توسعه کارآفرینی
سال:1394 | دوره:8 | شماره:3 |تعداد مقالات:10

به کارگیری فناوری در برخی سازمان ها، به بازده مورد انتظار و بهبود عملکرد منجر نمی شود و نشانة وجود نوعی مسئله در مواجهة سازمان ها با فناوری است؛ بنابراین، در این زمینه باید مطالعات عمیق و هدفمند محسوس صورت گیرد تا مواردی که حداقل با شکست مواجه نشده اند، واکاوی شوند. از نمونه های موفق در زمینة فرایند کارآفرینانه و فناورانة سازمانی، ایجاد شرکتی جدید با عنوان شاپرک در بدنة سازمان بزرگ و عمومی بانک مرکزی است که پژوهش حاضر متکی بر آن است. این فرایند به دلیل داشتن ابعاد گسترده، مهم و حاوی ابعاد پژوهشی فراوان است. در این پژوهش با استفاده از روش نظریة داده بنیاد، تبیینی برای فرایند مذکور ارائه شده است. از مصاحبه ها درمجموع 138 گزارة مقوله ای در مرحلة کدگذاری باز و 38 مقوله در مرحلة کدگذاری محوری جوانه زد. در مرحلة کدگذاری انتخابی، نه دسته مقوله حاصل آمد. این مقوله ها شامل عقبة تاریخی شاپرک، پیش اقدامات فرایند رخداد آن، ساختارسازی جدید، مدل کسب وکار، متقاعدسازی عمومی، نظارت و تنظیم مقررات به عنوان مقولة اصلی و پیامدهاست. درنهایت، نظریة داده بنیاد شکوفاشده، روایت و توصیه های سیاستی متناظر با آن برای استفادة سازمان های بزرگ و عمومی در مواجهه با فناوری ارائه شده است.

ناولتی یکی از عوامل ایجادکنندة تغییرات بنیادی و به تبع آن، تسریع کنندة فرایند توسعه در جوامع مختلف است و در حال حاضر یکی از مسائل مورد توجه پژوهشگران در حوزة توسعه و کارآفرینی است. پژوهش دربارة ناولتی، مانند هر موضوع دیگری، با تأکید بر مسئله شناسی و معرفت شناسی پژوهش آغاز می شود. با توجه با مباحث مطرح شده در مطالعة «پیش درآمدی بر فرایند خلق بی بدیل (ناولتی) در توسعة اقتصادی و کارآفرینی»، مسئلة ناول به دلیل داشتن ماهیتی متفاوت، به چارچوب پژوهشی مناسب و سازگار با ویژگی های خود نیاز دارد که در ادبیات و مطالعات موجود در زمینة ناولتی از آن غفلت شده است. با توجه به ضرورت توجه به این موضوع، پژوهش حاضر به دنبال تبیین جایگاه و منشأ خلق ناول از نگاه معرفت شناسی است. براین اساس، ابتدا طبقه بندی اولیه ای از علوم ارائه می شود تا جایگاه ناولتی با توجه به منبع فرمان آن شناسایی شود. درادامه، ضمن بررسی ادبیات موجود در زمینة ذهن و عملکرد آن، شش ردة کارکرد ذهنی تبیین و ارائه می شود که مبنایی برای ارائة توصیه های سیاستی به منظور تسریع فرایند توسعه از این رهگذر است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی موانع راه اندازی و گسترش کسب وکارهای خانگی در مناطق روستایی شهرستان ارومیه انجام گرفت. این تحقیق برحسب هدف کاربردی و به لحاظ نحوة گردآوری داده ها توصیفی است. جامعة آماری این تحقیق 227 نفر از روستاییان دارای کسب وکار خانگی ثبت و تأییدشده در مناطق روستایی شهرستان ارومیه بودند. با توجه به جدول کرجسی-مورگان، 181 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده برای انجام تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامة محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه با نظر کارشناسان و متخصصان تأیید شد. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق، پیش آزمون انجام گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه شده برای مقیاس اصلی پرسشنامه 82/0 محاسبه شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSSWin20 و AMOS20 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد پنج عامل ضعف حمایتی، محدودیت کسب وکارهای خانگی، ضعف زیرساختی و فرهنگی، ضعف دانشی و اطلاع رسانی و نبود قوانین مرتبط با تبیین 483/66 درصد از واریانس کل، به ترتیب اولویت های اول تا پنجم را در شکل گیری و تعیین سازه برای «موانع راه اندازی و گسترش کسب وکارهای خانگی در مناطق روستایی» داشتند.

