آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران
سال:1398 | دوره:7 | شماره:1 |تعداد مقالات:11

زمینه و هدف: اضطراب اجتماعی و نشخوار فکری یکی از شایع ترین مشکلات هیجانی است که زندگی گروه های مختلف به ویژه نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر کاهش نشخوار فکری و اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان شهرکرد است. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون، و جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرکرد، در سال تحصیلی 97-1396 است. حجم نمونه به تعداد 40 نفر (20 نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه کنترل) و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. اعضای گروه آزمایش، به صورت گروهی تحت آموزش تنظیم هیجان در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه نشخوار فکری و اضطراب اجتماعی بود. داده ها با روش های آمار استنباطی اندازه گیری های مکرر تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: : نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد آموزش تنظیم هیجان بر کاهش نشخوار فکری(17/52=F، 0/01P<) و اضطراب اجتماعی(20/16=F، 0/01P<) تأثیر معناداری دارد. همچنین یافته ها نشان داد کاهش نشخوار فکری (5/97F=، 0/01P<) و اضطراب اجتماعی (14/57=F، 0/01P<) در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است. نتیجه گیری: توجه به آموزش تنظیم هیجان در مدارس اهمیت زیادی دارد و عامل مهمی در کاهش نشخوار فکری و اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر به شمار می رود.

زمینه و هدف: پرستاران از جمله افراد کلیدی هستند که بیشترین ارتباط را با بیماران دارند. برخورداری پرستاران از مهارت های ارتباطی مؤثر، موجب رضایت مندی بیماران از ارائه ی خدمات پرستاری، کاهش استرس و تسریع بهبودی آنها می شود. لذا مطالعه ی حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر مدل بزنف، بر مهارت های ارتباطی پرستاران با بیماران بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است. مواد و روش ها: این مطالعه یک مطالعه ی نیمه تجربی با گروه کنترل است که در سال 1395 روی 96 پرستار شاغل به کار، در دو بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران که به روش تصادفی از 17 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب شده بودند، صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ی مشخصات دموگرافیک و پرسش نامه ی محقق ساخته مبتنی بر سازه های مدل بزنف بود. مداخله ی آموزشی براساس نتایج حاصل از پیش آزمون در گروه مداخله در 3 جلسه ی 45دقیقه ای انجام شد. داده های جمع آوری شده با نرم افزار SPSS ویرایش 18، با آزمون های آماری، دقیق فیشر، تی مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و تی زوجی تحلیل شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین نمره ی آگاهی و همچنین سازه های مدل بزنف در مقایسه با گروه کنترل، پس از مداخله ی آموزشی اختلاف معنی داری داشت(P<0/05) که نشان دهنده ی تأثیر آموزش براساس مدل بزنف بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر، آموزش مبتنی بر مدل بزنف منجر به ارتقای مهارت های ارتباط با بیمار در پرستاران می شود؛ لذا پژوهشگران، آموزش براساس این مدل را به برنامه ریزان آموزشی پیشنهاد می کنند.

تحلیل محتوای کتاب های پایه های دوره ی اول ابتدایی براساس مفروضه های نظام آموزش سلامت: مدل آنتروپی شانون

زمینه و هدف: تعاملات و مناسبات ارتباطی زوجین در بستر شبکه های اجتماعی آنلاین دچار چالش شده است. هدف این مطالعه واکاوی دیدگاه ها و ادراکات زنان و مردان متأهل درباره ی پیامدهای حضور فضای مجازی در زندگی مشترک است. مواد و روش ها: این مطالعه به شیوه ی تحلیل محتوای کیفی انجام شد. 20 نفر از زنان و مردان با تجربه زندگی مشترک و بومی شهر زنجان به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه ی نیمه ساختارمند جمع آوری و ضبط شد و پس از پیاده سازی با نرم افزار NVIVO نسخه ی 11، مطابق مراحل تحلیل محتوای گرانهایم تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: تحلیل داده ها به استخراج 301 کد، 21 زیرطبقه، 6 طبقه ی فرعی و 2 طبقه ی اصلی، شامل پیامدهای مثبت درک شده ی حضور در شبکه های اجتماعی آنلاین بر زندگی منجر شد و دو طبقه ی فرعی بستر آگاهی دهنده و دسترس پذیری داشت که پیامدهای منفی درک شده ی حضور در شبکه های اجتماعی آنلاین بر زندگی مشترک شامل 4 طبقه ی فرعی تعامل آسیب دیده، خیانت خزنده و نامحسوس، حریم زوجی تهدیدشده و فردی شدن زندگی زوجی بود. نتیجه گیری: گسترش شبکه های اجتماعی آنلاین، درک پیامدهای دوسویه بر زندگی مشترک را همانند سایر بسترهای تعاملاتی دور از ذهن نمی سازد. ازاین رو، مدیریت پیامدهای منفی حضور در شبکه های اجتماعی آنلاین و تقویت سویه ی مثبت آن، بر ضرورت سواد رسانه تأکید می کند.

