علوم محیطی
سال:1385 | دوره:4 | شماره:13 |تعداد مقالات:8

در این پژوهش به منظور تدوین سطوح مجاز صدای عبوری، صدای اگزوز و بوق خوروها طی فرایندی چند مرحله ای، در ابتدا وضعیت موجود واقعی خودروها با انجام آزمون هایی بر روی 100 خودرو از انواع متفاوت به دست آمده که نتایج آن نیز از نظر آماری با استفاده نرم افزار STAGRAPHICS PLUS Version 2.1 مورد تحلیل قرار گرفته است. در مرحله بعد استاندارد ها و ضوابط سایر کشورها در این زمینه از جمله استاندارد اتحادیه اروپا 70/157/EEC, 70/388/EEC مورد بررسی قرار گرفته که این استاندارد مبنای این پژوهش بوده است. بر اساس نتایج تحلیل شده آزمون ها و نیز استانداردی که مورد اشاره قرار گرفت، استاندارد پیشنهادی به شرح زیر تدوین شد: dB(A) 77 برای صدای عبوری خودروهای کلاس 80 dB(A), M1 برای خودروهای کلاس 86 dB(A), N1 برای صدای اگزوز و حداقل 87 dB(A) و حداکثر 112dB(A) برای بوق خودرو که طبیعتا دستیابی به آن نیازمند برنامه ریزی های زمان بندی شده و دقیق است.

هدف از اجرای تحقیق حاضر تدوین استراتژی های مناسب برای مدیریت مشارکتی منابع طبیعی در زیر حوزه آبخیز روازور به عنوان بخشی از حوزه آبخیز کرخه بود. در این رابطه از تحلیل میدان نیرو به عنوان چارچوب نظری استفاده شد و برای جمع آوری اطلاعات در چارچوب روش شناسی مساله یابی مشارکتی منابع طبیعی از تکینک های پیمایش، نقشه کشی، حل مشکل، و رتبه بندی، طوفان اندیشه و بحث گروهی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از نظر مردم محلی مهم ترین مشکلات سیل، قطع درختان، چرای بی رویه، خشکسالی، و تبدیل مراتع به زمین های کشاورزی می باشند که برای مقابله با آنها تقویت تعاونی آبخیزداری، ایجاد شوراهای حل اختلاف برای مقابله با تخریب کنندگان منابع طبیعی در جامعه محلی اثربخش ترین اقدامات در چارچوب رهیافت مدیریت تلفیقی منابع طبیعی هستند.

در یک آزمایش یک ساله، میزان عملکرد غده سیر و تراکم های علف های هرز در سیستم های کوددهی ارگانیک و شیمیایی با هم مقایسه شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای کودی شامل کود سبز ناشی از شبدر برسیم (Trifolium alexanderinum)، ماشک گل خوشه ای (Vicia sativa) و لوبیا (Phaseolus vulgaris) و سه تیمار کود شیمیایی 0، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص بر هکتار از منبع اوره بود. بیشترین عملکرد غده در تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن بر هکتار به دست آمد. با وجود کمتربودن جذب نیتروژن در تیمار شبدر نسبت به تیمار کودشیمیایی 80kg N ha-1، ولی عملکرد اقتصادی سیر در هر دو تیمار اختلاف معنی داری با هم نداشت. علت این پدیده را می توان ناشی از افزیش تعداد ریشه سیر به علت بهبود تعداد منافذ بیولوژیک و همچنین ناشی از کاهش بیوماس علف های هرز دانست. در تیمار شبدر برسیم، ماشک و لوبیا عملکرد غده سیر به ترتیب 8660، 7500 و 6870 کیلوگرم بر هکتار بود. مقدار کل نیتروژن تجمع یافته در بیوماس سه گیاه پوششی شبدر برسیم، ماشک و لوبیا به ترتیب 67.8، 40.5 و 36 کیلوگرم بر هکتار بود. شبدر برسیم به علت تولید بقایای بیشتر، باعث کاهش 43، 39 و 31 درصد در بیوماس علف های هرز به ترتیب نسبت به تیمارهای 120، 80 و صفر کیلوگرم نیتروژن بر هکتار شد. ماشک و لوبیا به علت تولید بقایای کمتر، تاثیر کمتری نسبت به شبدر بر روی رشد علف های هرز داشتند.

