مجله کشاورزی
سال:1385 | دوره:8 | شماره:1 |تعداد مقالات:8

این تحقیق با استفاده از گیاه فلفل (‏Capsicum annum‏)، خاک لوم زراعی و پنج نسبت شیرابه ‏کمپوست زباله شهری به آب (0، 20، 40، 60 و 100 درصد) و سه تکرار در یک طرح فاکتوریل در ‏شرایط گلخانه اجرا شد. استفاده از شیرابه در خاک موجب افزایش هدایت الکتریکی، کاهش ‏pH‏ خاک، ‏افزایش مواد آلی و عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم قابل دسترس خاک شد. استفاده از شیرابه ‏در مقادیر زیاد سبب کاهش رشد گیاه شد، استفاده 100 درصد شیرابه موجب از بین رفتن گیاه فلفل شد. ‏استفاده شیرابه در سطح 20 درصد سبب افزایش وزن خشک و تر اندام هوایی و وزن تر و خشک فلفل و ‏افزایش مقادیر عناصر پر مصرف در اندام هوایی فلفل شد. بنابراین برای افزایش عملکرد فلفل، نسبت 20 ‏درصد شیرابه به آب موثر بود. ولی مقادیر بیشتر شیرابه در خاک سبب افزایش هدایت الکتریکی خاک شد. ‏

استان آذربایجان غربی یک تولید کننده عمده چغندرقند در ایران است. جهت افزایش تولید شکر در ‏کشور‎ ‎و رقابت پذیری آن، افزایش تولید چغندر در این استان از طریق ارتقای کارآیی تولیدکنندگان می تواند ‏سهم مهمی داشته باشد. هدف این مطالعه اندازه گیری کارآیی تولیدکنندگان چغندرقند در آذربایجان غربی ‏می باشد. با انتخاب نمونه ای تصادفی از چغندرکاران این استان، مصاحبه با آنها و تکمیل پرسشنامه،‎ داده های لازم جمع آوری شد. برای تعیین کارآیی چغندرکاران نمونه، از روش پارامتری تصادفی مرزی ‏استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین کارآیی چغندرکاران نمونه 69.5 درصد و از 15.9 تا 100 درصد ‏متغیر است. این نتایج نشان می دهد که با امکانات و تکنولوژی موجود امکان افزایش تولید چغندرقند در ‏استان وجود دارد. ‏

کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست (به خصوص آب های ‏زیرزمینی و منابع خاک) می باشند. شناخت عوامل موثر بر حرکت املاح و آب در پروفیل خاک کمک ‏موثری در مدیریت صحیح و کاهش آب شویی نیترات از منطقه رشد ریشه می نماید.‏ در این تحقیق برای شبیه سازی و ارزیابی انتقال نیترات در خاک از داده های مربوط به یک مزرعه ‏ذرت واقع در مرکز آموزشی و تحقیقاتی دانشکده کشاورزی کرج استفاده شد. بافت خاک مزرعه لومی ‏رسی و میزان ازت مورد استفاده در اوایل فصل کشت ذرت‎ ‎‏150 کیلوگرم در هکتار بود. برای شبیه سازی ‏حرکت نیترات از مدل هیدرولوژیکی ‏DRAINMOD-N‏ استفاده شد. این مدل با تغییر ضرایب معدنی شدن ‏و دنیتریفیکاسیون در دامنه قابل قبول، برای رسیدن به بهترین انطباق بین داده های پیش بینی و مشاهده شده، ‏کالیبره شد. نتایج نشان داد که غلظت نیترات برآورد شده با مدل در زیر منطقه ریشه، در اکثر مواقع با ‏غلظت نیترات اندازه گیری شده در مزرعه تطابق نسبی خوبی دارد. لذا از مدل ‏DRAINMIOD-N‏ می توان ‏به عنوان یک ابزار مدیریتی برای کاهش و جلوگیری از آلودگی زیست محیطی در مناطق تحت آبیاری ‏استفاده نمود.

پراکندگی اراضی به عنوان یک مانع اساسی در رشد تولیدات کشاورزی در ایران مطرح است. با ‏هدف تحلیل عوامل موثر بر پراکندگی و خرد شدن اراضی کشاورزی داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه ‏از 151 نفر کشاورز و با بهره گیری از نمونه گیری مطبق در سطح 12 روستا در دهستان رامجرد یک ‏شهرستان مرودشت به صورت تصادفی تامین شد. برای شناسایی عوامل موثر بر پراکندگی و تقسیم شدن ‏اراضی، از تحلیل عاملی استفاده شد. متغیرهای مورد مطالعه در چهار عامل طبیعی (الگوی بهره برداری، ‏اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی) و فیزیکی غیرطبیعی گروه بندی شدند. این چهار عامل حدود 73.5 درصد ‏واریانس عوامل تعیین کننده پراکندگی و تقسیم شدن اراضی در منطقه مورد مطالعه را تبیین می نمایند. نتایج ‏تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیرهای پیش بینی کننده پراکندگی اراضی، در هفت گام وارد شدند. این ‏متغیرها شامل میانگین درآمد سالانه خانوار، میزان زمین قابل کشت، زمین مورد اجاره خانوار، درصد ‏نیروی کار خانوادگی، اندازه خانوار، تعداد محصولات مورد کشت و کار و متغیر میزان زمین مورد اجاره ‏می باشند که در مجموع 75.5 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین کردند.‏

در این تحقیق گیلاس رقم "شعاع السلطنه"‏‎ ‎به عنوان والد مادری با دانه گرده ارقام "زرد دانشکده"، "پروتیوا"، "صورتی لواسان"، "حاج یوسفی"، "مشکین شهر" و همچنین "شعاع السلطنه" تلقیح شد. تیمارها ‏بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی‎ ‎‏(‏RCBD‏)‏‎ ‎با سه تکرار بررسی شد. میزان سازگاری ارقام پدری با ‏دو روش‎ ‎گرده افشانی کنترل شده و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده بررسی شد. نتایج حاصل از ‏گرده افشانی کنترل شده نشان داد که ارقام "مشکین شهر" و "پروتیوا" با رقم "شعاع السلطنه" دگرسازگار و با ‏مابقی ارقام (شامل "زرد دانشکده"، "صورتی لواسان" و "حاج یوسفی") دگرناسازگار‏‎ ‎می باشند. میزان ‏تشکیل میوه در رقم "شعاع السلطنه" با استفاده از گرده ارقام "زرد دانشکده"، "پروتیوا"، "صورتی لواسان"، "حاج‎ ‎یوسفی" و "مشکین شهر" به ترتیب صفر، 0.39, 0.18, 4.2 و 25.7 درصد بود. همچنین نتایج نشان ‏داد که گیلاس "شعاع السلطنه" یک رقم خود ناسازگار می باشد‎ ‎و درصد تشکیل میوه با گرده خود آن صفر می باشد و برای تشکیل میوه نیاز به گرده ارقام مناسب دارد. مطالعه میکروسکوپ فلورسنس هم نشان داد ‏که لوله گرده رقم "مشکین شهر" 96 ساعت پس از گرده افشانی به تخمدان رقم "شعاع السلطنه" می رسد که ‏این نتایج روش بررسی مزرعه ای و گرده افشانی کنترل شده را تایید می کند.‏

برای بررسی تاثیر سطوح مختلف ازت بر روند رشد و کیفیت پروتئین در دانه سورگوم‏‎(Sorghum bicolor (L.) Moench) ‎‏ دو آزمایش در سال 1382 در شهرستان پاکدشت تهران اجرا شد. ‏در این دو آزمایش سورگوم دانه‏ ای (رقم هیبرید ‏H-726‎‏) با استفاده از روش آب کشت در شرایط گلخانه ‏ای ‏کشت و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. در آزمایش اول از محلول کشت استاندارد ‏ازت (88 پی پی ام) و در آزمایش دوم از محلول های کشت با سطوح مختلف ازت (220, 88, 44, 17.5 و ‏‏440 پی‏ پی ‏ام) استفاده شد. وزن تازه کل بوته و روند جذب ازت به طور خطی تا مرحله خمیری سخت ‏افزایش و سپس کاهش یافت. جذب ازت در دو مرحله از دوران رشد رویشی و زایشی (یعنی چهار هفته ‏قبل و بعد از مرحله خوشه رفتن) بیشترین مقدار بود. با افزایش مقدار ازت، وزن تازه، وزن خشک گیاه، ‏عملکرد دانه، نشاسته خام کاهش و میزان ازت کل در کلیه قسمت های گیاه، جذب ازت توسط گیاه، ‏پروتئین خام و پرولامین دانه افزایش یافت. در کلیه سطوح ازت مورد استفاده، نوع پروتئین عمده در دانه ‏شامل گلوتلین و سپس پرولامین بود. تاثیر سطوح مختلف ازت بر درصد چربی خام و خاکستر خام دانه ‏معنی دار نبود. بیشترین همبستگی مثبت و معنی‏ دار بین آلبومین و گلوبولین و بین گلوتلین و کل پروتئین ‏قابل استخراج (r=0.99) و بیشترین همبستگی منفی و معنی‏ دار بین میزان پروتئین خام و ماده خشک دانه (r=-0.73) بود. ‏

برای تعیین سازگاری و پایداری عملکرد‎ ‎و بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط، تعداد 19 لاین و رقم ‏امیدبخش تریتیکاله در سه ایستگاه تحقیقاتی (مشهد، زابل و مغان)‏‎ ‎در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی ‏در سه تکرار در سال های 1380 تا 1382 ارزیابی شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو ساله نشان داد که اثر ‏متقابل سال × مکان و همچنین اثر سال × مکان × ژنوتیپ معنی دار بود ولی تفاوت بین ارقام معنی دار نبود. ‏باتوجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ و محیط از روش های مختلف تجزیه پایداری برای تشخیص ‏لاین های پایدار استفاده شد. بررسی تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ ها بر پایه روش های تجزیه ‏رگرسیونی ابرهارت وراسل (‏S2di‏ و ‏bi‏)، واریانس پایداری شوکلا (s2i) واکووالانس ریک (‏Wi‏)، واریانس ‏محیطی (‏Si2‎‏)، ضریب تغییرات محیطی (‏C.V.‎‏)، ضریب تبیین (‏R2‎‏) و همچنین روش غیرپارامتری رتبه بندی ‏‏(‏Rank‏)، نشان داد که لاین های 4، 12، 14، 17 و 11 پایدار می باشند. در ضمن، لاین شماره 4 با داشتن ‏کمترین انحراف از رگرسیون S2di=0.05) و (bi=1.08، کمترین مقدار واریانس پایداری (0.01)si2، ‏کمترین مقدار معیار (0.24) Wi، بیشترین مقدار ضریب تبیین (R2=%96.7)، کمترین انحراف معیار رتبه (SDR=1.72)، واریانس و ضریب تغییرات محیطی کم Si2=1.25)‎‏ و (C.V.=%17.52 و همچنین ‏میانگین عملکرد زیاد (6.4 تن در هکتار) به عنوان پایدارترین لاین تشخیص داده شد.‏