اقتصاد و تجارت نوین
سال:1389 | دوره:6 | شماره:21-22 |تعداد مقالات:10

اکثر صاحب نظران معتقدند که میزانی از خلاقیت و نوآوری به طور بالقوه در همه افراد وجود دارد، اما به فعلیت رساندن این توانایی مستلزم برنامه ریزی صحیح از طرف مدیران است. مبحث کارآفرینی در حوزه آموزش عالی یکی از مباحث بسیار مهم در مدیریت دانشگاهی است، در دانشگاه کارآفرین، جو کارآفرینی سازمانی و رفتار کارآفرینانه مدیران دانشگاه شرط لازم برای موفقیت دانشگاه در به فعلیت رساندن این قابلیت ها محسوب می شود. در این راستا از دانشگاه تهران که نماد آموزش عالی در ایران و الگو برای دیگر سازمان ها است انتظار می رود که در این حوزه نیز پیشگامی خود را حفظ نماید. لذا این پژوهش تاثیر جو کارآفرینی سازمانی بر رفتارهای کارآفرینانه مدیران میانی دانشگاه تهران را مورد ارزیابی قرار می دهد تا از این رهگذر نحوه استقرار جو کارآفرینی سازمانی برای سازمان هایی که قصد ورود به رهیافت کارآفرینی را دارند، الگوسازی شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین ابعاد جو کارآفرینی سازمانی و رفتار کارآفرینانه مدیران میانی دانشگاه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

با وجود اینکه امروزه نقش شرکت های نوپا در اقتصاد کشورها و مناطق از ابعاد مختلف اشتغال آفرینی، نوآوری و رقابت مندی آشکار شده است؛ اما نرخ شکست این گونه شرکت ها در سالهای اولیه حیات بالاست. پژوهش های موجود بیشتر به نقش عوامل خارجی در شکست اینگونه شرکت ها توجه ویژه ای نشان می دهند و به همان اندازه به عوامل داخلی کمتر توجه نموده اند. هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل داخلی موثر بر عملکرد شرکت های نوپا است. به این منظور چهار متغیر منابع مالی، ظرفیت جذب در سطح فردی، ظرفیت جذب در سطح سازمانی و قابلیت های بازاریابی به عنوان متغیرهای مستقل و متغیر عملکرد با سه بعد عملکرد مالی، عملکرد بازار و عملکرد مشتری به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته اند. در این پژوهش نقش متغیرهای مذکور بر عملکرد 308 شرکت نوپایی که در سالهای 1386 و 1387 در شهر تهران ایجاد شده و به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه آزمون گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد متغیرهای چهارگانه فوق، عملکرد شرکت های نوپا را پیشبینی کرده و نشان می دهند که از بین عوامل داخلی، ظرفیت جذب در سطح فردی با ابعاد سرمایه انسانی و شبکه اجتماعی کارآفرینان و کارکنان بیشترین تاثیرگذاری را بر عملکرد شرکت های نوپا دارد.

بهبود رشد اقتصادی و بررسی عوامل موثر بر رشد اقتصادی یکی از دغدغه های اصلی اقتصاددانان در هر برهه زمانی، به ویژه در دهه های اخیر بوده است. امروزه بهبود روابط بین انسان ها و کاهش احتمال بروز اختلافات در روابط انسانی مورد توجه اقتصاددانان نهادگرا قرار گرفته است. نهادها با ایجاد یک ساختار باثبات در روابط انسانها منجر به کاهش نااطمینانی بازار، کاهش هزینه های مبادلات و معاملات تجاری و افزایش رقابت در بازار می شوند. تحقیق حاضر در قالب مدل های رشد درونزا و با تاکید بر نقش عوامل نهادی بر رشد صورت می گیرد. بر اساس نتایج تخمین طی دوره زمانی 2009-1995 برای کشورهای عضو گروه D8 می توان بیان داشت که این کشورها از سازوکار درونزای فعالیت های تحقیق و توسعه داخلی برخوردار نیستند. سرریز تحقیق و توسعه خارجی تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه دارد. اثرات متقابل عوامل نهادی نظیر بهبود محیط کسب و کار، بهبود کیفیت آموزش و رعایت حق ثبت اختراع با سرریز تحقیق و توسعه خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای عضو گروه D8 تاثیر مثبت و معناداری دارد.

