مقدمه. مطالعه وضعیت آموزش دستیاران رشتة جراحی از دیدگاه دستیاران و اساتید این رشته، می تواند موجب شناخت بهتر نقاط ضعف و قوت آموزش شده و به نوعی، ارزشیابی از عملکرد اساتید نیز محسوب گردد. به همین منظور، این مطالعه با هدف مقایسه ارزشیابی دستیاران از اساتید خود با خودارزیابی همان اساتید انجام گرفت. روش ها. یک مطالعه توصیفی بر روی کلیه دستیاران (17نفر) و اساتید جراحی (18نفر) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از یک پرسشنامه پایا و روا 20 گزینه ای در مورد عملکرد آموزش اساتید در اتاق عمل، بخش، درمانگاه و کنفرانس ها انجام شد. پرسشنامه توسط خود اساتید و دستیارانشان تکمیل گردید. نتایج با نرم افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون t-test و t زوج تجزیه و تحلیل گردید. نتایج. میانگین نمراتی که دستیاران در اتاق عمل، سایر مکان های آموزش بالینی و در کل به اساتید خود دادند به ترتیب: 0.62±3.97، 0.57±3.68 و 0.58±3.91 از حداکثر 5 نمره بود. میانگین نمرات خودارزیابی اساتید در این سه بخش به ترتیب: 0.67±4.22، 0.85±4.05 و 0.67±4.14 از 5 محاسبه گردید. اساتیدی که پرسشنامه های خودارزیابی را تکمیل کردند، نمرات بهتری از سوی دستیاران دریافت کردند، ولی تفاوت معنی دار نبود. نتیجه گیری. لازمست اساتید توجه بیشتری به آموزش عوارض احتمالی عمل جراحی داشته و ضمن ارائه بازخورد به دستیاران، مدیریت آموزشی را طراحی و سرپرستی نمایند. ارائه نتایج این گونه مطالعات به اساتید می تواند آنها را در شناسایی نقاط قوت و ضعف خود یاری دهد. مطالعات وسیع تر و ایجاد اصلاحات می تواند در ارتقای وضعیت آموزش دستیاران سودمند باشد.

0

مقدمه: یکی از ابزارهای سنجش کیفیت آموزشی اساتید، ارزشیابی آنها توسط دانشجویان می باشد. هدف اصلی ارزشیابی، آگاهی اساتید از نقاط قوت و ضعف خود به منظور انجام اصلاحات لازم می باشد. هدف از نجام این مطالعه، آگاهی از نظرات اساتید پیرامون ارزشیابی و تاثیر آن در فعالیت های آموزشی بود تا از نتایج حاصل، در بهبود روند ارزشیابی استفاده شود. روش کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، در نیمسال دوم تحصیلی 87-1386، با استفاده از روش نمونه گیری آسان، نظرات 71 عضو هیات علمی، در خصوص ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان، از طریق پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته بود، مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS 16و آزمون های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: حدود %28.2 از اساتید معتقد بودند دانشجویان به سوالات ارزشیابی پاسخ صحیح می دهند. به اعتقاد %66.2 از اساتید دانشجویان به اندازه لازم توجیه نشده اند. حدود %24 از اساتید میزان تاثیر نتایج ارزشیابی را در بهبود تدریس خود زیاد و %46.5 متوسط می دانستند. به نظر فقط %8.5 از اساتید، دانشجویان سوالات را با احساس مسوولیت کامل پاسخ می دهند و %47.9 پاسخ آنها با مسوولیت متوسط است. تسلط استاد بر موضوع، توانایی بیان و انتقال مفاهیم، به ترتیب بیشترین اهمیت را داشتند. نتیجه گیری: نظر اکثریت اساتید حاکی از ضعیف بودن وضعیت ارزشیابی بود. در عین حال، ارزشیابی را امری ضروری می دانند و معتقدند بایستی توسط افراد خبره مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.

هدف از پژوهش حاضرسنجش باورهای اساتید دانشگاه کردستان برای پی بردن به جهت گیری غالب برنامه ی درسی آنان است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه کردستان است که در سال تحصیلی 94-93 مشغول به تدریس بودند. با توجه به محدود بودن حجم جامعه، نه از روش نمونه گیری بلکه از روش سرشماری کامل استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه جهت گیری های برنامه ی درسی (COI) است. روایی و پایایی این پرسش نامه در تحقیقات قبل اثبات شده بود اما برای اطمینان و لزوم انطباق با جامعه ما، روایی پرسشنامه با استناد به نظر اساتید علوم تربیتی و پایایی آن با استناد به ضریب آلفای کرونباخ (820. ) مورد بررسی مجدد قرار گرفت. نتایج نشان دادکه ابتدا جهت گیری برنامه ی درسی فرایندهای شناختی، و بعد از آن جهت گیری برنامه ی درسی عقل گرایی آکادمیک جهت گیری غالب اساتید بود. نکته دیگری عدم پیروی از یک جهت گیری در مواجه با عناصر برنامه درسی توسط اساتید بود. همچنین نتایج نشان داد که میان جهت گیری برنامه ی درسی اساتید و حوزه تخصص آن ها ارتباط وجود دارد.