زمینه و هدف: بیش از نیمی از جمعیت پناهندگان افغانستانی در ایران را نوجوانان تشکیل می دهند. یکی از موانع مهم سازگاری این نوجوانان با محیط جدید، استرس فرهنگپذیری است که می تواند سلامت جسمی و روانی آنان را تهدید کند. بدین منظور، برای شناسایی استرسورهای فرهنگپذیری، برای اولینبار در ایران، به اعتباریابی پرسش نامه ی استرس فرهنگپذیری در نوجوانان پناهنده ی افغانستانی پرداخته شد. مواد و روش ها: جامعه ی آماری پژوهش، کلیه ی دانش آموزان نوجوان پناهنده ی افغانستانی در ایران هستند، که در مدارس بین الملل و خودگردان تهران مشغول به تحصیل اند. به صورت تصادفی 406 نفر 14 تا 18ساله انتخاب شدند (166 پسر و 240 دختر). ابزار این پژوهش، پرسش نامه ی استرس فرهنگ پذیری است که به بررسی روایی ترجمه، روایی محتوایی، روایی سازه می پردازد. یافته ها: نتایج نشان داد این مقیاس از روایی محتوایی خوبی برخوردار است. همچنین ساختار سهعاملی این مقیاس در نمونه ی نوجوانان پناهنده ی افغانستانی در ایران تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد متغیرهای استرس فرایند محوری 32/76 درصد، استرس اجتماعی 9/43 درصد و تبعیض ادراکشده 3/47 درصد واریانس را تبیین می کنند که درمجموع حدود 46 درصد واریانس توسط این سه عامل تبیین شده است. شاخص نیکویی برازش برابر با 0/40 است که نشان می دهد در حد مطلوب قرار دارد. نتیجه گیری: از این ابزار می توان برای شناسایی عوامل خطر در میان جمعیت نوجوانان پناهنده استفاده کرد. همچنین این ابزار می تواند چالش های انطباق مثبت با محیط جدید را بررسی و از اختلالات روانی مرتبط با استرس فرهنگ پذیری پیشگیری کند. لازم است محققان هنگام ارزیابی استرس فرهنگ پذیری به بافت و وضعیت اجتماعی و فرهنگی بیشتر توجه کنند.

زمینه و هدف: امروزه با رشد روزافزون آمار عمل سزارین مواجه هستیم، در حالی که این عمل نوعی فناوری غیرضروری پزشکی به حساب می آید و غافل از اینکه انجام عمل سزارین بدون دلیل پزشکی، دارای عواقب زیانباری برای مادر و نوزاد است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر مداخله ی آموزشی بر اساس مدل رفتار برنامه ریزی شده بر انتخاب نوع زایمان در زنان باردار نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر تهران در سال 96-1395 انجام شد. مواد و روش ها: این تحقیق یک مطالعه ی نیمه تجربی شاهددار و از نوع قبل و بعد با گروه کنترل است. تعداد 120 زن باردار نخست زای مراجعه کننده به این مراکز به روش تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. داده ها به وسیله ی پرسش نامه ی محقق ساخته، مبتنی بر سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده، جمع آوری و پس از تأیید روایی و پایایی بین نمونه های آماری توزیع شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 16 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته های توصیفی نشان داد گروه های مداخله و کنترل از نظر متغیرهای جمعیت شناختی همگن هستند. یافته های استنباطی نیز نشان داد بین میانگین دو گروه مداخله و کنترل در تمام سازه ها به جز سازه ی رفتار، قبل از اجرای مداخله ی آموزشی تفاوت معنی داری وجود ندارد (0/001P). نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که برنامه ی آموزشی بر انتخاب نوع زایمان در زنان باردار نخست زا برای انتخاب زایمان طبیعی به جای سزارین تأثیر مثبت دارد؛ بنابراین می توان برای انتخاب نوع زایمان (زایمان طبیعی) در این زنان از سازه های مدل رفتار برنامه ریزی شده استفاده کرد.

