مجله علمی پزشکی جندی شاپور
سال:1381 | دوره:- | شماره:مسلسل 32 |تعداد مقالات:17

چرخش پایه کلیه عارضه نادری است که تاکنون در کتاب های مرجع نامی از آن برده نشده است. علت آن آزاد کردن بیش از حد کلیه در حین عمل جراحی در عملهای جراحی مشکل است و اغلب در بیماران لاغر اندام که فاقد چربی خلف صفاقی هستند ایجاد می شود، لذا توصیه به عدم آزاد کردن کامل کلیه خود می تواند مانع از بروز چنین عارضه ای شود و از سویی در صورت بروز، تشخیص به موقع که با وجود تغییر رنگ در کلیه ظاهر می شود و درمان به موقع آن می تواند مانع از بروز عارضه ای جدی شود.

سرخجه یک عفونت ویروسی حاد بئوری کودکان و بالغین است. ابتلا مادر حامله به این بیماری وانتقال ویروس به چنین باعث ایجاد ناهنجاریهای شدید مادرزادی در نوزاد و جنین می شود. به منظور بررسی سرواپیدمولوژی سرخجه درشهر اهواز و در جمعیت تحت خطر، این مطالعه صورت گرفت. دراین بررسی 400 نفر از خانم های که جهت انجام آزمایشات معمول قبل از ازدواج  مراجعه کرده و بالقوه امکان بارداری داشتند بطور اتفاقی انتخاب و بر روی نمونه سرم آنها آزمایش الیزا از نظر وجود آنتی بادی IgG بر علیه ویروس سرخجه انجام شد. از 400 مورد بررسی شده 366 نفر (93%) از نظر سرم شناسی مثبت، 28 مورد منفی و 6 مورد مشکوک بودند که از مطالعه حذف شدند. بر اساس نتایجی که از واکسیناسیون معمول این بیماری حداکثر 95% از افراد ایمن می شوند و اگر نتایجی مطالعات در سایر مناطق کشور هم مشابه این مطالعه باشد با توجه به عدم تفاوت چشمگیر بین ایمنی حاصله از واکسیناسیون و ایمنی طبیعی، در حال حاضر واکسیناسیون سرخجه توصیه نمی گردد.

استفاده از اطلاعات اپیدمیولوژی مربوط به رخداد حوادث در طرحهای پیشگیری و کنترل حوادث نقش اساسی دارد. در این پژوهش رخداد حوادث و مصدومیت ها در کودکان اهوازی توصیف و توزیع ابتلا این رخدادها از نظر زمان ، مکان و عوامل مربوط به شخص مشخص گردید. کودکان کمتر از 15 سال که به خاطر یکی از انواع حوادث در سال 1378 به یکی از 17 بیمارستان دارای بخش اورژانس فعال شهر اهواز مراجعه نموده اند مورد مطالعه قرار گرفته اند. اطلاعات مربوطه از پدر یا مادر کودک آسیب دیده بدست آمد. این مطالعه به روش مقطعی بوده است. نمونه گیری تصادفی از 24 روز سال و در هر روز بصورت 24 ساعته بود و تمامی مراجعه کنندگان مذکور وارد مطالعه شدند. در روزهای مورد بررسی جمعا 9738 کودک در بیمارستاهای مذکور پذیرش شدند که 1558 نفر ( 0/16%) آنان را کودکان آسیب دیده تشکیل می دادند. پسرها بیشتر از دخترها دچار آسیب شده بودند (67% در مقابل 32% و 0.001 p< ). عمده ترین زمان های رخداد انواع حوادث در فاصله ساعت 9 صبح تا 1 بعد از ظهر (8/33%) و 5 تا 8 بعد از ظهر (7/18%) بوده است. در رابطه با ماه های مختلف بیشتر حوادث در آبان ماه (3/11%) رخ داده بود. ضربه با اجسام مختلف (2/37%)، سقوط از بلندی (8/22%) و حوادث ترافیکی (6/10%) از عمده ترین علل حوادث بودند. با توجه به نتایج این بررسی می توان اولویت های حوادث را در کودکان مذکور مشخص و در برنامه ریزی های کنترل و پیشگیری مورد توجه قرار داد. نسبت بالای مصدومیت ها نسبت به بسیاری از بیماری ها در کودکان اهوازی موید این نکته است که این مسئله باید به عنوان یکی از اولویتهای بهداشتی درمانی مورد توجه قرار گیرد. پژوهش های جامع تر در خصوص بررسی علل رخداد انواع حوادث در کودکان مورد مطالعه ضروری است.

