پژوهش های نوین روانشناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز)
سال:1392 | دوره:8 | شماره:29 |تعداد مقالات:13

هدف پژوهش حاضر طراحی و آزمودن الگویی از برخی پیشایندها و پیامدهای خودشیفتگی بود. نمونه این پژوهش شامل 314 نفر از دانشجویان دانشگاه شهیدچمران اهواز بود که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری، سبک های دلبستگی بزرگسال، تروماهای اوایل زندگی، شخصیت خودشیفته، پرخاشگری و سازگاری اجتماعی بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری16 (SEM)  انجام گرفت. همچنین جهت آزمودن فرضیه های واسطه ای از روش بوت استراپ استفاده شد. نتایج نشان دادند که الگو با برخی اصلاحات از برازش خوبی با داده ها برخوردار بود. شیوه فرزندپروری مستبدانه از طریق سبک دلبستگی اجتنابی بر خودشیفتگی اثر مثبت دارد. شیوه فرزندپروری مقتدرانه از طریق سبک دلبستگی ایمن بر خودشیفتگی اثر منفی دارد. تروماهای اوایل زندگی نیز بر خودشیفتگی اثر مثبت دارد. همچنین خودشیفتگی بر پرخاشگری و ناسازگاری اجتماعی اثر مثبت دارد. درباره مضامین درمانی و آموزشی نتایج و مدل ارائه شده خودشیفتگی در پژوهش حاضر به تفصیل بحث شده است.

پژوهش حاضر، در جهت تعیین تفاوت ابعاد رضایت زناشویی زنان دارای مشاغل دولتی، آزاد و زنان خانه دار انجام شد. بدین منظور تعداد 322 زن متاهل (152 زن خانه دار و 170 زن شاغل) از شهر تبریز که با همسرشان زندگی می کردند، انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ و پرسشنامه جمعیت شناختی جمع آوری و با روش تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که زنان خانه دار در مقایسه با زنان شاغل در بیشتر زمینه ها (نگرش به ویژگی های شخصیتی طرف مقابل، رضایت از ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیت های اوقات فراغت، روابط جنسی، و روابط با خویشاوندان و دوستان) از رضایت کمتری برخوردارند. بین کارمندان و فرهنگیان تفاوت معنی داری وجود نداشت، اما زنان دارای مشاغل آزاد در مقایسه با مشاغل دولتی، از نظر نگرش به ویژگی های شخصیتی همسر، حل تعارض، مدیریت مالی، و فعالیت های اوقات فراغت، رضایت کمتری داشتند. بدین ترتیب روشن شد که بیشترین نارضایتی زناشویی مربوط به زنان خانه دار و در درجه دوم مربوط به زنان دارای مشاغل آزاد است. بر اساس نتایج این تحقیق، مشاوران و روانشناسان و افرادی که در زمینه اشتغال و مسائل مربوط به خانواده و زنان درگیر هستند، می توانند ابعاد فوق را به عنوان مشکلات بالقوه زنان خانه دار و زنان دارای مشاغل آزاد مدنظر داشته باشند.

نارساخوانی حالتی است که در آن پیشرفت خواندن پایین تر از حد مورد انتظار، بر حسب سن، آموزش و هوش کودک می باشد. هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی خودتنظیمی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن بود. بدین منظور دو نفر دانش آموز پسر نارساخوان به صورت نمونه گیری در دسترس از مراکز مشکلات ویژه یادگیری تبریز انتخاب شدند؛ و به مدت 10 جلسه آموزش خودتنظیمی دریافت نمودند. پژوهش در چارچوب طرح تجربی تک موردی با استفاده از طرح خطوط پایه منفرد و با پیگیری دو هفته ای به انجام رسید. به منظور ارزیابی پیشرفت این کودکان از آزمون خواندن، حافظه رقمی وکسلر آندره ری استفاده شد. نتایج نشان داد که آزمودنی ها در عملکرد خواندن و کارکردهای اجرایی پیشرفت داشتند و این پیشرفت در پیگیری دو هفته ای پایدار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت آموزش خودتنظیمی به بهبود عملکرد خواندن و کارکردهای اجرایی دانش آموزان کمک می کند.

