فضا، قلمرو چندبُعدی و بی حدومرزی است که موقعیت نسبی پدیده ها در آن منعکس می شود. در طی چند دهۀ اخیر سطح آب دریاچۀ ارومیه به عنوان یک دستگاه جغرافیایی و سیستم پیچیده متأثر از برخی از عوامل طبیعی و انسانی، به شدت کاهش پیدا کرده است. درجهت بررسی آستانۀ ذخیرۀ آب سدها در کاهش تراز آب دریاچۀ ارومیه، ابتدا بانک داده‏های مورد نظر تهیه شد: (DEM حوضه، داده های ایستگاه های کلیماتولوژی، دبی ایستگاه‏های هیدرومتری و اطلاعات سدها). روابط خطی بین ارتفاع و دما و بارش و ارتفاع در نرم افزار SPSS برآورد شد، با درنظرگرفتن ایستگاه های کلیماتولوژی و سدها به عنوان نقطۀ خروجی، زیرحوضه‏های متعددی استخراج شد و حجم ورودی آب به داخل حوضه‏های فاقد ایستگاه هیدرومتری، با استفاده از روش جاستین برآورد شد. همچنین درصد دبی سالانه نسبت به بارش سالانه و تغییرات حجم ذخیرۀ آب سدها تجزیه وتحلیل شد. نتایج دال بر این است که حجم مخزن 46 سد در 12 زیرحوضه (68/1628 میلیون مترمکعب) حدود 21 درصد از حجم کل رواناب حوضه را به خود اختصاص داده اند، این عدد تا سال 1996 سدها 13 درصد بوده و در سال 2013 به 8/21 درصد رسیده است. در سال 1970 با ساخت سد مهاباد با حجم مخزن 8/197 میلیون مترمکعب، حجم مخزن سدها از آستانۀ محیطی گذشته و کاهش تراز آب دریاچه، غیرقابل بازگشت به گذشته شده است. بررسی حجم مخزن سد باتوجه ‏به حجم آبگیری و حجم بارش حوضه ای سدها بیان کنندۀ این است که از مجموع 41 سد، مخزن 28 سد متناسب با پتانسیل بارشی حوضه ساخته شده است. نسبت حجم مخزن به حجم بارش 33 سد، شرایط خیلی مطلوب و 6 سد، شرایط مطلوب دارند.

نخستین بندهای یک رمان یا هر اثر ادبی دیگر، از جمله جایگاه های کلیدی متن است. آستانه قطعی ورود خواننده به دنیای تخیل و گذرگاهی بین سکوت و گفتار برای نویسنده است. منتقدان فرانسوی برای اشاره به این بخش از اثر، واژه لاتین incipit را به کار می برند و از دیدگاههای گوناگون به مطالعه آن می پردازند. مقاله حاضر، پس از نگاهی کوتاه به تحول این کلمه و پیشنهاد معادلی فارسی برای آن، اهمیت ویژه «نخستین بخش متن» را خاطر نشان میکند. سپس چگونگی تعیین حد و مرز و نقش های ویژه آن را یادآور می شود و مفاهیمی چون «ارکان اصلی دنیای تخیل»، «عناصر پیرامتن» و «قرار داد خوانش» را بررسی می کند. شایان ذکر است که در توضیح مقوله های فوق و بررسی مفاهیم، همواره از رمان ها و داستان های کوتاه فارسی نمونه هایی ارایه می شود تا درک و دریافت مطالب مورد بحث، با سهولت بیشتری میسر گردد.