سرطان ریه یکی از دلایل مهم مرگ و میر در انسان می باشد. اکثریت بیماران در مرحله غیر قابل عمل جراحی مراجعه می نمایند. بررسی دلایل غیر قابل عمل بودن سرطان ریه می تواند راهگشای شناخت زودرس سرطان ریه باشد. موثرترین درمان سرطان های اولیه ریه درمان جراحی در مراحل ابتدایی می باشد.مطالعه آینده نگر و انتخاب بیماران به روش نمونه گیری آسان بوده است. تمام بیمارانی که علایم بالینی و رادیوگرافی مشکوک به سرطان ریه داشته اند بعد از رد سایر بیماریها جهت تایید تشخیص سرطان ریه مورد بررسی قرار می گرفتند. هیچگونه محدودیت سنی و جنسی وجود نداشته است. روشهای تشخیصی مورد استفاده جهت تایید شامل سیتولژی خلط و برونکسکپی، و بیوپسی پلور و غدد لنفاوی بر حسب مورد بوده است. برای تمام بیمارانیکه سرطان ریه در آنها با روش آسیب شناسی تایید می شود مورد بررسی جهت عمل جراحی قرار می گرفته اند. در ابتدا تمام موارد کارسینوم با سلول کوچک بعنوان موارد غیر قابل عمل تلقی می شده اند و برای بقیه دستگاههای قلبی، کلیوی، مغزی و ریوی نداشته اند از نظر بالینی مناسب برای عمل جراحی در نظر گرفته می شده اند و سپس برای بیماران مرحله بندی آناتومیکی بعمل می آمد که با استفاده از روش TNM (تومور – ندول – متاستاز) بوده است. بیمارانی که در stage – I,II بوده اند بعنوان موارد قابل عمل تلقی می شده اند.مجموعا 69 بیمار که سرطان ریه در این افراد با تشخیص آسیب شناسی همراه بوده است مورد مطالعه قرار گرفته اند که 49 بیمار مرد و 20 نفر زن بوده اند که از این تعداد 13 مورد با بررسیهای بعمل آمده قابل جراحی تشخیص داده شدند که 5 مورد فقط راضی به عمل شده اند. اکثریت موارد قابل عمل اسکاموسل کارسینوما بوده اند، 56 مورد باقیمانده غیر قابل عمل جراحی بوده اند که 15 مورد اوت سل کارسینوما و 41 مورد کانسر های غیر اوت سل در مراحل پیشرفته بوده اند که غیر قابل عمل ارزیابی شده اند.اکثریت بیماران مبتلا به سرطان ریه در مرحله غیر قابل جراحی مراجعه می نمایند و مهمترین دلیل غیر قابل عمل بودن در این بیماران، گشترش و پیشرفت بیماری به اعضا مجاور و دوردست می باشد.

پلی کندریت راجعه، یک بیماری نادر با علت ناشناخته است که با التهاب دوره ای و تخریب ساختمانهای عضروفی در سراسر بدن مشخص می شود و در بیماری زائی آن مکانیسم ایمنی نقش مهمی ایفا می کند. در صورت مراجعه به موقع و تشخیص درست آن از تخریب غضروفی می توان پیشگیری کرد. جهت تشخیص پلی کندریت، نیاز به وجود معیارهای بالینی است و در صورت مشخص نبودن تصویر بالینی واضح، انجام بیوپسی لازم است. بیمار بررسی شده، خانمی است 32 ساله که بیماری وی با علائم تخریب و درگیری غضروفی، تظاهر کرده و به علت عدم مراجعه به موقع، دچار تغییر شکل غضروفی شده است که از جمله گوش گل کلمی و بینی زینی شکل را می توان نام برد. علاوه بر این، درگیری بعضی از قسمت ها از جمله غضروفهای بین دنده ای و سیستم تنفسی، موجب علائم شدید و ناتوان کننده شامل تنگی نفس، سرفه خشک و ویزینگ در سمع ریه ها شد که ناچار به استفاده از درمان تهاجمی(استروئید با دوز بالا و پالس سیکلو فسفاماید) شده است. بعد از درمان علائم تنفسی وی فروکش کرد و با حال عمومی خوب مرخص شد، هر چند تغییر شکل غضروفهای وی بر جا ماند. بیمار در حال حاضر تحت کنترل و پیگیری می باشد از دوز استروئید بتدریج کاسته می شود. مدت زمان شروع بیماری تا مراجعه و تشخیص وی، دو سال بوده است.