در جوامع در حال توسعه، ارضای نیازها و به تبع آن، رضایت از زندگی آثار مطلوبی به همراه دارد. رضایت از زندگی به عنوان یک ارزیابی جامع و عمومی، از عوامل مختلف درونی و برونی تاثیر می پذیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، حمایت اجتماعی و بهزیستی معنوی با رضایت از زندگی انجام گرفته است. نمونه پژوهش شامل 250 دانشجوی دختر و پسر بود که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو (NEO-FFI)، مقیاس حمایت اجتماعی شربورن و استوارت (MOS-SSS)، مقیاس بهزیستی معنوی پالوتزین و الیسون (SWBS) و مقیاس رضایت زندگی داینر و همکاران (SWLS) استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون گام به گام محاسبه شد. نتایج نشان داد که بین رگه های شخصیتی، حمایت اجتماعی و بهزیستی معنوی با رضایت از زندگی ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که روان رنجورخویی پیش بینی کننده قوی تری برای رضایت از زندگی است. با توجه به اهمیت مجموعه عوامل درونی و بیرونی مرتبط با رضایت از زندگی در دانشجویان، شناخت این عوامل به درک بهزیستی و برنامه ریزی در جهت افزایش رضایتمندی آنان کمک می نماید.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش تحریف های شناختی بر میزان رضایت زناشویی در زنان بوده است. نمونه این تحقیق، 60 نفر از زنان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره بهزیستی شهر اصفهان در سال 1390 بودند که به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. تحریف های شناختی نیز پرسشنامه تحریف های شناختی، سنجیده شد و در 6 جلسه تنظیم و به گروه آزمایش آموزش داده شد. داده ها با تحلیل کوواریانس و آزمون t بوسیله نرم افزارSPSS  تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش تحریف های شناختی، رضایت زناشویی را بهبود بخشیده (P<0.001) و آموزش تحریف های شناختی موجب کاهش میزان این تحریف ها شده است (P<0.001).

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش خودتنظیمی بر حل مساله در کودکان پیش دبستانی انجام شد. آزمودنی ها شامل 40 کودک (20 دختر و 20 پسر) پیش دبستانی شهرستان میبد با میانگین سنی 5 سال و 6 ماه بودند که به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای گرفتند. یک برنامه آموزش خودتنظیمی به مدت 20 ساعت روزانه به روش های بازی و قصه درمانی برای کودکان گروه آزمایش ارائه شد. جهت سنجش حل مساله در کودکان از 3 خرده مقیاس هوش عملی وکسلر پیش دبستانی (WPPSI) که عبارتند از: مازها، مکعب ها و حساب استفاده شد. داده های به دست آمده با روش تحلیل کوواریانس نشان دهنده تفاوت معنادار بین میانگین نمرات حل مساله در دو گروه آزمایش و گواه بوده است و تفاوت آموزش بر افزایش مهارت حل مساله بر حسب جنسیت معنادار نبود. به عبارتی تاثیر افزایشی آموزش روی پسرها و دخترها به میزان یکسانی می باشد. با توجه به اثربخشی آموزش خودتنظیمی در حل مساله لازم است برنامه های گسترده ای با هدف ارتقای توانایی حل مساله کودکان طراحی گردد که محتوای آن مبتنی بر آموزش خودتنظیمی باشد. آموزش چنین مهارت هایی در ارتقای سایر حیطه های شناختی هم مفید خواهد بود.

هدف این پژوهش تعیین ویژگی های روانسنجی پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون - 43 بود. روش این پژوهش از نوع توصیفی بود. آزمودنی های پژوهش 774 نفر بودند (311 نفر بیمار و 463 نفر غیربیمار) که آزمودنی های بیمار به روش نمونه گیری هدفمند و آزمودنی های غیربیمار به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون - 3 استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که پایایی این پرسشنامه به روش آزمون - بازآزمون در گروه بیمار (0.611-0.793) و در گروه غیربیمار (0.795-0.972) و پایایی به روش آلفای کرانباخ (0.64-0.89) است. توان پیش بینی مثبت مقیاس های شخصیتی (0.13-0.47) و مقیاس های بالینی (0.33-0.78)، توان پیش بینی منفی آزمون (0.91-0.99) و توان تشخیص کل (0.77-0.97) بدست آمد. در محاسبات تحلیل عاملی به روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس 9 عامل با ارزش ویژه بیشتر از یک بدست آمد که عبارتند از: پریشانی هیجانی، افکار انتساب به خود / فرافکنی پارانوئید، اعتیاد به مواد، الکلیسم، عدم کنترل هیجانی / مشکلات بازداری، نشخوار فکری، اجتماع گرایی، تروما / ضربه روانی و انفعال. مبتنی بر یافته ها می توان گفت که پرسشنامه بالینی چندمحوری میلون - 3 از پایایی و روایی کافی جهت استفاده با جمعیت بیماران مبتلا به اختلال روانی برخوردار است.

