علوم مدیریت ایران
سال:1390 | دوره:6 | شماره:21 |تعداد مقالات:14

با توجه به اهمیت هم راستایی سازمان ها با تغییرات محیطی از یک سو و ایجاد توانایی پیش بینی نتایج و تاثیرات تصمیم های مدیریتی در تغییر مدل کسب و کار از سوی دیگر، این پژوهش با هدف فراهم نمودن امکان مدل سازی کسب و کار به شیوه ای پویا و منعطف طراحی شده است. شبیه سازی سناریوهای متعدد تصمیم گیری برای مدیران به منظور امکان بررسی نتایج تصمیمات مختلف در اجزای مدل کسب و کار، روابط بین اجزا و از همه مهم تر در نتیجه نهایی یا سود حاصل از تصمیم، در محیط متحول کسب و کار کنونی ضروری است. لذا این پژوهش با هدف عملیاتی نمودن رویکرد سیستم های پویا به عنوان رویکری کمی و منعطف در طراحی و شبیه سازی مدل کسب و کار انجام شده است. در همین راستا پس از بررسی پیشینه موضوع، با تعیین سطح بررسی متناسب با هدف و رویکرد این پژوهش، انتالوژی مدل کسب و کار (BMO) به عنوان مدل انتخابی تعیین شده است. سپس با استفاده از رویکرد پویایی سیستم ها، این مدل طراحی شد و ساختار آن با نظرسنجی از خبرگان مورد تایید قرار گرفت. در مرحله بعدی با هدف تایید رفتار پویای مدل از یک سو و ارزیابی فرضیه اهمیت به کارگیری رویکرد پویا در شبیه سازی مدل کسب و کار از سوی دیگر، تعدادی سناریو اجرا شده است. در نهایت نیز رفتار مدل در نمونه انتخابی مورد ارزیابی و تایید قرار گرفته است.

نقد و بازبینی سازه ها، به ویژه سازه های رایج، لازمه تسریع رشد علوم سازمانی است. از جمله سازه های جدیدی که در حوزه کار تیمی مطرح شده و اقبال نسبتا مناسبی هم به آن وجود دارد، سازه کیفیت کار تیمی است. کیفیت کار تیمی را هوگل و گموئندن (2001) برای گردآوری کلیه تعاملات تیم در یک سازه تعریف کردند. مقاله آن ها دارای اشکالات مهمی است که در این مقاله هم در ساحت نظر و هم به صورت تجربی بررسی می شود. در این مطالعه به صورت نظری و تجربی نشان داده می شود به کارگیری سازه کیفیت کار تیمی در مدل های مختلف به عنوان زیربنای تعاملات تیم توجیه پذیر نیست. در عین حال شیوه مفهوم سازی و عملیاتی سازی این سازه نیز دچار مشکلات جدی است. به منظور اصلاح این مساله، مفاهیم تلاش و توازن مشارکت در این سازه با هم یکی شده و مفاهیم تعارض، هدف گذاری و تصمیم گیری به آن افزوده شده است. به این ترتیب ترکیب جدیدی از گزاره ها در قالب پرسشنامه ای جدید برای سنجش تعاملات تیم ارائه شده است که با استفاده از داده های آماری 152 دانشجوی ایرانی و روش مدل معادلات ساختاری، برتری آن بر مدل پیشین کیفیت کار تیمی نشان داده شده است. در انتهای مقاله نیز به کاربردها، محدودیت ها و پیشنهادها برای پژوهش های آتی پرداخته می شود.

هدف این پژوهش آینده پژوهی پاسخگویی سازمان های غیردولتی حوزه سلامت و بهداشت ایران 1404 است. این پژوهش به ترسیم تصویری کلان و سازگار از آینده های باورپذیری می پردازد که می تواند پاسخگویی سازمان های غیردولتی و ابعاد مختلف آن را متاثر سازد؛ به این ترتیب لازم است ابتدا سناریوهایی کلان در خصوص آینده پاسخگویی سازمان های غیردولتی تصویر شود و سپس در هر یک از سناریوهای کلان تدوین شده، وضعیت پاسخگویی و ویژگی های آن، تحلیل و به پرسش های پژوهش در هر یک از سناریوها پاسخ داده شود. جامعه آماری این پژوهش خبرگان سازمان های غیردولتی حوزه سلامت و بهداشت ایران هستند. برای گردآوری داده ها از دو نوع پرسشنامه تاثیرات متقابل و عدم قطعیت، مصاحبه نیمه ساختار یافته، مطالعات آرشیوی، بررسی اسناد و مدارک، پانل تخصصی و مطالعات اکتشافی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که افزایش یا کاهش توانمندی سازمان های غیردولتی حوزه سلامت و بهداشت ایران و مشارکت عمومی مردم در فعالیت های غیردولتی دو عدم قطعیت پیش روی این سازمان ها در ایران 1404 است. موضع گیری دولت، نقش سازمان های غیردولتی در تقویت توانمندی خود و آگاهی مردم در خصوص مشارکت در فعالیت های غیردولتی بر آینده پاسخگویی سازمان های غیردولتی تاثیر گذارند.

علی رغم اینکه ادبیات رایج در زمینه سازمان و مدیریت، بر توانمندسازی و ایجاد کانال های ارتباطات باز تاکید دارند، اما نتایج تحقیقات نشان می دهند بسیاری از کارکنان از این موضوع شکوه می کنند که سازمان های آنها از ارتباطات، تسهیم اطلاعات و دانش آشکار و پنهان حمایت نمی کنند و اینها همه می تواند دلیلی بر شکست اهداف و برنامه های مدیران در سازمان ها باشد. یکی از موانع مهم در موفقیت برنامه ها و اهداف سازمان، فقدان اطلاعات، فقدان اعتماد و فقدان آن چیزی است که پژوهشگران آن را سکوت سازمانی نام نهاده اند که عبارتست از خودداری از بیان ایده ها، نظرات و اطلاعات راجع به مشکلات سازمانی. سکوت سازمانی پدیده ای رایج و شایع در اغلب سازمان ها می باشد؛ اما با این حال تحقیقات چندان گسترده ای پیرامون آن صورت نگرفته است. این مقاله به دنبال آن است تا ضمن پرداختن به مفهوم پدیده سکوت و آوای سازمانی و مقایسه آن دو با یکدیگر، انواع سکوت و انواع آوای سازمانی را تحلیل نموده، ابعاد فلسفی سکوت و چشم اندازهای مرتبط با آن را تشریح، متغیرهای سازمانی و مدیریتی موثر در ایجاد سکوت سازمانی را بیان، مضامین سکوت در سازمان را برشمرده، دلایل بوجود آمدن و پیامدهای ناشی از آن را توصیف نماید.

در این مقاله 184 پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی دانشگاه تهران که در سال های 1377 تا 1386 دفاع شده اند، با استفاده از چارچوب کلیری (1992، 2000) مورد بررسی قرار گرفت و روندهای موضوعی و روش های مورد استفاده در آن ها با روش تحلیل محتوا مطالعه شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که می توان برخی روندهای کلی را در موضوع های انتخاب شده و روش های به کار رفته در پایان نامه های کارشناسی ارشد مدیریت دولتی شناسایی کرد. نتایج نشان دهنده آن است که بیشتر پایان نامه ها بر سه حوزه اصلی منابع انسانی (79 مورد)، رفتار سازمانی (78 مورد) و تئوری و طراحی سازمان (72 مورد) تمرکز داشته اند و حوزه موضوع های مرتبط با مدیریت دولتی و خط مشی گذاری چندان مورد توجه نبوده است. ضمن این که از لحاظ فنون آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل یافته ها، اکثر پایان نامه ها از فنون همبستگی (132 مورد)، تحلیل واریانس (72 مورد) یا آزمون تفاوت میانگین ها (69 مورد) استفاده کرده اند. از نظر ابزار گردآوری اطلاعات نیز اکثر پایان نامه ها (174 مورد) از ابزار پرسش نامه استفاده کرده اند، هر چند برخی از آن ها از مصاحبه (43 مورد)، مطالعه اسناد (36 مورد) و مشاهده (4 مورد) سود جسته اند.

جهانی سازی، افزایش مقررات سازمان های دولتی و غیردولتی و فشار و درخواست مشتریان در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی باعث شده است سازمان ها به بررسی اقدمات لازم جهت به کارگیری مدیریت زنجیره تامین سبز، به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند. مدیریت زنجیره تامین سبز، یکپارچه کننده مدیریت زنجیره تامین با الزامات زیست محیطی در تمام مراحل طراحی محصول، انتخاب و تامین مواد اولیه، تولید و ساخت، فرایندهای توزیع و انتقال، تحویل به مشتری و بالاخره پس از مصرف، مدیریت بازیافت و مصرف مجدد به منظور بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انر‍ژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره تامین است. در این مقاله به شناسایی مقتضیات (محرک ها، موانع، اقدامات و نتایج) لازم جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز در صنعت خودروسازی ایران پرداخته شده است. سپس اقدامات لازم جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز، استخراج شد و این اقدامات برای نهایی شدن از طریق پرسشنامه به نظرسنجی خبرگان گذارده و در نهایت اقدامات اجرایی به کمک روش TOPSIS فازی اولویت بندی شد.

دولت جمهوری اسلامی ایران به منظور بهبود عملکرد شرکت های دولتی، پس از تصویب قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، به عبارتی از سال 1368، تصمیم گرفت سهام شرکت های دولتی را واگذار نماید. در مصوبه هیئت وزیران روش های انتخاب شده برای خصوصی سازی غالبا از طریق انتقال مالکیت شرکت ها برنامه ریزی شده است. نکته حایز اهمیت انتخاب روش بورس به عنوان اولویت روش واگذاری است که تقریبا بنابر دلایل غیراقتصادی و صرفا به دلیل وجود بازار بورس در ایران از سال 1346 در نظر گرفته شده است. از نظر تئوریک انتظار می رود عملکرد شرکت ها پس از خصوصی شدن بهبود یابد؛ اما بسیاری از تحقیقات تجربی خارجی در مورد تغییر عملکرد شرکت ها بعد از خصوصی سازی، نتایج متناقضی را گزارش کرده اند. نتایج متناقض به دست آمده از مطالعات پیشین و عدم انجام تحقیق تجربی جامع در ایران، ضرورت تحقیق در مورد بررسی اثرات خصوصی سازی را در ایران بیش از پیش آشکار می سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر خصوصی سازی از طریق بورس اوراق بهادار بر عملکرد مالی/عملیاتی شرکت های دولتی واگذار شده انجام شد. در این تحقیق عملکرد مالی/عملیاتی سه سال قبل و سه سال بعد از واگذاری 42 شرکت، که حداقل 50% از سهام آن ها در فاصله سال های 1368 تا 1386 از طریق بورس اوراق بهادار واگذار شده است، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد واگذاری سهام، هرچند تا حدودی باعث بهبود سودآوری و بهره وری نیروی کار می شود، تاثیر قابل ملاحظه ای بر بهره وری کل عوامل، بهره وری سرمایه و گردش مجموع دارایی های شرکت های واگذار شده ندارد.