مجله تحقیقات نظام سلامت
سال:1396 | دوره:13 | شماره:1 |تعداد مقالات:23

مقدمه: اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم نگهدارنده های ضد میکروبی هستند که در فرآورده های غذایی کاربرد دارند. سازمان های ملی نظارتی، حد مجاز این دو ماده را جهت استفاده در فرآورده های مختلف غذایی مشخص نموده اند. پژوهش حاضر با مروری نظام مند، به بررسی میزان اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم در مطالعات انجام گرفته در فرآورده های مختلف غذایی در ایران و مقایسه آن با حد مجاز مشخص شده در استاندارد ملی ایران پرداخت.روش ها: کلید واژه های Benzoic acid، Sodium benzoate،Food  و Iran و معادل فارسی آن ها در بانک های اطلاعاتی ملی و بین المللی SID، Magiran، Google Scholar،PubMed  و ISI مورد جستجو قرار گرفت. از 61 تحقیق انجام شده طی سال های 2000 تا 2016 میلادی، 43 مقاله حذف و 18 مقاله وارد پژوهش گردید.یافته ها: در تحقیقات صورت گرفته، وجود بنزوات سدیم در چهار گروه لبنیات، فرآورده های غذایی اسیدی، آشامیدنی ها و غلات بررسی شد. بیشترین مطالعات بر روی فرآورده های لبنی متمرکز بود و سهم کمی از پژوهش ها به بقیه محصولات غذایی اختصاص داشت. عدم تطابق مقدار مجاز اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم در فرآورده های مختلف غذایی با استاندارد ملی ایران، در کلیه مقالات مرتبط با فرآورده های لبنی، اسیدی و غلات مشاهده گردید. در 80 درصد از مطالعات مربوط به فرآورده های آشامیدنی نیز عدم تطابق با مقادیر تعیین شده در استاندارد ملی ایران گزارش شد.نتیجه گیری: مطالعات صورت گرفته در ایران دو فرضیه را در خصوص اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم در فرآورده های غذایی مطرح می نماید. فرضیه اول این که وجود اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم در فرآورده های لبنی، اسیدی و غلات می تواند به واسطه فعل و انفعالات طبیعی ناشی از میکروارگانیسم ها باشد. بنابراین، انجام مطالعات جامع علمی جهت تعیین حد طبیعی تشکیل شده از اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم در فرآورده های غذایی که واکنش های میکروبی در آن ها صورت می گیرد، نیاز است و بازنگری استانداردهای ملی مرتبط پیشنهاد می شود. فرضیه دوم می تواند مربوط به افزودن نگهدارنده های اسید بنزوئیک و بنزوات سدیم به فرآورده های غذایی توسط تولید کنندگان این گروه از محصولات باشد. بنابراین، برنامه ریزی و مدیریت در راستای پایش دقیق و مستمر این ترکیبات توسط سازمان های نظارتی و متولی سلامت توصیه می شود.

مقدمه: کاهش بار گرمایی بدن در مدیریت استرس گرمایی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی قابلیت خنک کنندگی جلیقه حاوی بسته های ژل- یخ در شرایط گرم و خشک بود.روش ها: این مطالعه از نوع مداخله ای- تجربی بود و بر روی 12 دانشجوی مرد انجام گرفت. شاخص نمره استرین گرمایی Heat Strain Score Index) یا (HSSI، دمای پوست، دمای دهانی و ضربان قلب در دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه به مدت 30 دقیقه در اتاقک شرایط جوی با میانگین دمای 38.8 درجه سانتی گراد و رطوبت 32.9 درصد و در دو شدت فعالیت با سرعت های 2.4 و 4.8 کیلومتر بر ساعت اندازه گیری گردید. داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس با اندازه های مکرر و Independent t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین دمای پوست سینه و شاخص HSSI در در دو حالت با و بدون استفاده از جلیقه در سرعت 2.4 کیلومتر بر ساعت معنی دار (P<0.005) و در سرعت 4.8 کیلومتر بر ساعت معنی دار نبود. همچنین، اختلاف معنی داری بین میانگین ضربان قلب، دمای دهانی و دمای پوست کتف در هر دو سرعت مشاهده نشد.نتیجه گیری: استفاده از جلیقه خنک کننده حاوی بسته های یخ در آب و هوای گرم و خشک، باعث کاهش میزان دمای پوست و نمره شاخص استرین گرمایی در فعالیت سبک نسبت به فعالیت متوسط می شود.