زمینه و هدف: شناخت نقاط قوت و ضعف محتوای ارزشیابی، به مدیران آموزشی کمک می کند تا امکان اصلاح وارتقاء کیفیت ارزشیابی را فراهم کنند. هدف از این مطالعه تعیین مهم ترین اولویت های ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان و اساتید است که در عملکرد یک مدرس باید مورد توجه قرار گیرد.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی در نیمه دوم سال تحصیلی 88- 87 روی کلیه دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی زاهدان (245 نفر) و اساتید دانشکده (26 نفر) انجام شد. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه پژوهشگر ساخته که در زمینه مهارت های تدریس، ویژگی های فردی استاد، مهارت های ارتباطی، مهارت های ارزشیابی و رعایت اصول و قوانین آموزشی تنظیم شده بود جمع آوری شد. برای بیان یافته ها از توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار و برای تحلیل داده ها از آزمون های t و نرم افزار SPSS نسخه شماره 13 استفاده شد.یافته ها: مهم ترین اولویت از دیدگاه اساتید و دانشجویان به ترتیب در حیطه مهارت های تدریس، تسلط استاد و ایجاد انگیزه و مشارکت دانشجویان در مباحث درسی بوده است. میانگین نمرات دو گروه در برخی از گزینه ها از جمله تسلط استاد (p=0.02)، مشارکت دانشجویان (p=0.01) و ارائه مطالب جدید (p=0.007) تفاوت آماری معنی داری داشته است. در بخش ویژگی های فردی، شیوه بیان و تفهیم مطالب، در بخش مهارت های ارتباطی، احترام به دانشجو، در بخش مهارت های ارزشیابی، برگزاری امتحان جامع و دقیق در پایان ترم، در بخش اصول و قوانین آموزشی، رعایت موضوع درس طبق برنامه و منابع و شروع و اتمام درس بر اساس برنامه زمانی مدون بیشترین میانگین را کسب نمودند. میانگین نمرات در حیطه های مهارت های تدریس، ویژگی های فردی و مهارت های ارزشیابی در دو گروه تفاوت معنی داری داشته است (p=0.01).نتیجه گیری کلی: با توجه به این که نظرات اساتید و دانشجویان در خصوص برخی از ملاک های ارزشیابی اساتید، تفاوت معنی داری داشته است به نظر می رسد طراحی یک فرم منطبق با نظرات اساتید و دانشجویان ضروری است. بعلاوه توجه اساتید پرستاری به اولویتهای تعیین شده می تواند کیفیت تدریس و رضایت دانشجویان را ارتقاء دهد.

