علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی
سال:1398 | دوره:29 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

در اوایل سال 2012 دنیای علم شاهد یک کشف جذاب به نام RNAهای حلقوی (circular RNA) به عنوان یک محصول رونویسی شده از هزاران ژن در موش و انسان بود. این RNAهای حلقوی اخیرا به عنوان گروهی از RNAهای کد کننده در گروه مستقلی قرار گرفته اند که تفاوت چشمگیر آنها با دیگر RNAها خطی نبودن آنهاست که در آن، دو انتها با اتصال کوالانسی به هم متصل شده و ساختاری حلقه ای شکل را ایجاد می کنند. این مولکول ها در تنظیم بیان ژن ها در پستانداران ایفای نقش می کنند و هم چنین بر خلاف سایر RNAها بسیار پایدارند. این دسته از RNAها به صورت کاملا متفاوتی به وسیله سازوکاری به نام پیرایش برگشتی (Back splicing) ایجاد می شوند. در این سازوکار در یک مولکول RNA، اگزون ها و یا اینترون های کمندی شکل در دو انتهای ʹ 3 و ʹ 5 با پیوند کوالانسی به هم متصل می شوند و ساختارهای حلقوی ایجاد می کنند که برخلاف دیگر RNAهای معمول در سیتوپلاسم بسیار پایدارند. RNA های حلقوی به عنوان mRNA sponge عمل کرده و با اتصال به پروتئین های مرتبط با RNA، مجموعه ای متشکل از RNA و پروتئین را شکل می دهند که در تنظیم رونویسی شرکت می کنند. این موضوع پیشنهاد کننده این مطلب است که این دسته از RNAها تنظیم بیان ژن را در سطح رونویسی و پس از آن به وسیله واکنش با miRNA ها انجام می دهند. در واقع آن دسته از RNAهای حلقوی که در تنظیم کارکرد miRNAها نقش دارند در آغاز و پیشرفت سرطان نیز واجد کارکرد هستند. در بافت های توموری در مقایسه با بافت های طبیعی، RNAهای حلقوی دچار کاهش بیان می شود و این امر ممکن است به دلایل رخداد خطا در سازوکار پیرایش برگشتی، تخریب آنها به وسیله miRNAهای تنظیم نشده و یا افزایش تکثیر سلولی باشد. RNAهای حلقوی اخیرا در مطالعات اگزوزوم و در جابجایی کروموزوم ها در سرطان ها نیز شناسایی شده اند و مشخص شده است که الحاق نادرست و ناهنجار این دسته از RNAها با مقاومت دارویی ارتباط دارد. با وجود اینکه تصور بر این است که RNAهای حلقوی غیر کد کننده اند، اما شماری از آنها به پروتئین های کارکردی ترجمه می شوند. تاکنون ناشناخته های فراوانی در زمینه RNAهای حلقوی و سازوکار تنظیم بیان ژن ها توسط آنها وجود دارد، اما شواهد فزاینده ای ما را متقاعد می کند که به زودی از آنها به عنوان بیومارکرهایی جهت تشخیص بیماری ها و اهداف درمانی در سرطان ها استفاده خواهد شد.

سابقه و هدف: : پرمترین دارویی است که برای درمان مبتلایان به بیماری پدیکولوز یا همان شپش مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو به 2 شکل کرم موضعی پرمترین 5 درصد و شامپو پرمترین 1 درصد در بازار وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر، تدوین روشی برای شناسایی و تعیین مقدار هم زمان ایزومرهای سیس و ترانس پرمترین، متیل پارابن، پروپیل پارابن و دی بوتیل هیدروکسی تولوئن در کرم موضعی پرمترین 5 درصد با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا بود. روش بررسی: برای ارزیابی عملکرد روش های اندازه گیری، 5 غلظت از استاندارد و نمونه کرم پرمترین 5 درصد تهیه شد و هرکدام 3 بار به دستگاه HPLC تزریق شد و سپس شاخص های معتبر سازی مانند انتخاب پذیری، خطی بودن، صحت و دقت مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از کروماتوگرام ها، انتخاب پذیری، خطی بودن، صحت و دقت این روش در محدوده های قابل قبول گزارش شد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه روش فارماکوپه ای برای برای تعیین هم زمان اجزای موجود در کرم پرمترین وجود ندارد، تعیین یک روش آنالیز کارآمد برای شناسایی پیک تمامی اجزاء در کروماتوگرام از دیدگاه تولید صنعتی و صرفه جویی در زمان و درنتیجه افزایش بازده واحدهای تولیدی بسیار حائز اهمیت است. در عین حال، این روش معتبر سازی شد تا اطمینان حاصل شود که نتایج به دست آمده صحیح، دقیق، قابل اطمینان و تکرار پذیر است.

