علوم پزشکی رازی
سال:1395 | دوره:23 | شماره:143 |تعداد مقالات:15

زمینه و هدف: الگوی خواب دانشجویان به دلیل استرس ناشی از تحصیل و حجم کار آموزشی با سایر همسالان غیر دانشجو متفاوت است. هدف این مطالعه تعیین شیوع کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر اساس یک مطالعه متاآنالیز می باشد تا بتواند به عنوان یک معیار نهایی راهنمای سیاستگذاران در این زمینه باشد.روش کار: در این مطالعه متا-آنالیز بانک های اطلاعاتی PubMed، Science Direct، Scopus، Google Scholar، همچنین بانک های اطلاعاتی داخلی بدون محدودیت زمانی تا 15 آبان 1393 مورد بازبینی قرار گرفت. از بین مطالعات انجام شده با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، تعداد 15 مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار Stata نسخه 11 انجام گرفت. از آزمون های Begg و Egger برای تعیین تورش انتشار و آزمون Q و شاخص I2 جهت بررسی عدم تجانس استفاده شد. جهت بررسی اثرات عوامل بالقوه موثر در ناهمگونی از متارگرسیون استفاده گردید.یافته ها: تعداد کل نمونه در 15 مطالعه بررسی شده 3260 نفر بود. آزمون های Begg و Egger با مقدار P-value به ترتیب برابر 0.88 و 0.15 نشان دهنده عدم وجود سوگرایی انتشار بود. آزمون کوکران و شاخص I2 نشان دهنده عدم تجانس بین نمونه های مورد مطالعه بود (Q=975.26، p<0.001 و I2=98.6). شیوع کلی کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان ایران بر مبنای مدل تصادفی 56.0 درصد با فاصله اطمینان 95% (43.2-68.7) به دست آمد.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای کیفیت خواب نامطلوب در دانشجویان و افزایش آن در سال های گذشته، تشخیص عوامل تاثیر گذار، اقدامات مداخله ای و پیشگیرانه و برگزاری جلسات آموزشی به منظور آموزش در خصوص اهمیت خواب و مهارت های مدیریت زمان در دانشجویان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف: سرطان گردن رحم دومین سرطان شایع زنان سراسر جهان است و یکی از راه های تشخیص زود هنگام آن انجام تست غربالگری پاپ اسمیر می باشد که میزان بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم را کاهش داده است. هدف از این مطالعه بررسی مقایسه ای کیفیت تهیه پاپ اسمیر با دو روش سایتوبراش- اسپچولا وسرویکس براش بود.روش کار: صد زن متاهل 21 تا 65 سال در این مطالعه کارآزمایی بالینی کورسازی شده شرکت کردند. هرفرد با یکی از ابزارهای سروکس براش یا ترکیب سایتوبراش- اسپچولا تحت پاپ اسمیر قرار گرفت و بار دوم، 30 روز بعد همان فرد با روش دیگر تحت نمونه برداری قرار گرفت. سپس نمونه لام آماده و توسط یک پاتولوژیست بررسی و نتایج بر اساس «سیستم بتسدا» (method BETHESDA) تفسیر شد.یافته ها: دو روش از نظر کفایت نمونه سلولی در تعداد سلول های سنگفرشی تفاوت معناداری نداشتند (p=0.93). همچنین این تفاوت از نظر وجود خون در نمونه (p=0.082) و گزارش آتروفی (p=1) معنادار نبود، اما تفاوت معنی داری بین میزان حضور سلول های اندوسرویکال وجود داشت. حضور سلول های اندوسرویکال در روش سایتوبراش- اسپچولا 93.9% و در روش سروکس براش 65.9% بود (p=0.021).