علوم پزشکی رازی
سال:1397 | دوره:25 | شماره:166 |تعداد مقالات:16

زمینه و هدف: روان سنجی و طراحی یک ابزار در حوزه­ ی سلامت نیازمند یک روش­ شناسی قوی و منسجم و مبتنی بر قواعد خاص است. یک تأمین کننده­ ی مهم سلامت روان، نماز است. این مطالعه با هدف ساخت ابزار سنجش نگرش به نماز انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی در زمستان سال 95 در دانشگاه علوم بهزیستی و توان­ بخشی بر روی 500 دانشجو انجام پذیرفت. پرسش­ نامه اولیه بر اساس مطالعات پیشین شامل 68 پرسش تنظیم شد. برای اطمینان از روایی صوری و محتوایی، تیم پژوهشی پرسش­ نامه را بررسی و آن را به 33 پرسش کاهش داد. در ادامه، پرسش­ نامه توسط 9 دانشجو و همچنین 10 فرد خبره تکمیل و از نظر روایی صوری و محتوایی بررسی شد. سپس روایی سازه و پایایی پرسش­ نامه سنجش نگرش نماز با ضریب آلفای کرونباخ، ضریب همبستگی درون-رده­ ای و تحلیل عاملی بررسی شد. در پایان، از تحلیل منحنی مشخصه عملکرد برای بررسی توانایی پیش­ بینی و نیز تعیین نقطه برش پرسش­ نامه استفاده شد. کلیه­ ی عملیات در نرم­ افزار SPSS نسخه 21 انجام پذیرفت. یافته­ ها: با محاسبه­ ی نسبت روایی محتوا، تعداد 18 پرسش غیر ضروری تشخیص داده شده و حذف شدند (6/0 > CVR) و 11 پرسش توسط گروه خبرگان پیشنهاد و اضافه گردید. برای این پرسش­ نامه­ ، متوسط ضریب روایی محتوی از نظر مربوط بودن 879/0، سادگی 976/0، واضح بودن 958/0 و میانگین کلی 937/0 و مقدار ضریب آلفای کرونباخ برابر 95/0 به دست آمد. تحلیل عاملی مبتنی بر 22 پرسش منجر به شناسایی چهار عامل گردید که در مجموع 68 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. نقطه برش نمرات پرسش­ نامه، با استفاده از تحلیل منحنی راک برابر 5/53 به دست آمد. نتیجه­ گیری: یافته­ ها نشان داد که پرسش نامه سنجش نگرش دانش­ جویان به نماز با 22 پرسش، یک ابزار روا و پایا برای سنجش نگرش آن­ ها است و می تواند در دانشگاه­ های مختلف ایران مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: با توجه به نقش هیدروکربن های آروماتیک در ایجاد سرطان، لزوم آموزش افراد در خصوص روش های کاهش آن در محصولات غذایی و ضرورت تعیین آگاهی و عملکرد افراد در جهت طراحی برنامه های آموزشی موثر، در مطالعه حاضر به تعیین آگاهی و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ایران در زمینه روش طبخ مناسب برای کاهش تولید هیدروکربن های آروماتیک در گوشت در سال 1396 پرداخته شد. روش کار: در این مطالعه مقطعی، 128 نفر از کارکنان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی ایران به صورت تصادفی انتخاب شدند. داده ها توسط پرسش نامه محقق ساخته شامل 46 سوال جمع آوری و با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک طرفه و تی مستقل تحلیل شدند. سطح معنی داری آزمون ها، کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: در حدود نیمی از نمونه های مورد مطالعه مطلع بودند که روش های کباب کردن بر روی زغال، سرخ کردن و دودی کردن می تواند هیدروکربن آروماتیک در گوشت تولید کند. در حدود 50 درصد افراد بیان داشتند که آب پز کردن و بخارپز کردن می تواند تولید هیدروکربن های آروماتیک در گوشت را کاهش دهد. گوشت سرخ شده، آب پز شده و سپس کباب شده بر زغال به ترتیب بیشترین نوع گوشت مصرف شده در نمونه های مورد مطالعه در ماه گذشته بود. تنها 7/36 درصد افراد، قسمت های سوخته شده گوشت را مصرف نمی کردند. نتیجه گیری: با توجه به کمبود اطلاعات افراد در زمینه نقش روش های طبخ گوشت در تولید هیدروکربن های آروماتیک و روش های کاهش تولید آن، ضرورت دارد کارکنان بهداشتی در برنامه های آموزشی پیشگیری از سرطان، اطلاعات لازم در این خصوص را یادآور شوند.