مطالعه حاضر با درک نقش و اهمیت کسب و کارهای دانش بنیان در اقتصاد رقابتی امروز و با توجه به کمبود مطالعات پیشین در بازاریابی در این قبیل بنگاه ها به مفهوم پردازی فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهرستان اراک می پردازد. بدین منظور از رویکرد کیفی و به طور مشخص راهبرد مطالعه موردی مرکب و طرح سوالهای باز با ده نفر از کارآفرینان و مالکان کسب و کارهای دانش بنیان، در قالب مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته به شیوه نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که فرایند مدیریت بازاریابی در کسب و کارهای مورد بررسی طی هفت مرحله متوالی صورت می گیرد که متشکل از مرحله اول؛ شناسایی و درک نیازهای مشتریان، مرحله دوم؛ توسعه محصولات، خدمات و فرایندها جهت برآوردن نیازهای مشتریان، مرحله سوم؛ قیمت گذاری نفوذی محصولات و خدمات به شیوه ای موثر، مرحله چهارم؛ شناسایی رقبا، مرحله پنجم؛ مکان یابی و ایجاد زمینه ای جهت دسترسی آسان و موثر مشتریان به محصولات و خدمات، مرحله ششم؛ حصول اطمینان از رضایت مشتریان در حین و بعد از فرایند مبادله و مرحله هفتم؛ برقراری ارتباطات بلندمدت با مشتریان است.

امروزه در جهت رشد و ایجاد مزیت رقابتی سازمان ها به فعالیت های کارآفرینانه به طور فزاینده ای توجه شده است و یکی از دغدغه های مدیران، سرمایه گذاری و استفاده کارآمد از سامانه های اطلاعاتی است. در این پژوهش سعی شده است دو سازه کارآمدی سامانه های اطلاعاتی و کارآفرینی درون سازمانی را با استفاده از پرسشنامه و با به کارگیری روش های آمار توصیفی و استنباطی در دانشگاه تهران مورد بررسی قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد میزان کیفیت سامانه، کیفیت اطلاعات، خدمات، کاربرد و رضایت کاربران و کارآمدی سامانه الکترونیکی فرایندهای اداری رو به بهبود قرار دارد و رابطه معناداری بین این عوامل و کارآفرینی درون سازمانی در دانشگاه وجود دارد. همچنین از ابعاد کارآفرینی درون سازمانی دانشگاه تهران، عوامل «ریسک پذیری» و «نوآوری» از عامل پیشگامی ضعیف تر است.

این پژوهش اثربخشی تبلیغ الکترونیکی از جمله تبلیغات از طریق پیام کوتاه، تبلیغات بر روی وب و تبلیغات با پست الکترونیکی را در صنعت پوشاک مورد ارزیابی قرار می دهد. مدل مفهومی این پژوهش دربرگیرنده سه مرحله شناختی، احساسی و رفتاری و شش گام آگاهی، دانش، تمایل، ترجیح، مجاب شدن و خرید است که با استفاده از ابزار پرسشنامه با پایایی 0.906 در یک پژوهش توصیفی پیمایشی در بین نمونه آماری 90 نفری از دانشجویان دانشگاه تهران پردیس قم مورد بررسی قرار گرفته است. برای آزمون فرضیه های تحقیق، با توجه به غیرنرمال بودن توزیع داده ها از آزمون دوجمله ای و برای رتبه بندی انواع تبلیغات بر اساس گام های مدل از آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که هیچ یک از انواع تبلیغات الکترونیکی مذکور در صنعت پوشاک اثربخشی لازم را نداشته و جز گام آگاهی سایر گام های مدل مفهومی را طی نمی کنند. نتایج برگرفته از آزمون فریدمن، رتبه بندی تبلیغات الکترونیکی در گام آگاهی را به ترتیب تبلیغات با پست الکترونیکی، تبلیغات از طریق پیام کوتاه و تبلیغات بر روی وب گاه بیان می کند.