زمینه و هدف: سواد سلامت، مجموعه ای از مهارت های شناختی و اجتماعی است که انگیزه و توانایی افراد را برای به دست آوردن، درک و استفاده از اطلاعات بهداشتی در راه ارتقا و حفظ سلامتی، تعیین می کند. هدف از این مطالعه، تعیین سواد سلامت و ارتباط آن با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری بود. مواد و روش ها: در این مطالعه ی توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی، سواد سلامت و کیفیت زندگی 278 نفر از دانشجویان که به صورت تصادفی چندمرحله ای برگزیده شده بودند، با استفاده از پرسش نامه های سواد سلامت کاربردی بزرگ سالان (TOFHLA) و پرسش نامه ی SF-12 (فرم کوتاه شده ی SF-36) اندازه گیری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام و از آمار توصیفی و آنالیز واریانس یک طرفه و آنالیز رگرسیونی استفاده شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد میانگین نمره ی سواد سلامت 25/18 ± 35/70 بود که 2/25درصد (70 نفر) سواد سلامت ناکافی، 9/21درصد (61 نفر) سواد سلامت مرزی و 9/52درصد (147 نفر) سواد سلامت کافی داشتند. همچنین میانگین کیفیت زندگی دانشجویان 80/5 ± 99/36 بود که 23/3درصد (9 نفر) کیفیت زندگی ضعیف، 88/43درصد (122 نفر) کیفیت زندگی متوسط و 31/54درصد (151 نفر) از کیفیت زندگی خوب برخوردار بودند. براساس نتایج این مطالعه، سواد سلامت دانشجویان ارتباط معناداری با کیفیت زندگی به طور کلی (P<0/05) و بعد جسمانی (P<0/05) و روانی آن (P<0/05) داشت. نتیجه گیری: براساس این مطالعه، سواد سلامت دانشجویان با کیفیت زندگی و ابعاد جسمانی و روانی آن در ارتباط است. از آنجایی که کیفیت زندگی دانشجویان تأثیر بسزایی در دستاوردهای آموزشی آنان دارد، به نظر می رسد تمرکز بر بهبود کیفیت زندگی دانشجویان از طریق افزایش سواد سلامت آنها برای دستیابی به دستاوردهای آموزشی مناسب تر که باعث کیفیت بهتر زندگی می شود، امری مهم است که تأثیر دوجانبه ی هم افزایی دارد.

زمینه و هدف: یکی از مداخلات اساسی برای کاهش شیوع فشارخون بالا، آموزش سبک زندگی سالم است. مطالعه ی حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی آموزش حضوری و پیامکی بر میزان فشارخون و سبک زندگی تعدادی از نیروهای نظامی مستعد به فشارخون بالا صورت گرفت. مواد و روش ها: در قالب یک مطالعه ی نیمه تجربی، تعداد 100 نفر از نیروهای نظامی به طور تصادفی به دو گروه آموزش حضوری و آموزش پیامکی تقسیم شدند. ارزیابی اولیه با استفاده از اندازه گیری میزان فشارخون سیستولیک و دیاستولیک در هر دو گروه همراه با سنجش شاخص هایی مثل سبک زندگی، شاخص توده بدنی و میزان فعالیت فیزیکی صورت گرفت. سپس دو گروه در قالب دو شیوه ی آموزش حضوری و آموزش پیامکی مورد مداخله قرار گرفتند و پس از گذشت سه ماه از پایان مداخله، بار دیگر متغیرهای مطالعه ارزیابی شدند. یافته ها: میانگین فشارخون سیستولیک در هردو گروه آموزش حضوری و آموزش پیامکی، در بازه ی زمانی قبل تا بعد از مداخله، کاهش معنی داری را نشان داد. متغیرهای وزن، شاخص توده بدنی و سطح فعالیت فیزیکی نیز در هر دو گروه، تغییرات مثبت جالب توجهی را از قبل تا بعد از مداخله ی آموزشی نشان دادند. نمره ی کلی سبک زندگی در هر دو گروه بهبود عمده ای را نشان داد؛ ولی در گروه آموزش پیامکی، تغییر محسوسی در ابعاد مربوط به مسئولیت پذیری سلامت، رشد معنوی و روابط بین فردی ملاحظه نشد. نتیجه گیری: روش آموزش پیامکی می تواند تا حدودی همانند روش آموزش حضوری در ایجاد تغییر در برخی از رفتارهای مربوط به سبک زندگی و به تبع آن کنترل فشارخون مؤثر واقع شود.