پژوهش ها اهمیت اشتیاق کارآفرینانه را در شروع و استمرار رفتار کارآفرینانة افراد تأیید کرده اند، اما پژوهش های اندکی به بررسی علل شکل گیری اشتیاق کارآفرینانه و جست وجوی آن در ویژگی های درونی کارآفرینان پرداخته اند. در پژوهش حاضر، تأثیر هوش معنوی (متغیر مستقل) بر اشتیاق کارآفرینانه (شامل سه بعد اشتیاق ابداعی، تأسیسی و توسعه ای) با نقش میانجی مرکزیت هویت ایده آل کارآفرینانه مطالعه شده است. این مطالعه با روش پیمایشی و با نمونه گیری تصادفی ساده از بین 120 نفر از کارآفرینان مستقر در پارک های علم و فناوری شهر تهران انجام گرفت. حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان تعیین شد و سرانجام 95 پرسشنامة صحیح جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل و بررسی فرضیه ها از روش مدل سازی معادله های ساختاری با روش حداقل مربعات و نرم افزار آماری SmartPLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد هوش معنوی کارآفرینان بر اشتیاق کارآفرینانه و مرکزیت هویت ایده آل تأثیر مثبت و معناداری دارد و نقش میانجی مرکزیت هویت ایده آل در اشتیاق ابداعی و تأسیسی تأیید شد.

بسیاری از معلولان برای ایجاد تعادل بین کار و زندگی به کارآفرینی روی می آورند، اما در این راه با مشکلات بسیاری روبه رو می شوند. نبود آموزش های کارآفرینی مناسب برای معلولان و نداشتن شایستگی های لازم در این زمینه، از جمله چالش های مطرح شده در ادبیات کارآفرینی معلولان است. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی شایستگی های کارآفرینانه با تأکید بر معلولان جسمی-حرکتی است. در راستای دستیابی به این هدف، با استفاده از روش کیفی و از طریق مصاحبة نیمه ساختاریافته با دوازده نفر از کارآفرینان معلول و مدیران و برنامه ریزان مرکزهای آموزش و توان بخشی معلولان که از طریق شیوة نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، شایستگی های کارآفرینانة معلولان جسمی-حرکتی تعیین شد. پس از تحلیل داده ها و تجمیع مفاهیم استخراج شده، درمجموع 38 مؤلفه به دست آمد که در هشت بعد شایستگی های کارآفرینانة معلولان جای گرفتند. این ابعاد شامل شایستگی های شناسایی فرصت، ارتباطی، مفهومی، سازماندهی، راهبردی، تعهد، شایستگی های فردی و مدیریتی کسب وکار بودند که دو بعد شایستگی های فردی و شایستگی های مدیریتی کسب وکار به چارچوب مورد استفاده در این پژوهش افزوده شدند. نتایج این مطالعه می تواند علاوه بر افزایش دانش کارآفرینی معلولان، به سیاستگذاران و متصدیان در تدوین سیاست های آموزشی و حمایتی معلولان کمک کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری هوشمند بر کارآفرینی اجتماعی با نقش میانجی یادگیری سازمانی انجام گرفت. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری را تمام کارکنان دانشگاه بوعلی سینای همدان تشکیل می دهند که نمونة آماری مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران و از طریق روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی 185 نفر تعیین شد. برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامة استاندارد رهبری هوشمند، یادگیری سازمانی و کارآفرینی اجتماعی استفاده شد. داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری Lisrel و SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد: اثر مستقیم رهبری هوشمند بر کارآفرینی اجتماعی و یادگیری سازمانی مثبت و معنادار است، اثر مستقیم یادگیری سازمانی بر کارآفرینی اجتماعی مثبت و معنادار است و اثر غیرمستقیم رهبری هوشمند بر کارآفرینی اجتماعی با نقش میانجی یادگیری سازمانی مثبت و معنادار است. درنتیجه، رهبری هوشمند و یادگیری سازمانی بر توسعة کارآفرینی اجتماعی در نظام آموزشی عالی تأثیر می گذارد.