نتیجه گیری: دو روش سرویکس براش و سایتوبراش-اسپچولا از نظر کفایت سلولی در تعداد سلول های سنگفرشی و وجود خون در نمونه و آتروفی باهم تفاوتی نداشتند، ولی میزان حضور سلول های اندوسرویکال در نمونه ها در روش سایتو براش- اسپچولا بیشتر بود، لذا استفاده از روش سایتو براش - اسپچولا پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک، التهاب گرانولوماتوز اولیه پستان بدون ارتباط با علل ثانویه زمینه ساز است. گرچه در کل دنیا بیماری نادری است اما بنظر می رسد در کشور ما، ایران شیوع بالاتری داشته باشد. مطالعه حاضر، فراوانی و علل زمینه ساز این بیماری را در یک مطالعه چند مرکزی بررسی کرده است.روش کار: در این مطالعه بررسی موارد case series))، 115 بیمار با تشخیص ماستیت گرانولوماتوز ازمهر ماه 1388 تا شهریور ماه 1393 بررسی گردید. نمونه های تمامی بیماران با روش های گرم، پریودیک اسید شیفت و اسید فاست رنگ آمیزی شد. همچنین حضور ژنوم مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با تکنیک PCR مورد بررسی قرار گرفت. تمامی بیماران پرسشنامه هایی حاوی اطلاعات اولیه و نیز سوالاتی در مورد علل زمینه ساز احتمالی، علائم اولیه بیماری و درمان انجام شده را تکمیل کردند.یافته ها:از مجموع 115 بیمار، 3 (2.6%) بیمار با تشخیص التهاب گرانولوماتوز ثانویه به دیابت و 112 (97.4%) بیمار با تشخیص التهاب گرانولوماتوز اولیه یا ایدیوپاتیک در این دوره 5 ساله مشاهده شد. تمامی بیماران مبتلا به التهاب گرانولوماتوز اولیه پستان متاهل و سابقه بارداری با میانه 2 کودک وجود داشت وهمه بجز یک بیمار سابقه شیردهی را ذکر می نمودند.در پروتکل های درمانی مختلف استفاده شده، تنها 11 (9.2%) بیمار عود علائم را تجربه کردند.نتیجه گیری:حضور 112 بیمار در دوره5 ساله در 3 بیمارستان تاییدی بر شیوع بالای ماستیت گرانولوماتوز ایدیوپاتیک در زنان ایرانی در سنین باروری است.با توجه به وجود سابقه باروری و شیردهی در تقریبا تمامی بیماران نقش اتیولوژیک این عوامل برجسته می گردد. علی رغم استفاده از رژیم های درمانی مختلف در مطالعه حاضر، میزان کلی عود در بیماران 9%بوده است.

زمینه و هدف: کاندیدوری شایع ترین عفونت قارچی کسب شده در بیمارستان می باشد. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی کاندیدوری در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه یک بیمارستان آموزشی می باشد.روش کار: در یک مطالعه توصیفی- مقطعی گذشته نگر، 500 بیمار بستری در 4 بخش مراقبت ویژه در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) وارد مطالعه شدند.یافته ها: سن متوسط بیماران 62±19.6 سال بوده و 69 نفر (13.8%) مبتلا به کاندیدوری بوده اند که 40 مرد (58%) و 29 زن (42%) بودند. عوامل خطر کسب کاندیدوری عبارت بودند از سن، طول مدت اقامت در بیمارستان و بخش مراقبت ویژه، استفاده طولانی از کاتتر ادراری و مصرف آنتی بیوتیک و کورتیکواسترویید. در این مطالعه ارتباط دیابت شیرین با کاندیدوری تایید نشد.نتیجه گیری: کاهش فراوانی کاندیدوری در بخش های مراقبت ویژه با کاهش طول اقامت در بخش مراقبت ویژه، کاتتر ادراری و اجتناب از تجویز آنتی بیوتیک و کورتیکواسترویید امکان پذیر است.