در جنوب ایران نفت خام یکی از آلوده کننده های مهم خاک به شمار می آید. آلوده شدن خاک به نفت خام به هنگام استخراج، انتقال و پالایش آن رخ می دهد. آلودگی می تواند سبب آسیب به محیط و جمعیت گیاهی و جانوری خاک شود. استفاده از گیاهان و ریز موجودات (میکروارگانیزم ها) می تواند به عنوان روش های مناسبی جهت کاهش آلودگی نفتی باشد. در این مطالعه تاثیر مخلوط گیاه یونجه که جزو بقولات (لگوم ها) می باشد و فسکیو که از علف های چمنی (گراس ها) است بر خاک آلوده به غلظت های مختلف نفت خام (1، 3، 5، 7 و 10 درصد) برای مدت 120 روز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، در غلظت بالای نفت تا 5 درصد، تعداد کل باکتری ها نسبت به شاهد و غلظت های پایین نفت افزایش یافت ولی بین غلظت های 5، 7 و 10 درصد از این اختلاف معنی داری دیده نشد. شمارش تعداد باکترهای نفت خوار خاک نیز نشان داد که بیشترین تعداد باکتری های نفت خوار در خاک با آلودگی 10 درصد دیده شد. مقایسه کاهش نفت خام در نمونه های خاک دارای گیاه و غلظت متناظر آنها در نمونه های فاقد گیاه نشان داد که در نمونه های دارای گیاه، کاهش نفت خام بیشتر بود. بررسی مقدار کاهش نفت خام در خاک دارای گیاه نشان داد که بیشترین مقدار کاهش درنمونه 1 درصد نفت خام بود که کاهش در حدود 36.7 درصد بود، در حالی که کمترین مقدار کاهش نفت، در نمونه 10 درصد به میزان 5.6 درصد بود. مقدار زیست توده (بیوماس) خشک در نمونه شاهد در حدود 9.6 گرم محاسبه شد که بیش از نمونه های دیگر بود. کمترین زیست توده در غلظت 10 درصد به مقدار 0.24 گرم دیده شد. با وجودی که گیاه پالایی یک روش مناسب برای کاهش نفت خام خاک است ولی بررسی های انجام شده نشان داد که در غلظت های بالاتر از 5 درصد در خاک، عملا روش گیاه پالایی فاقد بازدهی مناسب است.

فلور قارچ های راسته های زنگ ها (Uredinales) سیاهک ها (Ustilaginales) و سفیدک های پودری (Erysiphales) در منطقه حفاظت شده جاجرود در شرق استان تهران که در بردارنده دو پارک ملی سرخه حصار و خجیر می باشد بررسی گردید. بر این اساس 26 گونه از راسته زنگ ها متعلق به جنس های Puccinia, Phragmidium, Melampsora و  Uromyces، 14 گونه از راسته سفیدک های پودری متعلق به جنس های Leveillula, Erysiphe, Golovinomyces, Blumeria و Podosphaera و 3 گونه از راسته سیاهک ها متعلق به جنس های Anthracoidaea و Ustilago شناسایی گردیدند. در بین نمونه های بررسی شده گونه Golovinomyces riedlianus به عنوان گونه جدید برای فلور قارچ های ایران معرفی می شود. مشخصات اوردینیوسپورها در گونه Puccinia melanogrpha و مراحل اسپرموگونیوم و اسیوم گونه Phragmidium iranicum برای اولین بار تشریح می شوند. میزبان های جدید متعددی برای زنگ ها، سیاهک ها و سفیدک های گزارش شده معرفی می گردند.

مگس های گل (Dip: Syrphidae) یکی از مهم ترین دشمنان طبیعی شته ها می باشند. لارو اغلب آنها شکارگر بوده و نقش مهمی در تعادل بیولوژیکی و کنترل طبیعی آنها ایفا می کنند. در بررسی به عمل آمده طی سال های 85-84 روی فون مگس های گل این منطقه، 23 گونه متعلق به 14 جنس از دو زیر خانواده با استفاده از تور حشره گیری جمع آوری و شناسایی گردیدند. تنوع زیستی گونه های این خانواده طی 25 هفته براساس شاخص های مارگالف (Dmg) و شانون - وینر (H′) مورد مطالعه قرار گرفت. حداکثر تنوع و فراوانی مگس های گل در منطقه دامغان، در هفته چهارم خرداد (H′=0.933, Dmg=28.861) مشاهده گردید. اکثر گونه های مورد مطالعه شکارگر بودند. همه گونه های شناسایی شده برای اولین بار از استان سمنان گزارش می شوند.

در این مطالعه تاثیرات آلودگی خاک در غلظت 45 g.kg-1 گازوییل بر میزان جوانه زنی، وزن تر، خشک و رشد طولی اندام های هوایی و ریشه گونه های شبدر (Trifolium repens L.)، ذرت (Zea mays L.)، جو (Hordeum vulgaris L.)، گندم (Triticum lontherium L.)، یونجه (Medicago sativa L.)، گلرنگ Carthamus tintorius L.)) مورد بررسی قرار گرفت. جوانه زنی در بین تمام گونه های مورد بررسی دارای یک فار تاخیر بود، با وجود این میزان جوانه زنی پس از 4 هفته فقط در گونه های T. lontherium, M. sativa کاهش معنی داری را نشان داد. در وزن تر و رشد طولی، اندام های هوایی و ریشه تمام گیاهان کاهش مشاهده شد، ولی افزایش وزن خشک در سه گیاه ذرت، گلرنگ و یونجه بر خلاف سایر گیاهان مشاهده شد. همچنین دو گونه ذرت و گلرنگ و یونجه بر خلاف سایر گیاهان مشاهده شد. همچنین دو گونه ذرت و گلرنگ در غلظت های 9، 13.5 و 22.5 درصد (225, 135, 90 g.kg-1 soil) مورد بررسی قرار گرفتند، که در هر دو گونه با وجود جوانه زنی به میزان نسبتا زیاد در غلظت 13.5 درصد در غلظت 22.5 درصد جوانه زنی مشاهده نشد. کاهش رشد طولی ساقه و ریشه و نیز وزن تر ساقه و ریشه در هر دو گونه در غلظت های 9 و 13.5 درصد مشاهده شد. در این غلظت ها افزایش وزن خشک در ریشه گلرنگ و هر دو بخش ساقه و ریشه ذرت مشاهده شد.