در این پژوهش، مؤلفه های مدیریت زنجیرة تأمین کارآفرینانة مرتبط با فرایند توسعة محصول جدید در شرکت های کارآفرین فعال در صنعت شویندة ایران ارزیابی شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و برحسب گردآوری داده ها، پژوهشی کمی از نوع توصیفی-پیمایشی است. روش تجزیه وتحلیل در این پژوهش رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS است. جامعة آماری این تحقیق شامل 21 نفر از کارشناسان و کارشناسان ارشد تولید و مدیران ارشد شرکت های منتخب در حوزة شوینده ها (شرکت های پاکنام، پاکریز، کندر، محصولات بین المللی پارس، کفساز و من) است. با توجه به نتایج روش AHP به منظور تعیین وزن های شاخص های ارزیابی موفقیت توسعة محصول جدید، معیار سودآوری شرکت از فروش محصول جدید و میزان سهم بازار حاصل از تولید محصول جدید با 257/0 و 249/0 بیشترین اهمیت را دارند. با توجه به نتایج روش TOPSIS به منظور رتبه بندی مؤلفه های زنجیرة تأمین کارآفرینانه، مؤلفه های بازاریابی و فروش شرکت، رشد سهم بازار زنجیرة صنعت شوینده و عوامل سازمانی (منابع انسانی شرکت) با وزن 868/0، 779/0 و 757/0 به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار دارند.

در ادبیات کارآفرینی به تعصبات شناختی توجه ویژه ای شده است، اما بیشتر این پژوهش ها نقش ادراک از خطر را درنظر نگرفته اند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر اعتمادبه نفس بیش ازحد و خوش بینی بر تصمیم به شروع فعالیت های نوآورانه و تشریح نقش میانجی ادراک از خطر است. این پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نحوة گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-همبستگی است. جامعة آماری تحقیق، کارآفرینان مراکز رشد مستقر در دانشگاه ها هستند. با مراجعه به فهرست شرکت های فعال در مراکز رشد دانشگاه ها، 405 کارآفرین شناسایی شدند که براساس فرمول کوکران برای حجم جامعة محدود، 200 نمونه انتخاب شد. این نمونه ها براساس روش نمونه گیری طبقه ای و با استفاده از روش تسهیم به نسبت برای هر دانشگاه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد و روایی براساس تأیید عاملی تأییدی و پایایی با استفاده از ضرایب آلفای کرونباخ آزمون شد. نتایج تحقیق نشان داد اعتمادبه نفس بیش ازحد و خوش بینی بر تصمیم به شروع فعالیت های نوآورانه تأثیر مستقیم و مثبت دارد. همچنین، این دو تعصب شناختی با کاهش ادراک از خطر، به صورت غیرمستقیم به فعالیت های نوآورانه کمک می کنند.

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر شایستگی های کارآفرینانه بر شکل گیری ویژگی هوشیاری کارآفرینانة مرتبط با فرصت های کارآفرینی بود. این پژوهش از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ شیوة گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی بود. جامعة آماری این تحقیق را 346 نفر از اعضای شرکت های خدمات مشاوره ای، فنی و مهندسی کشاورزی در شهرستان های جنوب استان کرمان تشکیل می دهند که با توجه به فرمول کوکران، 132 نفر از آن ها از طریق روش نمونه گیری طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی صوری، تشخیصی و همگرا به روش تعیین شاخص میانگین واریانس استخراج شده استفاده شد. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق نیز از روش پایایی ترکیبی استفاده شد که مقادیر آن برای بخش های اصلی پرسشنامه در سطح مناسب (در دامنة بین 82/0 تا 90/0) قرار داشت. براساس نتایج تحقیق فرضیه های پژوهش تأیید شد و مشخص شد شایستگی کارآفرینانه تأثیر مثبت و معنی داری بر سه شاخص هوشیاری کارآفرینانه شامل پویش و جست وجو، برقراری روابط و پیوندها و ارزشیابی و قضاوت دارد. همچنین، نتایج نشان داد در بین شاخص های هوشیاری کارآفرینانه، شاخص ارزشیابی و قضاوت در مقایسه با دو شاخص دیگر بیشترین تأثیرپذیری را از شایستگی های کارآفرینانه دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط میان رهبری تحول آفرین، بازاریابی داخلی و گرایش کارآفرینانه در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی و به صورت توصیفی-همبستگی است. جامعة آماری پژوهش شامل 320 نفر از کارشناسان و سرپرستان بیست ادارة تابعة مدیریت تدارکات و امور کالا بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 143 نفر نمونه درنظر گرفته شد. جمع آوری داده ها براساس پرسشنامة استاندارد انجام گرفت که روایی آن را اعضای هیئت علمی دانشگاه و پایایی آن را روش پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ تأیید کرد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS-2 صورت پذیرفت. نتایج نشان داد رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه با شدت (409/0)، رهبری تحول آفرین بر بازاریابی داخلی با شدت (493/0) و همچنین، بازاریابی داخلی بر گرایش کارآفرینانه با شدت (381/0) تأثیر دارد و درنهایت بازاریابی داخلی در تأثیر رهبری تحول آفرین بر گرایش کارآفرینانه با شدت (188/0) به عنوان میانجی گری جزئی تأثیرگذار است.