زمینه و هدف: بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید می تواند باعث عقب ماندگی دائمی ذهنی و اختلال رشد جسمانی شود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی فراوانی اختلال رشد قد، وزن و دور سر 5 سال ابتدای زندگی کودکان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید شهر یزد انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر به صورت کوهورت گذشته نگر (Retrospective Cohort) بر روی تمامی نوزادان متولد سال های 1385 تا 1387 که توسط طرح غربالگری به عنوان بیمار مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید تشخیص داده شده بودند، انجام شده است. نسبت اختلال رشد قد، وزن و دور سر طی 5 سال ابتدای زندگی کودکان مبتلا و کودکان سالم سازمان بهداشت جهانی به تفکیک سن و جنس مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. داده ها با آزمون نسبت تک نمونه ای و استفاده از نرم افزار آماری SpSS نسخه 19 در سطح معناداری a=0.05 آنالیز شدند.یافته ها: شایع ترین اختلال رشد نزد پسران بیمار اختلال رشد وزنی و در دختران مبتلا اختلال رشد قدی بود. نسبت اختلال رشد متغیرهای قد، وزن و دور سر در دختران و پسران بیمار از ابتدا تا انتهای پیگیری روند کاهشی داشته است. در پایان 5 سالگی هیچ گونه اختلاف معناداری بین نسبت اختلالات رشدی قد، وزن و دور سر کودکان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید و کودکان سالم سازمان بهداشت جهانی مشاهده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: طرح غربالگری به همراه مداخلات درمانی انجام شده بر روی کودکان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید منجر به کاهش روند اختلالات رشد جسمی و طبیعی شدن الگوی رشد کودکان بیمار شده است.

زمینه و هدف: شخصیت مجموعه ای از ویژگی های روان شناختی و رفتاری نسبتا پایدار فرداست که در بروز سرسختی روان شناختی موثر می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی و سرسختی روان شناختی کارکنان اتاق عمل انجام شد.روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی با روش همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کارکنان زن بخش اتاق عمل الکتیو 1 و جراحی پلاستیک (پرستاران اتاق عمل و تکنیسین های اتاق عمل و تکنیسین های بیهوشی) بیمارستان الزهرای اصفهان بود. تعداد 101 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و پرسش نامه های شخصیتی نئو و سرسختی روان شناختی کوباسا اجرا شد. برای آنالیز داده ها، از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده گردید.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که از بین ابعاد ویژگی های شخصیتی، فقط بعد وجدانی بودن با نمره کل سرسختی روان شناختی و مولفه های آن رابطه معنادار دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان می دهد که از میان ویژگی های شخصیتی و مولفه های آن تنها مولفه وجدانی بودن توانسته است سرسختی روان شناختی را پیش بینی کند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه ویژگی وجدانی بودن در پیش بینی سرسختی روان شناختی موثر است. به این معنا که هر چه میزان وجدانی بودن در افراد بالاتر رود، سرسختی روان شناختی آن ها نیز به مراتب افزایش می یابد.

خطر نسبی و نسبت شانس دو مقیاس از خطر هستند که در مطالعات اپیدمیولوژیک به طور وسیعی استفاده می شوند. طراحی مطالعات هم گروهی امکان محاسبه مستقیم خطر نسبی فراهم می آورد، اما وضعیت در مورد مطالعات مورد- شاهدی قدری پیچیده تر است. در این مطالعات این نسبت شانس است که یک برآورد معتبری از اندازه اثر را مهیا می کند. در صورتی که از نسبت شانس به عنوان برآورد خطر نسبی استفاده نشود، مشکل خاصی نیز به و جود نمی آید، اما مساله زمانی شروع می شود که از نسبت شانس به جای خطر نسبی استفاده شود، درحالی که معنی آن به عنوان نسبت دو شانس به دست فراموشی سپرده می شود. نویسندگان مقاله سعی دارند، برای آن دسته از خوانندگانی که با مفاهیم اولیه مطالعات اپیدمیولوژی آشنایی دارند به زبانی ساده رابطه موجود بین خطر نسبی و نسبت شانس را شرح دهند و زمان مناسب استفاده از هرکدام از آن ها را تشریح نمایند. در این مقاله ابتدا به مفاهیم احتمال و شانس اشاره شده و تعاریف موجود برای خطر نسبی و نسبت شانس و خصوصیات هرکدام از آن ها بیان شده است. در ادامه شکاف موجود بین RR و OR با توجه به فرمول های محاسباتی آن ها تشریح شده و یک روش ساده برای برآورد مقدار نسبت OR به RR بیان شده است.