هدف اصلی از اجرای این تحقیق، اندازه گیری مستقیم و مزرعه ای آب مصرفی ذرت علوفه ای تحت مدیریت کشاورزان و تعیین بهره وری آب در بهبهان بود. بدین ترتیب، حجم آب مصرف شده برای ذرت علوفه ای در شهرستان بهبهان در سامانه های آبیاری بارانی و سطحی و منابع آبی مختلف در طول یک فصل زراعی (96-1395) اندازه گیری شد. مقادیر اندازه گیری شده با نیاز آبی خالص به روش پنمن-مانتیث برآورد و با مقادیر سند ملی آب مقایسه گردید. میانگین عملکرد در دو سامانه بارانی و سطحی 58329 کیلوگرم بر هکتار بود. بهره وری آب در مزارع از 91/3 تا 71/13 کیلوگرم بر مترمکعب در نوسان بود. میانگین راندمان کاربرد ذرت علوفه ای در سامانه آبیاری بارانی به میزان 3/73 درصد به ثبت رسید. حجم آب مصرفی ذرت علوفه ای در سامانه آبیاری سطحی 9778 و در مزارع آبیاری بارانی 6991 مترمکعب بر هکتار اندازه گیری شد. نتایج مقایسه میانگین نیاز آبی خالص به روش پنمن-مانتیث و سند ملی آب دو سامانه آبیاری در آزمون تی نشان داد که میانگین نیاز آبی خالص با مقدار 6/439 میلی متر اختلاف معنی داری با سند ملی به میزان 8/581 میلی متر دارد. مقایسه ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد روند تغییرات بهره وری آب با روند تغییرات راندمان کاربرد ذرت روندی هم راستا و معنی دار در سطح 5 درصد را نشان می دهد. بدیهی است با افزایش راندمان کاربرد، بهره وری آب افزایش یافته است.

تعیین حجم آب مصرفی و بهره وری مصرف آب محصولات مختلف کشور می تواند کمک شایانی به تصمیم گیری مسیولین مرتبط با بخش آب و کشاورزی کشور بنماید. لذا، این پژوهش به منظور اندازه گیری مستقیم و مزرعه ای آب مصرفی و عملکرد محصول لوبیا در 25 مزرعه شهرستان های، ازنا، الیگودرز و سلسله استان لرستان انجام شد. حجم آب مصرفی مزارع لوبیا در سیستم های مختلف آبیاری با منابع آبی مختلف و بدون دخالت در برنامه آبیاری آنها در طول فصل زراعی اندازه گیری شد. میزان حجم آب مصرفی در مزارع انتخابی از 8669 تا 19312 متر مکعب در هکتار متغیر بود. میانگین حجم آب مصرفی و بهره وری مصرف آب در سیستم های آبیاری بارانی و سطحی به ترتیب 9735، 16161 متر مکعب در هکتار و 33/0 و 16/0 کیلوگرم بر متر مکعب تعیین شد. بنابراین می توان گفت که سیستم آبیاری بارانی نسبت به سیستم آبیاری سطحی با کاهش 8/39 درصدی در مصرف آب باعث افزایش 106 درصدی در بهره وری مصرف آب لوبیا شده است. میانگین راندمان کاربرد آب در دو سیستم آبیاری بارانی و سطحی به ترتیب 5/73 و 3/40 درصد تعیین شد. نتایج مقایسه میانگین حجم آب مصرفی، بهره وری مصرف آب و راندمان آبیاری با آزمون تی(t-test) حاکی از تفاوت معنی دار بین دو سیستم آبیاری بارانی و سطحی بود. مقایسه نیاز آبی با استفاده از آزمون تی نشان داد که میانگین نیاز آبی محاسباتی با میانگین سند ملی آب به ترتیب به میزان 6720 و 6994 متر مکعب در هکتار تفاوت معنی داری با هم دارند. بررسی ضرایب پیرسون نشان داد که بین حجم آب مصرفی با راندمان کاربرد آبیاری و بهره وری آب همبستگی منفی وجود دارد ولی بین راندمان آبیاری و عملکرد محصول با بهره وری آب همبستگی مثبت وجود داشت.

برای تحلیل و تفسیر مشخصه های کیفی آب، روش های مختلف ریاضی وجود دارد که از میان آن ها، روش شاخص های کیفی آب یکی از ساده ترین روش ها با کاربرد فراوان است. به منظور بررسی وضعیت کیفی بخشی از آب رودخانه اترک واقع در استان گلستان، تعداد 6 ایستگاه نمونه برداری بر روی این رودخانه انتخاب، و تعداد 3 نوبت نمونه برداری در فصل های مختلف انجام شد. پهنه بندی یا طبقه بندی کیفی آب این رودخانه بر اساس روش شاخص های NSFWQI،BCWQI  و همچنین روش شاخص ساده مدیریتی سید بررسی گردید. شاخص های کیفی نشان می دهد به جز ایستگاه قازانقایه (اولین ایستگاه بالادست) که در تمامی فصل ها از وضعیت به نسبت خوبی برخوردار است، سایر ایستگاه ها در شرایط متوسط تا بد می باشد. روش NSFWQI شرایط را به نسبت مناسب و روش سید به طور عمده با تغییر جزیی سیاست های مدیریتی نتیجه می دهد، بنابراین نتایج این دو روش در این منطقه یکسان به نظر می رسد ولی نتایج روش BCWQI که شرایط را مناسب تا ضعیف نتیجه می دهد، کمی محافظه کارانه تر از دو روش دیگر می باشد.