این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری بر اضطراب و عزت نفس کودکان مبتلا به ADHD انجام گرفت. با اعمال طرح شبه آزمایشی از میان کودکانی که به مراکز روانپزشکی سطح شهر مراجعه نموده و با تشخیص روانپزشک مبتلا به  ADHDاز نوع مرکب بوده اند، مصاحبه شد علاوه بر این جهت اطمینان از پرسشنامه علایم مرضی کودک (CSI-4) نیز استفاده شد. پس از اعلام آمادگی خانواده ها، 24 کودک به صورت غیرتصادفی انتخاب و در دو گروه 12 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در هر دو گروه آزمایش و کنترل تعداد 6 پسر و 6 دختر با دامنه سنی 7 تا 12 سال قرار گرفتند. پیش از اجرای بازی درمانی مبتنی آزمون های عزت نفس کوپر اسمیت و اضطراب اسپنس به عنوان پیش آزمون اجرا گردید. پس از اجرای بازی درمانی، پس آزمون اجرا شد. نتایج با استفاده از روش کوواریانس تحلیل گردید. یافته ها نشان داد که بازی درمانی باعث افزایش معنی دار سطح عزت نفس کودکان ADHD می شود. ولی این رویکرد درمانی منجر به کاهش معنی دار علائم اضطراب کودکان ADHD نگردید. مبتنی بر یافته ها می توان بیان داشت که بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری به عنوان یک روش موثر برای افزایش عزت نفس کودکان مبتلا به ADHD است.

شواهد پژوهشی زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه افراد با اضطراب بالا به طور انتخابی به اطلاعات تهدید کننده توجه می کنند. در این میان نتایج متناقضی در رابطه با سوگیری توجه در اضطراب صفت و حالت وجود دارد. در پژوهش حاضر هدف نویسندگان بررسی سوگیری توجه در اضطراب صفت و حالت است. پژوهش علی - مقایسه ای 120 دانشجوی دختر و پسر از دانشگاه فردوسی بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. دو ابزار پرسشنامه اضطراب صفت - حالت اسپیل برگر (STAI) و آزمون کامپیوتری ردیابی نقطه بر آزمودنی ها اجرا شد. از میان شرکت کنندگان حاضر، داده های مربوط به 76 آزمودنی (%76.1 مونث) که به عنوان اضطراب صفت و حالت بالا و پایین تعیین شده بودند، تحلیل گشت. تحلیل نتایج این پژوهش با روش تحلیل کوواریانس (ANCOVA) نشان داد که اثر اصلی مربوط به اضطراب صفت معنادار است (d=0.68، p=0.006، F(1,75)= 8.174) اما اثر تعاملی مربوط به اضطراب حالت و تعامل این دو معنادار نمی باشد. بر این اساس افراد با اضطراب صفت بالا نسبت به اطلاعات تهدیدکننده سوگیری داشته و در برداشت توجه از این اطلاعات مشکل دارند. سوگیری توجه نسبت به منابع تهدید در اضطراب صفت بالا مرتبط با تمایل انتخابی به ردیابی اطلاعات تهدیدکننده است، که خود مولفه ای از گوش به زنگی بالا در این افراد است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش راهبردی تفکر بر تفکر انتقادی دانش آموزان پایه پنجم دبستان بود. در یک طرح آزمایشی از بین دانش آموزان پنجم دبستان شهر سنندج 80 نفر (40 دختر و 40 پسر) به عنوان نمونه آماری به صورت خوشه ای انتخاب شدند و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 15 جلسه و هر جلسه یک ساعت آموزش تفکر دریافت نمودند. تفکر انتقادی دانش آموزان هر دو گروه (آزمایش و کنترل) در دو مرحله پیش و پس از آموزش با ابزار آزمون سطحX  کرنل مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج بیانگر این بود که آموزش تفکر تاثیر معنی داری بر افزایش تفکر انتقادی دارد. تفکر انتقادی می تواند از طریق آموزش مستقیم تفکر در کلاس و مشارکت آزمودنی ها در بحث ها و فعالیت های کلاسی و نیز درگیر نمودن آنها در فرایند تفکر، افزایش یابد.