زمینه و هدف: همراه بار شد سریع تکنولوژی و آموزش مبتنی بر اینترنت روش های یادگیری ترکیبی گسترش یافته و کلاس های سنتی به سوی محیط های یادگیری مجازی سوق داده شده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر دو روش آموزش سنتی و مجازی در یادگیری درس «آشنایی با وسایل و تجهیزات دندانپزشکی و نگهداری آن ها»، دانشجویان دوره دکترای عمومی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود.روش کار: در این مطالعه نیمه تجربی با انجام تخصیص تصادفی ورودی ها به دو گروه شاهد و مداخله، 41 نفر دانشجویان ورودی مهر سال 1390 و 41 نفر ورودی بهمن همان سال، به ترتیب به عنوان گروه شاهد (تدریس توسط استاد درس مربوطه) و مداخله (آموزش مجازی با CD) انتخاب شدند. پس از پایان ترم تحصیلی ارزیابی از میزان تاثیر دو روش مذکور بر دانش دانشجویان با استفاده از پرسش نامه آگاهی سنجی تهیه شده که سنجش روایی صوری و محتوایی پرسش نامه با روش های کیفی بر اساس نظرات اساتید و در روش کمی با استفاده از نسبت روایی محتوایی 1+ = CVR و شاخص روایی محتوایی 1+ = CVI به استناد جدول لاوشه و پایایی آزمون بر اساس ضریب آلفای کرونباخ انجام شد. میزان تاثیر دو روش مذکور بر عملکرد دانشجویان با استفاده از چک لیست آزمون عملکرد OSCE (Objective Structured Clinical Evaluation) که روایی صوری و محتوایی آن بر اساس کتب مرجع و نظرات اساتید مجرب و اعضای هیات علمی دانشگاه های ایران و شهید بهشتی و پایایی آزمون به روش تعیین همبستگی نمرات آزمون عملکردی با میانگین نمرات نظری و عملی بر اساس ضریب همبستگی پیرسون تایید شد. سپس ارزیابی آگاهی و عملکرد دانشجویان بر اساس پرسش نامه های تایید شده انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه روایی صوری و محتوایی پرسش نامه با روش کیفی بر اساس روش های استاندارد و در روش کمی به استناد جدول لاوشه، نسبت روایی محتوایی 1+ = CVR و شاخص روایی محتوایی 1+ = CVI بود و پایایی آزمون بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 98/0 محاسبه و تایید شد. روایی صوری و محتوایی چک لیست آزمون عملکرد OSCE (Objective Structured Clinical Evaluation) بر اساس کتب مرجع و نظرات اساتید مجرب و اعضای هیات علمی دانشگاه های ایران و شهید بهشتی و پایایی آزمون به روش تعیین همبستگی نمرات آزمون عملکردی با میانگین نمرات نظری و عملی بر اساس ضریب همبستگی پیرسون به ترتیب 0.117 (p=0.429) و 0.376 (p=0.008) بود. همچنین همبستگی هر مهارت با نمره کل آزمون سنجش عملکرد به منظور تعیین ساختار درونی 0.84 (p=0.001) و پایایی کل آزمون بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 0.94 بود. میانگین سنی جامعه مورد پژوهش، در گروه آموزش سنتی 21.63 سال (انحراف معیار برابر با 0.859) و در گروه آموزش مجازی 21.59 سال (انحراف معیار برابر است با 1.789). در گروه آموزش مجازی 19 نفر از دانشجویان (46.3%) شاغل و در گروه آموزش سنتی تنها 8 نفر از دانشجویان (19.5%) شاغل بودند. گرچه نمرات نهایی آگاهی سنجی در دانشجویان گروه سنتی بالاتر از گروه مجازی بود اما این اختلاف معنی دار نبود (p=0.177). میانگین گروه مجازی در نمرات سنجش عملکرد 8.05 با میانگین گروه سنتی 8.02 تفاوت معنی دار نشان نداد (p=0.907).