مقدمه: بر اساس نظر سازمان جهانی بهداشت، موثرترین راه علیه ایدز، آموزش بهداشت است. نوجوانان دختر از جمله گروه های در معرض خطر در برابر ایدز می باشند. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر ارتقای رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز در دختران دانش آموز مقطع متوسطه شهرستان مشهد انجام شد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی، 80 دانش آموز دختر مقطع متوسطه شهرستان مشهد در سال 1395 در دو گروه 40 نفره آزمون و شاهد قرار گرفتند. مداخله آموزشی برای گروه آزمون به روش سخنرانی و بحث گروهی انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه سه قسمتی شامل مشخصات شخصی، آگاهی و سازه های مدل اعتقاد بهداشتی بود. داده ها با استفاده از آزمون های Paired t،Independent t  و c2 در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: اختلاف معنی داری میان متغیرهای دموگرافیک دو گروه مورد بررسی مشاهده نشد. قبل از مداخله اختلاف معنی داری بین دو گروه در متغیرهای آگاهی، حساسیت، شدت، منافع، موانع درک شده و خودکارامدی وجود نداشت (P>0.050)، اما بعد از مداخله در متغیرهای ذکر شده به جز سازه حساسیت درک شده، اختلاف معنی داری مشاهده شد (P<0.050).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر تاثیر و کارایی الگوی اعتقاد بهداشتی را در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از ایدز تاکید نمود و نشان داد که آموزش مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی، باعث افزایش شدت، منافع درک شده و خودکارامدی و کاهش موانع درک شده در دختران دانش آموز می شود. ایجاد حساسیت در این گروه سنی نیازمند مداخله طولانی مدت می باشد.

مقدمه: چاقی یکی از مهم ترین عوامل خطر در بروز بیماری های غیرواگیر می باشد که حتی در کارکنان درمانی نیز شیوع رو به افزایشی دارد و می تواند زمینه ساز بیماری های مختلفی از جمله مشکلات قلبی- عروقی شود. روش های درمانی مختلفی در این زمینه ارایه شده است که یکی از آن ها، استفاده از چای سبز می باشد. بنابراین، هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر چای سبز بر میزان شاخص توده بدنی Body mass index) یاBMI )، فشار خون و نبض در کارکنان اتاق عمل بود.روش ها: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی قبل و بعد، بر روی 24 نفر از کارکنان اتاق عمل بیمارستان شهید مطهری فولادشهر اصفهان در سال 1394 انجام شد. بعد از اخذ رضایت نامه، از نمونه ها درخواست گردید تا روزانه 4 فنجان چای سبز حاوی 3 گرم برگ چای سبز در 300 میلی لیتر آب جوش (با دمای 80 درجه سانتی گراد) را به مدت 8 هفته مصرف نمایند. میزان BMI، نبض و فشار خون قبل و بعد از مصرف چای سبز اندازه گیری شد. در نهایت، داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: فشار سیستولیک و تعداد نبض بعد از 8 هفته مصرف چای سبز به طور معنی داری کاهش یافت، اما مصرف آن بر BMI و فشار دیاستولیک موثر نبود.نتیجه گیری: مصرف چای سبز می تواند جهت کاهش فشار خون سیستولیک و نبض مفید باشد و باعث بهبود وضعیت قلبی- عروقی می شود.

مقدمه: سندرم قبل از قاعدگی Premenstrual syndrome) یا (PMS ترکیبی ازاختلالات جسمی، عصبی و روانی است که بر سازگاری اجتماعی، ارتباط درون فردی، فعالیت های طبیعی و کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی می گذارد. فعالیت بدنی یکی از شیوه های مناسب در جهت کنترل علایم این سندرم می باشد. با توجه به اهمیت مشارکت همسران در بهداشت باروری و ارتقای سلامت زنان، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش همسران بر انجام فعالیت بدنی در زنان مبتلا به PMS پرداخت.روش ها: این مطالعه از نوع نیمه تجربی بود که در سال 1393 انجام شد. نمونه های مطالعه شامل 100 زوج در سن باروری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان فلاورجان بود که به طور تصادفی به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. همسران گروه آزمون طی دو جلسه در زمینه فعالیت بدنی در کنترل علایم PMS آموزش دیدند. اطلاعات علایم PMS و ورزش به ترتیب با استفاده از پرسش نامه سنجش Premenstrual syndrome assessment) PMS یا (PSA و طرح سبا وزارت بهداشت قبل و سه ماه بعد از مداخله جمع آوری شد. داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: افزایش معنی داری در انجام فعالیت بدنی زنان گروه آزمون بعد از مداخله مشاهده شد (P<0.001)، اما میزان شاخص توده بدنی Body mass index) یا (BMI کاهش معنی داری را نسبت به قبل و نسبت به گروه شاهد نشان نداد. علایم جسمی و روحی- رفتاری در گروه آزمون به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد گزارش گردید (P<0.050).نتیجه گیری: مردان به عنوان یک رابط آموزشی، به خوبی توانسته بودند زنان را به انجام فعالیت بدنی تشویق نمایند و علایم PMS را در آنان کاهش دهند. پیشنهاد می شود دوره های آموزشی ویژه مردان جهت تشویق زنان به ورزش در سیستم بهداشت و درمان اجرا گردد.

