روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)
سال:1397 | دوره:14 | شماره:56 |تعداد مقالات:13

هدف این پژوهش تعیین تغییرات بازنمایی و دلبستگی مادرانه به عنوان عناصر مهم نظام مراقبت کنندگی در طول تحول است. 60 زوج مادر و کودک در فاصله سنی 18 تا 60 ماهگی به وسیله پرسشنامه دلبستگی بزرگسال (هازن و شیور، 1987)، مصاحبه مدل درون کاری کودک (زینه، بنویت، بارتون، هیرشبرگ و ریگان، 1994)، ابزار درجه بندی رفتار مادرانه (پدرسون، موران و بنتو، 1999) و ابزار سنجش دلبستگی کودک (واترز و دینز، 1985) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش به وسیلة آزمون آماری خی دو مورد تحلیل قرار گرفتند و تحلیل آماری نشان داد تفاوت چشمگیری میان ارزش مشاهده شده و مورد انتظار، در متغیرهای پژوهش در سنین متفاوت وجود دارد. نتایج حاکی از این بود که مادران کودکان 40-36 ماهه در مقایسه با مادران کودکان کوچک تر و بزرگ تر به احتمال بیشتری بازنمایی نامتعادل و حساسیت پایین نشان دادند. این امر می تواند درنتیجة بروز رفتارهای استقلال طلبانه و منفی گرایانه بیشتر در این دورة سنی و دشواری هماهنگ کردن خود با نیازهای جدید کودک از سوی مادر باشد. درنتیجه، مراقب ممکن است قادر به حفظ نقش خود به عنوان یک پایگاه ایمن، حساس و همگام با سرعت تغییر در کودک نباشد. این یافته تلویحاتی در مورد تأثیر و نقش رابطه مادر کودک طی این دوره تحول بر ایمنی دلبستگی کودک و لزوم مداخلات آموزشی متناسب با سن به مادران دارد.

به منظور ساخت و استانداردسازی مقیاس سازشنایافتگی تحصیلی در دانشآموزان مقطع متوسطه یکم شهر تهران، 405 نفر ( 261 دختر، 144 پسر) به شیوةنمونهبرداری خوشهای انتخاب شدند و به مقیاس سازشنایافتگی تحصیلی پاسخ دادند. با حذف 23 مادّه، به دلیل همبستگی منفی و ضعیف با کل مقیاس و 240 برآورد شد. نتایج تحلیل عاملی به / 0، ضریب اعتبار مقیاس 88 مادهّای از طریق فرمول کلی آلفای کرونباخ 979 / مادّه، به دلیل داشتن بار عاملی کمتر از 3استخراج شش عامل: 1) بیتفاوتی تحصیلی و کمبود توجه، 2) رفتار نامناسب با معلم و همکلاسیها، 3) رفتار مخرب و بینظمی، 4) قلدری و رفتار ضداجتماعی، 57 درصد از واریانس کل مقیاس را تبیین کردند. روایی ملاکی همزمان مقیاس / 5) فریب و نقض قوانین، و 6) گوشهگیری و قربانی قلدری بودن منجر شد، که 80از طریق همبستگی با پرسشنامه ی سازشیافتگی دانشآموزان (سینها و سینگ، 0/405 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل شش (1993عاملی با بیش از هفت شاخص برازندگی مورد تأیید است. همه مؤلفههای ششگانه مقیاس ضریب اعتبار بالایی داشتند.

هدف این پژوهش کشف مؤلفهها و راهبردهای گذر از بحران میانسالی بود. در راستای این هدف، اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش از طریق رویآورد کیفی وروش نظریه ی مبنایی با استفاده از نمونهبرداری نظری و در هر مرحله با توجه به تحلیل دادههای پیشین از بین 20 نفر از زنان و مردان میانسالی که تمایل به انجاممصاحبه داشتند، جمعآوری شد. نتایج این پژوهش بر اساس کدگذاری شامل هسته ی مرکزی شکلگیری فرایند بحران میانسالی بود که دربرگیرندة ارزیابی فرایندزندگی و مقایسه با استانداردهای شخصی و اجتماعی است. پیامدهای بحران میانسالی در سه بخش رفتاری، شناختی و عاطفی بررسی شد. مؤلفه های گذر ازبحران میانسالی در قالب سه راهبرد سازههای شخصی کارآمد و نوع نگاه انسان پیرامون قابلیتهای فردی، دستاوردهای زندگی و دورة میانسالی بحث شد ودرنهایت، عوامل زمینهساز در شکلگیری سازه های شخصی کارآمد و نوع نگاه انسان در فرایند گذر از بحران میانسالی در دو بخش راهبردهای مقابله ی دینی وشخصیت انتخابگر و عملگرا توضیح داده شد. نتایج حاصل از این پژوهش با توجه به مشکلات و مسائل افراد میانسال در این دورة سنی، لزوم توجه درمانگرانو مشاوران را به اهمیت این فرایند برجسته میسازد.