زمینه و هدف: هدف تحقیق حاضر مقایسه تأثیر یک برنامه تمرین درمانی و مصرف خوراکی زعفران بر مقادیر IL-6، TNF-a و کنترل گلایسمیک در زنان چاق دیابتی نوع 2 بود. روش کار: روش تحقیق حاضر از نوع شبه تجربی، با طرح اندازه­ گیری مکرر بود. 48 زن چاق دیابتی نوع 2 به صورت تصادفی به چهار گروه مساوی (زعفران+تمرین، تمرین+دارونما، زعفران، دارونما) تقسیم شدند. گروه زعفران+تمرین و تمرین+دارونما به مدت 8 هفته (سه جلسه در هفته، تمرین هوازی با شدت 60 تا 75 درصد ضربان قلب بیشینه) انجام دادند. دوز روزانه 400 میلی­ گرم پودر سرگل زعفران (یک بار در روز) به مدت دو ماه استفاده شد. دارونما، محتوی 400 میلی گرم آرد گندم بود. در ادامه متغیرهای IL-6 و TNF-a، گلوکز خون و HbA1c موردبررسی قرار گرفتند. از آزمون شاپیرو-ویلک، تحلیل واریانس با اندازه­ گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی و تحلیل واریانس یک راهه با تست تعقیبی LSD استفاده شد. یافته­ ها: در مرحله پس آزمون نسبت به پیش آزمون در گروه­ های مداخله متغیر IL-6 و TNF-a، گلوکز خون و HbA1c کاهش معنی­ دار و نیز در مرحله پس آزمون بین گروه، زعفران+تمرین با تمرین+دارونما، زعفران+تمرین با زعفران، زعفران+تمرین با دارونما، زعفران با گروه دارونما اختلاف معنی دار بود (05/0p<). همچنین در متغیر وزن و BMI، بین گروه زعفران+تمرین با دارونما، تمرین+دارونما با دارونما و زعفران با گروه دارونما اختلاف معنی دار بود (05/0p<). نتیجه­ گیری: می توان احتمال داد انجام فعالیت هوازی و مصرف زعفران یک اثر محافظتی در مقابل ازدیاد شاخص­ های (گلوکز خون و HbA1c) اعمال می­ کند. احتمال دارد کاهش گلوکز خون، IL-6 و TNF-a در گروه­ های دریافت کننده زعفران به علت وجود متابولیت های زعفران مصرفی خصوصاً فلاوونوئیدهای (کروستین و کروسین) و افزایش سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی از طریق زعفران دانست.

بیماری های قلبی عروقی عامل اصلی مرگ در اکثر نقاط جهان است. علی رغم تلاش های فراوان در حوزه پزشکی و دارویی همچنان آمار مرگ و میر بیماری های قلبی عروقی بسیار بالاست و این امر مؤید نیاز برای استراتژی های نوین درمانی می باشد. به منظور درمان مؤثرتر این بیماری ها، سامانه های دارورسانی هدفمند نظیر نانوذرات که می توانند توزیع دارو را در بدن کنترل و دارو را به صورت اختصاصی به محل اثر هدایت کنند، به عنوان راهکاری موثر مطرح می باشند. به این ترتیب با فراهم آوردن غلظت های مؤثر دارو در محل آسیب دیده اثربخشی افزایش و با محدودیت توزیع دارو در سایر بافت ها عوارض جانبی کاهش می یابد. در این مقاله با هدف جمع بندی اجمالی تحقیقات صورت گرفته در زمینه کاربرد نانوذرات در بیماری های قلبی عروقی، مطالعات تحقیقاتی صورت گرفته بر روی نانوذرات (لیپوزوم ها، میسل ها، نانوذرات پلیمری و نانوذرات فلزی) برای درمان بیماری های آترواسکلروز، گرفتگی مجدد عروق بدنبال بالن آنژیوپلاستی و کاشت فنر و انفارکتوس میوکارد مورد بررسی قرار خواهند گرفت. اگر چه مطالعات فعلی حاکی از اثربخشی نانوحامل ها در بیماری های مذکور می باشد، اما هنوز مطالعات متعددی برای بهینه کردن آن ها برای این کاربرد باید صورت گیرد.

