زمینه و هدف: ایزوآنزیم GSTM وGSTP آنزیم گلوتاتیون –S ترانسفراز در سطح اسپرم انسان وجود دارند که در محافظت علیه استرس اکسیداتیو نقش دارد بنابراین نقص در عملکرد این آنزیم بصورت کاهش یا فقدان فعالیت آنزیمی حاصل از تغییرات ژنتیکی می تواند یکی از دلایل کاهش باروری یا ناباروری مردان باشد. حذف کامل ژنGSTM1 ژنوتیپ نول را ایجاد می کند که فاقد فعالیت آنزیمی می باشد. ژنGSTP1 نیز دارای چندین واریانت می باشد و آلل b وc آن که دچار جایگزینی والین در کدون 105 می باشند، فعالیت آنزیمی کمتری دارند. لذا هدف این مطالعه بررسی پلی مورفیسم ژن GSTM1،GSTP1 و ارتباط آن با فعالیت آنزیم گلوتاتیون –S ترانسفراز و پارامترهای اسپرمی می باشد.
روش بررسی: مطالعه بصورت مورد – شاهدی، بر روی تعداد 95 مرد نابارور مبتلا به الیگوآستنوتراتواسپرمی و 26 مرد نورمواسپرمی بعنوان گروه کنترل انجام گردید. آنالیز مایع منی بر اساس روش استاندارد WHO برای هر دو گروه انجام گرفت. DNA ژنومی از نمونه های خون با استفاده از روش Salting out استخراج شد. پلی مورفیسم ژنGSTM1 با استفاده از دو جفت پرایمر، یک جفت پرایمرgstm1 و یک جفت پرایمر b-globin برای تایید تکثیر با استفاده از روش Multiplex-PCR بررسی گردید. بررسی پلی مورفیسم ژن GSTP1 در اگزون 5 و 6 با استفاده از PCR-RFLP انجام گرفت. فعالیت آنزیم گلوتاتیون –S ترانسفراز در سطح اسپرم با استفاده از روش اسپکتروفتومتری در طول موج 340 نانومتر و در دمای 37oC اندازه گیری شد.
یافته ها: اختلاف میانگین پارامترهای اسپرمی شامل غلظت اسپرم، تعداد کل اسپرم، اشکال طبیعی و غیر طبیعی اسپرم و حرکت اسپرم با درجه a وd بین دو گروه مردان الیگو آستنوتراتو اسپرمی از نظر آماری معنی دار بود (P<%5). ولی اختلاف میانگین حرکت اسپرم با درجه b, c و طول مدت ناباروری افراد بین دو گروه معنی دار نبود (P>%5). فراوانی ژنوتیپ نول ژن GSTM1 در مردان الیگوآستنوتراتواسپرمی و نورمواسپرمی به ترتیب 52.1% و %53.8 بود. اختلاف میانگین پارامترهای اسپرمی و فعالیت آنزیم گلوتاتیون S – ترانسفراز بین دو ژنوتیپ مثبت و نول GSTM1 در دو گروه از نظر آماری معنی دار نبود (P>%5). میانگین فعالیت آنزیم گلوتاتیون S- ترانسفراز در دو گروه مردان الیگوآستنوتراتواسپرمی و نورمواسپرمی به ترتیب (اسپرم nmol/min/×106) و 7.07±1.68 بود که این اختلاف میانگین از نظر آماری معنی دار نبود (P>%5) نتایج پلی مورفیسم ژن GSTP1 نشان داد، که همه نمونه های مورد بررسی دارای ژنوتیپ I1e /I1e در کدون 105 باشند. فراوانی ژنوتیپ هموزیگوت(A1a/A1a 114) ، هتروزیگوت (Va1/A1a114)، هموزیگوت (Va1/Va1114) ژن GSTP1 در دو گروه الیگوآستنوتراتواسپرمی به ترتیب %81.1 و %17.9 و %1.1 و در گروه نورمواسپرمی به ترتیب %88.5و %11.5 و %0 بود .
نتیجه گیری: فقدان فعالیت آنزیمی مربوط به ژنوتیپ نول GSTM1 تاثیری بر پارامتریهای اسپرمی و میزان کل فعالیت آنزیمی ندارد که ممکن است به دلیل فعالیت جبرانی سایر ایزوزیم های موجود در سطح اسپرم از جمله GSTP1 باشد.