی (کاوش نامه)، vol. 18، no. 34 ، pp. 187–218، 1396، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/506736/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button