سابقه و هدف: سرطان کولورکتال یکی از علل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان و سومین سرطان شایع بدخیم در سراسر جهان است. FGF14ها عضوی از خانواده بزرگ فاکتورهای رشد فیبروبلاستی هستند. این فاکتور ها طیف گسترده ای از عملکردهای بیولوژیک، از جمله تکثیر سلولی، بقا، مهاجرت و تمایز را کنترل می کنند که اختلال در بیان آنها می تواند منجر به سرطان شود. هدف از این مطالعه بررسی بیان FGF14 در نمونه های بافت سرطانی کلورکتال و بافت سالم مجاور آن بود. روش بررسی: در این مطالعه مورد – شاهدی، 35 نمونه سرطان کولورکتال و بافت سالم مجاور تومور بر مبنای ویژگی های کلینیکی و پاتولوژیکی گروه بندی شدند. سپس بررسی بیان با روش واکنش زنجیره پلیمراز زمان واقعی (real time PCR) مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نسبت بیان ژن FGF14 بافت تومور نسبت به بافت سالم افزایش قابل ملاحظه ای داشت. ارتباط معنی داری میان میزان بیان ژن FGF14 و ویژگی های آسیب شناختی از جمله اندازه تومور، مرحله سرطان و متاستاز مشاهده شد. نتیجه گیری: افزایش بیان ژن FGF14 در بافت توموری نسبت به بافت سالم مجاور آن، با شاخص های آسیب شناختی پیشرفت و گسترش سرطان کولورکتال ارتباط معنی داری دارد. بنابراین احتمال می رود که نقش مهمی در پاتوفیزیولوژی سرطان کولورکتال داشته باشد.

سابقه و هدف: : بیو فیلم ها اجتماعی از میکروارگانیسم هستند که توانایی چسبیدن به سطوح مختلف را دارند. با توجه به مشکل بودن درمان عفونت های بیوفیلم باکتریایی و عدم تشخیص آنها با روش های مرسوم تشخیصی، این تحقیق با هدف ارائه روش شناسایی جدید و اثر داروهای مربوطه بر روی بیوفیلم های سودوموناس آئروژینوزا و اشرشیاکلای صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق از دو سوش استاندارد اشرشیاکلای و سودوموناس آئروژینوزا استفاده شد. با به کارگیری از روش میکروپلیت، آنتی بیوتیک جنتامایسین و ایمیپنم به صورت ترکیبی با برم هگزین و نیز برم هگزین به تنهایی با رقت های مختلف بر روی بیوفیلم این باکتری ها اثر داده شدند. سپس با استفاده از الایزا ریدر خوانش صورت گرفت. یافته ها: برم هگزین به تنهایی و بدون ترکیب با ماده دیگر یا انواع آنتی بیوتیک ها تأثیر مثبت در جلوگیری از تشکیل بیوفیلم و چسبندگی باکتری داشت و در باکتری های سودوموناس آئروژینوزا و اشرشیا کلای کاهش بیوفیلم را در پی داشت. نتیجه گیری: علی رغم استفاده از آنتی بیوتیک های قوی نظیر ایمی پنم و جنتامایسین، بیوفیلم باز هم می تواند رشد قابل توجهی داشته باشد. حضور آن در بدن شخص، یا وسایلی از قبیل سوندهای ادراری یا دریچه های مصنوعی، و یا دیگر اعضا پیوندی مصنوعی، باعث ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود.

سابقه و هدف: از ویژگی های بیماری مالتیپل اسکلروزیس(MS)، کاهش غلظت عوامل رشد عصبی و اختلال در سد خونی-مغزی است. زندگی فعال یک استراتژی مهم در درمان MS شناخته می شود. هدف این مطالعه، بررسی ارتباط بین آمادگی جسمانی و سطح فعالیت بدنی با غلظت سرمی عوامل رشد عصبی و مارکرهای نفوذپذیری سد خونی-مغزی در افراد مبتلا به MS است که وزن نرمال یا اضافه وزن دارند. روش بررسی: در 61 فرد مبتلا به MS (31 فرد با وزن نرمال و 30 فرد دارای اضافه وزن)، ظرفیت هوازی به عنوان شاخص آمادگی جسمانی و سطح فعالیت بدنی به ترتیب توسط آزمون پیشرونده دوچرخه ثابت و پرسشنامه بک ارزیابی شد. سطوح عوامل رشد عصبی و ماکرهای سد خونی-مغزی با کیت الایزا ارزیابی شد. از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون برای بررسی ارتباط بین متغیرها استفاده شد. یافته ها: ارتباط معنی داری بین سطح فعالیت بدنی و ظرفیت هوازی با فاکتور نروتروفیک مشتق از مغز(BDNF) و پروتئین s100 متصل به کلسیم B (s100b) در کل شرکت کنندکان مشاهده شد (05/0>p)، در حالی که غلظت BDNF در گروه وزن نرمال تنها با ظرفیت هوازی ارتباط معنی داری داشت (05/0>p) و غلظت s100b با سطح فعالیت بدنی و ظرفیت هوازی در گروه دارای اضافه وزن ارتباط معنی داری را نشان داد (05/0>p). نتایج آنالیز رگرسیون نشان داد که ظرفیت هوازی به صورت مستقل پیش بینی کننده 20 % و 30 % از تغییرات BDNF و s100b است. نتیجه گیری: در مجموع سطح فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی ارتباط معنی داری با BDNF و s100b در افراد مبتلا به MS دارد که می تواند به وسیله وضعیت ترکیب بدن افراد تعدیل شود.