مقدمه: تبعیت از درمان، عامل مهمی در درمان پرفشاری خون می باشد. برخی مطالعات نشان داده اند که باورهای مرتبط با دارو بر تبعیت از درمان موثر است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط باورهای مرتبط با دارو درمانی و میزان تبعیت از درمان در بیماران مبتلا به پرفشاری خون انجام شد.روش ها: در این مطالعه مقطعی، 300 بیمار مبتلا به پرفشاری خون به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای، از بین مراجعان به مراکز بهداشتی- درمانی شهر اصفهان در سال 1394 انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه باورهای دارویی Beliefs about medicines questionnaire) یا (BMQ و پرسش نامه تبعیت از درمان (Morisky Medication Adherence Scale یا MMAS) جمع آوری گردید. پایایی پرسش نامه های BMQ و MMAS در مطالعات داخلی به ترتیب با 0.71 و 0.69 تایید شده است. داده ها با استفاده از آزمون های Independent t و ضرایب همبستگی Pearson و Spearman در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. P<0.050 به عنوان سطح معنی داری داده ها در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سن شرکت کنندگان 6.16 ± 58.55 سال بود و 68.3 درصد از آنان را زنان تشکیل دادند. بین باورهای مرتبط با دارو درمانی و میزان تبعیت از درمان رابطه معنی داری مشاهده شد ( r=0.21 و P=0.001). سن و جنسیت بیماران ارتباط معنی داری را با تبعیت از درمان و باورهای دارویی نشان نداد (P>0.050). رابطه بین سطح تحصیلات و شغل با نمره باورهای دارویی معنی دار بود (P<0.050)، اما ارتباط معنی داری بین سطح تحصیلات و شغل با تبعیت از درمان وجود نداشت (P>0.050).نتیجه گیری: باورهای دارویی می تواند در میزان تبعیت از درمان موثر باشد. همچنین، مداخلات آموزشی در مبتلایان به بیماری پرفشاری خون با تاکید بر ارتقای باورهای مثبت افراد نسبت به مصرف دارو ها، میزان تبعیت از درمان را افزایش می دهد.

مقدمه: در سال های اخیر، با توجه به افزایش مشکلات زیست محیطی ناشی از پسماندهای مراکز درمانی، تعیین روش بهینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی با در نظر گرفتن معیارهای متعدد و تا حدودی متناقض به یکی از مهم ترین چالش ها تبدیل شده است. مطالعه حاضر، با هدف ارزیابی گزینه های مختلف مدیریت پسماندهای بیمارستانی در شهر تهران و اولویت بندی آن ها با استفاده از تحلیل تصمیم گیری چند معیاره انجام شد.روش ها: مطالعه از نوع توصیفی- کاربردی و به لحاظ جمع آوری داده ها از نوع تحقیق پیمایشی بود که در سال 1394 انجام شد. تعداد 46 نفر از مطلعان و صاحب نظران این موضوع با استفاده از نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شدند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه انجام شد. روایی پرسش نامه طراحی شده با استفاده از نظر استادان و خبرگان، به صورت روایی صوری مورد تایید قرار گرفت و پایایی ابزار پژوهش نیز بر اساس نرخ ناسازگاری استاندارد که کمتر از 0.1 است، با نرخ 0.00256 تایید گردید. جهت تحلیل داده ها، از نرم افزارهای Excel و Lingo استفاده شد.یافته ها: در مطالعه حاضر، 12 معیار مختلف الویت بندی برای روش های دفع پسماند به دست آمد. سه معیار اثربخشی عمل، پسماندهای هوایی، تاثیرات محیطی و موانع پذیرش عمومی بیشترین وزن و سه معیار هزینه، بو و رها کردن با اثرات بهداشتی کمترین وزن را به خود اختصاص داد. در نهایت، بر اساس معیارهای فوق، روش های مختلف دفع پسماندهای بیمارستانی به ترتیب استریل بخار (اتوکلاو)، سوزاندن، دفن کردن، گندزدایی شیمیایی، پرتودهی و ماکروویو رتبه بندی شد.نتیجه گیری: بیشتر گروه های شرکت کننده در پژوهش به بحث اتوکلاو و استریل با بخار و دفن کردن بعد از خنثی سازی تاکید داشتند که میزان استقبال مسوولان و دست اندرکاران از روش های حداقل تاثیر بر محیط زیست را نشان می دهد. با این حال، جنبه های هزینه ای و مالی روش های مختلف دفع پسماندهای بیمارستانی نیز باید مد نظر قرار گیرد.

