مقوله سوءاستفاده از حق از آغاز پیدایش بشر و ایجاد ارتباطات قراردادی و غیرقراردادی مورد توجه عموم و بویژه قانونگذاران بوده است. دایره شمول و گستره این موضوع بسیار وسیع بوده و میتواند انواع و مصادیق مختلفی را در اجتماع دربرگیرد؛ بعبارتی، در هر زمان و مکان که اشخاص خواستار اعمال و اجرای حق خویش باشند در صورت عدم رعایت هنجارها و قواعد و مقررات مربوطه با مصداقی از سوءاستفاده از حق مواجه خواهیم شد. سوءاستفاده از حق بر اساس مقررات و امتیازات مبتنی بر آن میتواند در دو دسته کلی شامل سوءاستفاده از حقوق شکلی و سوءاستفاده از حقوق ماهوی جای گیرد که اگرچه این دو دسته از حقوق از یکدیگر مستقلند لیکن میتوانند بر یکدیگر مؤثر باشند و اعمال نادرست هریک، در فرآیند اجرایی حق، موجب ایجاد اختلال است. به همینمنظور، در نوشتار حاضر سعی بر این است که با روشی توصیفی-تحلیلی به مطالعه و بررسی انواع سوءاستفاده از حق بر مبنای انواع مقررات أعم از شکلی و ماهوی پرداخته شود و مسیر اجرای حق در قلمرو مقررات شکلی و ماهوی در پرتو آگاهی راجع به مفهوم و انواع سوءاستفاده از حق هموار گردد.