سابقه و هدف: باکتری جنس های کلبسیلا از عوامل شایع عفونت های بیمارستانی، زخم، عفونت مجاری ادراری، عفونت خون، پنومونی اکتسابی از بیمارستان و عفونت های مختلف داخل شکمی هستند. از بین مکانیسم های مقاومت باکتریایی در برابر آنتی بیوتیک ها، تولید آنزیم های بتالاکتاماز در باکتری ها مشکل ساز شده است. هدف از این مطالعه، بررسی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی و حضور ژن های بتالاکتامازی در باکتری های کلبسیلای جداسازی شده از زخم سوختگی افراد مراجعه کننده به مرکز سوانح و سوختگی شهید مطهری تهران بود. روش بررسی: 100 سویه جمع آوری شده برای تایید تولید بتالاکتاماز های وسیع الطیف (ESBL) با روش CDT (Combined Disk Test) تحت آزمایش قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز، ژن های بتالاکتامازی تحت بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بیشترین میزان مقاومت در برابر آمپی سیلین (93 %) مشاهده شد. 23 % ایزوله ها تولید کننده ESBLs بودند. بیشترین فراوانی ژن های مورد بررسی مربوط به ژن blashv (8/26 %) بود. نتیجه گیری: حضور ژن های بتالاکتامازی همراه با مقاومت بالای آنتی بیوتیکی بسیار نگران کننده است و از آنجا که ژن های حاضر می توانند از طریق عناصر متحرک ژنتیکی در میان باکتری ها گسترش یابند، زنگ خطر جدی در درمان عفونت های ناشی از کلبسیلا محسوب می شوند.

سابقه و هدف: مطالعات پیشین نشان می دهند که اختلال در سیستم ایمنی در پاتوفیزیولوژی اختلالات طیف اوتیسم (ASD) دخالت دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی برخی سایتوکین های پیش و ضدالتهابی در سرم خون کودکان اوتیسم و کودکان بهنجار و بررسی همبستگی میزان این سایتوکین ها با hs-CRP بود. روش بررسی: سطح سرمی سایتوکین های IL-1β ، IL-1RA، IL-6، IL-10، TNF-α و hs-CRP در بیست پسر دارای ASD در دامنه سنی 6 تا 14 سال و 20 پسر هم سن سالم اندازه گیری شد. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری برای مقایسه متغیرهای مورد پژوهش در دو گروه، و از ضریب همبستگی پیرسون برای ارزیابی ارتباط بین سطوح سایتوکین های مذکور و hs-CRP، در سطح 05/0>p و نرم افزار SPSS نسخه 21 استفاده شد. یافته ها: سطح همه سایتوکین ها و همچنین hs-CRP در گروه کودکان اوتیسم به طور معنی داری بالاتر از کودکان بهنجار بود (001/0>p)، اما رابطه آماری معنی داری بین بالا بودن سایتوکین ها و بالا بودن میزان hs-CRP در کودکان مشاهده نشد (05/0