زمینه و هدف: بیماران قلبی با افزایش فشارخون و بروز سکته قلبی و بیماران همودیالیزی در حین فرآیند همودیالیز با کاهش فشارخون مواجه هستند، لذا هدف پژوهش، پایش پیوسته فشارخون این بیماران در مراکز درمانی، به کمک مدلی تصمیم یار مبتنی بر شبکه عصبی و نمودار کنترل کیفیت آماری می باشد. روش کار: این پژوهش از نوع کاربردی-توسعه ای است که به روش مقطعی در سال های 94-93، از 175 پرونده پزشکی بیمارانی با سابقه بیماری قلبی در بیمارستان علی ابن ابی طالب زاهدان، به روش نمونه گیری در دسترس انجام شد. رفتار واقعی میزان فشار خون سیستولیک و دیاستولیک این بیماران تحت مدل Onlineو رفتار مورد انتظار آن تحت مدل Offline و در قالب شبکه عصبی مصنوعی بررسی شدند. با بررسی رفتار واقعی میزان فشار خون بیماران با حالت مدل شده آن، مقادیر باقی مانده تولید شده و به عنوان ورودی نمودار کنترل کیفیت EWMA در دو مرحله جهت پی بردن به حالت خارج از کنترل و تعیین وضعیت بیماردر نظر گرفته می شوند. یافته ها: بیشترین و کمترین دقت کل مدل پیشنهادی، در مرحله تعیین حالت خارج از کنترل به ترتیب 75/98% و 95%، در مرحله ی تعیین وضعیت بیمار به ترتیب 75/83% و 70% می باشد که در آن حدود کنترلی تنگ تر با فاصله اطمینان 45/95%، در مرحله ی اول و حدود کنترلی بازتر با فاصله اطمینان 73/99% در مرحله ی دوم دقت کل بالاتری دارند. نتیجه گیری: با توجه به تطبیق نتایج پژوهش با حوزه کنترل کیفیت آماری، سهولت در درک بصری، مقرون به صرفه بودن و توجه به آخرین وضعیت حیاتی بیمار، مدلی مناسب برای پزشکان و بیماران جهت تصمیم گیری در مراقبت های درمانی می باشد.

زمینه و هدف: مطالعات نشان می دهد که هورمون تیروئیدی بر روی سلول های سرطانی تاثیر دارند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثرات سیتوتوکسیک هورمون تیروئیدی 4T بر سلول های گلایو بلاستومای مغزی (172A) در محیط کشت سلولی می باشد. روش کار: در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی سلول های 172A به طور تصادفی به گروه شاهد و گروه های تحت تاثیر دوزهای 1/0، 5/0، 1، 5، 10، 20، 40و 50 لاندا (λ ) هورمون تیروئیدی T4، تقسیم شدند. سپس مقدار اثر سمیت هورمون با استفاده از سنجش MTT مورد سنجش قرار گرفت. داده ها با استفاده از روش آماری آزمونی واریانس یک طرفه بین گروه ها مقایسه شدند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان می دهد که میزان توکسیسیتی هورمون تیروئیدی 4T بر رده سلول های گلیوبلاستومای مغزی 172A در دوز های 1 لاندا (λ ) دارای بیشترین میزان توکسیسیتی می باشد و در دوزهای 1/0 و 40 لاندا (λ ) دارای کمترین اثر توکسیسیتی می باشد. نتیجه گیری: توکسیسیتی سلول های گلیوبلاستومای مغزی وابسته و یا غیر وابسته به هورمون تیروئیدی 4T می باشد.

زمینه و هدف: مطالعه ی حاضر به بررسی مبانی پزشکی زنان و مامایی در قرآن کریم می پردازد. قرآن کریم به بیان کلیات وقایع بارداری و پزشکی زنان پرداخته است، چراکه این مبانی و کلیات برای هدایت مردم در راستای حفظ سلامت و باروری انسان است. در این مطالعه به برخی مبانی پزشکی زنان و مامایی شامل بارداری، سلامت باروری و شیردهی پرداخته شده است. روش کار: روش بررسی در این پژوهش روش اسنادی است. به این منظور آیات گردآوری شده از قرآن کریم که مربوط به وقایع حیطه ی زنان و مادران می باشد. در کنار اصول علمی اثبات شده جنین شناسی، زنان و زایمان مورد بحث قرار می گیرد. یافته ها: با نگاهی به آیات شریفه ی متعدد قرآن در این حیطه در می یابیم که سلامت زنان و بهداشت تولید مثل در متن دین نهفته است و از ضروریات داشتن جامعه ای سالم و رو به رشد می باشد. نتیجه گیری: متجاوز از 14 قرن است که در آموزش های اسلامی با جامع ترین و قوی ترین انگیزش ها نکات مهمی در حوزه سلامت زنان و مادران اشاره شده است.

زمینه و هدف: باکتری اشریشیاکلی یکی از اعضای خانواده انتروباکتریاسه می باشد که به عنوان یکی از رایج ترین عوامل عفونت ادراری شناخته شده است. آنزیم­ های بتالاکتامازی، مهمترین عامل مقاومت به آنتی­ بیوتیک­ های خانواده بتالاکتام در میان باکتری­ های گرم منفی است. با توجه به افزایش روز افزون عفونت ادراری ناشی از اشریشیاکلی مقاوم به آنتی بیوتیک هدف از این پژوهش تحیقیق پیرامون الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی نسبت به آنتی­ بیوتیک­ های بتالاکتام و بررسی وجود ژن­ های بتالاکتاماز (ESBL) SHV و TEM در نمونه های اشریشیاکلی جداشده از بیماران مبتلا به عفونت ادراری می باشد. روش کار: در این پژوهش 181 سویه اشریشیاکلی از نمونه­ های ادرار افراد مبتلا به عفونت ادراری جمع آوری شد، سپس بررسی حساسیت آنتی بیوتیک به روش Disk diffusion انجام گرفت. به منظور تایید فنوتیپی اشریشیاکلی های مولد بتالاکتامازهای وسیع الطیف (Extended-spectrum beta-lactamases-ESBL) از روش Combined Disk test استفاده گردید و در نهایت حضور ژن­ های بتالاکتامازی SHV و TEM در ایزوله­ های ESBL مثبت توسط روش Multiplex PCR مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: از مجموع 181 ایزوله، 66 (46/36 درصد ­ ) ایزوله مقاوم به سفوتاکسیم و 82 (30/45­ درصد) ایزوله مقاوم به سفتازیدیم بودند. همچنین 58درصد ایزوله ESBL مثبت بودند که از این تعداد 16 (33­ درصد) ایزوله حامل ژن SHV، 28 (58­ درصد) ایزوله حامل ژن TEM و همچنین 3 (6­ درصد) ایزوله­ ها حامل هر دو ژن SHV و TEM بودند. نتیجه گیری: با توجه به اینکه تولید ESBL تهدیدی بزرگ برای جامعه به شمار می­ رود بنابراین ضروری به نظر می­ رسد که برای شناسائی این نوع از مقاومت­ ها از روش­ های مولکولی مناسب در کنار سایر روش­ های فنوتیپی استفاده شود.

زمینه و هدف: خستگی عضلانی می­ تواند الگوی فعالیت عضلات را در طی دویدن تغییر دهد و سبب اختلال در بیومکانیک دویدن شود. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر خستگی بر الگوی فعالیت الکترومایوگرافی و هم انقباضی عضلات اندام تحتانی در طی دویدن بود. روش کار: 14 نفر مرد (سن: 14/2± 76/23 سال، جرم: 54/2± 45/78 کیلوگرم، قد: 32/2± 82/179 سانتی­ متر) در این مطالعه نیمه تجربی شرکت کردند. فعالیت الکترومایوگرافی سطحی عضلات راست رانی، پهن خارجی، پهن داخلی، دوسر رانی، نیم وتری، دوقلوی داخلی، نعلی و درشت نئی قدامی قبل و بعد از اجرای پروتکل خستگی بر روی تردمیل ثبت شد. از روش آماری t همبسته برای تجزیه و تحلیل داده­ ها استفاده شد. یافته ها: خستگی عضلانی باعث تغییر الگوی فعالیت عضلات اندام تحتانی شد. همچنین میزان هم انقباضی در مرحله های مختلف دویدن نیز دچار تغییر شد. نتیجه گیری: تغییر در الگوی فعالیت عضلات و میزان هم انقباضی در طی دویدن می­ تواند باعث عدم کنترل بارهای تماسی مفاصل شده و می­ تواند ریسک آسیب های ناشی از پرکاری را افزایش دهد.

زمینه و هدف: افزایش سطح گلوکز خون، منجر به افزایش تولید رادیکال های آزاد اکسیژن (Reactive Oxygen Species-ROS) و استرس اکسیداتیو در افراد دیابتی می شود. مطالعات اخیر نشان می دهد که استفاده از پروبیوتیک ها اثرات سودمندی در بیومارکرهای استرس اکسیداتیو دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین اثرات پروبیوتیک لاکتوباسیلوس اسیدو فیلوس و کازئی بر روی بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در موش های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین می باشد. روش کار: در این مطالعه تجربی 32 راس موش نر نژاد ویستار، در 4 گروه 8 تایی، به ترتیب زیر گروه بندی شدند: گروه کنترل (CN)، که روزانه فقط غذای استاندارد و بافر فسفات سالین (Phosphate Buffer Saline-PBS) (2/0 میلی لیتر) دریافت نمودند، گروه کنترل دریافت کننده لاکتوباسیلوس (CL) دریافت کننده روزانه به میزان cfu/ml109 لاکتوباسیلوس از طریق گاواژ، گروه دیابتیک (D)، که دریافت کننده غذای پرچرب و گروه دیابتی مداخله شده با لاکتوباسیلوس(DL)، که علاوه بر رژیم غذایی پرچرب، دریافت کننده لاکتو باسیلوس ها روزانه به میزان cfu/ml 109 از طریق گاواژ بودند. بعد از 6 هفته، سطح مالون دی آلدهید، توتال آنتی اکسیدان و آنزیم های آنتی اکسیدان اندازه گیری و اطلاعات به دست آمده از آزمایش های بیوشیمیایی توسط نرم افزار SPSS با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه (one – way ANOVA) مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. مقادیر به صورت میانگین ± انحراف معیار نشان داده شد. یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد که تجویز باکتری لاکتوباسیلوس کازئی و اسیدوفیلوس منجر به کاهش معنی دار در سطح سرمی مالون دی آلدئید و افزایش معنی دار در سطح سرمی توتال آنتی اکسیدان و سطح آنزیم های کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز گلبول های قرمز در گروه دیابتیک مداخله با لاکتوباسیلوس کازئی و اسیدوفیلوس نسبت به گروه کنترل گردید (05/0p<). نتیجه گیری: مصرف لاکتوباسیلوس های کازئی و اسیدوفیلوس اثرات سودمندی بر بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در موش های دیابتی دارد.

زمینه و هدف: قارچ مالاسزیا فورفور عامل بیماری پیتیریازیس ورسیکالر است. ترکیبات موجود در گیاه درمنه دشتی دارای خاصیت ضد میکروبی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر ضد قارچی عصاره های آبی و الکلی گیاه درمنه دشتی بر قارچ مالاسزیا فورفور در شرایط آزمایشگاهی است. روش کار: این مطالعه یک تحقیق تجربی-آزمایشگاهی بود. از گیاه درمنه دشتی به روش پرکولاسیون عصاره های آبی و الکلی تهیه و سپس غلظت های60، 50، 40 و70 میلی گرم بر میلی لیتر از آن ساخته شد. روش انتشار از دیسک، تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی(Minimum Inhibitory Concentration-MIC) و حداقل غلظت کشندگی قارچی (Minimum Fungicidal Concentrations-MFC) جهت ارزیابی اثرات ضد قارچی این عصاره ها بر مالاسزیا فورفور در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نرم افزار 21SPSS و آزمون آنالیز واریانس دو طرفه جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات بکار رفت (05/0>p). یافته ها: بیشترین هاله عدم رشد در اثر بکارگیری عصاره اتانولی، متانولی و آبی به ترتیب 18، 33/17 و 66/13 میلی متر بود که در غلظت 70 میلی گرم بر میلی لیتر مشاهده شد. بر اساس این نتایج، قارچ مالاسزیا فورفور به عصاره اتانولی درمنه دشتی حساسیت بیشتری داشت. MIC و MFC عصاره آبی به ترتیب با 103×25 و 103×5 میلی گرم بر میلی لیتر در مقایسه با MIC وMFC سایر عصاره ها بهتر بود. همچنین با بالا رفتن میزان غلظت عصاره، میزان اثر ضد قارچی نیز بیشتر شد (05/0>p). نتیجه گیری: عصاره های مختلف تاثیر متفاوتی بر قطر هاله عدم رشد داشتند و با افزایش غلظت عصاره، قطر هاله عدم رشد اطراف قارچ نیز افزایش یافت. با تحقیقات بیشتر در محیط درون تنی امید است از این گیاه در آینده به عنوان ترکیبی جهت درمان بیماری های پوستی بوجود آمده از این قارچ استفاده نمود.