طراحی وب سایت های سبز با توجه به مؤلفه های رابط کاربر سبز، کارآمدی مصرف انرژی را در وب سایت ها بهبود می بخشد. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف شناسایی نقاط قوت و ضعف وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران بر اساس شاخص های رابط کاربری سبز انجام پذیرفت. پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش وب سنجی انجام گردید. جامعه آماری شامل 59 وب سایت کتابخانه دیجیتالی بود. ابزار، سیاهه وارسی محقق ساخته بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید شد و پایایی آن توسط آزمون آلفای کرونباخ (785/0) تأیید گردید. ارزیابی وب سایت ها با استفاده از 2 ابزار آنلاین و نظر مشاوران و طراحان وب سایت انجام شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی - (آزمون های دوجمله ای و کای اسکور) انجام شد. بر اساس یافته های پژوهش وب سایت های موردبررسی ازنظر طراحی رابط کاربری (030/0=P) با یکدیگر تفاوت معنی دار دارند و بیشترین تعداد (8/28%) در سطح متوسط قرار دارند. کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی (8/25%) و نیز کتابخانه های دیجیتال غیردانشگاهی (6/28%) در سطح خوب قرار دارند. اولویت بندی وب سایت های کتابخانه های دیجیتال ایران نشان داد که: کتابخانه دیجیتالی دانشگاه پیام نور (محصول شرکت مهندسی ارتباطات پیام مشرق)، کتابخانه دیجیتال آستانه مقدس حضرت معصومه (محصول پارس آذرخش) و کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی (محصول آستان قدس رضوی حرم مطهر) همگی با امتیاز کامل 25 در سطح عالی و دو وب سایت های کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علوم پزشکی ایران (محصول یکتا وب افزار شرق) و کتابخانه دیجیتال دانشگاه علوم پزشکی مشهد (محصول شرکت پارس آذرخش) با امتیاز 7 در رتبه آخر ازنظر رعایت مؤلفه های موردنظر قرار دارند. وضعیت رابط کاربری سبز در وب سایت های کتابخانه های دیجیتالی ایران متوسط به بالا است. همچنین وضعیت مؤلفه های رابط کاربری سبز وب سایت های کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی و غیردانشگاهی در سطح خوبی قرار دارد.

هدف رابط کاربر وبگاه کتابخانه ها در عملکرد مطلوب آنها نقش تعیین کننده ای دارد و کتابخانه ها زمانی می توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند که کاربران بتوانند تعامل مناسبی با آنها برقرار کنند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج. ا. ایران و میزان مطابقت این وبگاه با مولفه های نیلسن با رویکرد مکاشفه ای است. روش/ رویکرد پژهش پژوهش حاضر به روش پیمایشی با رویکرد ارزیابی مکاشفه ای انجام شد. ابزار گرآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته شامل ده معیار اصلی و مولفه های فرعی آن بود. جامعه آماری این پژوهش 37 نفر از متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی است. یافته ها تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد میزان همخوانی محیط رابط وبگاه کتابخانه ملی ج. ا. ایران با 10 مولفه نیلسن، به طور کلی بالاتر از حد متوسط است. این وبگاه در برخی از معیارهای مدل نیلسن از سطح مطلویی برخوردار نبود. نتیجه گیری نتایج پژوهش نشان داد که میزان مطابقت محیط رابط با مولفه های" وضعیت واضح بودن و قابل رویت بودن نظام"، " همخوانی بین نظام با دنیای واقعی"، " ثبات و یکدستی"، "جنبه های زیبایی شناختی و طراحی ساده"، "تشخیص به جای یادآوری پیام ها" زیاد است. همچنین در مولفه های "کنترل و آزادی عمل کاربر"، "کمک به کاربر در جلوگیری و اصلاح خطاها"، " انعطاف پذیر و کارایی نظام"، "راهنمایی و مستندسازی" در حد متوسط و میزان مطابقت با مولفه "پیشگیری از خطا" بسیار کم است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل عناصر و ویژگی های مطرح در رابط کاربر نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش و تعیین میزان رضایت دانشجویان دانشگاه شهید چمران از تعامل با این نرم افزار است.روش: روش پژوهش، پیمایشی و از نظر هدف و نوع، کاربردی است. در این پژوهش، برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه شهید چمران و روش نمونه گیری، تصادفی - طبقه ای بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس، و آزمون همبستگی پیرسون و نرم افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد.یافته ها: بیش ترین رضایت از عناصر و ویژگی های رابط کاربر نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش، مربوط به یادگیری و چگونگی کار با نرم افزار است که با میانگین 2.17 (54.25 درصد) در بالاترین رتبه قرار دارد.نتیجه گیری: رضایت دانشجویان دانشگاه شهید چمران از نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش در وضعیت متوسطی قرار دارد و برای ارتقای کارایی و مطلوبیت استفاده از این نرم افزار، لازم است اقدامات مقتضی صورت گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران انجام شده است و رابط کاربر این کتابخانه را از نظر معیارهای عمومی و تخصصی ارزیابی کتابخانه های دیجیتال کودکان و نوجوانان ارزیابی می کند. روش: این پژوهش از روش کتابخانه ای و روش ارزیابانه استفاده کرده است، متونی که به ارزیابی رابط کاربر کتابخانه دیجیتال کودکان دنیا پرداخته بودند بررسی شدند و معیارهای تخصصی ارزیابی کتابخانه های دیجیتال کودکان استخراج شد. در نهایت، رابط کاربر کتابخانه مذکور از نظر معیارهای فوق مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: این پژوهش نشان می دهد که مطابقت رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران با معیارهای عمومی به طور کلی 62.28 و میزان این مطابقت با معیارهای تخصصی ارزیابی کتابخانه های دیجیتال حوزه کودک، 90.91 درصد است.نتیجه گیری: با تلفیق نتایج به دست آمده در ارزیابی رابط کاربر از نظر معیارهای عمومی و تخصصی ارزیابی، رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران مناسب عمل کرده است.

زمینه و هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان قابلیت درک دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد از واژگان محیط رابط کاربری جستجوی منابع در نرم افزار کتابخانه ای سیماد است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش، توصیفی و پیمایشی است. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، شامل 24346 نفر است که 164 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی و از بسته نرم افزاری SPSSنسخه 17استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد میزان فهم کاربران از واژگان محیط رابط کاربری نرم افزار سیماد، در روش عینی (با توجه به 23 واژه موردبررسی)، در حد مطلوب نیست ولی در روش ذهنی (با توجه به گویه های دارای مقیاس لیکرت) می توان میزان فهم کاربران را در حد مطلوب پذیرفت. همچنین نظام دستوری زبان و طول عبارت های به کاررفته در واژگان محیط رابط کاربری، سبب قابلیت فهم بهتر جامعه پژوهش از آن واژگان نمی شود. درنهایت بین میزان فهم کاربران مقاطع و حوزه های مختلف تحصیلی از واژگان محیط رابط کاربری نرم افزار موردمطالعه، در روش عینی و ذهنی تفاوت معنی داری حاصل نشد. نتیجه گیری: در طراحی محیط رابط کاربری مناسب برای نظام های بازیابی اطلاعات، باید نیازها و سطح فهم کاربران از واژگان را در نظر گرفت؛ از طرفی دیگر باید با آموزش کاربران، توانایی آن ها را در استفاده از نرم افزارهای کتابخانه ای افزایش داد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان رضایت کاربران از محیط رابط کاربر خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران است. در این راستا مولفه های جمعیت شناختی، فن آوری های رایانه ای مورد استفاده و میزان رضایت آن ها بررسی شده است.روش: در این پژوهش به روش پیمایشی میزان رضایت کاربران از طریق پرسشنامه الکترونیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. جامعه پژوهش 1825 کاربر خدمات مرجع مجازی طی مدت یک سال است که از میان آن ها مطابق جدول مورگان 317 نفر به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند انتخاب شده است. از بین نمونه انتخاب شده تعداد 253 نفر به پرسشنامه ها پاسخ دادند.یافته ها: 52.05 درصد کاربران زن، و اکثر کاربران دارای تحصیلات دانشگاهی بوده، رشته تحصیلی 51 درصد علوم انسانی است. 66.80 درصد از سیستم عامل ویندوز ایکس پی، 65.22 درصد از مرورگر اینترنت اکسپلورر و 74.45 درصد از میزبان پست الکترونیک یاهو استفاده می کنند. رضایت از محیط رابط کاربر مرجع مجازی کتابخانه ملی در حد زیاد و روش مورد انتظار برای دریافت خدمات،پست الکترونیکی (%50.20) و گفتگوی پیوسته (%38.34) است.نتیجه گیری: علی رغم رضایت کاربران از رابط کاربر فعلی، طراحی آن نیازمند بازنگری مجدد بر اساس دیدگاه کاربران و سازگاری با فن آوری های رایانه ای مختلف است.

هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه کاربری در محتوای وب کتابخانه ملی ایران، انتظارات و نیازهای کاربران را هنگام استفاده از محتوای وب کتابخانه ملی ایران شناسایی و بررسی کرده است. روش برای بررسی تجربه کاربری از روش های «پرس وجوی بافتی » و تکمیل جمله استفاده شده است و برای تکمیل و تایید برخی نتایج به داده‫ های تحلیلی وبگاه (برگرفته از سایت سیمیلاروب) ارجاع شده است. «پرس وجوی بافتی» یک رویکرد کیفی و تفسیری است که در قالب مصاحبه نیم ساختاریافته و به صورت مکالمه با کاربر در محیط واقعی کار وی انجام می شود. روش تکمیل جمله، جملاتی است که مشابه پرسشنامه برخط روی وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار گرفته و توسط کاربران تکمیل شده است. ‬ یافته نتایج بدست آمده نه مقوله کلی و چهل و هشت مقوله فرعی در خصوص انتظارات و تجربه‫ های کاربران در وبگاه کتابخانه ملی ایران بدست داد که مقوله های کلی عبارت از جستجو، پژوهش و دانش‫ افزایی، شخصی‫ سازی و بومی‫ سازی، موقعیت‫ یابی در فضای کتابخانه، دستیابی به منبع، تعامل، رویدادها، معماری اطلاعات، طراحی و ظاهر است. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ نتیجه‫ گیری: ‬ نتایج بدست آمده پیشنهادهایی است که می‫ تواند مبنای مناسبی برای توسعه وبگاه کتابخانه ملی ایران یا حتی وبگاه ها و نرم‫ افزارهایی با بافت های مشابه قرار بگیرد. این نتایج علاوه بر پیشنهادهایی که برای بهبود تجربه کاربری وبگاه کتابخانه ملی ارایه کرده است برای کارآفرینان و علاقه‫ مندان به راه‫ اندازی کسب و کار و طراحی اپلیکیشن نیز ایده‫ های مناسبی مبتنی بر انتظارات و نیازهای واقعی کاربران بدست می‫ دهد. ‬ ‬ ‬ ‬ ‬ ‬

روش: جامعه آماری در قسمت کیفی، خبرگان کتابخانه ملی بوده و نمونه گیری در مرحله کیفی از نوع هدفمند و تعداد نمونه ها بر اساس کفایت نظری مشخص شد. در قسمت کمی نیز جامعه آماری، تمامی کاربران کتابخانه ملی شهر تهران بود که براساس جدول مورگان تعداد ن 384 نفر به دست آمد. همچنین داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و با استفاده از مدل معادلات ساختاری، نرم افزار اس پی اس اس، و لیزرل تحلیل شد. یافته ها: نتایج معادلات ساختاری نشان داد که تاثیر مولفه های رابط کاربر-وب سایت بر تعامل در وب مثبت و معنادار است و با توجه به نتایج آزمون فریدمن طراحی فنی وب سایت بیشترین تاثیر در انگیزش کاربران به استفاده از وب سایت کتابخانه ملی را داشته است. ا رزش/اصالت تحقیق: از نظر کاربران، تمامی مولفه های مورد مطالعه در استفاده مجدد آنها از وب سایت کتابخانه ملی دارای اهمیت بسیار بالایی هستند. لذا توصیه می شود، که طراحان و کارشناسان کتابخانه ملی در زمان طراحی رابط کاربر-وب سایت توجه خود را به معیارهای مطرح شده در این پژوهش و اصول کاربر مدار بودن معطوف نمایند.