سابقه و هدف: مشارکت و همکاری بین حرفه ای بین پرستاران و پزشکان برای ارتقا برایندهای بیمار و کیفیت ارائه خدمات بهداشتی ضروری است. اما مشارکت در تیم درمان و مراقبت با چالش های مانند ارتباطات ضعیف، اختلافات قدرت، بی احترامی و تعریف نامشخص از نقش ها مواجه است. هدف این مطالعه تعیین عوامل موثر بر مشارکت در تصمیم گیری بالینی از دیدگاه پرستاران و پزشکان بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی – تحلیلی، باروش سرشماری 140پرستار و 100پزشک در بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهرستان قزوین در سال 1396 با استفاده از دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته مجزا ( نسخه پزشک/ نسخه پرستار) در رابطه با موضوع پژوهش در چهار سطح، شامل عوامل فردی، اجتماعی، بالینی و سازمانی مورد سنجش قرارگرفت. یافته ها: دیدگاه پزشکان به عوامل فردی (07/23%)، اجتماعی (46/18%)، سازمانی (07/18%)، و بالینی (92/16 %) در سطح خوب و نگرش پرستاران به عوامل فردی (61/34)، سازمانی (99/34) خوب و به عوامل اجتماعی (45/28 %) و بالینی (15/26 %) درسطح متوسط در مشارکت در تصمیم گیری بالینی متوسط بود. پزشکان به عوامل اجتماعی، بالینی و سازمانی دیدگاه بهتری نسبت به پرستاران داشتند و دیدگاه پرستاران به عوامل فردی موثر بر مشارکت نسبت به پزشکان بهتر بود (001/0=p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، به کارگیری شیوه های مدیریت صحیح و برگزاری کارگاه های آموزشی جهت پیاده سازی مشارکت پزشک و پرستار ضرورت دارد.

سابقه و هدف: فراوانی جراحی های پیوند عروق کرونر به عنوان یکی از درمان های موثر رو به افزایش است. تبعیت از رژیم درمانی از فاکتورهای تعیین کننده اثربخشی این مداخله است. هدف مطالعه حاضر بررسی تبعیت از رژیم درمانی در بیماران تحت جراحی پیوند عروق کرونر در بیمارستان های تامین اجتماعی تهران بود. روش بررسی: این مطالعه توصیفی – تحلیلی در سال 1396 بر روی 255 نفر از بیماران جراحی شده در بیمارستان های میلاد و شهید لواسانی انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه اطلاعات عمومی و میزان تبعیت از رژیم درمانی جمع آوری شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS. v18 و با بهره گیری از آمار توصیفی و مدل سازی رگرسیون تحلیل شدند. یافته ها: اغلب افراد تبعیت نسبتاً مطلوبی از رژیم غذایی (8/98 %)، دارویی (9/72 %) و فعالیت فیزیکی (6/90 %) داشتند. در زمینه رژیم دارویی و فعالیت فیزیکی سهم افراد با تبعیت نامطلوب به ترتیب 9/25 و 4/9 درصد بود. میانگین نمره رژیم درمانی 76/3179 بود. متغیرهای جنسیت، داشتن مراقب، سابقه و دفعات بستری، چربی خون و فشار خون نقش تبیین کنندگی در میزان تبعیت از رژیم درمانی داشتند (05/0>p). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که در مجموع میزان تبعیت از رژیم درمانی در بیماران تحت جراحی پیوند عروق کرونر در سطح نسبتاً مطلوب قرار دارد. اهمیت تبعیت از رژیم درمانی در پیشگیری از عود بیماری و ناتوانی های آتی ایجاب می کند که مداخلاتی جهت بهبود تمایل و توان بیماران برای تبعییت از رژیم درمانی طراحی و اجرا شود.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع انواع خطاهای دارویی، این مطالعه با هدف تعیین میزان فراوانی، توزیع و انواع خطاهای دارویی گزارش شده انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-مقطعی در بیمارستان بعثت همدان انجام شد. از 903 مورد فرم گزارش خطا که از بخش های مختلف به کمیته ایمنی و کمیته مرگ و میر بیمارستان ارسال شده بود، آن دسته از خطاها که خطای دارویی محسوب می شدند (385 مورد)، در این مطالعه قرار گرفتند. اطلاعات لازم به استناد فرم های گزارش خطا در چک لیست تدوینی شامل انواع خطاهای دارویی به تفکیک نوع دارو، بخش، میزان ریسک و زمان بروز جمع آوری شد. یافته ها: از 903 مورد گزارش خطا، 385 مورد (6/42 %) اشتباهات دارویی بود که بیشترین خطا در تجویز دوز دارو (8/22 %) و زمان اشتباه دارو دهی (8/19 %) بود. بیشترین گزارش خطای دارویی مربوط به بخش های جراحی (6/11 %) و کودکان (8/9 %) و بیشترین عامل بروز خطاهای دارویی در کادر پرستاری، ناشی از انتقال اشتباه مشخصات دارو از پرونده به کاردکس (9/48 %) بود. نتیجه گیری: ارتقای اطلاعات فارماکولوژی کادر درمان درحفظ ایمنی بیمار بسیار موثر است. با توجه به آمار بالای بروز خطاهای ناشی از انتقال اشتباه مشخصات دارو از پرونده به کاردکس، لزوم چک مجدد دستورات پزشک توسط مسئول مافوق ضروری به نظر می رسد.