زمینه و هدف: افسردگی، یکی از شایع ترین مشکلات روانی است که می تواند باعث افزایش آمادگی اعتیاد و کاهش به زیستی روان شناختی شود. برای بهبود وضعیت روان شناختی افراد، روش های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها معنادرمانی است. درنتیجه پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی معنادرمانی فرانکل بر کاهش آمادگی اعتیاد و افزایش به زیستی روان شناختی دانشجویان دختر مبتلا به افسردگی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه ی نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه ی پژوهش، دانشجویان دختر مبتلا به افسردگی دانشگاه فرهنگیان پردیس بیرجند در سال تحصیلی 97-1396 بودند که 30 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مساوی جایگزین شدند. گروه آزمایش، 8 جلسه ی 90دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) با روش معنادرمانی فرانکل آموزش دید. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه های افسردگی، آمادگی اعتیاد و به زیستی روان شناختی بودند. داده ها با روش های آزمون تی و تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین گروه ها از نظر آمادگی اعتیاد و به زیستی روان شناختی تفاوت معنی داری وجود داشت. به عبارت دیگر، معنادرمانی فرانکل باعث کاهش معنی دار آمادگی اعتیاد (0/001< P و 75/10 = F) و افزایش معنی دار به زیستی روان شناختی (0/001< P و 73/63 = F) دانشجویان دختر مبتلا به افسردگی شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از اثربخشی معنادرمانی فرانکل بر کاهش آمادگی اعتیاد و افزایش به زیستی روان شناختی بود. بنابراین مشاوران و درمانگران می توانند از روش معنادرمانی فرانکل برای کاهش آمادگی اعتیاد و افزایش به زیستی روان شناختی دانشجویان دختر مبتلا به افسردگی استفاده کنند.

زمینه و هدف: میان سالی دوره ای مهم از زندگی بوده که با کاهش آمادگی جسمانی همراه است؛ ازاین رو مشارکت در فعالیت بدنی منظم در این دوره، اهمیت بسیاری دارد. هدف از این پژوهش تدوین مدل بازاریابی اجتماعی برای ارتقای مشارکت میان سالان آگاه و کم درآمد در فعالیت بدنی منظم است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی با رویکرد داده بنیاد است که در دو مرحله انجام گرفت. مرحله ی اول شامل شناخت دیدگاه مخاطبین هدف درباره ی مشارکت در فعالیت بدنی و مرحله ی دوم شامل تعیین راهکارهای آمیخته ی بازاریابی اجتماعی و تدوین مدل پژوهش بوده است. جامعه ی آماری مرحله ی اول را افراد سالم 45 تا 64 ساله تشکیل می دادند و در مرحله ی دوم، جامعه ی آماری شامل متخصصین مربوطه بود. نمونه گیری به صورت هدفمند و نظری انجام شد و داده ها از طریق 3 گروه کانونی و 18 مصاحبه ی عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش کدگذاری سه مرحله ای استفاده شد و اعتبار داده ها به روش های استاندارد بررسی شد. یافته ها: پس از شناسایی موانع درونی و بیرونی و تسهیل کننده های مشارکت میان سالان آگاه و کم درآمد در فعالیت بدنی منظم، راهکارهای آمیخته ی بازاریابی اجتماعی شامل راهکارهای محصول، مکان، ترویج و قیمت، تعیین شدند و مدل نهایی پژوهش تدوین شد. نتیجه گیری: برای ارتقای مشارکت میان سالان آگاه و کم درآمد در فعالیت بدنی منظم، می بایست فعالیت های بدنی استاندارد، اصولی، مفرح و اجرایی با کمترین هزینه های ممکن و بهترین شرایط دسترسی، با مناسب ترین پیام های ترویجی به مخاطبان هدف عرضه شوند.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش ذهن آگاهی در کاهش پرخاشگری و افزایش سلامت روانی سربازان پادگان 321 اشراف نیروی زمینی ارتش مرند انجام یافت. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل است. به منظور دستیابی به این هدف از میان تمامی سربازان پادگان 321 اشراف نیروی زمینی ارتش مرند که به تعداد 1500 نفر در سال 1397 بود، براساس جدول مورگان 250 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و آزمون پرخاشگری و سلامت روانی بین آنها انجام شد. از این تعداد 30 نفر از سربازانی که در آزمون پرخاشگری و سلامت روانی نمرات بالاتری کسب کرده بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گماشته شدند. جلسات آموزش گروهی به صورت یک جلسه در هفته، 8 جلسه ی 90دقیقه ای برگزار شد. پس از آن هر دو گروه آزمون و کنترل در معرض اجرای پس آزمون قرار گرفتند. پرسش نامه ی پرخاشگری باس و پری (AQ) و پرسش نامه ی سلامت روانی گلدبرگ و هیلر در دو گروه اجرا شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون کوواریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد آموزش ذهن آگاهی بر مؤلفه های پرخاشگری بین سربازان نیروی نظامی در سطح معنی داری 0/05>P تأثیر داشت. همچنین آموزش ذهن آگاهی بر مؤلفه های سلامت روانی بین سربازان نیروی نظامی در سطح معنی داری 0/05>P تأثیر داشت. نتیجه گیری: نتیجه گرفته می شود که به کارگیری فنون و آموزش های ذهن آگاهی بر کاهش پرخاشگری و بهبود سلامت روانی بین سربازان مؤثر است.