جهت دستیابی به درمان قطعی ریه از طریق رادیوتراپی به یک طرح درمان دقیق نیاز است. برای این منظور اطلاعات پایه از طریق اندازه گیری در یک فانتوم آب حاصل می شود. تفاوت بدن انسان و فانتوم آب در اندازه، شکل و ترکیب (شیمیایی) است و برای یک چنین محیط ناهمگنی اعمال تصحیحاتی نیاز است. برای ارزیابی قابلیت تصحیح ( توزیع دوز) در بافت ریه سه روش انتقال منحنی های همدوز، نسبت به بافت – هوا و قانون توانی نسبت بافت – هوا مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از اشعه گامای کبالت 60 استفاده شد. ضرایب تصحیح روشهای محاسباتی با نتایج مقایسه گردید. با افزایش فاصله چشمه تا سطح، ابعاد میدان تابشی و نیز با کاهش عمق تومور، ضرایب تصحیح کاشه می یابند و نتایج محاسباتی از روشهای انتقال منحنی های همدوز، قانون توانی نسبت بافت – هوا به نتایج عملی نزدیکتر می گردد.

برگشت مواد غذایی از معده به مری یکی از شایع ترین اختلالات بالینی است که دستگاه گوارش شیرخواران و کودکان را مبتلا می کند. عوارض بیماری در سنین بالاتر از شیرخواری به صورت مزمن بوده و شدیدتر هستند. مطالعات کمی در مورد بررسی این اختلال در کودکان پس از 2 سالگی وجود دارد. علائمی که حدس برگشت مواد غذایی از معده به مری را در کودکان ایجاد می کنند نادر نیستند و آگاهی از این علائم می تواند در تشخیص زودرس این بیماری و جلوگیری از عوارض شدیدتر مفید باشند. هدف از این مطالعه گذشته نگر گزارش برگشت مواد غذایی از معده به مری و التهاب مری ناشی از آن در سنین پس از 2 سالگی و شکایات و علائم منجر به تشخیص آن است. در مدت 22 ماه (دی 77 لغایت مهر 79) جمعاً 36 مورد برگشت مواد غذایی از معده به مری در 199 بیمار بزرگتر از 2 سال که جهت آنها آندوسکوپی فوقانی دستگاه گوارش انجام شد تشخیص داده شد. علل منجر به انجام آندوسکوپی فوقانی در این 199 بیمار عبارت بودند از 84 شکم درد مزمن (5/42%)، 48 استفراغ خونی (24%)، 34 استفراغ مزمن (17%)، 11 مورد ملنا (5/5%)، 7 مورد عدم رشد کافی (5/3%)، 3 مورد پنومونی مکرر (5/1%)، و 12 مورد متنوع دیگر (6%). در 36 مورد (20 مذکر) از این بیماران هنگام آندوسکوپی محو شدن خط z (محل اتصال مری به معده) دیده شده بود. نتیجه بیوپسی از مری بیماران تایید کننده برگشت مواد غذایی از معده به مری بود. علل منجر به آندوسکوپی در بیماران عبارت بودند از: استفراغ مزمن (5/41%) با متوسط زمان 26 ماه، شکم درد مزمن (36%)، تاخیر در رشد (5/8%)، پنومونی مکرر (5/8%) و استفراغ خونی (5/5%). در 16 بیمار (44%) عارضه شدید به صورت التهاب شدید مری وجود داشت و علاوه بر آن یک مورد مری بارت نیز تشخیص داده شده بود که سن کلیه بیماران بیشتر از 6 سال بود. درمان با Cisapride و منع کننده گیرنده H2 یا امپرازول داده شده بود. 2 بیمار بعد از 4 ماه به درمان طبی پاسخ نداده و به جراح معرفی شده بودند. کلیه 34 بیمار باقیمانده بعد از 6 ماه هیچگونه شکابت و علامتی از بیماری اولیه نداشتند. با تشخیص به موقع و درمان مناسب می توان از این عوارض جلوگیری کرد