این پژوهش با هدف مقایسه کنشهای اجرایی در ابعاد انعطافپذیری شناختی و حافظهکاری در دانش آموزان پایه اول ابتدایی با و بدون تجربه پیشدبستانی اجرا95-شد. پژوهش از نوع علّی مقایسهای بود. جامعه ی آماری را تمام دانشآموزان عادی پایه اول دبستان در مدارس دولتی شهر تهران که در سال تحصیلی 96مشغول به تحصیل بودند تشکیل دادند که از میان آنها 90 دانشآموز با تجربه و 90 دانشآموز بدون تجربه ی پیشدبستانی به روش نمونهبرداری خوشهایچندمرحلهای انتخاب و آزمون شدند. انعطافپذیری شناختی بهوسیله ی آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسین (گرانت و برگ، 1948 ) و حافظه ی کاری بهوسیله یخردهآزمون مقیاس فراخنای ارقام وکسلر سنجیده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس دوراهه نشان داد بین کنشهای اجرایی در ابعاد انعطافپذیری شناختی و حافظه یکاری در کودکان پایه اول دبستان با و بدون تجربه ی پیشدبستانی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین در رابطه با نقش جنس تفاوت معناداری در کنشهای اجراییبین دو گروه دختران و پسران پایه ی اول دبستان با و بدون تجربه ی پیشدبستانی مشاهده نشد. میانگین نمرهها نشان داد دانشآموزان با تجربه ی پیشدبستانی درمؤلفههای انعطافپذیری شناختی و حافظه ی کاری بهتر از دانشآموزان بدون تجربه ی پیشدبستانی عمل میکنند. بنابراین با توجه به نتایج بهدستآمده آموزشهایپیشدبستانی بر تقویت کنشهای اجرایی کودکان موثر بوده است.

این پژوهش با هدف تعیین برنامه ی اثربخشی والدگری ذهنآگاهانه بر کاهش تنیدگی والدگری و افزایش خودکارآمدی والدینی در مادران نوجوانان پرتعارض انجام483 دانشآموز دختر از سه دبیرستان دورة اول متوسطه داوطلب مورد سنجش، ( شد. با استفاده از پرسشنامه ی تعارض رفتار فرم نوجوان (رابین و فاستر، 1989قرار گرفتند و 157 نوجوان که نمرة تعارض آنها در رابطه با مادر یک انحراف استاندارد بالای میانگین ( 50 به بالا) بود، مشخص شدند. پس از اعمال استانداردهایورود و خروج، 32 مادر به عنوان نمونه ی پژوهش انتخاب و به شیوة تصادفی در دو گروه 16 نفری جایگزین شدند. شرکتکنندگان گروه آزمایش، مداخله ی والدگریذهنآگاهانه را بر اساس بسته بوگلس و رستیفو ( 2014 ) دریافت کردند. آزمودنیها در سه مرحله توسط پرسشنامه ی تنیدگی والدگری (آبیدین، 1995 ) و خودکارآمدیوالدینی (دومکا، 1996 ) ارزیابی شدند. نتایج تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر نشان داد که در گروه آزمایش، تنیدگی والدگری به شکل معناداری کاهش وخودکارآمدی والدینی افزایش یافته است. نتایج پژوهش حاکی از این است که رویآورد والدگری ذهنآگاهانه بر متغیرهای مرتبط با والدگری مادران تأثیرگذاراست.