مقدمه: شنا یکی از ورزش های مهم برای سلامت جسم و روح است که عدم رعایت موازین بهداشتی در استخرها باعث بروز مشکلات بهداشتی و انتقال بیماری های عفونی به شناگران می شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی شاخص های کیفی آب استخرهای شنای شاهین شهر و مقایسه آن با استاندارد بود.روش ها: مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی طی سال های 91-1390 انجام گرفت. از 3 استخر فعال شهرستان شاهین شهر، 288 نمونه آب در مدت 4 ماه به صورت سه هفته یک بار تهیه گردید. پارامترهای کلر آزاد باقیمانده، کدورت، pH، دما و همچنین، پارامترهای میکروبی نظیر باکتری هتروتروف، سودوموناس آئروژینوزا، کلیفرم کل و مدفوعی مورد آنالیز قرار گرفت.یافته ها: میزان pH در 13.88، کلر آزاد باقیمانده در 36.11، کدورت در 52.77 و دما در 22.22 درصد نمونه ها مطلوب بود. جمعیت باکتری های هتروتروف، سودوموناس آئروژینوزا و کلیفرم کل و مدفوعی به ترتیب در 72.22، 86.11، 88.88 و 88.88 درصد موارد مطلوب به دست آمد. در آنالیز آماری داده ها، بین کلیفرم مدفوعی و کدورت رابطه مستقیم وجود داشت.نتیجه گیری: بر اساس نتایج، پارامترهای pH، دما و کلر باقیمانده کمترین تطابق را با استاندارد داشت که نشان دهنده ضرورت پایش مداوم پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب و همچنین، گندزدایی آب استخر می باشد.

مقدمه: یکی از مراحل اساسی زندگی بشر، دوران سالمندی است که همراه با نیازها، خواسته ها و مسایل متفاوت می باشد. تحقیق حاضر، با هدف تعیین نقش حمایت اجتماعی در سلامت عمومی سالمندان انجام شد.روش ها: روش مورد استفاده در پژوهش، پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه بود. جامعه آماری، کلیه شهروندان سالمند بالای 65 سال و حجم نمونه 265 نفر انتخاب شد. روش نمونه گیری ترکیبی از طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای بود که داده ها از 9 محله منتخب در شهر مشهد در سال 1394 جمع آوری شد. همچنین، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون رگرسیون و آزمون مقایسه میانگین t مستقل استفاده گردید.یافته ها: سلامت عمومی سالمندان در حد متوسط و بالاترین میزان سلامت عمومی به خرده مقیاس سلامت اجتماعی تعلق داشت. همچنین، حمایت اجتماعی از سالمندان در حد متوسط و بیشترین میزان حمایت متعلق به خرده مقیاس عاطفی گزارش شد. نتایج آزمون t مستقل نشان داد که سلامت عمومی مردان به طور معنی داری بالاتر از زنان بود. در نهایت، در بین ابعاد حمایت اجتماعی، بعد عاطفی بیشترین تاثیر را بر سلامت عمومی سالمندان داشت.نتیجه گیری: حمایت عاطفی بیشترین تاثیر را بر سلامت عمومی سالمندان داشت، اما باید توجه کرد که سالمندان در کنار نیازهای عاطفی، به حمایت های خدماتی زیاد، مالی و مشورتی هم احتیاج دارند.

مقدمه: تغذیه یکی از مهم ترین عوامل محیطی تاثیرگذار بر کارکرد شناختی محسوب می شود. روی از عناصر ریزمغذی است که کمبود آن در ابتدای زندگی عوارض جبران ناپذیر و در مراحل بعدی رشد، عوارض شناختی قابل برگشتی بر جای می گذارد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی سطح سرمی عنصر روی و ارتباط آن با کارکرد شناختی و تحصیلی دانش آموزان دختر هنرستانی بود.روش ها: در این پژوهش مقطعی، 100 دانش آموز دختر هنرستانی انتخاب و سطح سرمی عنصر روی با استفاده از روش جذب اتمی اندازه گیری شد. کارکرد شناختی شامل بهره هوشی، حافظه و تمرکز با استفاده از آزمون های بهره هوشی Raven، آزمون حافظه Wechsler Memory Scale) Wechsler یا (WMS و آزمون های خط زنی (آزمون دقت Bonardel و خط زنی حروف) مورد بررسی قرار گرفت. وضعیت تحصیلی نیز با استفاده از معدل تحصیلی موجود در پرونده تحصیلی محاسبه گردید. از رگرسیون تعمیم یافته Generalized linear model) یا (GLM برای بررسی تاثیر سطح سرمی عنصر روی بر تغییرات میزان نمرات آزمون های بهره هوشی، حافظه، تمرکز و کارکرد تحصیلی استفاده شد.یافته ها: میانگین سطح سرمی عنصر روی، 31.00±105.51 میکروگرم بر دسی لیتر بود. میانگین نمرات آزمون های بهره هوشی Raven، WMS، دقت Bonardel، خط زنی حروف و معدل تحصیلی به ترتیب 11.80±91.44، 11.2±84.6، 0.6±46.0، 5.20±44.84 و 1.80±14.51 به دست آمد. بین سطح سرمی عنصر روی و آزمون های بهره هوشی Raven، WMS، خط زنی حروف و حذف عدد رابطه معنی داری وجود داشت (P<0.050)، اما بین سطح سرمی روی و معدل تحصیلی ارتباطی مشاهده نشد.نتیجه گیری: بین کارکرد شناختی از جمله بهره هوشی، حافظه و تمرکز با سطح سرمی عنصر روی رابطه وجود دارد. لازم است نسبت به آموزش مصرف مواد غذایی حاوی این عنصر جهت پیشرفت تحصیلی توجه شود.

مقدمه: رنگ یکی از مهم ترین آلاینده های موجود در فاضلاب نساجی به شمار می رود که اغلب سمی، سرطان زا و جهش زا می باشد. بنابراین، آلاینده های رنگی قبل از ورود به محیط زیست باید تصفیه شوند. مطالعه حاضر با هدف بررسی کارایی خاکستر ریشه گیاه شیرین بیان در حذف رنگ راکتیو بلک 5 از محلول های آبی انجام شد.روش ها: این مطالعه به صورت تجربی و در مقیاس آزمایشگاهی انجام گرفت. جاذب مورد نظر در شرایط آزمایشگاهی تهیه و با استفاده از الک های استاندارد دانه بندی شد و اثر شاخص های مختلف شامل pH (12-2)، غلظت اولیه رنگ (60-40-20 میلی گرم در لیتر)، زمان تماس (180-10 دقیقه) و دوز جاذب (0.3-2 گرم در 100 سی سی) مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: کارایی خاکستر ریشه گیاه شیرین بیان در حذف رنگ با افزایش pH و غلظت اولیه رنگ، کاهش و با افزایش زمان تماس تا 60 دقیقه اول افزایش یافت. همچنین، یافته ها از ایزوترم Langmuir (R2=0.9467) بهتر پیروی نمود.نتیجه گیری: خاکستر ریشه گیاه شیرین بیان از توانایی مطلوبی (98.48 درصد در غلظت 20 میلی گرم آلاینده) در حذف رنگ راکتیو بلک 5 از محلول های آبی و فاضلاب های صنعت نساجی برخوردار است.

مقدمه: مصرف عمده گاز طبیعی در ایران، استفاده از آن به عنوان منبع گرمایشی است که بیشتر از طریق احتراق در بخاری های گازی ایجاد می شود. بخاری های خانگی به علت تعداد زیاد، پتانسیل تاثیر قابل توجهی در تولید گازهای گلخانه ای و آلاینده دارند. بنابراین، هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی میزان انتشار آلاینده های گازی خروجی از دودکش بخاری گازسوز خانگی و ارتباط آن با شرایط دمای جوی و مصرف کلی گاز در کشور بود.روش ها: در این مطالعه، جهت سنجش آلاینده های گازی یک بخاری گازسوز متداول خانگی، از دستگاه سنجش آلاینده های خروجی از دودکش، مدل Lancom III استفاده گردید. تحقیق طی پنج ماه سرد در سال های 1391 تا 1392 انجام شد. داده های دمایی هوا از اداره هواشناسی و میزان کلی مصرفی گاز از شرکت ملی گاز به دست آمد.یافته ها: مقدار میانگین خروجی گازهای CO2، SO2، NO2، NO و CXHY به ترتیب 10939.64، 0.091، 1.01، 6.99 و172.996 ppm  بود. ارتباط معنی داری بین کاهش دمای روزانه و افزایش میزان  SO2و CXHY وجود داشت (P<0.010). همچنین، ارتباط معنی داری میان کاهش دمای روزانه و کاهش CO2 و  NO2  در خروجی دودکش مشاهده شد (P<0.050).نتیجه گیری: افزایش غلظت  SO2و CXHY و کاهش غلظت  CO2و   NO2در روزهای سرد، می تواند به علت تغییرات در کیفیت گاز مصرفی باشد. در چنین روزهایی مصرف کلی گاز در کشور افزایش می یابد و بنابراین، باعث تغییراتی در دبی، سرعت و فشار گاز در لوله های انتقال و نیز کیفیت گاز (انتقال نشست های گوگردی از لوله های به جریان گاز) می شود.

مقدمه: امروزه یکی از ابزارهای سهل الوصول، ارزان و تعیین کننده سلامتی انسان ها، فعالیت های حرکتی و ورزش است و از سوی دیگر، کیفیت زندگی یکی از پیامد های مهم سلامتی به شمار می آید. بنابراین، هدف از انجام تحقیق حاضر، تعیین رابطه بین مشارکت ورزشی با کیفیت زندگی زنان شهر اصفهان بود.روش ها: این پژوهش از نوع پیمایشی بود و به روش توصیفی- همبستگی در سال 1394 انجام شد. جامعه آماری مطالعه را کلیه زنان شهر اصفهان (919399 نفر) تشکیل دادند. از این تعداد، 386 نفر به روش تصادفی طبقه ای و با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه Morgan انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها، از پرسش نامه استاندارد کیفیت زندگی World Health Organization Quality of Life) یا (WHOQOL-BREF که پایایی آن 0.92 به دست آمده و پرسش نامه مشارکت ورزشی کریمیان و همکاران که پایایی آن 0.88 محاسبه شده است، استفاده گردید.یافته ها: بین مشارکت ورزشی با کیفیت زندگی زنان، همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد (r=0.371، P=0.001). همچنین، میزان مشارکت ورزشی زنان با میانگین 3.03 و کیفیت زندگی با میانگین 3.22، در سطح متوسطی قرار داشت. با توجه به تحلیل های رگرسیونی، 29 درصد از کیفیت زندگی می تواند به وسیله مشارکت ورزشی پیش بینی شود.نتیجه گیری: ورزش و فعالیت های بدنی منظم، ارتباط معنی داری با سطح کیفیت زندگی در زنان دارد و می توان چنین استنباط نمود که با افزایش مشارکت ورزشی، کیفیت زندگی زنان نیز افزایش و بهبود می یابد.