از 2000 مورد مواد غذایی ارسالی به آزمایشگاه میکروب شناسی در مدت یک سال از خرداد 1377لغایت خرداد 1378، 521 مورد باکتریهای متعلق به خانواده انتروباکتریاسه جدا گردیدند که برای تعیین گونه باکتریهای جدا شده علاوه بر روشهای متداول از آزمایشات تشخیصی تکمیلی شامل دکربوکسیلاسیون اسیدهای آمینه و تخمیر قندها استفاده گردید. در میان انتروباکتریاسه های جدا شده اشریشیاکلی به تنهایی 300 مورد را به خود اختصاص می داد و از 221 مورد باکتریهای باقیمانده 110 مورد مربوط به جنس انتروباکتر یعنی گونه انتروباکترکلوآکه 40 مورد، انتروباکتر تایلوره 30 مورد، انتروباکتر آئروجنز 21 مورد و انتروباکترساکازاکی 19 مورد می باشد. از جنس کلبسیلا 44 مورد جدا گردید که 24 مورد آن کلبسیلااکسی توکا، 15 مورد کلبسیلا پنومونیه و 5 مورد نیز کلبسیلاتری جنا (terrigena) بود. از 41 مورد سراتیا، 32 مورد سراتیامارسسنس و 9 مورد سراتیا فونتی کولا جدا گردید. همچنین 11 مورد جنس بوتیوکسلا، 6 مورد جنس پانتوآ و 3 مورد نیز سیتروباکترفروندی از مواد غذائی جدا گردید. بیشترین مواد غذائی که با انتروباکتریاسه ها آلوده بودند به ترتیب فرآورده های لبنی، شیرینی جات و بستنی را شامل گردید. با توجه به اینکه این گونه مواد غذائی آماده به مصرف می باشند و همچنین به غیر از اشریشیاکلی، در انتروباکتر، کلبسیلا و اخیرا هافنیا نیز انتروتوکسین و سیتوتوکسین شناسائی گردیده است، جداسازی و تشخیص این باکتری ها در مواد غذائی حائز اهمیت می باشد.

یکی از شکایات بیماران بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر قلب دردهای ناحیه قفسه سینه می باشد که غالبا ناشی از محل عمل جراحی می باشد. در این پژوهش تاثیر تنس (TENS) در کنترل درد پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر بر روی 60 بیمار مرد که به دو گروه 30 نفری تقسیم شدند مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت کنترل درد در گروه آزمایش از تنس و داروهای ضد درد و در گروه کنترل تنها از داروهای ضد درد استفاده شده و با استفاده از چهار مقیاس (ذهنی – فیزیولوژیک – رفتاری و میزان داروی ضد درد) درد بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت. بین میانگین نمرات پاسخهای ذهنی، فیزیولوژیک و رفتاری در گروه آزمایش قبل و بعد از استفاده از تنس اختلاف شدیدا معنی دار بود و نتیجه گرفته شد که تنس در کاهش درد این بیماران بعد از عمل موثر بوده است.

هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان آلودگی به انگلهای روده ای در کودکان عقب مانده ذهنی شهر همدان بود. از مجموع 650 نفر دانش آموزی که در مدارس استثنائی مخصوص عقب ماندگیهای ذهنی در شهر همدان مشغول به تحصیل بودند بطور تصادفی از 191 نفر نمونه مدفوع تهیه گردید. نمونه ها با تکنیک فرمالین اتر (تغلیط) مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که 8/73% افراد مورد مطالعه حداقل به یک نوع انگل، 2/60% به انگل های بیماریزا، 8/41% آلوده به کرمها و 3/52% به تک یاخته های روده ای آلوده بودند. فراوان ترین انگلها عبارت بودند از آسکاریس (2/39%)، ژیاردیا (4/21%)، هیمنولپیس نانا (1/3%) و آنتامباهیستولیتیکا (1/2%). این مطالعه نشان داد که ساکنین منطقه پایین شهر از آلودگی بیشتری نسبت به ساکنین منطقه شرق شهر برخوردار بودند. همچنین این بررسی نشان داد که آلودگی به انگل های روده ای در جمعیت مورد مطالعه به جنس و گروه سنی ایشان ارتباطی ندارد.

استرس اولسریکی از وقایع مهم بالینی است که کنترل دو عارضه اصلی آن (خونریزی و پرفوراسیون) از جدی ترین مشکلات کارهای درمانی است. اگر چه پرفوراسیون شیوع کمتری داردولی وقتی در یک کودک بدحال بوجود آید بدترین عارضه است. آنچه در این مقاله گزارش شده است یک شیرخوارپسر 11 ماهه است که به مننژیت باکتریال و پرفوراسیون ناشی از استرس اولسر در دئودنوم مبتلا شده است. در بیمار بدحال و در معرض استرس اولسر مهمترین اقدام درمانی، درمان کافی شوک و پروفیلاکسی برای پیشگیری از استرس اولسر و عوارض آنها یعنی خونریزی و پرفوراسیون است.