رودخانه گاماسیاب به عنوان یکی از بزرگترین منابع تامین آب جهت شرب، کشاورزی و صنعت در استان کرمانشاه می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی کیفیت آب رودخانه گاماسیاب با استفاده از شاخص های مختلف و طبقه بندی کیفی آن برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت می باشد؛ لذا بدین منظور در سال 1398 از 15 ایستگاه در طول رودخانه گاماسیاب در دو فصل بهار و تابستان در سه تکرار، نمونه برداری انجام شد. پارامتر های مختلف نیترات، سولفات، فسفات، پتاسیم، سدیم، هدایت الکتریکی، PH و کل جامدات محلول بر اساس روش های استاندارد اندازه گیری شد. نتایج حاصل از شاخص WQI با استفاده از استاندارد جهانی WHO در فصل بهار 9/16 و در فصل تابستان 3/16 محاسبه شد که آب رودخانه گاماسیاب از لحاظ کیفیت آب آشامیدنی در طبقه عالی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از شاخص WAWQI نشان داد که در فصل بهار مقدار این شاخص 29/21 و در تابستان 09/27 می باشد که به ترتیب آب رودخانه از لحاظ شرب، آبیاری و صنعت در طبقه عالی و خوب قرار دارد. بر اساس نتایج حاصل از بررسی شاخص NPI در فصل بهار با مقدار 91/0- و در فصل تابستان با مقدار عددی 9/0- آب رودخانه گاماسیاب در طبقه پاک و بدون آلودگی از نظر نیترات قرار دارد. نتایج حاصل از طبقه بندی ویلکاکس برای هدایت الکتریکی در ایستگاه های مختلف نشان داد که در فصل بهار و تابستان در تمامی ایستگاه ها، شوری آب متوسط و کیفیت آن خوب است درنتیجه آبیاری گیاهان قابل تحمل به نمک معمولاً بدون کنترل شوری بلامانع می باشد.

در بخش کشاورزی مقادیری از کودهای ازته به صورت نیترات به آبهای زیرزمینی نفوذ یافته و موجب آلوده شدن آنها می شود. چون آلودگی آب به نیترات تهدیدی جدی برای سلامت روستاییان که تامین آب اشامیدنی آنها از چاههای نزدیک مزارع است می باشد، ضروری است از رهیافت های مبتنی بر منافع غیربازاری برای نیل به کشاورزی سودآور و در تعامل مثبت با حفاظت از منابع آبی اقدام شود. در این پژوهش، ارزش تغییرات کیفی آب در رهیافت ارزشگذاری مشروط برای 310 شالیکار از استان گیلان و در سال زراعی 87-1386 محاسبه شده است. یافته ها مشارکت مالی54 درصد از بهره برداران در بهبود کیفی آب را نشان می دهد. به منظور انتفاع کشاورزان از سطوح پایین تر آلودگی آب، میزان انتظاری تمایل به پرداخت معادل 394069 و 437855 ریال برای هر خانوار و در هر هکتار برآورد شده است. بیشترین و کمترین دامنه ارزش تغییرات کیفی آب، متاثر از گروه های درآمدی و تفاوت در مقادیر مصرف کود ازته است. با توجه به نتایج، اتخاذ سیاست های حمایتی غیرمستقیم، هدایت سیاست های قیمتی در توزیع کودهای ازته به سیاست های موثر بر ارتقا سطح معیشت بهره برداران همراه با کاهش آلودگی آبهای آشامیدنی از منابع آلاینده غیرکشاورزی، سبب ایجاد توازن میان حفاظت کیفی منابع آبی و تداوم تولید اقتصادی در بخش کشاورزی خواهد شد.