مقدمه: تشخیص مدل مناسب برای توزیع صفت جامعه مورد بررسی در بسیاری از مسایل کاربردی اهمیت ویژه ای دارد. در مطالعه حاضر سعی گردید تا با ترکیب توزیع های آمیخته به عنوان یکی از روش های داده کاوی و تحلیل چند سطحی به عنوان روشی کارا در تحلیل داده های آشیانه ای، با رویکرد Bayesian به بررسی رابطه نوبت کاری و نمره خطر Framingham پرداخته شود.روش ها: مدل ساخته شده با هدف بررسی رابطه نوبت کاری و نمره Framingham، بر روی داده های یک مطالعه واقعی که به صورت مقطعی در شش ماهه اول سال 1394 بر روی 3243 نفر از کارکنان کارخانه فولاد مبارکه اصفهان انجام شده بود، مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: مشارکت کنندگان مطالعه شامل 1690 نفر کارگر روزکار با میانگین سنی 6.13±42.13 سال، 1356 نفر نوبت کار گردش معمولی با میانگین سنی 6.09±40.75 سال و 197 نفر نوبت کار هفتگی با میانگین سنی 6.10±41.60 سال بود. در مطالعه حاضر با کنترل عوامل مخدوشگر، نوبت کاری با نمره Framingham رابطه معنی داری را نشان داد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از مدل سازی حاضر، حاکی از بیشتر بودن نمره Framingham در میان نوبت کاران نسبت به روزکاران می باشد که این نتیجه با مطالعات گذشته همخوانی دارد.

مقدمه: کارگران ساختمانی رتبه دوم بیشترین آسیب های ناشی از اختلالات اسکلتی- عضلانی را به خود اختصاص می دهند. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی وضعیت ارگونومیک مشاغل ساختمان سازی با استفاده از چک لیست National Institute for Occupational Safety and Health-Center to Protect Workers Rights (NIOSH-CPWR) و پرسش نامه Nordic بود.روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی- تحلیلی- مقطعی بر روی 106 کارگر ساختمان سازی شهر اهواز انجام گرفت. ابزار پژوهش، پرسش نامه اختصاصی Nordic و چک لیست ارگونومیکی ساختمان NIOSH-CPWR مشتمل بر 11 بخش اختصاصی بود. پرسش نامه Nordic برای 106 کارگر ساختمان سازی تکمیل گردید. در نهایت، داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: اختلال شانه (61.3 درصد)، کمر (59.4 درصد) و زانو (54.7 درصد) به ترتیب بیشترین درصد فراوانی اختلالات اسکلتی- عضلانی را در میان نمونه ها به خود اختصاص داد. 74.5 درصد از مشاغل حرکات تکراری داشتند و 68.9 درصد مجبور بودند بیش از یک ساعت در روز بر روی زانوها کار کنند. 75.5 درصد از کارگران مجبور به خم شدن و چرخش های بدنی حین کار بودند. اغلب سطوح کارگاه های ساختمانی نیز برای راه رفتن و کار کردن ناصاف و سخت می باشد.نتیجه گیری: اختلالات اسکلتی- عضلانی در میان کارگران ساختمانی مدت کوتاهی پس از شروع به کار آن ها بروز می کند. بنابراین، استفاده از ابزارها و تجهیزات دارای طراحی مطابق با اصول ارگونومی، کنترل های مدیریتی و آموزش دستورالعمل ها و رعایت استاندارهای مربوط از سوی مدیران و دستگاه های ناظر بر فعالیت های ساختمانی و سلامت کارگران، از جمله ضروریات برنامه های پایش سلامت محیط کار می باشد.

مقدمه: مواجهه با صدای بیش از حد مجاز، یکی از معضلات بهداشتی کارگران در دنیا محسوب می گردد. یکی از مهم ترین راه های کنترل صدا، استفاده از مواد جاذب به صورت سایلنسر اطراف منبع صوت می باشد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان افت ورودی صدای سایلنسری از جنس یونولیت و تغییرات ساختاری آن به منظور بهبود کاهش صوت انجام شد.روش ها: جهت ساخت سایلنسر به شکل حصار (Enclosure)، از فوم پلی استایرن (یونولیت) به صورت مکعب مستطیل (بدون وجه کف) با دانسیته 20 کیلوگرم بر مترمکعب و ضخامت دیواره ها و سقف 5 سانتی متر و ابعاد کلی 1.5×1×1 متر استفاده شد. همچنین، یک بلندگو به عنوان منبع تولید صدا با تراز صوت 100 دسی بل جهت پخش صوت به صورت عمود بر زمین و دو میکروفن نیز به منظور جمع آوری صدا مورد استفاده قرار گرفت. سپس با اعمال تغییراتی مانند افزایش ضخامت و ایجاد حفره روی دیواره ها، میزان کاهش صوت بررسی گردید.یافته ها: وجود سایلنسر یونولیت با ضخامت 5 سانتی متر و بدون حفره، سبب کاهش صوت حداکثر 34.5 دسی بل در فرکانس 500 هرتز شد. افزایش ضخامت به 7 سانتی متر و اضافه نمودن حفره به قطر 2 سانتی متر در فرکانس های 250، 500، 1000 و 2000 هرتز، منجر به کاهش صوت بیشتری نسبت به سایلنسر بدون تغییرات گردید.نتیجه گیری: به منظور افزایش بهره وری سایلنسری از جنس پلی استایرن، با توجه به شرایط اقتصادی و محل مورد نظر، می توان از ضخامت بیشتر این ماده استفاده نمود. همچنین، طراحی صحیح حفره بر روی دیواره های سایلنسر، سبب افزایش افت صدای ناشی از منبع به محیط بیرون از سایلنسر می گردد.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف مقایسه الگوی اسیدهای چرب شیر خام و تغییرات آن ها طی فرآوری حرارتی، در طول سه ماه در تابستان سال 1394 انجام شد.روش ها: در این مطالعه مقطعی 72 نمونه شیر از صنایع تولید شیر 4 شرکت تولید شیر و فرآورده های لبنی در 2 استان اصفهان و مرکزی به طور تصادفی از روی خط تولید شیر پاستوریزه، استرلیزه و تانک ذخیره شیر خام طی 3 نوبت در فصل تابستان جمع آوری گردید. الگوی اسیدهای چرب شیر در شیر خام و حرارت دیده به روش Gas chromatography (GC) مقایسه شد. تحلیل داده ها به کمک آزمون های آماری آنالیز واریانس دو طرفه و آزمون تعقیبی least significant difference (LSD) صورت گرفت.یافته ها: غلظت اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع در شیر خام پس از فرآوری حرارتی به طور قابل توجهی کاهش یافت (P<0.05)؛ به طوری که کاهش (60-23 درصدی) غلظت اسیدهای چرب در شیر استرلیزه نسبت به شیر خام و کاهش (74-45 درصدی) غلظت اسیدهای چرب در شیر پاستوریزه نسبت به شیر خام مشاهده گردید. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در طول دوره سه ماهه مطالعه در فصل تابستان اثر زمان نمونه برداری بر غلظت اکثر اسیدهای چرب تاثیرگذار بود (P<0.05).نتیجه گیری: فرایندهای حرارتی رایج در صنایع شیر موجب تغییرات اساسی در غلظت اسیدهای چرب شیر می شود و با وجود ملایم تر بودن فرایند پاستوریزاسیون شیر نسبت به فرایند استرلیزه میزان کاهش و تخریب اسیدهای چرب بیشتر مشاهده شد. از این رو، با توجه به اهمیت شیر پاستوریزه در سبد غذایی هر ایرانی در نظر گرفتن تغییرات فوق در جدول ترکیبات مواد غذایی حایز اهمیت است.

مقدمه: انجام فعالیت فیزیکی منظم در حفظ و ارتقای سلامت جامعه تاثیر زیادی دارد. فعالیت فیزیکی منظم در بین دختران نوجوان کاهش یافته است و دلایل این امر به طور کامل مشخص نیست. مطالعه حاضر، با هدف مطالعه رفتار فعالیت فیزیکی دانش آموزان شهرستان امیدیه و عوامل پیش بینی کننده آن بر اساس مدل ارتقای سلامت Pender طراحی شد.روش ها: مطالعه به صورت مقطعی- تحلیلی بر روی 430 دانش آموز دختر دبیرستانی با روش نمونه گیری خوشه ای- تصادفی انجام گرفت. جمع آوری داده ها با کمک پرسش نامه  و تحلیل داده ها با آزمون های همبستگی، آنالیز واریانس و رگرسیون خطی صورت گرفت.یافته ها: از کل نمونه ها 25 درصد در طول هفته گذشته هیچ فعالیت فیزیکی نداشتند و فقط 4.4 درصد بین 7-6 روز در هفته به مدت 30 دقیقه فعالیت فیزیکی انجام دادند. نمرات اکثر سازه های مدل Pender در حد میانگین نمره قابل کسب بود، اما نمره برنامه ریزی برای عمل و خودکارامدی در نیمی از نمونه ها پایین تر از میانگین نمره  قابل اکتساب بود. سازه های مدل Pender با رفتار فعالیت فیزیکی رابطه معنی دار داشت (P<0.05) در کل 24 درصد از تغییرات رفتار فعالیت فیزیکی با کمک سازه های مدل Pender قابل پیش بینی بود (P<0.05).نتیجه گیری: رفتار فعالیت فیزیکی دختران نوجوان در سطح قابل قبولی قرار ندارد. این نکته می تواند زنگ خطری برای افزایش بیماری های مزمن در آینده  این جمعیت باشد و با توجه به این که اکثر سازه های الگوی ارتقای سلامت Pender با رفتار فعالیت فیزیکی مرتبط بوده ، این امر می تواند دستمایه ای برای طراحی مداخلات موثر جهت افزایش این رفتار در نوجوانان باشد.

مقدمه: غلظت بالای آنیون نیترات در آب آشامیدنی، منجر به بروز مشکلات فراوانی برای سلامت انسان ها می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، سنتز و مشخصه یابی زئولیت کربنات کانکرینایت با خلوص بالا و سپس اصلاح سطح آن به منظور کاهش غلظت آنیون نیترات از آب بود.روش ها: زئولیت کربنات کانکرینایت به روش هیدروترمال و با استفاده از ماده اولیه کائولن سنتز گردید و زمان سنتز آن با پیش اقامت در حمام فراصوت کاهش یافت. پس از مشخصه یابی زئولیت سنتز شده، اصلاح سطح آن با استفاده از ماده فعال سطحی کاتیونی انجام گرفت و زئولیت اصلاح شده بهینه برای حذف نیترات از آب مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: زئولیت کربنات کانکرینایت با استفاده از ماده اولیه کائولن، غلظت سود 6 مولار و کربنات سدیم 0.05 مولار در دمای 200 درجه سانتی گراد با خلوص بالا سنتز گردید. زمان سنتز این زئولیت با استفاده از 90 دقیقه پیش اقامت در حمام فراصوت، به کمتر از نصف کاهش یافت. ظرفیت تبادل کاتیون خارجی External Cation Exchange Capacity) یا (ECEC بسیار بالای این زئولیت، اصلاح سطح آن به منظور حذف آنیون ها از آب را توجیه می کند. بر مبنای مدل Langmuir، حداکثر ظرفیت جذب نیترات روی جاذب سنتزی در دماهای 20، 30 و 40 درجه سانتی گراد به ترتیب 35.33، 28.41 و 17.06 میلی گرم بر گرم به دست آمد.نتیجه گیری: زئولیت کربنات کانکرینایت با خلوص و ECEC بالا، با استفاده از کائولن و با پیش اقامت در حمام فراصوت در زمان کوتاه قابل سنتز می باشد و در صورت اصلاح سطح، نسبت به زئولیت های طبیعی و مصنوعی دیگر، به طور موثرتری برای حذف آنیون نیترات از آب قابل استفاده است.

مقدمه: آرسنیک و کروم از جمله فلزات سنگین است که به عنوان آلاینده های متداول منابع آب و فاضلاب مطرح می باشد. نانو ذرات آهن با ظرفیت صفر Nano zero valent iron) یا (nZVI به دلیل ظرفیت بالای خود قادر به حذف این آلاینده ها می باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی حذف آرسنیک (III) و کروم (VI) از محلول های آبی با استفاده از nZVI و تعیین ایزوترم های جذب بود.روش ها: جهت تعیین و تاثیر پارامترهایی مانند pH، غلظت اولیه، مقدار nZVI و زمان بر حذف آرسنیک و کروم از نرم افزار طراحی آزمایش استفاده شد. غلظت نهایی فلزات توسط دستگاه پلاسمای القایی جفت الکترونی ICP) یا (Inductively coupled plasma اندازه گیری شد. سپس، بهترین ایزوترم های جذب تعیین گردید.یافته ها: نتایج نشان دهنده حذف بهینه آرسنیک در غلظت اولیه 10 میلی گرم بر لیتر، زمان 5 دقیقه،  pH=7و مقدار nZVI برابر 5 گرم بر لیتر بود. حذف آرسنیک توسط nZVI در غلظت های مختلف از ایزوترم های جذب Langmuir پیروی کرد. واکنش آرسنیک در حضور nZVI در محیط خنثی و در حضور غلظت بالای nZVI بسیار سریع رخ داد. کارایی حذف آرسنیک با افزایش غلظت رابطه عکس داشت. کارایی حذف کروم توسط nZVI بسیار پایین بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که nZVI در حذف آرسنیک از محلول های آبی دارای کارایی بالایی است. بنابراین، می توان از آن در حذف این فلز از آب های آلوده و فاضلاب های صنعتی استفاده نمود، اما کارایی حذف کروم توسط nZVI بسیار کم می باشد.