زمینه و هدف: آزمونهای کتبی هنوز هم هسته مرکزی ارزشیابی دانشجویان پزشکی در دوره های بالینی را تشکیل میدهد. در اغلب دانشکده های پزشکی، حتی قبل از اجرای آزمونهای بالینی، یک آزمون چند گزینه ایی برای اطمینان از دانش پایه ایی فراگیران برگزار میشود. با توجه به کیفیت پایین اغلب این آزمونها، دانشکده پزشکی اصفهان کار آموزش و بهبود کیفیت طراحی سوال توسط اساتید بالینی را به گونه ایی غیر مستقیم و عملی تر انجام داد.روش و ابزار: دوره مقدمات پزشکی بالینی از سال 1381 اقدام به اجرای طرح ارایه باز خورد پس از هر ازمون به اساتید طراح سوال و تهیه بانک سوال نموده است. مراحل این طرح در واحد ارزشیابی دوره ICM و زیر نظر کارشناسان ارزشیابی اجرا میگردد. در مطالعه ای Cross-Sectional دیدگاه اساتید درگیر در این طرح مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: یافته های پزوهش نشان دادکه تمامی اساتید بالینی(%100)  بر این باورند که اگاهی از نتایج ارزشیابی سوالات نقش مثبتی در بهبود کیفیت این آزمونها خواهد داشت. 77% آنان این روند را در بهبود Reliability آزمونها موثر میدانستند. 66% مایل بودندکه ارزشیابی سوالت اساتید دیگر در اختیار آانان قرار گیرد اما 44% آنان راضی بودند که سوالاتشان در اختیار دیگران قرار گیرد. همچنین 100% آنان مایل به دریافت جزوه کوچکی درباره اصول طراحی سوال بودند با اینکه 77% آنان قبلا در کارگاهی با این عنوان شرکت کرده بودند. 66% معتقد بودند که نظارت کارشناسان خطاهای احتمالی را کاهش خواهد داد.نتیجه گیری: در آزمونهای کتبی استفاده از سوالات مناسب و استاندارد از ضروریات است و Item Analysis  بیش از همه اطلاعات مفیدی را برای بهبود کیفیت آزمونهای MCQ در اختیار ما قرار میدهد. برای استفاده از نتایج تجزیه و تحلیل کمی و کیفی سوالات راهکارهای عملی باید اندیشیده شود. در این طرح کمبود وقت اساتید بالینی از طریق دخیل کردن افراد آموزش دیده در این کار جبران خواهد شد. آموزش اساتید نیز به طور غیر مستقیم و در خلال ایجاد بانک سوال شخصی برای آنان صورت میگیرد. در کنار ان استفاده از خودآموز نیز راه مناسبی برای آموزش اساتید خواهد بود. در طولانی مدت استفاده از سوالات مناسب بانک سوال منجر به افزایش پایایی آزمونها خواهد گردید.

زمینه و هدف: ارزشیابی آموزشی به منظور تعیین میزان موفقیت اعضای هیات علمی در مسیر نیل به اهداف آموزشی انجام می شود. مهمترین دلیل انجام ارزشیابی دانشجویان از اساتید و تأکید بر بهبود آن، ایجاد زمینه ای مناسب برای اعضای هیات علمی در راستای بهتر کردن نحوه آموزش می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نسبت به ارزشیابی اساتید توسط دانشجو انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه که صورت توصیفی- مقطعی و در نیم سال دوم سال تحصیلی 83-1382 انجام شد، اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و دانشجویان مورد مطالعه قرار گرفتند. نظرات آنان با استفاده از دو پرسشنامه مجزا جمع آوری شد. روایی و محتوای پرسشنامه ها پس از نظرخواهی از متخصصین و انجام مطالعه مقدماتی، تایید شد و پایایی آنها به روش همسانی درونی و محاسبه آلفای کرونباخ ارزیابی گردید. ضریب آلفای کرونباخ به میزان 80% تعیین شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون Chi-Square در سطح معنی داری a=0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: از مجموع 60 نفر اساتید (30 نفر علوم پایه، 30 نفر بالینی) 95% از ارزشیابی خود توسط دانشجو اطلاع داشتند و %81.7 مسوول ارزشیابی دانشگاه را مرکز مطالعات و توسعه دانشگاه، می دانستند. %91.7 بازخورد نتایج ارزشیابی خود را دریافت کرده بودند و نظر %45 آنان نسبت به مفید بودن اعلام نمره ارزشیابی در بهبود تدریس "کاملا موافق" بود؛ 40% از آنان اعتقاد داشتند که تکمیل فرم ها توسط دانشجو بدون احساس مسوولیت و حوصله است و 30% تکمیل آن را بدون صداقت می دانستند. از مجموع 280 نفر دانشجو، 40% اعتقاد داشتند که فرم های ارزشیابی نمی تواند تا حد زیادی ارزیابی کننده کیفیت تدریس استاد باشد. %78.2 از دانشجویان فرم ها را با حوصله کافی تکمیل می نمودند و %82.8 معتقد بودند که به نتایج ارزشیابی خیلی کم بها داده می شود.نتیجه گیری: با توجه به این که ارزشیابی شیوه تدریس اساتید، فرایندی است با هدف بهبود تدریس و ارتقای آموزش توسط اعضای هیات علمی و از طرفی بازخورد نتایج ارزشیابی به اساتید می تواند منعکس کننده نقاط قوت و ضعف آنان در تدریس باشد و با عنایت به این که دانشجویان بیش از سایر دست اندرکاران آموزش در جریان روند آموزش قرار می گیرند و می توانند نسبت به کم و کیف آن نظر دهند، بنابراین ارزشیابی زمانی مفید خواهد بود که به عنوان بخشی از یک برنامه جامع ارزشیابی استاد قرار گیرد و داده های حاصل از آن از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد.