پژوهشنامه بیمه (صنعت بیمه)
سال:1391 | دوره:27 | شماره:2 (مسلسل 106) |تعداد مقالات:8

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در ایران سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی دارند. درآمدهای ارزی حاصل از استخراج و صدور نفت خام یا استفاده از آن به عنوان ماده اولیه در صنایع پتروشیمی و صادرات آن، نقش مهمی در اقتصاد ایران دارد. ازطرف دیگر زنجیره عملیات در این صنایع، فرایندهایی سرشار از انواع ریسک ها بوده و مستلزم سرمایه گذاری های هنگفتی است. دراین میان نقش بیمه به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در این صنایع پررنگ می شود. بنابراین امکان تاسیس شرکت تخصصی بیمه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به عنوان مساله ای جدی نمود پیدا می کند. درهمین راستا، هدف کلی تحقیق حاضر بررسی امکان تاسیس شرکت تخصصی بیمه در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و ارائه راهکارهای پیشنهادی جهت تاسیس آن با استفاده از روش های آماری و اقتصاد مهندسی است. نتایج این تحقیق گویای آن است که تاسیس شرکت تخصصی بیمه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در ایران توجیه اقتصادی دارد.

باتوجه به اهمیت روزافزون متغیر ارز به خصوص در شرایط کنونی اقتصاد ایران، در این تحقیق به آثار تغییرات نرخ ارز بر متغیرهای کلان در هم کلاف اقتصادی و سپس اثر غیرمستقیم این تغییرات بر حق بیمه های دریافتی صنعت بیمه پرداخته شده است. در گام اول باتوجه به مدل نظری ماهواره ای برگرفته از پروفسور پسران، تاثیرگذاری نرخ ارز بر متغیرهای کلان اقتصاد به دست آمده است. مدل اقتصادسنجی مورد استفاده، مدل سیستمی معادلات هم انباشته خودرگرسیونی (Cointegration VAR) است. در گام دوم از طریق مدل ARDL اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصاد بر تولید حق بیمه و اثرات غیرمستقیم نرخ ارز بر تولید حق بیمه های صنعت بیمه برآورد شده است، تا مجموع تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم نرخ ارز بر تولید حق بیمه به دست آید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تاثیر نرخ ارز بر تولید منفی است؛ یعنی با افزایش نرخ ارز تولید کاهش می یابد، همچنین اثرگذاری مستقیم تولید کل کشور بر تولید حق بیمه مثبت است.

آنالیز ماتریس نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها (SWOT) را باید یکی از مهم ترین ابزارهای پشتیبانی از تصمیم دانست که به طور معمول در جهت آنالیز نظام مند محیط داخل و خارج سازمان به کارمی رود. این آنالیز با تمام سودمندی های خود مبنای کمی جهت شناسایی مهم ترین عوامل درونی و بیرونی سازمان، نوع ارتباط این عوامل بر یکدیگر و بر کسب وکار را فراهم نمی کند. از منظر دیگر نیز این آنالیز تنها به تحلیل معدود روابط میان عوامل درونی و بیرونی می پردازد و از سایر اثرات دیگر عوامل بر یکدیگر که به طورمستقیم با هم در ارتباط نیستند، چشم پوشی می کند. ازسوی دیگر اطلاعات ترجیحی گزینه ها و معیارها به صورت قضاوت های تصمیم گیرندگان ارائه می شود و قضاوت ها عموما نامعین می باشند. در این مقاله به منظور کمی سازی آنالیز ماتریس سوات در شرایط عدم قطعیت، از رویکرد تلفیقی تئوری خاکستری و روش دیماتل استفاده شده است که از جمله تکنیک های تصمیم گیری گروهی است و عناصر ماتریس سوات در حوزه فرصت ها و تهدیدها و نقاط قوت و ضعف رتبه بندی شده و از نظر علت و معلول بودن نیز شناسایی شده اند.

روش های بیمه گری رایج در صنعت بیمه ایران و بیمه نامه های ارائه شده از سوی شرکت های بیمه در ارتباط با ساختمان و روش ها و شیوه های مقاوم سازی و ایمن سازی ساختمان ها در کشور، به نظرمی رسد باتوجه به ریسک های شناسایی شده و موجود در سطح کشور از تناسب فنی و مناسبی برخوردار نیستند. لذا به کارگیری روش ها و ارائه محصولات بیمه ای متناسب که بتوان به کمک آنها توانمندی شرکت های بیمه در جبران خسارت های ناشی از سوانح طبیعی چون زلزله یا سایر خسارت های تهدیدکننده ساختمان را بالا برد، ضروری و انکارناپذیر است. یکی از مشکلاتی که دراین زمینه وجود دارد، عدم وجود مدل های تحلیلی است که شامل پارامترهای موثر در کیفیت عملکرد ساختمان ها با درنظرگرفتن شرایط بومی ایران است. استفاده از مدل هایی که در کشورهای دیگر استفاده شده اند، نیز وقتی منطقی است که بر اساس پارامترهای بومی اصلاح گردند. در این مقاله ضرورت ورود بیمه به برنامه های مقاوم سازی و انبوه سازی ساختمان ها و جایگاه بیمه ساختمان برای ریسک زلزله بیان شده و در ادامه با ارائه مدل تحلیلی و آنالیزهای سازه ای ساختمان، نرخ بیمه زلزله ساختمان در ایران محاسبه شده است.

هدف از انجام این مقاله شناسایی عواملی است که می تواند به کسب مزیت رقابتی در شرکت های بیمه کمک کند. علاوه بر شناسایی عوامل، به منظور مشخص شدن اینکه کدام عوامل اولویت بیشتری برای کسب توسط شرکت های بیمه دارند، به رتبه بندی آنها نیز پرداخته شده است. در این مقاله از مدل هیل و جونز - که روی عوامل داخلی متمرکز می شود- به عنوان چهارچوب اصلی استفاده شده است. این مدل دارای 4 بعد شامل کارایی، کیفیت، نوآوری و پاسخ گویی به مشتری است. به منظور شناسایی شاخص های هریک از ابعاد به مطالعه ادبیات تحقیق پرداخته شد که درنهایت با استفاده از نظر خبرگان صنعت، 13 شاخص به عنوان اثرگذارترین شاخص ها شناسایی شدند. در مرحله دوم با استفاده از نظر مدیران ارشد شرکت های بیمه، به رتبه بندی ابعاد و شاخص ها با استفاده از روش ANP پرداخته شده است. بر اساس نظر مدیران ارشد، پاسخ گویی به مشتری بالاترین اولویت، کیفیت، کارایی و نوآوری به ترتیب اولویت های بعدی را در کسب مزیت رقابتی دارند.

با وجود سرمایه گذاری بسیاری از شرکت های بیمه در فناوری اطلاعات از طریق ارتقای سطح آمادگی الکترونیکی، توانایی محدودی در توضیح این امر وجود دارد که چگونه و تا چه حدی آمادگی الکترونیکی بر موفقیت بیمه الکترونیکی تاثیر می گذارد. در این پژوهش یک چهارچوب مفهومی از آمادگی الکترونیکی و رابطه آنها با موفقیت بیمه الکترونیکی ارائه می شود. سپس وضعیت موجود 16 شرکت بیمه در ایران ارزیابی می شود. نتایج نشان می دهد که در وضعیت موجود، آمادگی سازمانی با ساختارهای موفقیت بیمه الکترونیکی رابطه مثبت و معناداری دارد و آمادگی شبکه بین سازمانی بر میزان بهره گیری از مزایای بیمه الکترونیکی و آمادگی محیط عمومی از طریق اثرگذاری بر سازمان و شبکه بین سازمانی بر موفقیت تاثیر می گذارند. درنهایت، پیشنهادهایی برای ارتقای سطح آمادگی بیمه الکترونیکی و حضور توانمند در این عرصه ارائه شده است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ابعاد سرمایه اجتماعی مدیران و کارشناسان ستادی دفتر مرکزی یک شرکت بیمه و سهم هر یک از آن ابعاد در پیش بینی گرایش به رفتار شهروندی آنان انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری آن کلیه مدیران و کارشناسان ستادی دفتر مرکزی یک شرکت بیمه در شهر تهران شامل 247 نفر است. حجم نمونه مورد مطالعه به روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران 93 نفر تعیین شده است. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه سرمایه اجتماعی فرجی و پرسش نامه استانداردشده رفتار شهروندی سازمانی پودساکف است. به منظور تجزیه وتحلیل آماری داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی چون «r» ضریب همبستگی پیرسون و «R» ضریب رگرسیون گام به گام استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داده است که رابطه مثبت و معناداری میان سرمایه اجتماعی و گرایش به رفتار شهروندی سازمانی در سطح P≤0.01 در شرکت بیمه مورد مطالعه وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از میان ابعاد سرمایه اجتماعی، بعد رابطه ای بهترین پیش بینی کننده گرایش به رفتار شهروندی سازمانی بوده است، دو بعد ساختاری و شناختی در مرتبه بعدی قرار داشته اند.