هدف این پژوهش تدوین مدلی ساختاری جهت تعیین رابطه ی مؤلفههای دینداری، صبر و امید بود. روش پژوهش حاضر همبستگی بود. شرکتکنندگان شامل 527دانشجوی دانشگاه شیراز بودند که با روش نمونهبرداری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و پرسشنامه ی دینداری (گلاک و استارک، 1965 )، مقیاس صبر(خرمائی، فرمانی و سلطانی، 1393 ) و پرسشنامه ی امید (اشنایدر، 1996 ) را تکمیل کردند. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی با دادههای پژوهش برازش مناسب داردو اثر مستقیم دینداری بر صبر و صبر بر امید تأیید شد. همچنین اثر واسطهای صبر بین دینداری و امید مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس یافتههای پژوهش حاضربهتر است بر باورها و اعتقادات مذهبی (مانند معرفت الهی) و عاطفه ی دینی (مانند دلبستگی به خدا) بیش از مناسک و پیامدهای دینی کار شود. به عبارت دیگر، ابعاد مختلف دین، اگر با صبوری همراه شوند باعث ارتقا سطح امیدواری افراد شده، برای ایجاد زندگی پرامید و هدفمند جوانان مؤثرتر از حالتی است که آموزشدینداری بهتنهایی انجام شود. نتیجه ی این فرایندها تولید نظریه و مدلهایی خواهد بود که در کاربستهای تربیتی، آموزشی، مشاورهای و درمانی سودمند و مؤثرباشد.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه ی بهزیستی روانشناختی با دینداری، خودشفقتورزی و اضطراب مرگ در سالمندان انجام شد. به این منظور از مردان سالمند درمرکز نگهداری نیمهوقت سالمندان مهرگان شهرکرمانشاه، 300 نفر به عنوان نمونه به روش غیرتصادفی داوطلبانه انتخاب شدند و به مقیاس بهزیستی روانشناختی(ریف، 1989 )، فرم کوتاهمقیاس خودشفقتورزی (ریس، پومیر، نف و ون گوچت، 2011 )، مقیاس بازخورد مسلمانان به دین (وایلد و جوزف، 1997 ) و مقیاساضطراب مرگ (تمپلر، 1970 ) پاسخ دادند. برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گامبهگام استفاده شد. نتایج نشان داد که بهزیستیروانشناختی با خودشفقتورزی و دینداری رابطه ی مثبت و با اضطراب مرگ رابطه ی منفی دارد. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد که بهترتیب اهمیتبیشهمانندسازی، کمک شخصی، ذهنآگاهی، انزوا، اضطراب مرگ، خودقضاوتی و مناسک اسلامی قادر به پیشبینی 59 درصد از تغییرات بهزیستی روانشناختیاست؛ بنابراین با تقویت خودشفقتورزی و دینداری در کنار توجه به راهکارهای کاهش اضطراب مرگ میتوان بهزیستی روانشناختی در سالمندان را افزایشداد.

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش تعدیلکنندة سبکهای مقابلهای در رابطه ی بین سبکهای دلبستگی با وسواس مرگ در سالمندان بود. جامعه ی آماری در اینپژوهش شامل سالمندان ساکن شهرستان نورآباد ممسنی بود. تعداد گروه نمونه ی پژوهش حاضر 326 نفر ( 185 مرد، 141 زن) بودند که به روش در دسترس انتخابشدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ی سبک دلبستگی بزرگسالان (هازن و شیور، 1987 )، پرسشنامه ی سبکهای مقابلهای (پارک، 2007 ) و مقیاس وسواسمرگ (عبدالخالق، 1998 ) بود. دادههای بهدستآمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که سبکدلبستگی ایمن و سبک مقابلهای کارآمد با وسواس مرگ رابطه ی منفی معنادار و سبکهای دلبستگی ناایمن و سبک مقابلهای ناکارآمد با وسواس مرگ رابطه ی مثبتمعناداری داشت و سبک مقابلهای کارآمد پیشبینیکنندة کاهش وسواس مرگ بود. همچنین، نتایج نشان داد که سبک مقابلهای کارآمد در رابطه ی بین سبکهایدلبستگی با وسواس مرگ نقش تعدیلکننده دارد. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت افزایش مقابله کارآمد، موجب ضعیفتر شدن رابطه ی سبکهای دلبستگی ناایمنبا وسواس مرگ میشود.