نتیجه گیری: به استناد نتایج حاصل در این مطالعه، روش آموزشی مجازی مشابه آموزش سنتی اهداف برنامه آموزشی را که افزایش دانش و عملکرد در حیطه درس «آشنایی با وسایل و تجهیزات دندانپزشکی و نگهداری آن ها»بود، موفقیت لازم را کسب نمودند به نحوی که می تواند به عنوان روشی جایگزین در دانشکده های دندانپزشکی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: دیابت یکی از رایجترین بیماریهای مزمن است و بهعنوان یک مشکل عمده سلامت عمومی در جهان مطرح میباشد. این مطالعه با هدف بررسی اثر هسپریدین بر شاخص های قند و چربی، غلظت انسولین و مقاومت به انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شده است.روش کار: تعداد 45 بیمار مبتلابه دیابت نوع 2 در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی دوسو کور شرکت کردند. گروه مداخله (23 نفر) 500 میلی گرم مکمل هسپریدین و گروه کنترل (22 نفر) 500 میلی گرم دارونما روزانه به مدت 8 هفته مصرف نمودند. نمونه خون و پرسشنامه یاد آمد خوراک در ابتدا و انتهای مطالعه گرفته شد و سطوح قند خون ناشتا، انسولین، هموگلوبین A 1 c، تری گلیسرید، کلسترول تام، HDL-C، LDL-C و مقاومت به انسولین اندازه گیری و مقایسه شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها در نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های Paired t test و Independent t test صورت گرفت.یافته ها: مکمل یاری با هسپریدین در گروه مداخله باعث ایجاد کاهش معنی داری در غلظت قند خون ناشتا (p=0.04) و هموگلوبین A1c (p=0.02) در مقایسه با گروه کنترل گردید. همچنین در گروه دریافت کننده هسپریدین افزایش معنیداری در سطوح انسولین سرم (p=0.01) و کاهش قابل توجهی در غلظت کلسترول تام (p=0.04) بعد از مداخله مشاهده شد، درحالیکه تغییر چشمگیری در گروه دارونما در ابتدا و انتهای مطالعه وجود نداشت.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که مصرف هسپریدین میتواند منجر به کاهش سطوح قند خون ناشتا، هموگلوبین A1c و کلسترول تام و افزایش غلظت انسولین سرم در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شود.

زمینه و هدف: انواع ترشی و شور جزو محصولات سنتی تخمیری سبزیجات در ایران هستند. تاکنون تحقیقات زیادی در نقاط مختلف دنیا در مورد شناسایی تنوع باکتریایی های مسوول تخمیر در این گروه از مواد غذایی صورت گرفته است. نظر به انجام تحقیقات محدود در این زمینه در ایران، هدف از این مطالعه، جداسازی و شناسایی باکتری اسیدلاکتیک (LAB) (Lactic Acid Bacteria) پایدار در انواع ترشی و شور بود.روش کار: این پژوهش با آزمایش 70 نمونه ترشی و شور سنتی که از نقاط مختلف تهران تهیه شده بود انجام گرفت. باکتری ها با روش کشت بر روی محیط MRS و انجام تست کاتالاز و رنگ آمیزی گرم جداسازی شدند. سپس به منظور شناسایی بیوشیمیایی سویه ها، تست های تخمیر قند، تولید گاز از گلوکز، هیدرولیز آرژینین و رشد در دماهای مختلف 15، 30 و 45 درجه سانتی گراد انجام شد.یافته ها: از نمونه های مورد آزمایش در مجموع 114 ایزوله جداسازی شد. بعد از انجام تست های بیوشیمیایی، سویه های L.plantarum، L.brevis، L.pentosus، L.casei، L.paracasei، Leu.mesenteroides شناسایی گردید. LAB پایدار در اکثر نمونه ها، L.plantarum بود.نتیجه گیری: اهمیت باکتری های اسیدلاکتیک به عنوان بزرگ ترین گروه تشکیل دهنده پروبیوتیک ها و نیز استفاده از آن به عنوان یکی از هردل های (Hurdle) کاربردی در صنایع غذایی است. از سویی دیگر نظر به اینکه سبزیجات منبع غنی پره بیوتیک ها نیز می باشند، ترشی و شور می تواند بستر مناسبی برای تولید تنوع گسترده ای از محصولات فراسودمند پروبیوتیک غیر لبنی باشد. نتایج این پژوهش، بیانگر LAB پایدار جدا شده از انواع ترشی و شور سنتی تهیه شده در تهران می باشد که می تواند اطلاعات خامی را برای انتخاب گونه های پروبیوتیک برای مطالعات بعدی در جهت بهبود روند تولید صنعتی یا سنتی فراهم کند.