هدف مطالعه حاضر بررسی اثر جهانی شدن اقتصاد بر اندازه دولت است. در این راستا، از درجه باز بودن تجاری و جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ترتیب به عنوان شاخص های جهانی شدن تجارت و جهانی شدن مالی استفاده می شود. همچنین از میان سایر متغیرهای کنترلی موثر بر اندازه دولت؛ رشد اقتصادی، صنعتی شدن و رشد شهرنشینی در نظر گرفته می شود. بدین منظور از داده های ایران طی دوره زمانی 1386-1352 و با به کارگیری روش آزمون کرانه ها و خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده می شود. نتایج حاکی از آن است که جهانی شدن تجاری بر اندازه دولت تاثیر مثبت دارد. به عبارت دیگر، با گسترش جهانی شدن تجاری، بر حجم فعالیت های اقتصادی دولت افزوده می شود. از طرف دیگر نتایج تخمین ها حاکی از آن است که جهانی شدن مالی از نظر آماری تاثیر معنادار بر اندازه دولت ندارد.

هدف این مقاله، بررسی تاثیر اطلاعات و طرح وب گاه بر ابعاد سه گانه اعتماد الکترونیکی (توانایی، صداقت و قابلیت پیش بینی) است. بدین منظور تحقیق پیمایشی در یک نمونه 100 نفری متشکل از مدیران و کارکنان بخش بازاریابی و فروش خارجی شرکت های بازرگانی زعفران در استان خراسان و با استفاده از ابزار پرسشنامه مورد آزمون قرار می گیرد. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد اطلاعات وب گاه بر هر سه بعد اعتماد الکترونیکی یعنی توانایی، صداقت و قابلیت پیش بینی تاثیر دارد اما طرح وب گاه تنها بر دو بعد توانایی و قابلیت پیش بینی موثر است.

در عصر حاضر ایجاد و تجاری سازی دارایی های فکری به اهداف نهادی بسیاری از سیستم های دانشگاهی تبدیل شده است. در واقع دانشگاه ها به طور مشترک در حال رسیدن به نوعی شکل کارآفرینانه ای هستند. تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی می تواند با ایجاد شغل، ثروت و درآمدزایی نقش مثبتی در خودکفایی کشور داشته باشد. هدف مقاله حاضر ارزیابی کارایی و رتبه بندی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور در زمینه تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی و وضعیت استفاده بهینه از منابع در دسترس برای تجاری نمودن یافته های تحقیقاتی در دانشگاه های کشور با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها است. نتایج نشان می دهد دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، صنعتی شیراز، علوم پایه زنجان و هنر اصفهان در سالهای 1386-1382، در تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی وضعیت کارایی داشته اند و می توانند به عنوان الگو توسط دانشگاه هایی که کارایی بالایی ندارند، مورد استفاده قرار گیرند.

یک بنگاه صادراتی پس از بازاریابی، تولید و آماده سازی محصول، در فرایند خروج کالا از کشور (تجارت خارجی) با عملکرد دستگاه های مختلف دولتی و خصوصی مواجه می شود که در این پژوهش، به شناسایی مهمترین فعالیتهای بازدارنده این بخش از فرایند صادرات پرداخته شده و اثر تغییر «تجربه صادراتی» و «اندازه سازمان»، بر بازدارندگی فعالیت های اداری-خدماتی صادرات مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، تمامی بنگاه های صادراتی مستقر در استان های خراسان رضوی و خراسان شمالی است. با توجه به حجم جامعه آماری (350 بنگاه صادراتی)، تعداد 54 نمونه به شیوه تصادفی اخذ گردید. ابزارهای مختلف آمار توصیفی، آمار استنباطی (پارامتریک و ناپارامتریک) به منظور تحلیل داده های آماری حاصل در این بخش استفاده شد. در بخش دوم با هدف بررسی بیشتر نتایج، از تعداد 20 نفر از آزمودنی ها که تجربه بیشتری در انجام فعالیت های اداری - خدماتی صادرات داشتند، مصاحبه هایی به صورت نامنظم حضوری و تلفنی صورت گرفت. نتایج نشان می دهد دو فعالیت «انتقال ارزبه کمک بانک»، «حل و فصل دعاوی» و سازمان های متولی «انتقال ارز» و «مراجع حل اختلاف» بیشترین موانع اداری - خدماتی صادرات را ایجاد می کنند. در مصاحبه های انجام شده، «اعمال تحریم های بانکی»، «عدم شفافیت در قوانین» و «ضعف سیستم قضایی در کشورهای مقصد» به عنوان مهم ترین دلایل بازدارندگی ها عنوان شده اند.